Συμμετέχοντας σε ένα νέο σίριαλ και μια θεατρική παράσταση που συζητιούνται ήδη, αυτή η σεζόν βρίσκει τον χαρισματικό χορευτή και ηθοποιό σε μια ολοκαίνουρια φάση της πραγματικής ζωής του, όπου απολαμβάνει τον ρόλο του πατέρα
Το να καταφέρεις να μιλήσεις με έναν τόσο πολυάσχολο ηθοποιό στις αρχές της σεζόν χρειάζεται και λίγη τύχη. Ο Ιβάν Σβιτάιλο, που φέτος πατάει σε δύο βάρκες, μια της τηλεοπτικής σειράς «Αγρια γη» στον ΣΚΑΪ και μια του θεατρικού έργου «Ζορμπάς» που ανεβαίνει σε λίγες ημέρες στο Θέατρον του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», είναι μονίμως στο τρέξιμο. «Ας αρχίσουμε από τα θετικά. Εχουμε ξεπεράσει τον αρχικό φόβο της πανδημίας που έπληξε εμάς τους ηθοποιούς και γενικότερα τον κόσμο του θεάματος. Γίνονται ξανά ωραίες τηλεοπτικές δουλειές και ανεβαίνουν αξιόλογες παραστάσεις», μου λέει όταν καταφέρνουμε τελικά να συναντηθούμε. Προβληματίστηκε άραγε για το μέλλον του εκείνη την περίοδο; «Ζω είκοσι χρόνια από αυτή τη δουλειά και έτσι δεν χρειάστηκε να προβληματιστώ για το αν θα έπρεπε να αλλάξω αντικείμενο εργασίας. Επίσης συνέβαλε θετικά στο ότι μέσα σε όλη αυτή την τρέλα εγώ βίωσα και τον ρόλο του πατέρα, αφού απέκτησα μια κόρη.
Τα lockdowns πρόσφεραν χρόνο τόσο σ’ εμένα όσο και στη σύζυγό μου να ασχοληθούμε με το παιδί μας και να δούμε τα πράγματα πιο ουσιαστικά. Οπως και να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα, ένα σημαντικό και χρήσιμο μάθημα ζωής που δεν πρέπει να το υποτιμούμε. Επίσης, αυτό το διάστημα με έκανε να πάρω την απόφαση να ανοίξω ένα δικό μου καλλιτεχνικό στέκι στον Νέο Κόσμο όπου και μένω. Ο πολυχώρος μου θα είναι έτοιμος τον επόμενο μήνα. Τον ονόμασα “Φοίνικα” από τους δύο μεγάλους φοίνικες που βρίσκονται στον εξωτερικό χώρο του και θα είναι ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι με μαθήματα σύγχρονων και παραδοσιακών χορών για ενηλίκους και παιδιά και μαθήματα υποκριτικής. Ηταν ένα όνειρο που είχα εδώ και χρόνια».
Ο Ιβάν Σβιτάιλο ξεκίνησε την καριέρα του ως χορευτής παίρνοντας υποτροφία από το Ιδρυμα Ωνάση και σπουδάζοντας στις ΗΠΑ. Από τους πρώτους που διέκριναν το ταλέντο του ήταν ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας, που έσπευσε να τον αξιοποιήσει ως μέλος του χορού σε διάφορες θεατρικές παραστάσεις. Η μετάβαση από τον χορό στην υποκριτική έκρυβε τις δικές της δυσκολίες. «Το γεγονός ότι δεν είχα τελειώσει κάποια υποκριτική σχολή σήμαινε ότι έπρεπε να διεκδικήσω πράγματα από μόνος μου. Οποιος ασχολείται με τον χορό, όμως, είναι μαθημένος στη σκληρή δουλειά, οπότε δεν φοβήθηκα, διέθετα την υπομονή που χρειάζεται για να κάνω σιγά-σιγά τα βήματα».
Γνωρίζοντας ότι γεννήθηκε στην Κριμαία, αναρωτιέμαι αν υπέστη κάποιο είδος ρατσισμού όταν ήρθε στη χώρα μας μικρό παιδί ακόμα. «Θεωρώ ότι οποιοσδήποτε βρίσκεται σε ξένο περιβάλλον μπορεί να συναντήσει μια δυσκολία μέχρι να ενσωματωθεί πλήρως. Εδώ υπάρχουν τέτοια περιστατικά μέσα σε ομοιογενείς κοινωνίες! Πόσο μάλλον όταν έχεις να αντιμετωπίσεις και κάποια προβλήματα προσαρμογής. Ολη αυτή η διαδικασία δεν εμπόδισε όμως την εξέλιξή μου. Αντίθετα, με έκανε πιο δυνατό». Η δυσκολότερη φάση της ζωής του πάντως δεν ήταν εκείνη η περίοδος, αλλά ο θάνατος του πατέρα του.
Οπως αναφέρει σχετικά: «Οταν έχασα τον πατέρα μου μπήκα υποχρεωτικά σε ένα παιχνίδι αυτογνωσίας. Κάνεις τον απολογισμό σου στα σωστά και τα λάθη σου. Βγάζεις τα συμπεράσματά σου, περνάς δύσκολα και μετά από μια βουτιά στον βαθύτερο εαυτό σου προσπαθείς να βρεις το πάτημά σου και να ισορροπήσεις. Οταν φτάνεις 140 κιλά μέσα σε έναν χρόνο, κάτι έχει συμβεί μέσα σου. Για να επανέλθει το πνεύμα και η ψυχή πρέπει πρώτα να επανέλθει το σώμα. Τότε βρίσκεις τον σωστό δάσκαλο».
Τον ελεύθερο χρόνο του κάνει Aikido, μια αγωνιστική ιαπωνική τέχνη. «Πρόκειται για μια τεχνική σαμουράι. Διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά μιας έντονης σωματικής άσκησης, προσφέρει όμως ηρεμία και ισορροπία με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από τις συνηθισμένες μεθόδους γυμναστικής. Η ενέργεια που υπάρχει στο ανθρώπινο σώμα συντονίζεται από τις ασκήσεις και κάθε μάθημα αφήνει τον ασκούμενο με ένα αίσθημα ευφορίας και πληρότητας πολύ πιο έντονο από την παραδοσιακή γυμναστική», μου εξηγεί ο Ιβάν.
Ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία, όπου έζησε μέχρι τα 10 του, τον θλίβει: «Ο πατέρας μου είναι Ουκρανός και η μητέρα μου Ελληνίδα από την Κριμαία. Είμαι προϊόν της ένωσης των δύο αυτών χωρών. Μου είναι δύσκολο να κατανοήσω πώς προκλήθηκε τόσο έντονος διχασμός μεταξύ δύο λαών που ζούσαν αδελφικά. Στην Ουκρανία η μητέρα μου, η οποία υπήρξε καθηγήτρια, πληρωνόταν με ζάχαρη και αλλαντικά. Αυτές οι συνθήκες ζωής μάς οδήγησαν στην Ελλάδα», αναφέρει για το χθες και φτάνει στο σήμερα: «Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει πλέον. Η τεχνολογία έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή μας και παρά τα θετικά στοιχεία που θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε, oι άνθρωποι δεν έχουν την ταχύτητα για να συντονιστούν με την εξέλιξη. Αντί η τεχνολογία να τρέχει πίσω μας, τρέχουμε εμείς πίσω από αυτήν. Δεν έχουμε τη δυνατότητα ούτε να αφομοιώσουμε, ούτε να επεξεργαστούμε τα πάντα. Η δική μου η γενιά που έζησε το παιχνίδι στην αλάνα δεν κινδυνεύει. Δεν ξέρω τι θα συμβεί όμως με τα παιδιά των δύο ετών που από αυτή την ηλικία ξέρουν να ξεκλειδώνουν ένα κινητό».
Η συζήτησή μας πάει στον Αλέξη Ζορμπά, πηγή έμπνευσης για τη θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, στην οποία ο Ιβάν συμμετέχει δίπλα σε μια πλειάδα σημαντικών ηθοποιών όπως ο Γιάννης Στάνκογλου (στον ρόλο του Ζορμπά), η Ολια Λαζαρίδου, ο Αιμιλιανός Σταματάκης κ.ά. Ο ίδιος υποδύεται τον Μαυραντώνη. Στο κλασικό μυθιστόρημα, ο συγγραφέας Νίκος Καζαντάκης μάς συστήνει τον πιο εμβληματικό του ήρωα. Ο Ζορμπάς είναι πνεύμα ελεύθερο, ατίθασο, μια ψυχή διονυσιακή με αχαλίνωτο πάθος για έρωτα και ταξίδια, βαθιά φιλοσοφημένος με μια γήινη σοφία, αρχέγονη, πέρα από συμβάσεις και συντηρητικά κοινωνικά πρότυπα. «Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ανάγκη τους Ζορμπάδες. Αυτός ο χαρακτήρας που δεν δαμάζεται και υποδεικνύει την ουσιαστική αγάπη στη χαρά της ζωής και της ελευθερίας. Δυστυχώς, όλο και πιο σπάνια συναντάς τέτοιους τύπους. Ηγετικές μορφές με δυνατό χαρακτήρα που ανοίγουν δρόμους», επισημαίνει.
Του ζητώ να κλείσουμε την κουβέντα μας με μια φράση από το έργο. Αντί γι’ αυτό, ο Ιβάν θυμάται τον τρόπο που ο Νίκος Καζαντζάκης περιγράφει το ταξίδι προς την Κρήτη και συμφωνεί απολύτως με τον συγγραφέα σχολιάζοντας: «Είναι δυστυχής όποιος δεν έζησε έστω και μία φορά στη ζωή του αυτό το γαλάζιο του Αιγαίου. Αυτό το γαλάζιο ήταν και ο λόγος που αγάπησα κι εγώ την Ελλάδα. Αυτή η αγνή, απίστευτη ομορφιά του τόπου, αλλά και των ανθρώπων».
info: «Αγρια γη», καθημερινά στις 18.50, στον ΣΚΑΪ. «Ζορμπάς» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, από τις 19/10 στο ΘΕΑΤΡΟΝ του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»
Ευχαριστούμε το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (fhw.gr) για τη φιλοξενία της φωτογράφησης.