Ξενοβιοτικά: Πόσο επικίνδυνα μπορούν να γίνουν για την υγεία

Ουσίες που δε θεωρούνται βλαβερές για τον άνθρωπο μπορεί τελικά να βλάψουν την υγεία του, εάν περάσουν στο φυσικό περιβάλλον και διαταράξουν την ισορροπία του οικοσυστήματος. Διότι, σ’ αυτήν την περίπτωση βιοπολλαπλασιάζονται μέσω της τροφικής αλυσίδας και στη συνέχεια επαναπροσλαμβάνονται από τον ανθρώπινο οργανισμό σε μεγαλύτερες και ενίοτε βλαπτικές ποσότητες.

Τα ξενοβιοτικά, τα οποία είναι ουσίες του περιβάλλοντος που επηρεάζουν τις φυσιολογικές λειτουργίες και στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τα φάρμακα, τα τρόφιμα, καθώς και τοξικές ή και μη τοξικές ουσίες, που βρίσκονται στο περιβάλλον.

 Όπως αναφέρει η αναπληρώτρια καθηγήτρια φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, Παρασκευή Παπαϊωαννίδου, «ο όρος ξενοβιοτικό χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά όταν έγινε αντιληπτό ότι ουσίες όπως τα φυτοφάρμακα, που δεν παρουσίαζαν ιδιαίτερα βλαπτική επίδραση στον άνθρωπο, μπορούσαν να έχουν καταστροφική επίδραση στο οικοσύστημα και να βλάψουν τελικά και τον άνθρωπο, μέσω της διοχέτευσης στο περιβάλλον και του βιοπολλαπλασιασμού τους μέσα από την τροφική αλυσίδα».

Πρόσθεσε δε πως, «σήμερα, υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα του χειρισμού όλων των βιοδραστικών ουσιών. Και επειδή στα ξενοβιοτικά περιλαμβάνονται και τα τρόφιμα και τα φάρμακα, δηλαδή ουσίες που καταναλώνει καθημερινά ο άνθρωπος, έχει ιδιαίτερη σημασία η γνώση του κατάλληλου χειρισμού τους, ώστε να αυξάνεται η ωφέλεια από τη χρήση τους και να μειώνονται οι κίνδυνοι και οι βλαβερές συνέπειες».

Αναφερόμενη στο βασικό στόχο του συνεδρίου, η κ. Παπαϊωαννίδου τόνισε πως αυτός «είναι να εκπαιδεύσει τον επιστημονικό κόσμο αλλά και το συνειδητοποιημένο πολίτη για μια πιο ασφαλή και ωφέλιμη χρήση των φαρμάκων, των τροφίμων και των ξενοβιοτικών του περιβάλλοντος».

Στο 8ο συνέδριο νοτιοανατολικής Ευρώπης, με θέμα το μεταβολισμό και την τοξικότητα των ξενοβιοτικών, το XeMet 2010, που θα πραγματοποιηθεί 1-5 Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη θα παρουσιαστούν, επίσης, τα νεότερα στοιχεία για το μεταβολισμό και τη μεταφορά των φαρμάκων, ενώ θα δοθεί έμφαση στη νέα τεχνολογία και στην πρόοδο που έχει γίνει για τη στοχευμένη δράση των φαρμάκων και την ελάττωση της τοξικότητας πολύ τοξικών φαρμάκων, όπως τα αντικαρκινικά.