Βομβαρδίζονται με ρύπους οι ελληνικοί υγροβιότοποι

Αποτελούν από πιο σημαντικά στοιχεία του οικοσυστήματος μας αλλά παρά την προστασία που τους παρέχουν διεθνείς συμβάσεις και κοινοτικές οδηγίες, υποβαθμίζονται συνεχώς. Ο λόγος για τους ελληνικούς υγροβιότοπους, τα καταφύγια διατροφής και αναπαραγωγής για σπάνια και απειλούμενα είδη όπως και ζωτικής σημασίας σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά.

Σήμερα παγκόσμια ημέρα υγροτόπων, η υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη επισκέπτεται την περιοχή των Πρεσπών για να  υπογράψει την διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και Σκοπίων για έναν από τους σπουδαιότερους βιότοπους της Ευρώπης.   

Πάνω από 260 είδη πουλιών, 1500 είδη φυτών, 23 είδη ψαριών, 60 είδη θηλαστικών συνθέτουν τη σπάνια βιοποικιλότητα της Πρέσπας και πολλά από αυτά είναι ενδημικά, δηλαδή συναντώνται μόνο στην Πρέσπα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα σπάνια υδρόβια πουλιά, ο αργυροπελεκάνος και ο ροδοπελεκάνος κ.α καθώς η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αναπαραγωγική αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο (1200-1400 ζευγάρια). 
Σε όλη τη λεκάνη των Πρεσπών υπάρχουν τέσσερα εθνικά πάρκα και αρκετές περιοχές προστατευόμενες από διεθνείς συνθήκες ενώ το ελληνικό κομμάτι της Μικρής Πρέσπας, το καταφύγιο του Ezerani και το μέρος της λίμνης της Μεγάλης Πρέσπας που ανήκει στην πΓΔΜ έχουν ανακηρυχτεί ως υγρότοποι διεθνούς σημασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ. 

Σήμερα οι υγροβιότοποι κινδυνεύουν από ποικίλες ανθρώπινες επεμβάσεις, ενώ η κλιματική αλλαγή και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αναμένεται να επιτείνουν την απώλεια και την υποβάθμισή τους.  Στην  Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε ολοκληρωμένη απογραφή ούτε αποτελεσματικοί μηχανισμοί για την προστασία τους, με αποτέλεσμα να σημειώνονται καταστροφές συχνά χωρίς να τις αντιληφθεί κανείς και χωρίς δυνατότητα παρέμβασης για τη διαφύλαξή τους.

Ανάλογη τύχη έχουν και τα ποτάμια μας. Όπως σημείωσε πρόσφατα στη βουλή ο Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος κ. Κώστας Καρτάλης μεγάλο μέρος των ποταμών της χώρας είναι σε κρίσιμη κατάσταση ως προς την ποιότητα των νερών τους. Σε πολλές περιπτώσεις οι ποταμοί της χώρας δεν αντιμετωπίζονται ως πηγές ζωής αλλά ως αποδέκτες οικιακών, βιομηχανικών και βιοτεχνικών και γεωργικών αποβλήτων.
Σημαντική είναι η επιβάρυνση και εξαιτίας της πλημμελούς λειτουργίας βιολογικών καθαρισμών αλλά και των  υδροηλεκτρικών και αρδευτικών φραγμάτων. Επιπρόσθετα το νομοθετικό σύστημα είναι ελλιπές και καταγράφονται σοβαρές καθυστερήσεις στην εφαρμογή της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) το 58% του μήκους των ποταμών βρίσκεται σε μέτρια ή και σε κακή κατάσταση. Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες καταγράφονται σημαντικές διαφορές μεταξύ της Ελληνικής και της Βουλγαρικής πλευράς αναφορικά με τις εκτιμήσεις της ρύπανσης για τους διασυνοριακούς ποταμούς Νέστος, Αξιός, Στρυμώνας και Εβρος.

Για παράδειγμα οι τιμές που καταγράφονται στους μετρητικούς σταθμούς στα σύνορα (επί του ελληνικού εδάφους) είναι μεγαλύτερες των τιμών που δίνει η Βουλγαρική πλευρά για τα ανάντη τμήματα των ποταμών κατά 80 έως 120% για τα ποτάμια Αξιός και Εβρος.

Σημαντικά προβλήματα ρύπανσης εντοπίζονται στους ποταμούς Αξιός, Πηνειός, Εβρος και Ασωπός, ενώ μέτρια (moderate) ή ελλιπής (poor) είναι η κατάσταση για τα ποτάμια Σπερχειός, Νέστος, Αλιάκμων, Στρυμών, Αχελώος).
Καταγράφονται σοβαρές καθυστερήσεις στην εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας 2000/60, ενώ η χώρα στερείται ενός ουσιαστικού δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας των νερών των ποταμών.