Γιάννης Καρακάσης: O master του ελληνικού αμπελώνα

Η ζωή, λένε κάποιοι, είναι πολύ μικρή για να πίνεις κακό κρασί. Το ίδιο ελάχιστη φαντάζει όταν φτάνει κανείς στο κατώφλι των 40 ετών και καταλαβαίνει ότι καταναλώνει την καθημερινότητά του σε κάτι που επέλεξε, του αρέσει και απολαμβάνει μεν, αλλά τελικά δεν είναι αυτό που θα περιέγραφε η λέξη «κάλεσμα». Ο Γιάννης Καρακάσης, ο ένας από τους δύο Masters of Wine που διαθέτει σήμερα η χώρα μας και ένας από τους 415 που έχουν πιστοποιηθεί παγκοσμίως, στα 39 του χρόνια όχι μόνο βίωσε την προσωπική επιφοίτηση, αλλά έδωσε χρόνο και χώρο για να την εξερευνήσει, να την καλλιεργήσει και να την αναπτύξει.

Η ιστορία μοιάζει βγαλμένη από τις σελίδες του Προυστ. Το 1990 ο Καρακάσης, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού τότε, βρέθηκε για επαγγελματικούς λόγους στο Μπορντό. Δεν χρειάστηκαν παρά μερικές γουλιές γλυκών κρασιών Sauternes και λίγες δαγκωνιές μπισκότων για να ανοιχτεί εμπρός του ένας κόσμος «μαγικός», όπως τον περιγράφει, «γεμάτος ηδονικά αρώματα και υπέροχες γεύσεις». Τριάντα χρόνια μετά, η θητεία του στις Ενοπλες Δυνάμεις είναι μια μακρινή αλλά καλή ανάμνηση και ο ίδιος ενσαρκώνει με αξιώσεις έναν από τους πιο συστηματικούς, φιλομαθείς, καταρτισμένους και εργατικούς πρέσβεις του ελληνικού κρασιού στον κόσμο. Σε λίγες ημέρες ο άνθρωπος που, μεταξύ άλλων, είναι γνωστός και για τη δημιουργία του διαγωνισμού «50 Great Greek Wines» θα βρεθεί στο 10ο Συμπόσιο των Master of Wines, ένα από τα πιο σημαντικά οινικά γεγονότα στην οικουμένη, έχοντας στις αποσκευές του κάποια από τα αγαπημένα του ελληνικά κρασιά.

GALA: Σχεδόν στα 40 σας χρόνια αποφασίσατε να κάνετε αλλαγή καριέρας. Ποιο ήταν το ερέθισμα για μια τόσο σημαντική αλλαγή;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΚΑΣΗΣ: Είμαι άνθρωπος που τολμάει και επιδιώκει την εξέλιξη. Θεωρώντας ότι έχω κλείσει έναν επαγγελματικό κύκλο στο Πολεμικό Ναυτικό με 21 χρόνια θητείας, θέλησα να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου σε κάτι πραγματικά πολύ δύσκολο. Προφανώς δεν ήταν μια εύκολη απόφαση, τώρα που το σκέφτομαι σίγουρα είχε μια δόση τρέλας, αλλά λατρεύω την πρόκληση για κάτι μεγάλο. Το στοίχημα, ξέρετε, είναι πάντα με τον εαυτό μας, αυτόν μόνο ανταγωνιζόμαστε.

G.: Γιατί όμως Master of Wine και όχι οινοποιός ή οινολόγος ή έστω ιδιοκτήτης ενός wine bar ή μιας κάβας;
Γ.Κ.: Γιατί από τη μία με γοητεύει η απόκτηση σφαιρικής γνώσης και από την άλλη μου αρέσει να συναγωνίζομαι στο κορυφαίο επίπεδο. Το Master of Wine είναι ένα πρόγραμμα παγκοσμίου επιπέδου που δύσκολα συγκρίνεται με οτιδήποτε άλλο ως πιστοποίηση εξειδίκευσης.

G.: Δηλαδή, τι σημαίνει αυτός τίτλος;
Γ.Κ.: Είναι μία μεγάλη παρτίδα σκάκι, ένα παιχνίδι μυαλού που απαιτεί δύο συστατικά. Καταρχάς θέληση, που είναι ο κινητήριος μοχλός της κάθε δράσης. Το να θέλεις να ξεχωρίσεις είναι άλλωστε ένα από τα τρία συστατικά του MW Course. Tο δεύτερο συστατικό είναι η δουλειά. Δεν φτάνει μόνο να θέλεις κάτι, πρέπει να το αποδείξεις έμπρακτα μέσα από ένα εξαντλητικό διαγώνισμα τόσο τυφλής γευσιγνωσίας 36 κρασιών όσο και του θεωρητικού κομματιού σε περίπου 14 essays αν θυμάμαι καλά. Και ακολουθεί ένα Research Paper. Οι Αγγλοι είναι πολύ αυστηροί ξέρετε.

G.: Ποια είναι η πιο εντυπωσιακή πληροφορία που μάθατε για το κρασί σπουδάζοντάς το;
Γ.Κ.: Οτι παρόλο που θεωρητικά καμία περιοχή δεν μπορεί να ονομάσει το κρασί της Champagne εκτός Καμπανίας, υπάρχει ένα μικρός αριθμός California Champagnes που μπορούν να κρατούν την ονομασία στην αμερικανική αγορά. Υπάρχουν πολλά τέτοια fun facts για όλες τις περιοχές.

G.: Ποιες αρετές πρέπει να έχει ένας Master of Wine;
Γ.Κ.: Βασικά πρέπει να αγαπάει τη γυναίκα του και να της το δείχνει, γιατί μια τέτοια σχέση θα αναπτύξει και με το κρασί. Στη συνέχεια να διαθέτει φιλομάθεια, να είναι εργατικός, να είναι ανοιχτός σε κουλτούρες και τρόπους σκέψης άλλων ανθρώπων, να είναι αντικειμενικός και δίκαιος. Να είναι επίσης προσιτός, επικοινωνιακός και με άποψη.

G.: Σε σχέση με την οινοπαραγωγή της χώρας μας, ποια ελληνική ποικιλία έχει τη δυναμική για να διακριθεί στη διεθνή αγορά;
Γ.Κ.: Δυνητικά όλες. Προφανώς η κάθε ποικιλία έχει τα χαρακτηριστικά και τη δυναμική της, όμως στα μάτια μου η διαφορά είναι στο πώς τη δουλεύουν οι παραγωγοί στο αμπέλι και πώς την εκφράζουν στο οινοποιείο. Υπό αυτή την έννοια δεν υπάρχει κατώτερη ή ανώτερη ποικιλία. Και αυτή δεν είναι μια διπλωματική απάντηση αλλά μια πραγματική.

G.: Οπότε την πίστη σας στον ελληνικό αμπελώνα την καθρεφτίζετε και στον διαγωνισμό «50 Great Greek Wines» που έχετε δημιουργήσει.
Γ.Κ.: Το «50» είναι ένας «πειραγμένος» θα έλεγα διαγωνισμός κρασιού. Μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα δημιουργικού διαλόγου και δυναμικής ανάδειξης του ελληνικού κρασιού στο σύνολό του μέσω των κρασιών-νικητών αλλά και των υποστηρικτικών δράσεων. Είναι επίσης η αποτύπωση της σύγχρονης εικόνας του ελληνικού κρασιού μέσα από τα 50 καλύτερα κρασιά του διαγωνιστικού μέρους, όπως αναδεικνύονται από μια εκλεκτή ομάδα κριτών παγκόσμιου βεληνεκούς. Αυτό που σημαδεύουμε με τον Γρηγόρη Μιχαήλο, που είναι ο Development Manager, είναι η εξωστρέφεια με μια ποικιλία δράσεων κυρίως εκτός Ελλάδας. Αυτό που συζητάμε μαζί είναι να ταξιδεύσουμε το ελληνικό κρασί όπου μπορούμε στον κόσμο. Για παράδειγμα, στη διάρκεια από την ανακοίνωση των νικητών του δεύτερου edition έως τώρα (περίπου 10 μήνες) έχουμε κάνει προωθητικές ενέργειες σε Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία και Πολωνία και ετοιμαζόμαστε για να είμαστε παρόντες στο Συμπόσιο των Masters of Wine στη Γερμανία, που είναι πιθανώς το κορυφαίο οινικό γεγονός της τετραετίας, όπου θα παρουσιάσουμε σε περίπου 600 επιδραστικούς ανθρώπους του κρασιού μια επιλογή 21 ετικετών.

G.: Τελικά έχουμε στην Ελλάδα τόσο καλά κρασιά όσο πιστεύουμε;
Γ.Κ.: Θα σας πω τι πιστεύω με το χέρι στην καρδιά. Εχουμε καταπληκτικά κρασιά, προφανώς όχι όλα, αλλά αρκετά που συναγωνίζονται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Τα βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια είναι αξιοσημείωτα, όμως δεν πρέπει να σταματήσουμε να ακούμε και να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Ναι, μερικές φορές υπερβάλλουμε, αλλά είμαστε στον σωστό δρόμο, η βιομηχανία εξελίσσεται καθημερινά και είμαι ενθουσιασμένος με την επόμενη ημέρα του ελληνικού κρασιού.

G.: Το κρασί είναι για να φυλάσσεται, να παλαιώνεται και να πολλαπλασιάζει την αξία του -ακόμη και να πωλείται σε δημοπρασίες- ή για να απολαμβάνεται;
Γ.Κ.: Είμαι ρομαντική ψυχή, οπότε η απάντησή μου είναι προφανώς να απολαμβάνεται - και μάλιστα με τη σωστή παρέα. Πιάνω όμως τον εαυτό μου μερικές φορές να ανοίγω ένα κρασί που το είχα πάρει Α ευρώ και να ανακαλύπτω ότι κάνει πλέον 4 επί Α ευρώ. Και τότε ξυπνάω από το ρομαντικό μου όνειρο.

G.: Ποιο θεωρείτε το πιο πολύτιμο κρασί της ιδιωτικής συλλογής σας και με ποιον θα θέλατε να το πιείτε;
Γ.Κ.: Το πιο παλαιό ελληνικό κρασί που έχω είναι ένα Vinsanto του 1947, ένα κρασί που φτιάχνεται με τη μέθοδο των λιαστών σταφυλιών, όπως την περιέγραψε ο Ησίοδος τον 7ο αιώνα π.Χ., στο «Εργα και Ημέραι». Επειδή λατρεύω την Ιστορία, θα διάλεγα ένα ιστορικό πρόσωπο, τον στρατηγό Πάτον που ήταν και λάτρης της αρχαίας ελληνικής Ιστορίας. Μια άλλη προσωπικότητα με μεγάλη επίδραση πάνω μου είναι ο Οδυσσέας Ελύτης, αλλά και ο Μ. Καραγάτσης.

G.: Τι πρέπει να προσέχουμε ή να λαμβάνουμε υπόψη όταν επιλέγουμε και όταν πίνουμε ένα κρασί τελικά;
Γ.Κ.: Δεν προτάσσω ποτέ το πρέπει, οπότε επιτρέψτε μου να δώσω μερικές ιδέες και προτάσεις. Μπορούμε να είμαστε ανοιχτοί σε νέα κρασιά και γεύσεις. Συχνά βρίσκω ότι η μεγαλύτερη απόλαυση εντοπίζεται εκτός της ζώνης ασφαλείας. Ο κόσμος, αν ψάχνει value, μπορεί να κινηθεί εκτός Βουργουνδίας και Napa Valley, και στην Ελλάδα, αν η Σαντορίνη έχει ανέβει τιμολογιακά (δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μου), ας στραφεί και σε άλλες ποικιλίες, όπως το Μοσχοφίλερο και το Σαββατιανό. Υπάρχουν εξαιρετικά παραδείγματα. Μια σειρά καλών ποτηριών -δεν χρειάζονται πολλά- μπορεί να βοηθήσει.

G.: Πού έχετε συναντήσει τις πιο μεγάλες φουρτούνες; Στη θάλασσα ή στο κρασί;
Γ.Κ.: Σίγουρα στη θάλασσα, αλλά και το κρασί έχει τα μποφόρ του.

G.: Υπάρχουν εμπειρίες από την προηγούμενη καριέρα σας που σας βοήθησαν στην τωρινή;
Γ.Κ.: 1.000%. Οφείλω πολλά στην προηγούμενη καριέρα μου. Την εμμονή που έχω με την οργάνωση και την αποτελεσματικότητα. Χωρίς το Πολεμικό Ναυτικό δεν θα πετύχαινα στο κρασί - ακούγεται σαν ανέκδοτο, το ξέρω.

G.: Εχετε κάποια συνήθεια σαν μικρή καθημερινή ιεροτελεστία;
Γ.Κ.: Το άλεσμα του πρωινού καφέ και η μυρωδιά ενός Geisha Panama ◆