Τζον Γκαλιάνο: Ο εφευρέτης της μόδας

Η θητεία του Τζον Γκαλιάνο στο τιμόνι του Dior ήταν μια χρυσή εποχή υψηλής ραπτικής, έμπνευσης και θεάματος. Βασιζόμενος στο πρωτότυπο New Look του Κριστιάν Ντιόρ και της διαχρονικής κομψότητάς του, ο Βρετανός σχεδιαστής εμπνεύστηκε τόσο από την πλούσια ιστορία του οίκου όσο και από την ποπ κουλτούρα. Ο Γκαλιάνο δημιούργησε συλλογές με έντονες αφηγήσεις γύρω από θέματα που αφορούσαν πότε τον ρομαντισμό και άλλοτε την ταινία «Matrix» ή, για τη δική του γραμμή εκείνη την εποχή, την Αννα Καρένινα του Τολστόι και τη χαμένη πριγκίπισσα Ρομανόφ, Αναστασία. Στη δεκαετία του 2000 μια πασαρέλα του Γκαλιάνο έμοιαζε με μια ολοκληρωμένη θεατρική παράσταση που καθήλωνε τους καλεσμένους και τον κόσμο της μόδας παγκοσμίως. Ο ανατρεπτικός σχεδιαστής αναγνωρίστηκε ευρέως για τη δουλειά του στον γαλλικό οίκο, ενώ βραβεύτηκε ως Διοικητής του Αριστου Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και Βασιλικός Σχεδιαστής της Βιομηχανίας της Μόδας. Κατέκτησε επίσης το βραβείο για τον καλύτερο Βρετανό Σχεδιαστή της Χρονιάς στα British Fashion Awards τέσσερις φορές.

Σήμερα, το πολυτελές λεύκωμα των εκδόσεων Assouline επικεντρώνεται στις οne of a kind δημιουργίες του Τζον Γκαλιάνο για τον Dior - από το μπλε σατέν φόρεμα που φόρεσε η πριγκίπισσα Νταϊάνα το 1996 στο Met Gala μέχρι την κίτρινη καναρινί δημιουργία από τούλι από την τελευταία του συλλογή υψηλής ραπτικής για τον εμβληματικό οίκο το 2011, εμπνευσμένο από τον εικονογράφο René Gruau. Ο τόμος των 448 σελίδων είναι ο πέμπτος της σειράς που κυκλοφορεί ο Dior με το χρονικό κάθε δημιουργικού διευθυντή που πέρασε ποτέ από τον οίκο. Γραμμένος από τον Aντριου Μπόλτον, επιμελητή του Ινστιτούτου Κοστουμιών του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης στη Νέα Υόρκη, περιλαμβάνει μοναδικές φωτογραφίες του Λαζίζ Αμανί μαζί με εικόνες από τους Ρίτσαρντ Αβεντον, Πέτερ Λίντμπεργκ και Πάολο Ροβέρσι.

Η τέχνη της αλλαγής

Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στο Central Saint Martins του Λονδίνου ο γεννημένος στο Γιβραλτάρ και μεγαλωμένος στο νότιο Λονδίνο Τζον Γκαλιάνο εργάστηκε ως ενδυματολόγος στο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, μαθαίνοντας εκ των έσω τα μυστικά των περίτεχνων θεατρικών κοστουμιών.

Ως τακτικός θαμώνας στα πιο μοδάτα νυχτερινά κέντρα του Λονδίνου γνώρισε πολλές προσωπικότητες και δημιουργούς της εποχής χτίζοντας ισχυρούς δεσμούς με συγγενή καλλιτεχνικά πνεύματα που θα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην καριέρα του - μεταξύ των οποίων ο πιλοποιός Στίβεν Τζόουνς, ο οποίος θα γινόταν μόνιμος συνεργάτης του στον Dior.

Μετά την επιτυχία του δικού του brand, που ιδρύθηκε το 1984, ο Γκαλιάνο διορίστηκε δημιουργικός διευθυντής έτοιμων ενδυμάτων και υψηλής ραπτικής στον Givenchy το 1995, πριν ενταχθεί στον Dior το 1996 ως καλλιτεχνικός διευθυντής των γυναικείων συλλογών. Το πρώτο ραντεβού του με τον Dior προκάλεσε σκάνδαλο στη βιομηχανία της μόδας, με πολλούς να δυσανασχετούν για το γεγονός ότι ένας Βρετανός σχεδιαστής χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία ραπτικής θα αναλάμβανε τα ηνία μιας από τις πιο γνωστές φίρμες της Γαλλίας. Ο Francois Baufumé, πρόεδρος του Dior, χρειάστηκε να δώσει εξηγήσεις λέγοντας τότε: «Ο Τζον Γκαλιάνο διαθέτει μεγάλη ευαισθησία, savoir faire και κουλτούρα μόδας. Εχει επίσης έναν πυρήνα ρομαντισμού και θηλυκότητας που ταιριάζει απόλυτα με τον Dior. Είναι αλήθεια ότι πρόκειται για μια απόφαση που δεν αρέσει σε κάποιους, ειδικά λόγω της εικόνας του οίκου. Νομίζω ότι όλα αυτά είναι ανοησίες και πρέπει να τελειώνουν».

Στον Dior ο Γκαλιάνο ξεχώρισε με τις πασαρέλες του. Το όραμά του ήταν ένα παγκόσμιο καλειδοσκόπιο καλλιτεχνικών αναφορών της παγκόσμιας τέχνης και αχαλίνωτης εφευρετικότητας, εμποτισμένο με ρομαντισμό και ιστορία. Η ευαισθησία του σχεδιαστή για την τεχνογνωσία της υψηλής ραπτικής και η έμφυτη αίσθηση της θεατρικής του παιδείας τον έχρισαν σύντομα δεξιοτέχνη της σιλουέτας. Ο Γκαλιάνο ανακάλυψε εκ νέου την τέχνη -και τον ίδιο τον ρόλο– της υψηλής ραπτικής, και επαναπροσδιόρισε τη σύγχρονη μόδα συνδυάζοντας τις επιρροές των ταξιδιών του, είτε πραγματικές είτε γεννημένες από τη φαντασία του, με την πλούσια κληρονομιά του Κριστιάν Ντιόρ. Από το 1997 έως το 2011 σημάδεψε την ιστορία της μόδας με συλλογές εμπνευσμένες από τον λαό των Μασάι μέχρι τους αρχαίους Αιγυπτίους, έχοντας μούσες τη Μάρλεν Ντίτριχ και τη Λουίζα Κασάτι.

Η εικόνα του ήταν χαρακτηριστική - ντυμένος συνήθως με την παραδοσιακή στολή ενός ματαντόρ ή ενός πειρατή, ταύτισε το πρόσωπό του με τον γαλλικό οίκο και τον απελευθέρωσε από τα κλασικά δεσμά του. «Ο Κριστιάν Ντιόρ και ο Τζον Γκαλιάνο μοιράζονται πολλές ομοιότητες. Είναι και οι δύο σκληροπυρηνικά ρομαντικοί και εμπνευσμένοι αφηγητές, έχουν και οι δύο βαθύ σεβασμό για την Ιστορία και αμφότεροι εκτιμούν και κατανοούν τις δημιουργικές δυνατότητες της υψηλής ραπτικής», αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας του λευκώματος. Ο Βρετανός σχεδιαστής κατέχει μια σπουδαία αλλά και περίπλοκη θέση στην ιστορία του Dior, από την «οικογένεια» του οποίου εκδιώχθηκε το 2011, όταν δόθηκαν στη δημοσιότητα βίντεο που εμφάνιζαν τον ίδιο να κάνει ρατσιστικά και αντισημιτικά σχόλια σ’ ένα καφέ στο Παρίσι. Ο κόσμος της μόδας τού γύρισε την πλάτη, εκείνος απομονώθηκε στη βίλα του στη νότια Γαλλία και λίγα χρόνια μετά, το 2014, ξαναφόρεσε το πειρατικό του καπέλο και βγήκε πάλι στ’ ανοιχτά, ως δημιουργικός διευθυντής του Maison Margiela. Ο Dior αναγνώρισε τη συμβολή του στον οίκο συμπεριλαμβάνοντας το έργο του στην έκθεση για την 70ή επέτειό του στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι το 2017.