Η Μαρία Πρωτόπαππα είναι η μεγάλη ερμηνεύτρια του prime time
Η ηθοποιός μιλάει στο Gala: Πώς της βγήκε η αντίδραση που συγκλόνισε το κοινό, όταν ως Μαρίνα έμαθε για τον θάνατο του Πετρή στον Σασμό - Επόμενο πρότζεκτ η «Αντιγόνη» του Ανούιγ, που σκηνοθετεί η ίδια στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης
Συναντιόμαστε στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες για την «Αντιγόνη», που ανεβαίνει προσεχώς. Η Μαρία Πρωτόπαππα είναι ευγενική, γλυκιά, προσιτή, χωρίς τουπέ και αλαζονεία για την αποδεδειγμένη καλλιτεχνική αξία της. Θεωρείται δικαίως μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του θεάτρου μας, αλλά έχει γίνει οικεία και στους μη φανατικούς θεατρόφιλους μέσω των επιλεκτικών δουλειών που έχει κάνει στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Μπορεί να σου μιλάει με τις ώρες για το θέατρο, που δεν το θεωρεί δουλειά, αλλά έναν τρόπο για να εκφράζεται και να εξελίσσεται. Αντιθέτως, δεν της αρέσει να μιλάει πολύ για τα προσωπικά της. Είναι το είδος της ηθοποιού που της αρκεί να βγάζει τα σώψυχά της πάνω στη σκηνή ή μπροστά από τις κάμερες, αλλά όταν πέφτει η αυλαία και τα φώτα σβήνουν, η ζωή της είναι προσωπική της υπόθεση. Οι ερμηνείες της είναι έτσι κι αλλιώς ένας λόγος για να απασχολεί τη δημοσιότητα, όπως τώρα τελευταία που ο τρόπος που εξέφρασε τον πόνο της για τον χαμό του παιδιού της ως Μαρίνα στον «Σασμό» ήταν τουλάχιστον συνταρακτικός.
GALA: Πώς σου βγήκε αυτή η αντίδραση που συγκλόνισε το κοινό, όταν ως Μαρίνα έμαθες για τον θάνατο του Πετρή;
ΜΑΡΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑ: Ηθελα η Μαρίνα να μην μπορεί να πιστέψει αυτό που ακούει, να μην αντιδρά άμεσα. Φαντάστηκα τον πόνο που μπορεί να μούδιασε κάποια αληθινά πρόσωπα. Είχα στον νου μου συγκεκριμένες γυναίκες και συνδύασα πραγματικές αντιδράσεις από ιστορίες-μαρτυρίες που μου διηγήθηκαν. Οταν μιλάς για αληθινούς ανθρώπους παίρνεις δύναμη.
G.: Οταν διάβασες το σενάριο του «Σασμού», περίμενες να έχει αυτή την επιτυχία;
Μ.Π.: Δεν σκέφτομαι ποτέ με αυτούς τους όρους. Για να επιλέξω μια δουλειά σημασία πρώτα απ’ όλα έχει το timing. Ηξερα ότι με ενδιέφερε να ξανακάνω γυρίσματα. Το προτιμούσα από το να είμαι πάλι σε έναν κλειστό χώρο όπως του θεάτρου με τη συνεχή επανάληψη. Το γύρισμα έχει άλλη περιπέτεια. Γίνεται, τελειώνεις και πας παρακάτω. Από την άλλη, όταν συνάντησα τον σκηνοθέτη Κώστα Κωστόπουλο, αλλά και τη Μιράντα Ρωσταντή, που κάνει το casting, με έψησαν γιατί κατάλαβα ότι προσπαθούσαν να συγκεντρώσουν ηθοποιούς με συγγένεια από θεατρική και υποκριτική άποψη. Οπότε με ενδιέφερε και με συνέφερε αυτή η δουλειά. Και χρονικά και οικονομικά. Μου άρεσε και ως ιστορία, η οποία βασίζεται σε γεγονότα που συμβαίνουν και στην πραγματικότητα. Η αφετηρία του είναι πολύ ενδιαφέρουσα.
G.: Το καθημερινό σε κουράζει;
Μ.Π.: Δεν είχα ξανακάνει. Μέσα σε μια μέρα είναι πάρα πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει. Αλλά δεν το μετάνιωσα καθόλου. Είμαι πολύ ευχαριστημένη με την επιλογή μου.
G.: Γενικά είσαι επιλεκτική. Οι σειρές στις οποίες έχεις παίξει θεωρούνται καλές.
Μ.Π.: Δεν ξέρεις αν θα είναι καλή η σειρά στην οποία θα πάρεις μέρος. Καταλαβαίνεις μόνο πόσο συγγενής είσαι με τους συναδέλφους σου, αν σου αρέσουν τα άτομα, αν σου αρέσει το αντικείμενο, το θέμα. Το πώς θα βγει τελικά δεν το ξέρεις ακριβώς.
G.: Εχεις θαυμάσει ποτέ στοιχεία του χαρακτήρα ενός ρόλου σου;
Κλείσιμο
Μ.Π.: Μου έχει συμβεί. Δεν θαύμασα, όμως, τον χαρακτήρα της θεατρικής ηρωίδας, αλλά της γυναίκας από την οποία εμπνεύστηκα για να υποδυθώ αυτή την ηρωίδα. Είχε μια στάση απέναντι στις δυσκολίες της ζωής που μου άρεσε πάρα πολύ. Σχεδόν μηδένιζε την αυτολύπηση. Και στην πραγματική ζωή με επηρέασε λίγο αυτό, αλλά δεν είναι εύκολο να αλλάξεις από τη μια στιγμή στην άλλη επειδή συνάντησες κάποιον.
G.: Γιατί έγινες ηθοποιός;
Μ.Π.: Για την έκφραση. Βλέπεις την πραγματικότητα λίγο διαφορετικά, μαζί με άλλους βέβαια, γιατί σε αυτή τη δουλειά στην ουσία είσαι σε μια παρέα που προσπαθεί ο καθένας να επικοινωνήσει με τον εαυτό του και προσπαθεί να βρει τον τρόπο να εκφράσει αυτό που θα σκεφτεί. Είναι ένα μεγάλο ταξίδι, πάρα πολύ δύσκολο. Οι μοναχικές τέχνες σαφώς έχουν κι αυτές τις δυσκολίες τους, ίσως και μεγαλύτερες, αλλά το θέμα της συνεννόησης είναι πολύ βαρύ και δύσκολο. Είναι όμως μια πρόκληση.
G.: Εσύ μπορείς να συνεννοηθείς εύκολα με τους συναδέλφους σου;
Μ.Π.: Από την αρχή που ξεκίνησα αυτή τη δουλειά προσπαθώ να είμαι ανοιχτή και υποστηρικτική προς τον συνάδελφο. Και τις δουλειές ακόμα, όπως λέω και στους νεότερους συναδέλφους, δεν τις βρίσκεις από τους παραγωγούς και τους θεατές, αλλά από τους άλλους ηθοποιούς. Ακριβώς επειδή είναι κάτι συνεργατικό, ο άλλος είναι η δύναμή σου. Αν δεν τον τροφοδοτείς και δεν είσαι γενναιόδωρος, δεν θα πάρεις κάτι πίσω. Μόνος σου δεν μπορείς να εκπέμψεις σήματα.
G.: Φέτος σκηνοθετείς στο θέατρο την «Αντιγόνη» του Ανούιγ. Τι είναι αυτό που κάνει πολλούς ηθοποιούς να ασχοληθούν και με τη σκηνοθεσία;
Μ.Π.: Το θέατρο είναι ένα πράγμα, είτε παίζεις είτε σκηνοθετείς. Εδώ δεν έχουμε σχολές σκηνοθεσίας. Φέτος αποφοίτησε η πρώτη φουρνιά σκηνοθετών από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού. Αυτό δεν σημαίνει ότι τελειώνεις τη σχολή και γίνεσαι σκηνοθέτης, όπως δεν γίνεσαι και ηθοποιός ή μουσικός.
Αυτές είναι τέχνες που κατακτώνται μέσα σε πολύ μεγάλες διάρκειες χρόνου. Και το «κατακτώνται» δεν είναι ακριβές. Δεν κατακτώνται ποτέ, απλά γίνεται πιο εύκολη η έκφραση. Οσο περνούν τα χρόνια έχεις περισσότερα εργαλεία και μεγαλύτερη κούραση, ενώ όταν είσαι νέος έχεις περισσότερη ορμή και πάθος και λιγότερα εργαλεία. Η συνεργασία λοιπόν των δύο μπορεί να φέρει ένα ωραίο αποτέλεσμα. Τώρα, το πώς αποφασίζεις να βρεθείς κάτω από τη σκηνή και να σκηνοθετήσεις μπορεί να σημαίνει ότι θέλεις να δεις κάτι που δεν μπορείς να το κάνεις εσύ πάνω στη σκηνή, ίσως. G.: Θα μου πεις λίγα πράγματα για την «Αντιγόνη»;
Μ.Π.: Δεν είναι μια οποιαδήποτε «Αντιγόνη», είναι του Ανούιγ. Παίρνει τον μύθο της Αντιγόνης που έχει ήδη φτάσει μεταπλασμένος από τον Σοφοκλή σε εμάς και φτιάχνει πάνω του ένα έργο τέχνης, το οποίο είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, με την έννοια ότι ως γλώσσα είναι κάπως υβριδική θεατρικά. Το έργο πρωτοπαίχτηκε στη Γαλλία στις 4 Φεβρουαρίου του ’44 - παραλίγο θα είχαμε και την ίδια μέρα πρεμιέρα. Αυτός ο συγγραφέας, λοιπόν, έχει τρομερή σχέση με την κωμωδία από πολύ μικρός. Αυτό που έχει κάνει είναι ένα τρικ που εγώ δεν το είχα δει με γυμνό μάτι. Επρεπε να βουτήξω περισσότερο και να μελετήσω γι’ αυτόν. Αγγίζει τα όρια της φάρσας.
Η ρίζα του είναι στον Μολιέρο. Ο Ανούιγ έλεγε σε μια συνέντευξή του ότι οι Γάλλοι, αν έχουν προσφέρει κάτι στα γράμματα, είναι το χιούμορ τους. Υπάρχει, λοιπόν, κάποιος που στήνει ένα παιχνίδι με περιοριστικούς όρους για τους παίκτες-ηθοποιούς και εντάσσει και τους θεατές μέσα στο παιχνίδι, καθώς νιώθουν ότι βλέπουν μια πρόβα. Εγώ το έχω κρατήσει αυτό γιατί με ενδιέφερε πάρα πολύ. Επιτρέπεις στον θεατή να λερώσει τα μάτια του, τα χέρια του, να δει πώς φτιάχνεται μια παράσταση. Και με την άνεση του χιούμορ.
G.: Αυτό τον καιρό, λοιπόν, δουλεύεις πολύ. Γυρίσματα, πρόβες και στη συνέχεια παραστάσεις. Πώς αποφορτίζεσαι;
Μ.Π.: Μέσα από τη δουλειά για τη δουλειά. Μόνο που δεν τα βλέπω όλα ως δουλειά, γιατί αν τα έβλεπα έτσι θα ήταν πολύ κουραστικό. Ούτε το γύρισμα το βλέπω ως δουλειά, ακόμα κι όταν πρέπει να φεύγω από το σπίτι πολύ νωρίς το πρωί, άυπνη σχεδόν, διαλέγω να χαίρομαι που βγαίνω έξω και βλέπω το φως. Μου αρέσει και που είμαστε όλοι μαζί στο γύρισμα, λέμε τις βλακείες μας και γελάμε. Το θέατρο, από την άλλη, είναι ένα άλλο τριπ, λιγότερο επαγγελματικό και περισσότερο πνευματικό και ψυχικό.
G.: Σε ενοχλεί το πέρασμα του χρόνου και ότι μεγαλώνεις;
Μ.Π.: Καθόλου. Εχω κλείσει τα 50 και χαίρομαι γι’ αυτό. Και μπορώ να σου πω ότι νιώθω τέλεια και μια τρομερή απελευθέρωση. Η αλήθεια είναι ότι σε κάποιες ηλικίες έχω νιώσει το γύρισμα της σελίδας. Στα 45 ή 46, δεν θυμάμαι ακριβώς, κατάλαβα ότι αυτή η σελίδα όντως μου θρόισε. Ενιωσα κάτι σαν αντίσταση. Δεν φοβόμουν ότι μεγαλώνω, γιατί αυτό μου αρέσει, και μάλιστα ήθελα να έρθει και πιο γρήγορα. Ισως ανησυχούσα για το άγνωστο. Δεν μπορούσα να φανταστώ πώς θα είμαι και έτσι όπως το πήγαινα δεν μου πολυάρεσε αυτό που ακολουθούσε σχετικά με το πώς τοποθετούμουν εγώ απέναντι στα πράγματα και τον εαυτό μου.
Ενιωσα ότι αλλάζει η σελίδα ανεπιστρεπτί και ότι πηγαίνω προς μια ηλικία που είναι λίγο περίεργη για τις γυναίκες. Υπάρχει μια αίσθηση, που τη βρίσκω πολύ αφύσικη και άδικη, σαν να μπαίνουν οι γυναίκες σε αυτή την ηλικία στην άκρη. Ακόμα και σε τραγούδια και στη λογοτεχνία, υπάρχει μια αυτολύπηση, μια αποδοχή αυτού του ρόλου για τον οποίο προορίζεται μια γυναίκα μετά από μια ηλικία. Θα πρέπει, λοιπόν να φύγεις από αυτό τον τρόπο σκέψης και να μάθεις να απολαμβάνεις την ελευθερία και τα δώρα κάθε ηλικίας.
G.: Δουλεύεις τον εαυτό σου όπως δουλεύεις και τους ρόλους σου;
Μ.Π.: Νομίζω ότι πρέπει να φτιάξεις αυτό που είσαι. Καμιά φορά πρέπει να ακολουθείς και αυτό που δεν ξέρεις και αυτό γίνεται ασυνείδητα. Εγώ χρειάστηκε, ας πούμε, να μάθω ότι ακόμα και την κατραπακιά πρέπει να τη δεχτείς και να δεις από τι σε γλιτώνει. Και μετά ένιωσα ευγνώμων.
G.: Προσπαθείς να αντιμετωπίζεις ό,τι σου έρχεται με θετική διάθεση δηλαδή;
Μ.Π.: Ο άνθρωπος πρέπει να εκτονώνει τις πιέσεις που υφίσταται και πρέπει να φεύγουν σωματικά και να αποφορτίζονται και ψυχικά. Γι’ αυτό κλαίμε, γι’ αυτό γελάμε. Μετά από αυτό μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου να δει με άλλα μάτια τη νέα πραγματικότητα και τι καλό μπορεί να φέρνει αυτό. Αλλά το να είμαστε συνεχώς με θετική σκέψη το βρίσκω πολύ υποκριτικό ή αφύσικο ή πολύ καταπιεστικό.
Δεν ξέρω αν είναι καλό για την υγεία. Οπως δεν είναι καλό για την υγεία και το συνεχές μαύρισμα για οτιδήποτε και να συμβαίνει. Σε κάθε πραγματικότητα και σε κάθε γεγονός υπάρχουν και οι δύο όψεις, και η θετική και η αρνητική ταυτόχρονα. Δηλαδή ακόμα κι αν σου συμβεί κάτι πολύ καλό, όπως το να ερωτευτείς, με το που γεννιέται ο έρωτας ξέρεις ότι θα τελειώσει. Το αίσθημα της έξαψης εννοώ, δεν μιλάω για την αγάπη στην οποία μπορεί να εξελιχθεί ο έρωτας. Ολα τα πράγματα έχουν την πορεία τους, την αρχή, τη μέση και το τέλος.
G.: Τι θέλεις να περιμένεις για το μέλλον;
Μ.Π.: Θα έλεγα τίποτα πια. Περιμένω μόνο να είμαι σε επαφή με την πραγματικότητα, να τη χαίρομαι στιγμή τη στιγμή. Γενικά είμαι καλά, είμαι χορτάτη. Δεν είναι όλα τα ζητήματά μου λυμένα, απλά δεν περιμένω και να λυθούν. Νομίζω ότι αυτό δεν γίνεται. Σημασία έχει ότι δεν νιώθω μοναξιά, η καρδιά μου είναι γεμάτη αγάπη, παίρνω αγάπη και όλα τα άλλα προβλήματα, είτε της επικοινωνίας, είτε των συμπεριφορών, δεν με ενοχλούν τόσο. Νιώθω ευγνωμοσύνη.
