Μαργαρίτα Μπουλάκη: Η Ελληνίδα που σχεδιάζει το Λονδίνο

Η Μαργαρίτα Μπουλάκη ανέκαθεν αγαπούσε τα ταξίδια σε όλο τον κόσμο. Η αγαπημένη της μητρόπολη όμως ήταν πάντα το Λονδίνο, γι’ αυτό και το επέλεξε ως βάση. Η άλλη της μεγάλη αγάπη είναι η αρχιτεκτονική. «Ολοι οι αρχιτέκτονες συνήθως έχουμε το ίδιο σημείο εκκίνησης: ένα όνειρο και ένα όραμα. Ενα όνειρο για το πώς θα θέλαμε να είναι ο κόσμος και ένα όραμα για το πώς μπορούμε να φτάσουμε εκεί. Η αρχιτεκτονική, λοιπόν, έχει αυτή την υπέροχη ικανότητα να σου επιτρέπει να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα. Να το βάλεις στο χαρτί και σιγά-σιγά να το δεις να υλοποιείται», ήταν τα λόγια με τα οποία ξεκίνησε τη συνέντευξή της. Η Μαργαρίτα δεν ήταν ποτέ το κοριτσάκι που περνούσε τον χρόνο της σκιτσάροντας ή παίζοντας Lego.

Για εκείνη η αρχιτεκτονική ήταν μια συνειδητή επιλογή, ένας ώριμος έρωτας. Η ίδια εξηγεί: «Κοιτάζοντας πίσω, αυτό που συνδέει περισσότερο την ενασχόλησή μου με την αρχιτεκτονική δεν είναι τόσο μία “προφητική εικόνα” όσο ένα σύνολο χαρακτηριστικών τα οποία τότε έμοιαζαν παντελώς ασύνδετα με την αρχιτεκτονική, αλλά βλέπω πως μέχρι σήμερα αποτελούν τις βασικές αρχές που διέπουν την επαγγελματική μου προσέγγιση: Η ενασχόληση με τα κοινά, οι απόψεις και οι εναλλακτικές για το πώς μπορεί να βελτιωθεί ο κόσμος γύρω μας, το ενδιαφέρον για το περιβάλλον -φυσικό και τεχνητό-, η φιλομουσία, η συνεργατικότητα, η αξία της κοινότητας, η ποιότητα ζωής, η ανάγκη μου για έρευνα, αναζήτηση και γνώση. Αυτά τα χαρακτηριστικά νιώθω να καθορίζουν τις επιλογές μου από τότε μέχρι σήμερα».

Τώρα εργάζεται σε ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά γραφεία της Αγγλίας, τους Squire and Partners, οι οποίοι αναλαμβάνουν μεγάλα έργα σε όλο τον κόσμο. Η ίδια έχει μια ιδιαίτερη αγάπη στον σχεδιασμό πολυτελών ξενοδοχείων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, εξερευνώντας παράλληλα και καινούριες τυπολογίες.

London Calling

Αυτό που αγαπά περισσότερο στη δουλειά της στη βρετανική πρωτεύουσα είναι η συνέργεια. «Στο Λονδίνο, και κυρίως στα major projects με τα οποία ασχολούμαι, υπάρχει τεράστιος βαθμός εξειδίκευσης στους consultants που συμπράττουν σε κάθε έργο. Για να ξεκινήσουμε ένα έργο, από τις πρώτες κιόλας μέρες, η ομάδα αποτελείται από τουλάχιστον 15 consultants (πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους, project managers, συμβούλους πολεοδομίας, περιβαλλοντικού σχεδιασμού, πυρασφάλειας, φωτισμού, κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών, οικονομολόγους και μαρκετίστες, σχεδιαστές προσόψεων, σχεδιαστές τοπίου, interior designers, συμβούλους δημοσίων διαβουλεύσεων και πολλούς ακόμα), με τους αρχιτέκτονες φυσικά να παίζουν τον ρόλο του μαέστρου. Είναι μία σύμπραξη πολλών ειδικοτήτων, μία κοινή προσπάθεια υλοποίησης του αρχικού οράματος των αρχιτεκτόνων. Είναι ένα μαγικό ταξίδι». Στην Ελλάδα φαντάζομαι ότι το περιορισμένο μπάτζετ μάς υποχρεώνει να είμαστε πιο αφαιρετικοί όσον αφορά στην ομάδα υλοποίησης μιας αρχιτεκτονικής μελέτης, αλλά μας περισσεύει το ταλέντο. Με μια τέτοια περίσσεια ταλέντου, λοιπόν, η Ελληνίδα αρχιτέκτονας βρέθηκε να εργάζεται στο λονδρέζικο γραφείο.

«Το γραφείο Squire and Partners, στα 40 και πλέον χρόνια της πορείας του, αναλαμβάνει έργα σε όλο το φάσμα των κλιμάκων, τόπων και τυπολογιών - από φιλανθρωπικά έργα στην Καμπότζη, μέχρι υπερπολυτελείς κατοικίες στις Μπαχάμες. Η έδρα και ο κύριος όγκος των projects μας όμως είναι το Λονδίνο. Κοινή συνισταμένη σε κάθε έργο του γραφείου είναι ο τόπος. Μελετάμε εξαντλητικά την ιστορία, τα χαρακτηριστικά, το ύφος, τους ανθρώπους, τη ζωή στο μέρος που σχεδιάζουμε, καθώς θέλουμε κάθε έργο να γεννιέται μέσα από τον τόπο του και να αποτελεί μια φυσική συνέχεια στην ιστορία του. Εξίσου σημαντική είναι η αγάπη που δείχνουμε στο craftsmanship. Συνεργαζόμαστε στενά με τεχνίτες για να δημιουργήσουμε λεπτομέρειες σε πέτρα, ξύλο ή άλλα υλικά που ολοκληρώνουν τα έργα, χαρίζοντάς τους μοναδικότητα και αυτή την ιδιαιτερότητα που μόνο το ανθρώπινο χέρι μπορεί να προσδώσει».
 

 

Η Μαργαρίτα εργάζεται σε δύο πολύ μεγάλα έργα στο κεντρικό Λονδίνο αυτό τον καιρό: «Το πρώτο έργο είναι ένα καινούριο, πολυτελές ξενοδοχείο στην πλατεία Τραφάλγκαρ, που θα αποτελέσει την είσοδο στην αγορά του Λονδίνου για ένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια brands στον χώρο της φιλοξενίας. 

Τα ξενοδοχεία είναι ίσως η αγαπημένη μου τυπολογία, αλλά η πρόκληση κάθε φορά είναι διαφορετική. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η τοποθεσία του κτιρίου είναι ίσως το σημαντικότερο χαρακτηριστικό. Η πλατεία Τραφάλγκαρ είναι μία από τις πιο γνωστές στον κόσμο που οριοθετείται από ιστορικά κτίρια, όπως είναι η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων (National Portrait Gallery). Οι παρεμβάσεις σε έναν τέτοιο ιστό, λοιπόν, είναι τεράστιας σημασίας και οφείλουν να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στην ιστορία του τόπου και τη δύναμη του νέου. Το δεύτερο έργο είναι ένα mixed use development που καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, επίσης σε κεντρικότατο σημείο του Λονδίνου, στο Χόλαντ Παρκ.  Περιλαμβάνει 100 νέα πολυτελή διαμερίσματα και townhouses, με τις δικές τους εγκαταστάσεις, όπως spa και γυμναστήριο, γραφεία, καταστήματα, κινηματογράφο και άλλες χρήσεις. Οι προκλήσεις σε αυτό το έργο είναι διαφορετικές, τόσο λόγω της μεγάλης του κλίμακας όσο και του συνδυασμού των διαφόρων χρήσεων. Αποτελείται συνολικά από 6 κτίρια και έχει πρόσφατα ξεκινήσει η κατασκευή του».

Ο ορισμός της πολυτέλειας

Με λίγα λόγια η συμπατριώτισσά μας κάνει τη βρετανική μητρόπολη -και όχι μόνο- ομορφότερη. Και αναλαμβάνει σημαντικά projects, αφού η πολυτέλεια μπορεί από τη μία να αφήνει περιθώρια δημιουργικότερου σχεδιασμού, αλλά ίσως έχει και μεγαλύτερο κόστος για να υλοποιηθεί. Τη ρώτησα, λοιπόν, τι σημαίνει πολυτέλεια για εκείνη. «Πολυτέλεια για εμένα είναι η λειτουργικότητα. Πολυτέλεια στις κατοικίες είναι να έχεις όσο χώρο χρειάζεσαι για να καλύψεις τις ανάγκες σου, όχι περισσότερο και όχι λιγότερο. Να έχεις εσωστρέφεια σε κάποιους χώρους και εξωστρέφεια σε άλλους. Να νιώθεις ασφαλής αλλά όχι εγκλωβισμένος. Πολυτέλεια σε χώρους γραφείων είναι να μπορείς να είσαι παραγωγικός αλλά να υποστηρίζεται η κοινωνικότητά σου, να έχεις χώρους απομόνωσης αλλά και χώρους που ευνοούν την κοινωνική διάδραση. Πολυτέλεια σε ένα γραφείο χωρίς ιεραρχία είναι όλοι οι εργαζόμενοι να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλους τους χώρους, ενώ σε ένα γραφείο με ισχυρή αίσθηση ιεραρχίας να υπάρχει ιδιωτικότητα χωρίς αποκλεισμό. Πολυτέλεια, λοιπόν, για μένα είναι ο συνδυασμός της λειτουργικότητας με το μέτρο». 

Γι’ αυτό ίσως, παρότι εργάζεται σε ένα πιο απαιτητικό περιβάλλον από αυτό της Αθήνας, θεωρεί σημαντική και την κοινωνική ζωή, εκτός δουλειάς, υιοθετώντας το ρητό «πρώτα ζούμε, μετά σχεδιάζουμε»: «Είναι απολύτως σημαντικό να έχεις κοινωνική ζωή έξω από τη δουλειά σου - ιδίως στο δικό μας επάγγελμα. Ενα δείπνο, μια μουσική παράσταση, ένα θέατρο, η περιπλάνηση σε μια καινούρια πόλη, ένα ταξίδι περνώντας από αεροδρόμια, ξενοδοχεία, πλατείες, σταθμούς, όλα αυτά είναι εμπειρίες που εμπεριέχουν χωρικές σχέσεις. Αυτά τα βιώματα βελτιώνουν την αντίληψή σου στον σχεδιασμό. Επαναλαμβάνεις ή επανασχεδιάζεις μια καλή εμπειρία -διότι τα πετυχημένα παραδείγματα οφείλουν να επαναχρησιμοποιούνται και να βελτιώνονται- και αποφεύγεις να σχεδιάσεις κάτι που προσέφερε σε εσένα μία όχι και τόσο ευχάριστη εμπειρία. Μαθαίνεις δηλαδή από τα λάθη των άλλων σχεδιαστών.

Ταυτόχρονα, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που συντελλούνται μέσα σε κάθε χώρο είναι σαφώς επηρεασμένες από το δομημένο περιβάλλον και αυτές ακριβώς είναι οι εμπειρίες που θέλουμε να σχεδιάσουμε. Δεν σχεδιάζουμε το πώς θέλουμε να φαίνεται ένα κτίριο ή μία γειτονιά, αλλά πώς θέλουμε να ζουν οι άνθρωποι και οι κοινωνίες μέσα σε αυτά. Αυτή η φιλοσοφία δεν είναι μόνο δική μου αλλά και του γραφείου. Στο κτίριο του γραφείου μας, The Department Store, δουλεύουμε όλοι μαζί σε μία open plan διάταξη, έχουμε το δικό μας rooftop bar restaurant όπου τρώμε όλοι μαζί το μεσημέρι και διασκεδάζουμε το βράδυ, έχουμε χώρους ομαδικών δραστηριοτήτων, καθώς και μικρότερους χώρους καθημερινών συναντήσεων και συζητήσεων. Επίσης, κάθε χρόνο πηγαίνουμε όλοι μαζί ένα ταξίδι σε κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, ενώ διοργανώνουμε και πολλές άλλες δράσεις. Αυτή λοιπόν η επιθυμητή κοινωνική ζωή προέρχεται και από την καθημερινότητα του γραφείου μας».

Τι της λείπει από την Ελλάδα; «Οταν σκέφτομαι την Ελλάδα, συνήθως αναπολώ μικρές καλοκαιρινές στιγμές, ένα τραπέζι δίπλα στη θάλασσα με οικογένεια και φίλους που σκορπιστήκαμε σε διάφορα σημεία του κόσμου. Ευτυχώς όμως έρχομαι συχνά στην Ελλάδα, οπότε σπάνια νιώθω νοσταλγία».

Ειδήσεις σήμερα: 

Χάθηκαν Γερμανοί που έκαναν πεζοπορία στη Θάσο - Τους έσωσε από τη...Νυρεμβέργη Έλληνας πυροσβέστης

Κομισιόν: «Στηρίζουμε την επιστροφή των μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία»

Λίνα Μενδώνη: Αυτοψία σε μνημεία της Τήνου