Κρίστεν ΜακΜέναμι: Η αβάσταχτη γοητεία του diverse

Σαν ένα μπουλντόγκ που του έτρεχαν τα σάλια. Ετσι συνηθίζει να περιγράφει τον εαυτό της η Κρίστεν ΜακΜέναμι όταν ανακαλεί τα χρόνια του ανένδοτου αγώνα της. Ποιου αγώνα; Εκείνου που έδωσε με πείσμα, θάρρος και ξεκάθαρα κόντρα στα προγνωστικά προκειμένου να βρει τη θέση της στη βιομηχανία της παγκόσμιας μόδας. Ή μάλλον για να πείσει τους casting directors και τους σχεδιαστές να ανοίξουν μια χαραμάδα στις παρωπίδες τους και να δουν ότι υπάρχει ομορφιά που μπορεί να παρεκκλίνει ή ακόμα και να εναντιώνεται στο στερεότυπο κάθε εποχής. Ναι, η ΜακΜέναμι ήθελε όσο τίποτα στον κόσμο να γίνει μοντέλο, λιμπιζόταν τα catwalks, τις φωτογραφήσεις και τις καμπάνιες με τέτοια λαχτάρα που μόνο οι επιθετικοί προσδιορισμοί «ζωώδη» και «ακατέργαστη» θα μπορούσαν να τη χαρακτηρίσουν με επάρκεια. Και όσο έβρισκε μπροστά της κλειστές πόρτες, απόρριψη με το καντάρι και πικρόχολα σχόλια που της έφταναν για δύο ζωές τόσο βάθαιναν οι ρίζες της πίστης της πως θα καταφέρει να αντιστρέψει τα οιονεί εμφανισιακά μειονεκτήματά της σε πλεονεκτήματα. Το κορίτσι από την Πενσιλβάνια ενσάρκωνε το diversity (βλ. διαφορετικότητα) δεκαετίες πριν η λέξη αναδειχθεί σε φετίχ και τελικά σε τσιχλόφουσκα που έχασε τη γεύση της από το πολύ μάσημα για την παγκόσμια βιομηχανία της μόδας και της ομορφιάς.

Παρεμπιπτόντως, για εκείνους στους οποίους ενδεχομένως το όνομα της ΜακΜέναμι ακούγεται ως terra incognita ή η μορφή της μοιάζει ανοίκεια ίσως θα ήταν χρήσιμο κανείς να θυμίσει ότι πρόκειται για μια γυναίκα-αληθινό κεφάλαιο για την παγκόσμια αφήγηση της μόδας με επίκεντρο το β’ μισό των 80s και το α’ μισό της δεκαετίας του ’90. Αλλά εδώ που τα λέμε αρκεί από μόνη της η πληροφορία ότι ενσάρκωσε την ιδανική μούσα του Πίτερ Λίντμπεργκ και του Καρλ Λάγκερφελντ για να αντιληφθεί κάποιος την επίδραση μιας στερεοτυπικά άσχημης ή, τέλος πάντων, μη ωραίας -σύμφωνα με το ζύγι της εποχής της- γυναίκας.

Ακόμα και η ίδια μεγάλωσε θεωρώντας τον εαυτό της άσχημο. Οχι επειδή τον έβλεπε στον καθρέφτη, αλλά γιατί οι κοροϊδίες και οι ύβρεις των συμμαθητών της υπερίσχυαν μέσα της του κατοπτρισμού της. Τρίτο από τα επτά παιδιά μιας μεσοαστικής οικογένειας από την Πενσιλβάνια, η ΜακΜέναμι γαλουχήθηκε ακούγοντας φωνές που την επέκριναν για το ύψος, το βάρος, τη λιπόσαρκη φιγούρα της, την ανδρόγυνη φυσιογνωμία της, τα μαλλιά της. Δεν μπορούσε να χωρέσει στο καλούπι των άλλων και πιθανότατα γι’ αυτό οι σελίδες των περιοδικών μόδας ανοίχτηκαν μπρος στα εφηβικά μάτια της σαν κιβωτός. Μπορούσε κάπου να ανήκει. Ή, τουλάχιστον, έτσι πίστευε μέχρι που στα 18 της χρόνια αποφάσισε να εγκαταλείψει το κολέγιο και τη γενέτειρά της και να μετρήσει το μπόι της στη Νέα Υόρκη. Θα ήταν επιεικής κάποιος αν χαρακτήριζε την υποδοχή που της επεφύλασσαν τα πρακτορεία μοντέλων αποκαρδιωτική. Τη μεγαλύτερη απογοήτευση η φιλόδοξη νεαρή με την αντισυμβατική ομορφιά τη γεύτηκε όταν άκουσε την ίδια την Ελέιν Φορντ να της λέει πως όντως θα μπορούσε να έχει τύχη στο μόντελινγκ, αρκεί προηγουμένως να διόρθωνε την εμφάνισή της με επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής. Η ωριμότητα της ΜακΜέναμι αποδείχτηκε αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας της. Δεν άκουσε τη συμβουλή του θηλυκού πάπα της μόδας και -πολύ περισσότερο- δεν αποθαρρύνθηκε.

Αντιθέτως, με τα πολλά κατάφερε να βρει στέγη σε ένα αμερικανικό πρακτορείο το οποίο θεώρησε (σοφά εκ του αποτελέσματος) την ευρωπαϊκή αγορά πιο πρόσφορη για τη 18χρονη κοκκινομάλλα. Τα χρόνια της στο Παρίσι ήταν καθοριστικά για την ανάδειξή της. Μπορεί να μην απέκτησε εν μια νυκτί το status των glamazons της εποχής (βλ. Λίντα Εβαντζελίστα, Σίντι Κρόφορντ, Κλόντια Σίφερ), αλλά ενσάρκωσε περίφημα το αντίπαλον δέος τους. Η απόκοσμη κοψιά της λατρεύτηκε από τον Καρλ Λάγκερφελντ, ο οποίος με συνοπτικές διαδικασίες της προσέφερε γην και ύδωρ, δηλαδή μια θέση στο ρόστερ των μοντέλων της haute couture καμπάνιας του για το 1985. Η ΜακΜέναμι είχε βρει τον πολιούχο της - αλλά δεν θα ήταν ο μόνος. Οι σπουδαιότεροι φωτογράφοι, ανάμεσά τους ο Χέλμουτ Νιούτον, ο Ρίτσαρντ Αβεντον, ο Στίβεν Μάιζελ και ο Πάτρικ Ντεμαρσελιέ, υποκλίθηκαν στη διαφορετική ομορφιά της. Εκείνος όμως που τη λάτρεψε τόσο ώστε να παραδεχτεί δημόσια ότι η ΜακΜέναμι είναι το καλύτερο μοντέλο με το οποίο συνεργάστηκε ποτέ στην καριέρα του ήταν ο Γιούργκεν Τέλερ. Εκείνη από την πλευρά της έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να μη διαψεύσει το ποίμνιο των θιασωτών της που αυξάνονταν γεωμετρικά. Η ίδια είχε διαθέσει εαυτόν στο μόντελινγκ και θα το αποδείκνυε με κάθε επιλογή της. Κομβική στιγμή της ήταν το δίχως άλλο η απόφασή της να αποχωριστεί τα κόκκινα μακριά μαλλιά της, να τα κόψει κοντά και να τα βάψει μαύρα. Ηταν το 1992. Η μεταμόρφωσή της -μέρος της οποίας ήταν και η απαλοιφή των φρυδιών της- την καθιέρωσε ως το πλέον diverse ανδρόγυνο μοντέλο σε μια εποχή που αποθέωνε με περίσσιο αυτοματισμό όσες γυναίκες δεν παρέκκλιναν ούτε χιλιοστό από τις περίφημες διαστάσεις 90-60-90.

Το 1997 η ΜακΜέναμι παντρεύτηκε τον φωτογράφο Μάιλς Ολντριτζ με τον οποίο είχαν γνωριστεί σε φωτογράφηση για το περιοδικό «W». Μάλιστα, ο Καρλ Λάγκερφελντ ήταν εκείνος που παρέδωσε τη νύφη στον γαμπρό, ενώ η Ναόμι Κάμπελ εκτέλεσε χρέη παρανύμφου. Η Αμερικανίδα μοντέλο είχε ήδη μία κόρη, τη Λίλι, η οποία σήμερα ιχνηλατεί τα βήματα της μητέρας της, και με τον Βρετανό φωτογράφο απέκτησε άλλα τρία παιδιά, μία κόρη και δύο γιους. Η οικογένεια ήταν για εκείνη ένας πρώτης τάξεως λόγος για να κάνει ένα βήμα πίσω από τα φώτα και να αποχωρήσει από την ενεργό δράση, επιτρέποντας στον εαυτό της μόνο σποραδικές εμφανίσεις. Οχι όμως πια. Από το 2021 η ΜακΜέναμι ρίχτηκε ξανά στον επαγγελματικό στίβο, απέκτησε δικό της λογαριασμό στο Instagram και βγήκε εκ νέου παγανιά στην πασαρέλα. Balenciaga, Gucci και Valentino υποδέχτηκαν όχι απλώς με ζέση, αλλά σχεδόν με ανακούφιση το comeback της. Αλλωστε η Αμερικανίδα έχει δείξει τόσο με τη ζωή όσο και με το πείσμα της ότι ξέρει να στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, ακόμα και όταν παραπατά και πέφτει από την πασαρέλα. Οπως συνέβη στην πρόσφατη επίδειξη του Ζαν-Πολ Γκοτιέ στην Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού. Αλλωστε, αυτό έκανε πάντα. Εδειχνε πώς είναι να σηκώνεσαι, ακόμα κι όταν οι άλλοι σού κρατούν το κεφάλι κάτω από το νερό. ◆