Royal Albert Hall: 'Eνα διαμάντι 150 ετών

Δεν υπάρχει συμφωνική ορχήστρα, σημαντικός μαέστρος, διάσημος τενόρος, καλλιτέχνης ή συγκρότημα που να μην έχει όνειρο μια εμφάνιση στο Royal Albert Hall, το πλέον διάσημο κτίριο της Μεγάλης Βρετανίας μετά το Παλάτι. Και η αλήθεια είναι ότι στα 150 χρόνια ζωής του το εντυπωσιακό κτίριο σε σχήμα ροτόντας που κυριαρχεί στο νότιο Κένσινγκτον έγραψε λαμπρή ιστορία, καθώς υποδέχτηκε στους χώρους του τα σημαντικότερα πρόσωπα του παγκόσμιου πολιτισμού, της διανόησης και της πολιτικής. Από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ μέχρι τον Αλμπερτ Αϊνστάιν, από τον Στίβεν Χόκινγκ μέχρι τους Rolling Stones, τους Pink Floyd και τους Led Zeppelin, τον Φρέντι Μέρκιουρι, τον Δαλάι Λάμα, τον Νέλσον Μαντέλα, τον Λουτσιάνο Παβαρότι, όλοι θεωρούσαν παράσημο μια εμφάνισή τους στο κτίριο με τα 6 εκατομμύρια κόκκινα τούβλα, που αποτέλεσε όνειρο ζωής ενός φιλόμουσου πρίγκιπα.

Μέσα στα 150 αυτά χρόνια το Royal Albert Hall έκλεισε μία φορά, εξαιτίας της πανδημίας και του γενικού lockdown. Ακυρώθηκαν οι 330 παραστάσεις που είχαν προγραμματιστεί και η οικονομική ζημιά έχει ήδη ξεπεράσει τα 35 εκατ. δολάρια, ενώ δεν είναι σίγουρο αν θα καταφέρουν να πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις στις 29 Μαρτίου για τον εορτασμό των 150 χρόνων, οι οποίες είχαν χρονική διάρκεια που έφτανε μέχρι το 2022 με συμμετοχή διάσημων καλλιτεχνών όπως ο Ερικ Κλάπτον, η Πάτι Σμιθ, η Αντέλ, αλλά και διάσημων ορχηστρών του κόσμου. Παρ’ όλα αυτά, την προηγούμενη εβδομάδα δόθηκε στη δημοσιότητα το βίντεο «Υour room will be ready» σε σκηνοθεσία Τομ Χάρπερ, με αφορμή τη συμπλήρωση των 150 χρόνων του. Το πιο διάσημο και αειθαλές τέκνο της Γηραιάς Αλβιώνας, ο Μικ Τζάγκερ, είναι ο αφηγητής σε αυτή την υπέροχη ταινία μικρού μήκους όπου διαβάζει ένα απόσπασμα από το ποίημα του Γουίσταν Χιου Οντεν «For Friends Only», την ώρα που στην οθόνη περνούν από τη νεαρή βασίλισσα Ελισάβετ και τον Τσόρτσιλ μέχρι τους Led Zeppelin, τον Χέντριξ, τον Παβαρότι, την Αντέλ και τον Φρέντι Μέρκιουρι - και όλα αυτά εναλλάξ με τις εικόνες της απόλυτης σιωπής του σήμερα, από τις άδειες αίθουσες, τα φουαγιέ και τους διαδρόμους.
 

 
«Empty and silent most of the year / This room awaits from you / What you alone, as visitor, can bring», αναφέρει το ποίημα του Οντεν, ενώ ο αρχηγός των Rolling Stones, μιλώντας για τις αναμνήσεις που έχει από αυτό το διαμάντι του πολιτισμού, ανέφερε: «Χωρίς αμφιβολία, το Royal Albert Hall είναι ένας από τους σπουδαιότερους χώρους συναυλιών στον κόσμο και γι’ αυτό ενθουσιάστηκα όταν μου ζητήθηκε να διαβάσω ένα σύντομο ποίημα του Οντεν για την εξαιρετική ταινία μικρού μήκους του Τομ Χάρπερ. Εχω μερικές υπέροχες αναμνήσεις από τις εμφανίσεις με τους Stones τη δεκαετία του 1960, όταν μία ή δύο φορές τα πράγματα αγρίεψαν, με ενθουσιώδεις θαυμαστές να ανεβαίνουν στη σκηνή και σχεδόν να προκαλούν απότομη λήξη της συναυλίας - αλλά συνεχίσαμε απτόητοι και είχαμε πολύ ωραίες στιγμές. Θα ήθελα να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να ευχηθώ στο Royal Albert Hall πολύ ευτυχισμένα 150 χρόνια και ανυπομονώ για το μέλλον, να δω και να ακούσω πολλούς φανταστικούς καλλιτέχνες και μουσικούς να παίζουν στη σκηνή σε αυτό τον εμβληματικό χώρο».
Η αλήθεια είναι ότι οι Rolling Stones εμφανίστηκαν τέσσερις φορές στο Royal Albert Hall, ήταν εκεί που ο Αλμπερτ Αϊνστάιν εκφώνησε την ιστορική ομιλία του κατά των ναζί, το 1933 η νεαρή βασίλισσα Ελισάβετ αποθεώθηκε κατά την είσοδό της, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έδινε άλλη βαρύτητα σε κάθε εκδήλωση με την παρουσία του, ο Φρέντι Μέρκιουρι θριάμβευσε, ο Μπομπ Ντίλαν, ο Τζίμι Χέντριξ, ο Ιγκι Ποπ, ο Ντέιβιντ Μπόουι, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, ταλαντούχοι εκπρόσωποι από τον χώρο του αθλητισμού, της πολιτικής και της τέχνης, όλοι πέρασαν αφήνοντας το στίγμα τους. Η κλασική μουσική συναντούσε την ποπ, τη ροκ και την πανκ χωρίς την παραμικρή διάκριση, ένας αγώνας πυγμαχίας αντάμωνε με μια μεγάλη όπερα, μια συμφωνική ορχήστρα εμφανιζόταν μετά τους Led Zeppelin. Το μόνο διαβατήριο που χρειαζόσουν για να περάσεις την εντυπωσιακή είσοδο του Royal Albert Hall ήταν το αστείρευτο ταλέντο και η λατρεία του κόσμου.

«Αυτό είναι το θέμα της ταινίας, όχι μόνο ένας ύμνος στις παραστάσεις από το λαμπρό παρελθόν του χώρου, αλλά και η αίσθηση της προσδοκίας ορισμένων πραγμάτων για τα οποία ανυπομονούμε όταν θα μπορούμε να είμαστε ξανά μαζί», ανέφερε ο Τομ Χάρπερ.

 Το όνειρο του πρίγκιπα που έγινε πραγματικότητα

Ενας φιλόμουσος βασιλικός σύζυγος ήταν η αφορμή να δημιουργηθεί ο ιστορικός αυτός συναυλιακός χώρος. Ο πρίγκιπας Αλβέρτος, σύζυγος της βασίλισσας Βικτώριας, ήθελε να δημιουργήσει έναν μόνιμο χώρο που να μπορεί να φιλοξενεί καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, μια πολιτιστική γειτονιά που θα ονομαζόταν «Albertopolis». Και κάπως έτσι, το 1867, ύστερα από δημόσιο έρανο ξεκίνησε η ανοικοδόμησή του. Οταν ολοκληρώθηκε, το 1870, ο πρίγκιπας είχε φύγει από τη ζωή από τύφο και η σύζυγός του έδωσε προς τιμήν του το όνομά του στο κτίριο, καθώς η αρχική του ονομασία ήταν Central Hall. Η τελετή εγκαινίων έγινε στις 29 Μαρτίου του 1871 και το πρώτο κονσέρτο διηύθυνε ο μαέστρος Αρθουρ Σάλιβαν. «Ο Αλβέρτος ήταν ένας σπουδαίος οραματιστής και ένας εξαιρετικά ευφυής άνθρωπος και μαζί με τη βασίλισσα Βικτώρια μοιράστηκε το πάθος του για τις τέχνες, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό με ολόκληρο το έθνος», δήλωσε χρόνια αργότερα η βασίλισσα Ελισάβετ.

Το κτίριο σχεδιάστηκε από τους στρατιωτικούς αρχιτέκτονες Χένρι Σκοτ και Φράνσις Φόουκ σε αναγεννησιακό ρυθμό με βάση την ελληνορωμαϊκή αρχιτεκτονική, δίνοντας μορφή ροτόντας στο πενταώροφο αμφιθέατρο που έχει ύψος 40 μέτρα και πλάτος 70 μέτρα. Τα βασικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ήταν κόκκινο τούβλο (χρειάστηκαν περισσότερα από 6 εκατομμύρια κόκκινα τούβλα), ενώ η εκπληκτική πρόσοψη από τερακότα είναι δείγμα υψηλής βικτωριανής αρχιτεκτονικής. Οι παραστάσεις που κοσμούν την εξωτερική ζωφόρο, που ονομάζεται «Ο Θρίαμβος των Γραμμάτων και των Τεχνών», παραπέμπουν στην πομπή των Παναθηναίων του Παρθενώνα και απεικονίζουν τον θρίαμβο των τεχνών και των επιστημών. Ο αρχιτέκτονας Σκοτ κατέληξε στη χρήση μωσαϊκού λόγω έλλειψης χρόνου και χρημάτων και έτσι επτά καλλιτέχνες της βικτωριανής εποχής κλήθηκαν να αποτυπώσουν σκηνές οι οποίες απεικονίζουν ανθρώπινα επιτεύγματα. Ενα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του κτιρίου είναι ο τρούλος από βερνικωμένο σίδηρο, ο οποίος έχει εμβαδόν 20.000 τετραγωνικά πόδια. Η συναρμολόγηση της οροφής έγινε πρώτα κοντά στο Μάντσεστερ και στη συνέχεια αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα. Το εσωτερικό του Royal Albert Hall χαρακτηρίζεται -όπως και το εξωτερικό του- από κόκκινους και χρυσούς τόνους. Στο κυρίως αμφιθέατρο με τις θέσεις και τη σκηνή στο κέντρο λαμβάνουν χώρα συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις. Από το ταβάνι κρέμονται τα λεγόμενα «Royal Albert Hall mushrooms», 85 τον αριθμό, των οποίων η λειτουργία είναι περισσότερο από αναγκαία για να μην υπάρχει επιστροφή ήχου. Στην ίδια ακριβώς αίθουσα βρίσκεται το Henry Willis organ ή «The Voice of Jupiter», το οποίο αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά όργανα στον κόσμο και ακόμη και σήμερα προκαλεί δέος. Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τον Χένρι Γουίλις και η κατασκευή του πήρε μόλις 14 μήνες, ενώ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στα εγκαίνια του Royal Albert Hall το 1871. Αποτελείται από 9.999 σωλήνες και ζυγίζει 150 τόνους, ενώ έχει ύψος περίπου 21 μέτρα. Στο «Zvi and Ofra Meitar Porch and Foyer», στην είσοδο 12, βρίσκεται ένα τεράστιο τρίπτυχο από τον καλλιτέχνη του κινήματος της pop art, σερ Πίτερ Μπλέικ, που απεικονίζει πάνω από 400 σταρ που έχουν δώσει το «παρών» στο Hall. Στο ισόγειο υπάρχουν καφέ μπαρ και στον πρώτο όροφο (grand tier) το ιταλικό εστιατόριο «Verdi - Italian Kitchen». Στον ίδιο όροφο βρίσκονται και τα meeting rooms, όπως το «Henry Cole Room». Στο δεύτερο επίπεδο (second tier) του κτιρίου λειτουργεί και το «Education and Outreach Studio» για τα εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ στο επίπεδο 3 (rausing circle) ξεχωρίζει το εστιατόριο «Elgar Bar & Grill / Elgar Room».

Το Royal Albert Hall έχει διαβαθμιστεί στην πρώτη κατηγορία των διατηρητέων κτιρίων της Βρετανίας και στους χώρους του ηχογραφούνται και παρουσιάζονται τα γνωστά και πολύ δημοφιλή κονσέρτα του BBC. Το 1968 φιλοξένησε τον διαγωνισμό της Eurovision και από το 1969 έως το 1988 γίνονταν τα καλλιστεία «Μις Κόσμος». Το 1911 o Σεργκέι Ραχμάνινοφ έδωσε ρεσιτάλ  με τη βασίλισσα παρούσα και όλη τη λονδρέζικη αριστοκρατία να τον αποθεώνει. Οι Pink Floyd τον Ιούνιο του 1969 έδωσαν την πρώτη τους συναυλία στο Royal Albert Hall και θεωρήθηκαν persona non grata για τα επόμενα χρόνια, καθώς κατά τη διάρκεια της συναυλίας υπήρξαν… κανονιοβολισμοί, ένας άνδρας ντυμένος γορίλας περιφερόταν στους χώρους του Hall, στην ιστορική σκηνή καρφώθηκαν διάφορα αντικείμενα  και ο Ρικ Ράιτ τόλμησε να πάει στο «Τhe Voice of Jupiter» και να παίξει το «End of the beginning».

To 1997 πραγματοποιήθηκε η ιστορική συναυλία «Music for Montserrat» με τους Φιλ Κόλινς, Μαρκ Νόπφλερ, Στινγκ, Ελτον Τζον, Ερικ Κλάπτον, Πολ ΜακΚάρτνεϊ. Τον Οκτώβριο του 2011 ανέβηκε το «Φάντασμα της Οπερας» προς τιμήν των 25 χρόνων του Αντριου Λόιντ Βέμπερ, το 2011 η Αντέλ ξέσπασε σε κλάματα πάνω στη σκηνή, ενώ το 2017 φιλοξενήθηκαν τα 70ά BAFTA. Εδώ πραγματοποιήθηκαν και τρεις avant premieres ταινιών του Τζέιμς Μποντ, παρουσία μελών της βασιλικής οικογένειας («Die Αnother Day», «Skyfall», «Spectre»). Στους χώρους του ο Αλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε τη 15λεπτη σκηνή από τον «Ανθρωπο που Γνώριζε Πολλά», καθώς και άλλες ταινίες όπως το «Love Story» και το «Shine». Τέλος, σημαντικοί Eλληνες συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Υanni και ο Σταμάτης Σπανουδάκης καταχειροκροτήθηκαν στην κεντρική αίθουσα συναυλιών  ◆