Μιχάλης Σαράντης: «Το θέατρο είναι σαν το ποδόσφαιρο»

Ακόμα και αν δεν τον έχεις συναναστραφεί ποτέ και η σχέση που διατηρείς μαζί του είναι η απρόσωπα προσωπική σχέση θεατή και ηθοποιού, δεν μπορείς παρά να τρέφεις αίσθημα εκτίμησης και σεβασμού για τον Μιχάλη Σαράντη. Για το ταλέντο του αλλά και για την αφοσίωση στη δουλειά του. Για χρόνια εστιασμένος στο θέατρο, φέτος ο καλός ηθοποιός αποφάσισε να ασχοληθεί πιο συστηματικά με την τηλεόραση ή, όπως λέει, να πάψει να την αποφεύγει.

Ο ρόλος του στην τηλεοπτική σειρά του ΑΝΤ1 «Η φαμίλια» είναι μάλλον κόντρα στην εικόνα που έχει σχηματίσει κανείς για εκείνον από τις θεατρικές ερμηνείες του - εκείνες που συνεχίζουν να δουλεύουν μέσα στο μυαλό σου για καιρό. Για τον ίδιο ο ρόλος του σε μια κωμική τηλεοπτική σειρά είναι μια ωραία και μεγάλη πρόκληση, ένα καινούριο ταξίδι.

Ωστόσο το σπίτι του Μιχάλη Σαράντη παραμένει το θέατρο ή αλλιώς η τέχνη που, στην αρχή τουλάχιστον της καριέρας του, λειτούργησε ως η ιδανική βαλβίδα αποσυμπίεσης για την περίσσεια της σωματικής αλλά και της εγκεφαλικής ενέργειάς του. Η πρεμιέρα της παράστασης «Φαίδρα» της Μαρίνας Τσβετάγιεβα σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, στο Θέατρο Προσκήνιο, στην οποία θα συμμετείχε, ματαιώθηκε λόγω του lockdown. Την προσωρινή παύση των θεάτρων την παραλληλίζει με μια γέννα που διακόπηκε βίαια. Ωστόσο, παρά την έμφυτη ροπή του στη θλίψη, προσπαθεί να προσδιορίζει την ισορροπία του μέσα στη νέα -για όλους- κατάσταση μέρα τη μέρα. Διαβάζοντας βιβλία, ακούγοντας μουσική, κάνοντας μια βόλτα με τη μηχανή του, τρέχοντας στην πόλη. Ή απλώς παρακολουθώντας τον εαυτό του στην τηλεόραση πλήρης συστολής και αμηχανίας, όπως δηλαδή οι χαρισματικοί άνθρωποι.

GALA: Στο θέατρο σας έχουμε συνηθίσει σε δραματικούς ρόλους. Πώς είναι η συμμετοχή σας σε μια τηλεοπτική κωμωδία;
ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ: Μου φάνηκε μια πολύ μεγάλη και πολύ ωραία πρόκληση. Ηταν σαν να βάζω μια τρικλοποδιά στην όποια σοβαροφάνεια υπάρχει σε σχέση με το πρόσωπό μου και σε σχέση με τα πράγματα που κάνω στο θέατρο κυρίως. Είναι ένα πολύ ωραίο ταξίδι, μια ευκαιρία να κάνω κάτι πιο ανέμελο και μου φάνηκε, ομολογώ, και δύσκολο. Δεν υπάρχουν εύκολα. Αν κάνεις τα πράγματα όπως τους αξίζει και όπως τους αρμόζει, δεν είναι εύκολα.Δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες,αυτό είναι κωμικό ή το άλλο είναι τραγικό αυτό είναι εύκολο, αυτό είναι δύσκολο, αυτό μπορεις να το κάνεις και αυτό όχι. Η προσέγγιση δεν αλλάζει. Οι τεχνικές αλλάζουν.

G.: Τον εαυτό σας τον παρακολουθείτε στην τηλεόραση ή νιώθετε αμήχανα;
Μ.Σ.: Τον εαυτό μου τον βλέπω όποτε προλαβαίνω και για να διαπιστώσω αν το αποτέλεσμα συνολικά είναι ωραίο, αλλά και για να επισημάνω τα λάθη μου και να τα διορθώσω. Δεν το κάνω μανιακά. Υπάρχει πάντα και το «δεν μπορώ να δω τον εαυτό μου». Δεν μου είναι απλό, ντρέπομαι. Ξέρετε, ειδικά στο θέατρο, οι ηθοποιοί δεν έχουμε απόλυτη αίσθηση της εικόνας μας. Στην τηλεόραση και το σινεμά συμβαίνει το αντίθετο, το αποτέλεσμα είναι μπροστά σου. Εφόσον αποδεχτείς ότι θα ασχοληθείς με το μέσο κάπως πρέπει να βλέπεις μετά το αποτέλεσμα, για να εξελίσσεσαι. Και εδώ θέλω να πω πως την ευχαριστιέμαι πολύ τη «Φαμίλια» και γουστάρω που είμαι μέρος της.

G.: Η επιλογή σας να κάνετε τηλεόραση υποκινήθηκε εν μέρει από την πιθανότητα τα θέατρα να έμεναν κλειστά λόγω της πανδημίας;
Μ.Σ.: Δεν είμαι μάντης. Δεν μπορούσα να προβλέψω ότι τα θέατρα θα ανοιγοκλείνουν. Το θέατρο είναι το δεύτερο σπίτι μου, μου έχει κοστίσει πολύ αυτό που συμβαίνει. Εμείς κάναμε πρόβες 2,5 μήνες και τα θέατρα έκλεισαν πέντε ημέρες πριν από την πρεμιέρα μας. Ποτέ δεν ήμουν ακριβώς αρνητικός σε σχέση με την τηλεόραση, απλώς για πολλά χρόνια οι υποχρεώσεις μου στο θέατρο ήταν τόσο πολλές που δεν μου άφηναν χρόνο για κάτι τηλεοπτικό, πέραν κάποιων συμμετοχών. Παράλληλα βέβαια ομολογώ ότι είχα και κάποια ενοχικά σύνδρομα σε σχέση με το Μέσο, σύνδρομα που συνειδητοποίησα κάποια στιγμή ότι είναι εντελώς χαζά. Συνέπεσε λοιπόν αυτή η στιγμή με τη δύσκολη κατάσταση που ζούμε. Δεν είπα ότι θέλω να κάνω τηλεόραση γιατί βλέπω ότι τα πράγματα είναι δύσκολα στο θέατρο, άρα πρέπει κάπως να σωθώ. Κάπως τα πράγματα έρχονται και σε βρίσκουν στην ώρα τους.

G.: Λέτε ότι τα θέατρα έκλεισαν πέντε ημέρες πριν την πρεμιέρα. Πώς είναι αυτό το αίσθημα;
Μ.Σ.: Aχαρο και τρομερά αμήχανο. Βρεθήκαμε την τελευταία ημέρα για να βιντεοσκοπήσουμε την παράσταση για να έχουμε μια αναφορά σε ένα βίντεο όταν μπορέσουμε να μπουμε πάλι σε πρόβες. Κόπηκε πολύ βίαια η διαδικασία. Κάτσαμε μετά, είπαμε δυο πράγματα και πήγε καθένας σπίτι του σαν να μην έγινε τίποτα ποτέ. Ξέρετε, οι πρόβες είναι μια διαδικασία γέννας. Είναι αμήχανο το γεγονός ότι δεν παρουσιάστηκε την ώρα που ήταν να παρουσιαστεί η παράστασή μας. Κι έχουμε μείνει όλοι μετέωροι.

G.: Είστε αισιόδοξος ότι θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα -και στο θέατρο- σύντομα;
Μ.Σ.: Πιστεύω ότι όλοι μας έχουμε ζοριστεί πολύ ψυχολογικά από αυτό που συμβαίνει και τα αποτελέσματα θα τα δούμε εκ των υστέρων. Ακόμα είμαστε μέσα στο καζάνι και κάπως βράζουμε. Προσέχουμε για την υγεία μας όσο ποτέ, είμαστε πάρα πολύ επιφυλακτικοί με πράγματα που πριν από έναν χρόνο μας φαίνονταν απολύτως φυσιολογικά, η καθημερινότητά μας έχει αλλάξει άρδην. Κάτι έχει αλλάξει. Για πάντα. Εχει έρθει στον αέρα ο θάνατος! Προσπαθώ κάθε μέρα να αντιστέκομαι σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση. Προσπαθώ να σκέφτομαι την κάθε μέρα θετικά. Μου έχει κοστίσει πάρα πολύ που δεν μπορούμε να πάμε στο θέατρο, να πάμε στη δουλειά μας. Εύχομαι να επιστρέψουμε όσο πιο σύντομα γίνεται.

G.: Προσωπικά πώς διαχειρίζεστε την περίοδο που διανύουμε; Πώς ισορροπείτε;
Μ.Σ.: Με ισορροπεί πολύ το γεγονός ότι εργάζομαι κατά το ήμισυ και δεν είμαι σε απόλυτη αδράνεια. Με ισορροπούν τα βιβλία μου, η σύντροφός μου, οι φίλοι μου, μια βόλτα να πάρω αέρα. Προσπαθώ να προσαρμόζομαι στα πράγματα και να μην τα φέρω βαρέως γιατί είμαι πολύ επιρρεπής στο να πέφτω ψυχολογικά. Προσπαθώ να είμαι ψύχραιμος. Δεν είναι απλό. Το παλεύω όπως όλοι!

G.: Διάβασα ότι το θέατρο δεν ήταν παιδικό όνειρό σας αλλά μια επιλογή που κάνατε γύρω στα 20 σας. Τι βρήκατε σε αυτό;
Μ.Σ.: Στο θέατρο βρήκα έναν μαγικό τρόπο να μετασχηματίζω την ενέργεια που έχω σε κάτι δημιουργικό. Στην αρχή ειδικά αυτό με ανακούφισε πάρα πολύ. Με τα χρόνια, μεγαλώνοντας, σπουδάζοντας και διαβάζοντας, και παίζοντας στο θέατρο αντιλήφθηκα και πολλά άλλα πράγματα σε σχέση με τον εαυτό και τη δουλειά μου. Αλλά η πρώτη μου ορμή ήταν ουσιαστικά το πώς θα διαχειριστώ και το πώς θα μετασχηματίσω αυτή την τρομερή ενέργεια που είχα και δεν ήξερα τι να την κάνω.

G.: Ησασταν ένας άνθρωπος υπερκινητικός;
Μ.Σ.: Δεν ήταν μόνο θέμα υπερκινητικότητας αλλά και υπερδιέγερσης του εγκεφάλου, την οποία είχα ανάγκη κάπου να τη διοχετεύσω. Και δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να τη διοχετεύει σε ένα πανεπιστήμιο, σπουδάζοντας Ιατρική ή Οικονομικά ή Υπολογιστές. Πάντα ήμουν ένας άνθρωπος που ήθελε να βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και σε διαρκή αναζήτηση των πραγμάτων. Το θέατρο είναι ένας ιδανικός τόπος για τέτοια ταξίδια.

G.: Μικρός πώς ονειρευόσασταν τον εαυτό σας;
Μ.Σ.: Ηθελα να ασχοληθώ με το ποδόσφαιρο επαγγελματικά, γιατί έπαιζα μπάλα και μου άρεσε πολύ, ήθελα να γίνω γιατρός γιατί έχει σπουδάσει ο πατέρας μου Ιατρική και, ξέρετε, υπάρχει και το πατρικό πρότυπο στη μέση. Αλλά δεν μπορώ να πω ότι είχα βρει από παιδί τι ήθελα να κάνω. Κάπως είχα αποδεχτεί ευτυχώς ότι υπήρχε και μια μεγάλη ευαισθησία μέσα μου που δεν την καταπίεσα ούτε έκανα ότι δεν είναι εκεί. Και σε μια εποχή και σε μια γειτονιά όπου τέτοιου είδους πράγματα δεν αντιστοιχούσαν σε έναν έφηβο. Ενα παιδί να συγκινείται με μια ζωγραφιά ή με ένα κλασικό κομμάτι ή ένα σύννεφο στον ουρανό στα 16 του δεν ήταν ο κανόνας. Αλλά και πότε ήταν τελικά;

G.: Πώς ήταν τα χρόνια σας στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης;
Μ.Σ.: Στη Δραματική Σχολή βρέθηκα όταν ένας φίλος μου μού είπε ότι θα πάει να γραφτεί σε μια σχολή που δεν απαιτούσε εισαγωγικές εξετάσεις και του είπα «ξέρεις κάτι; θα ’ρθω κι εγώ». Και πήγα. Μέσα σε αυτό το διάστημα ουσιαστικά προετοιμάστηκα για τις εισαγωγικές εξετάσεις και πέρασα την επόμενη χρονιά στο Θέατρο Τέχνης. Τα φοιτητικά χρόνια του καθενός έχουν την τρέλα που τους αξίζει. Τα δύο από τα τρία χρόνια των σπουδών δούλευα στο Θέατρο Τέχνης είτε ως ηθοποιός είτε σε διάφορες άλλες δουλειές από ταξιθέτης μέχρι μπογιατζής. Εχω κάνει τα πάντα. Στην πρώτη παράσταση που έπαιξα ως φοιτητής, το «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη, άνοιγα μαζί με άλλους δυο-τρεις ηθοποιούς την παράσταση στη Μικρή Επίδαυρο. Προετοιμαζόμουν, είχα πάρα πολύ άγχος κι έρχεται ο Διαγόρας Χρονόπουλος, τότε καλλιτεχνικός διευθυντής του Τέχνης, και μου λέει “Σαράντη, εσύ θα πουλάς τα προγράμματα”. Πριν από την παράσταση λοιπόν βρέθηκα στην είσοδο του θεάτρου και πουλούσα τα προγράμματα στον κόσμο. Αυτό λειτούργησε καταλυτικά φυσικά γιατί μου έφυγε όλο το άγχος. Είδα όλους τους θεατές έναν-έναν να μπαίνουν στο θέατρο, δεν ήμουν στα παρασκήνια να τρώω τα νύχια μου και να κάνω εικασίες για το τι θα συμβεί στη σκηνή. Το Θέατρο Τέχνης παραδοσιακά δημιουργούσε ηθοποιούς που έχουν περάσει από όλα τα πόστα του θεάτρου. Εμένα αυτό με έμαθε να εκτιμώ τα πάντα και όλους σε σχέση με τη δουλειά μας.

G.: Η αναγνωρισιμότητα σας απασχόλησε ποτέ;
Μ.Σ.: Αυτά τα πράγματα προκύπτουν. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που είχαν πρωταρχικό στόχο να κυνηγήσουν τη δημοφιλία.

G.: Ωστόσο είστε πια ένας βασικός λόγος για να παρακολουθήσει κανείς μια παράσταση στην οποία συμμετέχετε.
Μ.Σ.: Το απολαμβάνω και το θεωρώ μεγάλη μου τιμή αλλά και μεγάλη μου ευθύνη.

G.: Οποιος σας έχει δει επί σκηνής γνωρίζει ότι έχετε έναν μοναδικό τρόπο να εκφράζεστε με το σώμα σας.
Μ.Σ.: Το σώμα μου με οδηγεί όσο και η σκέψη μου στα πράγματα. Αυτό το είχα από παιδί. Είτε σκαρφαλώνοντας σε δέντρα είτε πηδώντας από στέγες είτε παίζοντας μπάλα ασύστολα. Και μάλιστα με μια άγνοια κινδύνου. Δεν φοβόμουν μην πάθω κάτι. Εχω μάθει να ακούω το σώμα μου και να μην το λογοκρίνω. Το ακούω συχνά ότι υπάρχει μια έντονη εκφραστικότητα σε σχέση με το σώμα μου, όμως είναι ένα ακόμα εργαλείο για μένα. Οπως ο λόγος, το μυαλό μου και η ψυχή μου. Το πώς κινείσαι έχει να κάνει με το πώς σκέφτεσαι. Το σώμα δεν είναι από μόνο του κάτι, όλα ξεκινούν από τους νευρώνες του εγκεφάλου. Εχω αντιληφθεί από καιρό ότι το σώμα μιλάει όπως ακριβώς και το στόμα.

G.: Αναφέρατε ξανά το ποδόσφαιρο. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει μέσα σας απωθημένο το γεγονός ότι δεν γίνατε επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.
Μ.Σ.: Οχι, καθόλου. Το θέατρο ούτως η άλλως είναι η απόλυτη προσομοίωση του ποδοσφαίρου. Είναι ομαδικό άθλημα με πολύ σαφείς στόχους. Το γκολ είναι η παράσταση να λειτουργεί άρτια και να καταφέρει να ταξιδέψει το κοινό της. Κι επίσης ένα άλλο βασικό πράγμα είναι ότι δεν έχει σημασία ποιος θα σκοράρει, αλλά να νικήσει η ομάδα. Το θέατρο και το γύρισμα απαιτούν βαθιά ομαδική άμιλλα. Πάντα με συγκινούσαν οι ομάδες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κρύβομαι μέσα σε αυτές γιατί φοβάμαι. Φυσικά μ’ αρέσει να σκοράρω και να είμαι από τους καλύτερους παίκτες, και προπονούμαι διαρκώς γι’ αυτό αλλά ποτέ δεν ξεχνάω ότι παίζω με άλλους. Παρέα. Εχω παίξει από πρωταγωνιστικούς ρόλους μέχρι μικρούς που είχαν δυο-τρεις ατάκες. Και το ευχαριστιέμαι εξίσου πολύ.