«Athlete A»: Τα αμαρτωλά μετάλλια των ΗΠΑ - Οι αθλήτριες ζούσαν μια κόλαση

Το 2016 η εθνική ομάδα γυμναστικής των ΗΠΑ κατέβαινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο με απαράμιλλο momentum, τέτοιο που αν δεν αποθάρρυνε, σίγουρα τρόμαζε τους αντιπάλους, αλλά και με την αγωνία να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία που με απειράριθμες ώρες προπονήσεων και πόνο, τον αληθινό σωματικό πόνο των αθλητών της, είχε κατακτήσει. Η γυναικεία ομάδα επιβεβαίωσε μέχρι κεραίας τη φιλοδοξία της ομοσπονδίας. Η 18χρονη τότε Σιμόν Μπάιλς αναδείχτηκε όχι απλώς μία από τις πρωταγωνίστριες των Αγώνων, με τα πέντε μετάλλια που κατέκτησε -τέσσερα χρυσά και ένα χάλκινο- αλλά κέρδισε μια θέση ανάμεσα στους παγκόσμιους θρύλους της ενόργανης γυμναστικής, ενώ η ολυμπιακή σοδειά της ομάδας περιλάμβανε συνολικά 12 μετάλλια. Η υποδοχή που περίμενε τους αθλητές και τις αθλήτριες με την επιστροφή τους στην πατρίδα ήταν αναπάντεχη. Οσο εκείνοι αγωνίζονταν και διέπρεπαν στα στάδια της Βραζιλίας, οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας «IndyStar» είχαν ξεκινήσει δειλά αλλά μεθοδικά να αποκαλύπτουν όσα συνέβαιναν πίσω από τις κλειστές πόρτες της Γυμναστικής Ομοσπονδίας, η έδρα της οποίας βρίσκεται στην Ινδιανάπολη.

Η δημοσιογράφος Μαρίζα Κβιατκόφσκι ξεκίνησε να ερευνά μια σημαντική πληροφορία, την οποία όμως όλοι προσπερνούσαν ή, στην καλύτερη περίπτωση, περνούσαν στα ψιλά. Υπήρχαν πολλές και σοβαρές καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και σεξουαλική κακοποίηση εναντίον προπονητών από αθλητές που ανήκαν στην ομοσπονδία, όμως ελάχιστες από αυτές έφταναν στις αστυνομικές και τις δικαστικές αρχές. Η Κβιατκόφσκι ανακάλυψε πως, σύμφωνα με το καταστατικό της ομοσπονδίας, οποιαδήποτε καταγγελία ήταν καταδικασμένη να τίθεται στο αρχείο, εκτός και αν ήταν υπογεγραμμένη από κάποιο θύμα, από γονέα θύματος ή από αυτόπτη μάρτυρα. Το πρώτο σχετικό ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στην «IndyStar» στις 6 Αυγούστου του 2016. Χρειάστηκαν λίγες εβδομάδες και πολλαπλάσιες καταγγελίες που άρχισαν να φτάνουν στα γραφεία της εφημερίδας η μία μετά την άλλη, ώσπου να γίνει ηλίου φαεινότερον ότι η πρόβλεψη του καταστατικού σχετικά με τη σεξουαλική βία και την παρενόχληση είχε επινοηθεί απλώς και μόνο για να σφραγίσει την ομερτά. O,τι συνέβαινε στα 3.000 γυμναστήρια που είχε υπό την εποπτεία της η ομοσπονδία προστατευόταν ως επτασφράγιστο, βρώμικο, μα πάνω απ’ όλα κοινό μυστικό.

Εκείνο το πρώτο άρθρο της «IndyStar» διάβασε τυχαία η Ρέιτσελ Ντενχόλαντερ. Η 36χρονη σήμερα δικηγόρος είδε τη δημοσίευση στο Facebook την ώρα που έκανε online τα ψώνια της και της ξύπνησε μια αλληλουχία παλιών, δυσάρεστων, αλλά καθόλου ξεχασμένων αναμνήσεων. Η Ντενχόλαντερ, αν και προσπάθησε για μια καριέρα στην ενόργανη γυμναστική, δεν κατάφερε να ανελιχτεί στα υψηλότερα κλιμάκιά της. Δεν ήταν ιδιαίτερα ταλαντούχα, η οικογένειά της δεν είχε την οικονομική επιφάνεια για να της προσφέρει όσα προαπαιτεί o πρωταθλητισμός, ενώ ξεκίνησε να αθλείται αρκετά αργά, στα 12 χρόνια της. Ενας τραυματισμός στη σπονδυλική στήλη την είχε οδηγήσει στο ιατρεία του περίφημου οστεοπαθητικού της Γυμναστικής Ομοσπονδίας, του ανθρώπου με τις ιαματικές ιδιότητες που γιάτρευε ακόμα και τα πιο δύσκολα τραύματα των Ολυμπιονικών. Από την πρώτη επίσκεψή της στο γραφείο του Λάρι Νάσαρ η Ντενχόλαντερ θυμάται ότι η εξέτασή του την έκανε να νιώσει άβολα, αφού την άγγιξε σε σημεία του σώματός της τα οποία δεν είχαν σχέση με το πρόβλημά της. Της έλυσε τον στηθόδεσμο και την άγγιξε στη γενετήσια περιοχή της. Το εξομολογήθηκε στη μητέρα της, όμως σχεδόν αυτόματα και οι δύο σκέφτηκαν ότι κανείς δεν επρόκειτο να πιστέψει πως ο αφανής ήρωας της ολυμπιακής ομάδας είχε προσπαθήσει να ασελγήσει στο σώμα μιας 12χρονης. Μάλλον ήταν ιδέα τους. Λογικά έσφαλαν. Και συνέχισαν κανονικά τις επισκέψεις τους. Με το που διάβασε το ρεπορτάζ η Ντενχόλαντερ τηλεφώνησε στα γραφεία της «IndyStar». Ηταν πρόθυμη να μιλήσει για τη σεξουαλική κακοποίηση που είχε υποστεί το 1996 και μάλιστα επωνύμως. Η μαρτυρία της πυροδότησε μια έκρηξη καταγγελιών από γυναίκες της διπλανής πόρτας, μα και από τα πιο λαμπερά αστέρια της ενόργανης γυμναστικής, και οδήγησε στην αποκάλυψη ενός σκανδάλου που συντάραξε τον παγκόσμιο αθλητισμό αλλά και την κοινωνία.

Το χρονικό της αποκάλυψης έδωσε το καλύτερο υλικό για τη δημιουργία ενός συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Athlete A». Η πανδημία έκανε αδύνατη την προγραμματισμένη πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Sundance κι έτσι το παραπάνω από επίκαιρο ντοκουμέντο βρήκε στέγη στο Netflix. Στα 104 λεπτά διάρκειάς του παρακολουθεί κανείς την αφήγηση των δημοσιογράφων της «IndyStar», αλλά κυρίως τις εξομολογήσεις θυμάτων του Νάσαρ, κάποιες από τις οποίες ομολογούν πως ήταν τόσο κοινή και διαδεδομένη η πρακτική του διαβόητου οστεοπαθητικού ώστε δεν αντιλαμβάνονταν ότι αυτό που τους συνέβαινε ήταν στην πραγματικότητα σεξουαλική κακοποίηση. Τα ανήλικα κορίτσια ζούσαν για την ενόργανη γυμναστική, ήταν ταγμένες στον στόχο τους και θεωρούσαν όσα υφίσταντο από τον Νάσαρ, στην καλύτερη περίπτωση αναγκαίο κακό, στη χειρότερη μέρος της προετοιμασίας τους, όπως λένε κάποια από τα θύματά του, όπως η Μάγκι Νίκολς. Η 23χρονη σήμερα πρώην αθλήτρια έχει πει πως η σχέση του Νάσαρ με τα κορίτσια συνεχιζόταν και εκτός προπονητηρίων. Τις φλέρταρε και τους έγραφε ακόμα και κολακευτικά σχόλια στο Facebook.

Η Νίκολς είχε μιλήσει στην προπονήτριά της για τον Νάσαρ από το 2015 (σ.σ.: αυτή θεωρείται η Αθλητής Α), εκείνη με τη σειρά της είχε καταγγείλει τα περιστατικά στην ομοσπονδία, όμως δεν άνοιξε ρουθούνι. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του ντοκιμαντέρ Μπόνι Κόεν και Τζον Σενκ, ο Νάσαρ ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου σε μια ομοσπονδία διεφθαρμένη ως το κόκαλο. Και κυρίως αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για να μην απολέσει την έξωθεν καλή μαρτυρία της και μαζί τις δυσθεώρητες οικονομικές χορηγίες.

Η 38χρονη Τζέιμι Ντάντζερ υπήρξε σίγουρα η λιγότερο πειθήνια από τις συναθλήτριές της και η πιο καταγγελτική σχετικά με τις στρατιωτικού τύπου πρακτικές που είχε επιβάλει ο περίφημος προπονητής της Ολυμπιακής Ομάδας Μπέλα Καρόλι. Το 2000 στο Σίδνεϊ κατακεραύνωνε σε κάθε ευκαιρία τον ουγγρικής καταγωγής προπονητή, προκαλώντας το σχετικό buzz στα μέσα ενημέρωσης και μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον του Τύπου από τις μάλλον χλιαρές επιδόσεις της ομάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες στα άδυτα της Γυμναστικής Ομοσπονδίας των ΗΠΑ. «Μας χειραγωγεί, θεωρεί πως είμαστε μαριονέτες», έλεγε τότε. Η Εθνική Ομάδα των ΗΠΑ έλαβε την ατιμωτική -για τις υψιπετείς προσδοκίες της ομοσπονδίας- τέταρτη θέση στο σύνθετο ομαδικό αγώνισμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δέκα χρόνια αργότερα, όταν αποδείχτηκε πως η κινεζική ομάδα είχε παραβεί τους κανόνες, στην Ντάντζερ και τις συναθλήτριές της απονεμήθηκε το χάλκινο μετάλλιο. Η 38χρονη Ολυμπιονίκης μίλησε για πρώτη φορά για τη σεξουαλική κακοποίηση που δέχτηκε από τον Λάρι Νάσαρ το 2017 στην εκπομπή «60 Minutes» του CBS. Για χρόνια πίστευε πως ο Νάσαρ ήταν το αποκούμπι της, ο πιο συμπαθής, φιλικός και προσιτός άνθρωπος σε έναν ακατανόητο κόσμο ενηλίκων που αντιμετώπιζαν την ίδια και τις συναθλήτριές της σαν γρανάζια μιας μηχανής καταδικασμένης να παράγει μετάλλια. Ηταν ο άνθρωπος που εμπιστευόταν περισσότερο, εκείνος στον οποίο προσέτρεχε κάθε φορά που οι προπονητές της την πίεζαν να χάσει βάρος, την πειθανάγκαζαν να προπονείται για οκτώ, δέκα, ακόμα και δώδεκα ώρες την ημέρα και στο τέλος τής υπενθύμιζαν πόσο μέτρια αθλήτρια ήταν. Ο γιατρός της ομάδας είχε πείσει τα κορίτσια πως σε εκείνον μπορούσαν να ανοίγουν την καρδιά τους, να μοιράζονται τους φόβους και τις απογοητεύσεις τους. Είχε απλώς βρει έναν εύσχημο τρόπο να τις αποπλανεί σεξουαλικά. Ή σύμφωνα με τη διάλεκτο που είχε επινοήσει, να τους προσφέρει την «ειδική θεραπεία» του (οι αθλήτριες το αναφέρουν ως «special therapy»). Ο Νάσαρ σύμφωνα με τις μαρτυρίες των θυμάτων του, οι οποίες ξεπερνούν τις 265, χρησιμοποιούσε τα δάχτυλά του για να διεισδύει στον κόλπο των ανήλικων αθλητριών, θώπευε τα στήθη και τα οπίσθιά τους, ενώ συχνά κατά τη διάρκεια της «θεραπευτικής διαδικασίας», όπως την είχε βαφτίσει, αυτοϊκανοποιούνταν. Ο οστεοπαθητικός της ολυμπιακής ομάδας γυμναστικής των ΗΠΑ γνώριζε τα σώματα των κοριτσιών καλύτερα κι από τις ίδιες και μπορούσε να τις πείσει ότι η σεξουαλική βία που τους ασκούσε ήταν μέρος της ιατρικής πρακτικής του.

«Είμαι κι εγώ μία από αυτές που επέζησαν από τη σεξουαλική επίθεση του Λάρι Νάσαρ. Πιστέψτε με, όταν αυτές οι λέξεις βγήκαν για πρώτη φορά από τα χείλη μου ήταν πιο δύσκολα από ό,τι τώρα που τις καταγράφω σε χαρτί. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ήμουν διστακτική στο να δημοσιεύσω την ιστορία μου, αλλά τώρα ξέρω ότι δεν ήταν δικό μου λάθος. Δεν είναι φυσιολογικό να λαμβάνω θεραπεία από έναν έμπιστο φυσιοθεραπευτή της ομάδας και να αναφέρομαι σε αυτήν τρομαγμένα σαν τη "σπέσιαλ" θεραπεία. Αυτή η συμπεριφορά είναι ανεπίτρεπτη, αηδιαστική, ειδικά όταν προέρχεται από κάποιον που μου είπαν να εμπιστευτώ. Για καιρό αναρωτιόμουν αν ήμουν τόσο αφελής ή αν ήταν δικό μου λάθος. Τώρα ξέρω την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Οχι, δεν ήταν δικό μου λάθος. Οχι, δεν θα κουβαλήσω εγώ τις ενοχές που ανήκουν στον Λάρι Νάσαρ, τη Γυμναστική Ομοσπονδία των ΗΠΑ και άλλους», έγραψε τον Ιανουάριο του 2018 σε ένα πηγαίο ποστ στο Instagram η σούπερ σταρ της Εθνικής Ομάδας Γυμναστικής των ΗΠΑ Σιμόν Μπάιλς.

Χρειάστηκαν δύο χρόνια ώστε η τέσσερις φορές χρυσή Ολυμπιονίκης και 19 φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια να σπάσει τη σιωπή της. Το έκανε όταν ένιωσε έτοιμη, τη στιγμή που είδε τον άνθρωπο που για χρόνια θεωρούσε πατρική φιγούρα να λογοδοτεί στο εδώλιο του κατηγορουμένου σε δικαστήριο του Μίσιγκαν. Η ίδια δεν παρέστη στην ακροαματική διαδικασία. Δεν είχε το ψυχικό απόθεμα να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο που εκμεταλλεύτηκε την αθωότητά της και ξεπούλησε την εμπιστοσύνη της. Τη δική τους ιστορία κακοποίησης αφηγήθηκαν είτε με συνεντεύξεις τους είτε μέσω δημοσιεύσεων στα κοινωνικά δίκτυα και οι τέσσερις συναθλήτριές της, Γκάμι Ντάγκλας, Λόρι Χερνάντεζ, Μάντισον Κόσιαν και Αλι Ρέιζμαν, που στους αγώνες του Ρίο έγιναν γνωστές με το παρατσούκλι «Final Five». O Νάσαρ καταδικάστηκε το 2018 από δικαστήριο του Μίσιγκαν σε ποινή φυλάκισης 175 ετών, ενώ στην πλάτη του έχει ακόμα 60 χρόνια ποινής από την καταδίκη του για την κατοχή υλικού παιδικής πορνογραφίας. Στα 18 χρόνια της καριέρας του στην ομάδα ενόργανης των ΗΠΑ υπολογίζεται ότι κακοποίησε σεξουαλικά εκατοντάδες επώνυμες αθλήτριες αλλά και δεκάδες άλλα ανήλικα κορίτσια που χρειάστηκαν τις ιατρικές υπηρεσίες του. Ο δικαστής που τον καταδίκασε έκλεισε την ετυμηγορία του με την εξής φράση: «Μόλις υπέγραψα τη θανατική καταδίκη σας».


OUT LOUD: Πέντε ακόμα αθλήτριες που μίλησαν με γενναιότητα για τη σεξουαλική βία που δέχτηκαν γίνονται το παράδειγμα και δίνουν φωνή σε όλες τις γυναίκες

Ειδήσεις σήμερα:

Κρίσιμη η σημερινή συνεδρίαση των ειδικών - Τι θα γίνει με απαγόρευση κυκλοφορίας, σχολεία και μαγαζιά

Lockdown: Απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 18:00 τα Σαββατοκύριακα - «Κόκκινες» Θεσσαλονίκη – Αχαΐα