Απόστολος Τσιοβάρας: O Eλληνας πίσω από το logo του Παρθενώνα των ΗΠΑ

Ο Παρθενώνας του Νάσβιλ, που βέβαια είναι ρέπλικα του αρχαιοελληνικού, στην ίδια ακριβώς κλίμακα, χτίστηκε το 1897 υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Γουίλιαμ Κρόφορντ Σμιθ ως επιστέγασμα του εορτασμού των 100 χρόνων από την ένταξη του Τενεσί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Και ίσως αυτό να συνέβη επειδή το Νάσβιλ έχει τον άτυπο χαρακτηρισμό της «Αθήνας του Νότου».

Σε αυτή την αμερικανική ιστορία με τις σαφώς ελληνικές αναφορές εμπλέκεται κι ένας Ελληνας. Είναι ο Απόστολος Τσιοβάρας, επικεφαλής και ιδρυτικό στέλεχος του δημιουργικού γραφείου Cursor, που καταφέρνει με βάση τη Λάρισα να κερδίζει δουλειές σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η συγκεκριμένη αφορούσε τον σχεδιασμό του λογότυπου και ουσιαστικά την οπτική επικοινωνία του μουσείου που φιλοξενεί κυρίως έργα ζωγραφικής Αμερικανών καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα.

«Ηταν μια επιλογή του προέδρου του συμβουλίου του Centennial Park Conservancy Τζον Τουμινέλο μαζί με την ομάδα του. Μας εντόπισαν στο Behance, όπου έχουμε μια ισχυρή παρουσία με έναν από τους πιο διακεκριμένους λογαριασμούς της πλατφόρμας. Οταν στην επικοινωνία μας αντιλήφθηκαν ότι είμαστε ένα ελληνικό γραφείο αυτό λειτούργησε θετικά για εμάς, αφού ο Παρθενώνας του Νάσβιλ είναι εμπνευσμένος από τον ελληνικό Παρθενώνα που αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά μας. Αφού διευθετήσαμε και τα οικονομικά μας, δεχτήκαμε την πρόταση κι αναλάβαμε με χαρά τη δουλειά».

Οι νέοι Αμερικανοί πελάτες ζήτησαν από την ομάδα του Cursor το λογότυπο και η οπτική επικοινωνία να σχεδιαστούν έτσι ώστε να προτρέπουν τον μεγάλο αριθμό επισκεπτών του αμερικανικού Παρθενώνα να εξερευνήσουν και το εσωτερικό του κτιρίου που λειτουργεί ως μουσείο. «Στην αρχή τούς παρουσιάσαμε τρία λογότυπα που πιστεύαμε ότι θα είναι και οι απαντήσεις στους προβληματισμούς που μας έθεσε το διοικητικό συμβούλιο του Νάσβιλ. Βρήκαν τόσο ενδιαφέρουσες τις προτάσεις που μετέπειτα μας είπαν ότι δυσκολεύτηκαν στην επιλογή.

Είχαμε σχεδιάσει ένα logo με το άγαλμα της Αθηνάς, ένα που εμπνευστήκαμε από την κάτοψη με τις κολόνες του Παρθενώνα κι αυτό που επιλέχθηκε, ένα “π” που συμβόλιζε την πόρτα που έπρεπε να περάσουν οι επισκέπτες για να ξεναγηθούν στο μουσείο, αλλά και το πρώτο γράμμα της λέξης “Παρθενώνας”», εξηγεί ο Απόστολος. Το πρότζεκτ ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2021 και ολοκληρώθηκε τον περασμένο Αύγουστο με τη δημοσίευση του λογότυπου στον ιστότοπο του μουσείου, συμπίπτοντας με την επέτειο των 20 χρόνων δημιουργίας του Cursor, που δεν θα μπορούσε να γιορταστεί καλύτερα. Η χρωματική παλέτα διαμορφώθηκε από τα τέσσερα αρχικά χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν για το μουσείο του Νάσβιλ.

Το μπλε συμβολίζει το μουσείο, το κίτρινο την εκπαίδευση, το μπεζ τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται στον χώρο και το κόκκινο την μπουτίκ του μουσείου. «Πρόκειται για ένα κτίριο με εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπαίνουν στο μουσείο. Βέβαια και πάλι, όλο αυτό δεν ανταγωνίζεται τη δημοφιλία του αυθεντικού Παρθενώνα. Εμείς δημιουργήσαμε το λογότυπο και δώσαμε κατευθύνσεις για τους χρωματισμούς του. Και επίσης πολλά παραδείγματα προβολής του - από διαφημιστικό banner στο Διαδίκτυο μέχρι σε τσάντα για τους επισκέπτες».

Συνεργασίες χωρίς σύνορα
Το δημιουργικό γραφείο Cursor συμπληρώνει φέτος δύο δεκαετίες εν ενεργεία με βάση τη Λάρισα. Και ένα από τα πράγματα που έχουν καταλάβει οι άνθρωποί του είναι ότι η τοποθεσία της επαγγελματικής έδρας δεν παίζει πλέον κάποιον ουσιαστικό ρόλο. «Παρακολουθώντας τη σχεδιαστική κοινότητα σε όλο τον κόσμο, μπορείς να διαπιστώσεις την παρουσία κορυφαίου επιπέδου designers οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται στη Βραζιλία, στη Γουατεμάλα, σε οποιοδήποτε μέρος της Γης. Πλέον, δεν παίζει ρόλο ούτε η χώρα, ούτε η πόλη στην οποία εδρεύεις.

Τα τελευταία χρόνια εργαζόμαστε σχεδόν αποκλειστικά online. Δουλεύουμε με επιχειρήσεις, για παράδειγμα στην Αθήνα, μέσω υπολογιστών, χωρίς να έχουμε συναντηθεί ποτέ από κοντά. Η καλύτερη πλατφόρμα για να προβληθεί η δουλειά μας παγκοσμίως είναι το Behance που έχει ενισχυθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν κι άλλες αξιόλογες, όπως το Dieline που στην ουσία είναι ένα πολύ επιλεκτικό blog για το packaging. Υπάρχουν πλατφόρμες που σε περνούν από διαδικασία επιλογής για να σε φιλοξενήσουν. Εχουν κάποια κριτήρια σχεδιαστικά, αλλά παράλληλα τους ενδιαφέρει και πόσο φρέσκια ή καινοτόμος είναι η δουλειά σου».

Ο Απόστολος Τσιοβάρας και η ομάδα του σχεδιάζουν με αναμφισβήτητη επιτυχία τα λογότυπα και το packaging για σημαντικά brands. Από τις μέχρι τώρα συνεργασίες του ξεχωρίζει μερικές ιδιαίτερες αλλά και τους αξιόλογους επαγγελματίες του χώρου: «Είχαμε κάνει μια πολύ καλή δουλειά illustration, τους Δώδεκα Θεούς του Ολύμπου, με τον Βασίλη Μπαρτζώκα για την εταιρεία Care 4 Bag που δραστηριοποιείται στα αεροδρόμια. Πάλι με τον Βασίλη, είχαμε φτιάξει και το έντυπο για το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.

Υπάρχουν πάρα πολλοί αξιόλογοι designers στην Ελλάδα, ο καθένας έχει το δικό του στυλ και ύφος. Χαρακτηριστική είναι η δουλειά των Beetroot στη Θεσσαλονίκη, ένα πολύ μεγάλο γραφείο που έχει καταξιωθεί παγκοσμίως, ο Δημήτρης Παπάζογλου και πολλοί άλλοι. Ο Στέφαν Σαγκμάιστερ είναι ένας από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές στον κόσμο, αποσύρθηκε και άφησε διάδοχο την Τζέσικα Γουόλς. Oι Pentagram είναι ένα επίσης πολύ δυνατό γραφείο στη Νέα Υόρκη. Κάποτε αυτή τη δουλειά την έκαναν διαφημιστικές, τώρα την κάνουν πιο εξειδικευμένα δημιουργικά γραφεία», επισημαίνει εξηγώντας πως υπάρχουν διαφορετικές σχολές στην Αμερική και την Ευρώπη.

Ποια είναι η θέση της Ελλάδας μέσα σ’ αυτό το οικουμενικό και ανταγωνιστικό σκηνικό δημιουργικότητας; «Η χώρα μας είναι μια ανερχόμενη δύναμη στο graphic design και packaging αν κρίνεις από τα ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια βραβεία που κατακτούν όλο και περισσότεροι Ελληνες. Εχουμε πάρα πολύ καλούς εκπροσώπους από την εποχή του Δημήτρη Αρβανίτη, έναν από τους καλύτερους αφισέρ στην Ελλάδα, και αυτό συνεχίζεται με δημιουργούς όπως ο Γιάννης Καρλόπουλος, ο οποίος εκτός από design και αισθητική έχει και πνεύμα. Γιατί δεν αρκεί να είσαι μόνο καλαίσθητος, χρειάζεται και να επικοινωνείς το μήνυμα του προϊόντος -αυτή είναι μια βασική αποστολή του design».