Φαινόμενο του θερμοκηπίου: Σε επίπεδα-ρεκόρ τα επιβλαβή αέρια στην ατμόσφαιρα

Τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου (GES) κατέγραψαν νέα ρεκόρ συγκέντρωσης το 2018 και «καμία ένδειξη επιβράδυνσης δεν είναι ορατή», προειδοποιεί ο ΟΗΕ με την ευκαιρία της δημοσίευσης της ετήσιας έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας για την συγκέντρωση των GES.

Το σήμα συναγερμού αυτό ενεργοποιείται λίγες ημέρες πριν από την ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της κλιματική αλλαγής, την COP25, η οποία διεξάγεται στην Μαδρίτη από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου.

«Δεν υπάρχει καμία ένδειξη επιβράδυνσης και ακόμη περισσότερο μείωσης της συγκέντρωσης των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, παρά τις ανειλημμένες βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα δεσμεύσεις», προειδοποιεί ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας Πέτερι Τάαλας.

Αντικείμενο της ετήσιας έκθεσης του Οργανισμού δεν είναι οι ποσότητες των GES που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα, αλλά οι ποσότητες των GES που παραμένουν σε αυτήν, δεδομένου ότι οι ωκεανοί απορροφούν το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών, όπως και η βιόσφαιρα, στην οποία ανήκουν τα δάση.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), που συνδέεται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες και είναι το βασικό αέριο που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, έσπασε νέο ρεκόρ συγκέντρωσης το 2018, στα 407,8 ppm (μέρη στο εκατομμύριο), δηλαδή 147% περισσότερο σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα του 1750.

«Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε ότι την τελευταία φορά που η Γη γνώρισε ανάλογο επίπεδο συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα ήταν πριν από 3 έως 5 εκατομμύρια χρόνια: η θερμοκρασία ήταν κατά 2 έως 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με σήμερα και η στάθμη της θάλασσας ήταν υψηλότερη κατά 10 έως 20 μέτρα σε σχέση με το σημερινό επίπεδο», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Πέτερι Τάαλας.

Ταχύτερη συγκέντρωση

Η ανησυχία του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας είναι ακόμη μεγαλύτερη λόγω του ότι η ετήσια αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο παραμένει εδώ και αιώνες στην ατμόσφαιρα και ακόμη περισσότερο στους ωκεανούς, ήταν μεγαλύτερη του μέσου ρυθμού αύξησης των τελευταίων δέκα ετών.

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των ερευνητών, οι συγκεντρώσεις του μεθανίου (CH4), που βρίσκεται στην δεύτερη θέση των πιο σημαντικών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και του υποξειδίου του αζώτου (N2O) γνώρισαν επίσης μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.

Το μεθάνιο, το 60% των εκπομπών του οποίου είναι ανθρώπινης προέλευσης (εκτροφή ζώων, ρυζοκαλλιέργεια, εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων, χωματερές) και το υποξείδιο του αζώτου, το 40% των εκπομπών του οποίου οφείλονται επίσης στην ανθρώπινη δραστηριότητα (λιπάσματα, βιομηχανικές μέθοδοι...) έχουν επίσης σημειώσει ρεκόρ συγκέντρωσης.

Το υποξείδιο του αζώτου άλλωστε διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην καταστροφή του στρώματος του όζοντος στην στρατόσφαιρα, που προστατεύει τον πλανήτη από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου.

Απέναντι στον συναγερμό για το Κλίμα, οι χώρες δεσμεύθηκαν το 2015 στο Παρίσι να εφαρμόσουν σχέδια μείωσης των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά οι παγκόσμιες εκπομπές δεν σταματούν να αυξάνονται.

Ο Πέτερι Τάαλας καλεί τις χώρες «να μετατρέψουν τις δεσμεύσεις τους σε πράξεις και να αναθεωρήσουν προς τα επάνω τους στόχους τους για το συμφέρον της ανθρωπότητας».

Η έκκλησή του ακολουθεί την επισημοποίηση στις αρχές του Νοεμβρίου της αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών από την συμφωνία του Παρισιού. Ομως οι ΗΠΑ δεν είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής σε GES.

Οι τέσσερις μεγαλύτεροι ρυπαντές- Κίνα, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση και Ινδία- αντιπροσωπεύουν το 56% των παγκόσμιων εκπομπών. Μόνον η Ευρωπαϊκή Ενωση (9% του συνόλου) βρίσκεται στην οδό της εκπλήρωσης, ακόμη και της υπέρβασης, των στόχων της, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της αμερικανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Universal Ecological Fund (FEU-US).