Πάρις Μέξης: Ο κύριος «Σήμερα»

Ποιο θα ήταν το αναμενόμενο για κάποιον ραδιοφωνικό παραγωγό που έχει αναλάβει την πρωινή ζώνη ενός σταθμού; Να διαθέτει ανάμεσα στα άλλα -λίγο πολύ προαπαιτούμενα και αυτονόητα- προσόντα, εκείνο του πρωινού ξυπνήματος. Το αρχέτυπο θέλει ακόμα τον ραδιοφωνατζή του πρωινού υπετροφικά ενεργητικό, σε διαρκή υπερένταση, ακατάβλητο, μια ιδέα φωνακλά και πάντα έτοιμο να σερβίρει με τον πιο ελαφρύ τρόπο τα πλέον βαριά και ασήκωτα νέα της επικαιρότητας. Ναι, υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες των ερτζιανών που τηρούν μέχρι κεραίας τις παραπάνω προδιαγραφές και αναπαράγουν εκόντες άκοντες το στερεότυπο. Και υπάρχει και ο Πάρις Μέξης. Ή αλλιώς ο άνθρωπος που κάνει αυτή τη στιγμή μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εκπομπές στο ελληνικό ραδιόφωνο κάθε πρωί στις 10 ακριβώς στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Αλλά εδώ που τα λέμε δεν θα περίμενε κανείς τίποτα λιγότερο από έναν ενδιαφέροντα, πολυσχιδή, ευρυμαθή και πολυπράγμονα τύπο, ανάμεσα στις πολλές ιδιότητες του οποίου περιλαμβάνονται εκείνες του σκηνογράφου και του ενδυματολόγου, του σκηνοθέτη όπερας και του creative associate της βραβευμένης εταιρείας οπτικής επικοινωνίας Beetroot. Ναι, ο Μέξης είναι ένας άνθρωπος που κατέχει την τεχνογνωσία και τη μαστοριά για να δημιουργεί μικρότερα ή μεγαλύτερα σύμπαντα. Και αυτό ακριβώς υπηρετεί πηγαία και απροσποίητα κάθε πρωί από μικροφώνου. Στην πραγματικότητα κάνει κάτι που έμαθε ασυνείδητα, από παιδί ακόμα. Ποιοτικό, ενδιαφέρον, ζωντανό ραδιόφωνο. «Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου το ραδιόφωνο ήταν πάντα ανοιχτό. Η μητέρα μου άκουγε ραδιόφωνο και έμαθε κι εμένα να ακούω. Ειδικά Τρίτο Πρόγραμμα. Ξέρετε, το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ διακρίνεται από κάτι πάρα πολύ σπάνιο. Δεν έχει σχεδόν καθόλου διαφημίσεις, μόνο περιεχόμενο. Και παίζει μουσική που αξίζει να ακούσεις χωρίς να κάνεις κάτι άλλο. Εννοείται ότι μπορείς να κάνεις και κάτι άλλο όσο ακούς, αλλά σου προσφέρει τη δυνατότητα να μην το χρειάζεσαι», εξηγεί ο ίδιος με τον ανυπόκριτα πνευματώδη τρόπο του.

Υπάρχει ένα θεμελιώδες πρόβλημα στη συζήτηση με τον Μέξη. Είναι τόσο ενδιαφέρουσες οι περιγραφές του και τόσο καταιγιστική η αφήγησή του που δεν σου κάνει καρδιά να αφήσεις τη θέση του ακροατή για εκείνη του ανθρώπου που πρέπει να υποβάλλει ερωτήσεις. Σαν να είσαι, δηλαδή, ακροατής της εκπομπής του, η οποία, παρότι έχει άξονα τη συμφωνική κλασική και τις ιστορίες γύρω από αυτήν, είναι στον πυρήνα της ό,τι πιο ποπ μπορεί να βρει κανείς σήμερα στο εγχώριο ραδιόφωνο. «Ξεκίνησα το ραδιόφωνο από τον διαδικτυακό σταθμό Amagi που είχε ιδρύσει η αείμνηστη Μαρία Τσάκος. Εκανα για οκτώ χρόνια εκπομπές εκεί. Στη διάρκεια του κορωνοϊού σταματήσαμε και λίγο μετά έφυγε από τη ζωή η Μαρία, η οποία ήταν στην πραγματικότητα το ρεύμα του σταθμού. Με τον θάνατό της, ο Amagi βγήκε από την πρίζα και σταμάτησε τη λειτουργία του», αφηγείται σχετικά με τις απαρχές του στο μέσο. Λίγο αργότερα ήρθε η πρόταση και η συζήτηση με το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ - τον πιο εμβληματικό ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας. Ηταν κάτι που ο Μέξης ήθελε ανέκαθεν, αλλά ήταν πολύ συνεσταλμένος ώστε να το ονειρεύεται. «Οταν μου πρότειναν να κάνω εκπομπή στο Τρίτο, αρχικά σκέφτηκα μια εβδομαδιαία εκπομπή. Μου αντιπρότειναν η εκπομπή να είναι καθημερινή. Σκέφτηκα τότε πως θα ήταν υπέροχη σε κάποια ώρα του απογεύματος. “Οχι”, μου είπαν, “η φωνή σου είναι για πρωί”. Ετσι βρέθηκα στην πρωινή ζώνη. Τότε είπα ότι θα αλλάξω τη ζωή μου, το πρόγραμμά μου, ότι θα κοιμάμαι νωρίς και θα ξυπνάω νωρίς το πρωί φρεσκαδούρα. Εναν χρόνο μετά συνεχίζω να κοιμάμαι στις 3-4 το πρωί. Δεν έχω καταφέρει ακόμα να προσαρμόσω το τρένο της ζωής μου στη νέα πραγματικότητα». Και δεν έχει ενοχές να το παραδεχτεί. Τι κι αν πια είναι μια ανερχόμενη αξία στο πρωινό ραδιόφωνο και εκκολάπτεται μέρα με τη μέρα σε νέα σταθερά, ο Μέξης δηλώνει πλήρως απενοχοποιημένα μη πρωινός τύπος.

Αλλά η παιδική, όπως τη χαρακτηρίζει, αγάπη που νιώθει για τα πράγματα και εν προκειμένω για το ραδιόφωνο κάνει ακόμα και το άλλοτε ανυπέρβλητο πρωινό ξύπνημα να μοιάζει με αμελητέα ποσότητα. Ευτυχώς, για όλους εμάς που έτσι έχουμε την τύχη να τον ακούμε. Ποια είναι η συνταγή του; Δεν υπάρχει. Εχει όμως συντεταγμένες που τον καθοδηγούν συνολικά στη δημιουργική δράση του: την ποιότητα και την αισθητική. Α, και την επιμονή στο εφήμερο. «Το 99% των πρωινών εκπομπών είτε μιλάμε για ραδιόφωνο είτε για τηλεόραση θα ασχοληθεί και θα προβάλλει τη βίαιη επικαιρότητα. Στη δική μου εκπομπή θέλω ο ακροατής να μην ανησυχεί, να ακούσει ότι όλα θα πάνε καλά, ότι ακόμα και αν δεν πάνε καλά τα πράγματα, είμαστε μαζί και ότι σε κάθε περίπτωση υπάρχει ακόμα κάποια ομορφιά εκεί έξω. Για να είμαι ειλικρινής θέλω η εκπομπή να ακούγεται, να καταναλώνεται μόνο στη ζωντανή μορφή της. Γι’ αυτό και πέραν κάποιων επετειακών εκπομπών ή αφιερωμάτων δεν μπορεί να την ακούσει κανείς on demand. Αλλωστε λέγεται “Σήμερα”, που σημαίνει όχι αύριο και όχι χθες». Ακόμα και αυτό το στοιχείο που από κάποιους μπορεί να εκληφθεί ως εκκεντρικότητα, έχει ουσιαστικό και βαθύ νόημα για τον Μέξη. Ειδικά αν το συνδέσει κανείς με την πληροφορία πως απέφυγε να γίνει αρχιτέκτονας, παρότι σπούδασε Aρχιτεκτονική Eσωτερικών Xώρων και εργάστηκε στο αντικείμενο γιατί δεν μπορούσε να υποτάξει τον εαυτό του στη διαδικασία να αποσκοπά στο να κατασκευάζει κτίρια που οι άνθρωποι θα ήθελαν να διατηρούν για πάντα. Να μη θέλουν να τα γκρεμίσουν ποτέ.

Για τα 57 λεπτά κάθε εκπομπής, ο Πάρις Μέξης λέει ότι δουλεύει καθημερινά περί τις τέσσερις ώρες. Συλλέγει μουσικές και κυρίως αναζητά πληροφορίες. Οχι όμως για να καμωθεί τη ραδιοφωνική Wikipedia της μουσικής. «Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι η ιστορία που θα συνοδεύει τη μουσική. Αν το καλοσκεφτείς, ο ραδιοφωνικός παραγωγός δεν έχει καμία άλλη αξία. Πλέον ο αλγόριθμος μπορεί να επιλέγει για σένα μουσική στο διηνεκές και να το κάνει και καλά. Ο λόγος ύπαρξης του ανθρώπου μπροστά από το μικρόφωνο στο στούντιο είναι για να λέει ιστορίες. Κυρίως με ενδιαφέρει η καρδιά της ιστορίας και η ψυχολογική σύνδεση που μπορούμε να βρούμε ανάμεσα στο τότε και στο τώρα, οι συνάψεις ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα είναι αποκομμένοι από τους μουσικούς δημιουργούς. Θεωρούν ότι ήταν κάποιοι βαρετοί τύποι, καθηλωμένοι σε ένα βάθρο που έγραφαν γιατί δεν είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν. Η αλήθεια για τους περισσότερους συνθέτες είναι ότι επρόκειτο για αληθινούς βιοπαλαιστές, οι οποίοι μάλιστα δεν πρόλαβαν να ζήσουν και να γευτούν την επιτυχία τους. Αναγνωρίστηκαν πολύ μετά τον θάνατό τους. Αισθάνομαι ότι τους χρωστάμε πολλά. Η μουσική τους είναι ένα δώρο για την ανθρωπότητα», καταλήγει.

Εκτός από τη ραδιοφωνική εκπομπή του, η οποία είναι ένας πρώτης τάξεως τρόπος για να αποσυνδεθεί κανείς από το λαχάνιασμα της καθημερινότητας, ο Μέξης σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κοστούμια για την παράσταση «Ο άνθρωπος απ’ το Παντόλσκ», το σκηνικό στις «Οι Εύθυμες Κυράδες του Ουίνδσορ», τα σκηνικά και τα κοστούμια στην «Ανοδο του Αρτούρο Ρούι», ετοιμάζει τη σκηνογραφία της «Σεμέλης» του Χέντελ για λογαριασμό γερμανικής όπερας αλλά και ένα υπερ-project, όπως το περιγράφει, που φιλοδοξεί να είναι το magnum opus του, αλλά για το οποίο δεν μπορεί ακόμη να μας πει περισσότερα. Αν κουράζεται; «Φυσικά και κουράζομαι. Αυτή την περίοδο κάνω ζωή φαντάρου. Κοιμάμαι όπου βρω. Ακόμα και όταν παρκάρω το αυτοκίνητο. Και δεν ξέρω καν αν όλα αυτά που κάνω τα κάνω καλά. Δεν έχω ισορροπία. Δηλώνω πάντως κουρασμένος αλλά χαρούμενος άνθρωπος». Ειδικά τις φορές που οι ακροατές τού απευθύνουν την ερώτηση: «Τι ακούσαμε;». Είναι η επαλήθευση πως οι ιστορίες του βρήκαν παραπάνω από ευήκοα ώτα ◆

Styling: Λίζη Παπάζογλου. Make up - Hair: Πετρούλα Δουράμπεη. Βοηθός styling: Ελένη Εξάρχου. Βοηθός φωτογράφου: Μάριος Κόλλιας