Οι αμέτρητες επιτυχίες, οι ξέφρενες βραδιές, αλλά και το απόλυτο δράμα σε πολλές πράξεις - H Ολγα Βενέτη μιλάει για την εκρηκτική ερμηνεύτρια που δεν ξεχάστηκε ποτέ και η ίδια την υποδύεται στην υπερπαραγωγή του Θεάτρου Παλλάς «Dalida - La Diva»
Η γυναίκα που σάρωσε την Ευρώπη με τη φωνή και την επιβλητική παρουσία της, που πούλησε εκατομμύρια δίσκους -η μόνη με διαμαντένιο δίσκο στην ιστορία της μουσικής-, που τραγούδησε όλα τα είδη και σε διαφορετικές γλώσσες, που έζησε στα κόκκινα επιτυχίες και έρωτες, έδωσε τέλος στη ζωή της σε ηλικία μόλις 54 ετών ξέροντας ότι δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Οσα χρόνια κι αν περάσουν, η χρυσόσκονη της Δαλιδά εξακολουθεί να σκορπίζεται πάνω στις πιο σκληρές στιγμές του βίου, με τα τραγούδια της να ακούγονται ακόμα σαν μια ωραία στιγμή από ένα γλυκό πρωινό στο Πορτοφίνο, σαν ένας αξεπέραστος έρωτας και σαν διαχρονική παρηγοριά σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να διψά για σπουδαίες ερμηνείες. Απόδειξη της ολοζώντανης επιρροής που ασκεί ακόμα η μορφή της Δαλιδά είναι η υπερπαραγωγή που θα ανεβεί την Τρίτη 24 Οκτωβρίου στο Θέατρο Παλλάς «Dalida - La Diva» με πρωταγωνίστρια την Ολγα Βενέτη και σκηνοθέτη τον Γιώργο Βάλαρη, ένα οπτικοακουστικό θέμα-φόρος τιμής στη σπουδαία ερμηνεύτρια.
Στο περιβόητο «Κάστρο της Ερωμένης», στη Μονμάρτρη (1975)
Τη χρυσή εποχή του «Οlympia» στο Παρίσι
Το μεγάλο ταλέντο είναι που έβαλε τη γεννημένη στην Αίγυπτο το 1933 και με καταγωγή από την Ιταλία Γιολάντα Κριστίνα Τζιλιότι -όπως ήταν το πραγματικό όνομα της Δαλιδά- στα μεγάλα σαλόνια και την έκανε να αφήσει πίσω της τον καταγάλανο ουρανό του Καΐρου που αποθέωνε στο «Dans le bleu du ciel bleu» για να βρεθεί στην Πόλη του Φωτός δίπλα σε κορυφαία ονόματα όπως οι Σαρλ Αζναβούρ, Χούλιο Ιγκλέσιας και Νάνα Μούσχουρη. Παρότι από μικρή μετρούσε απώλειες, όπως αυτή του πατέρα της αλλά και της υγείας της, δεν το έβαζε κάτω: παρά τις αντιστάσεις της οικογένειάς της, πήρε μέρος στα καλλιστεία της χώρας της και διακρίθηκε αλλάζοντας εντελώς look και καταφέρνοντας να μεταμορφωθεί από παχουλή και ατσούμπαλη έφηβη σε εντυπωσιακή νεαρή.
Με τον πρώτο σύζυγό της, Λισιέν Μορισέ (1961)
Χούλιο Ιγκλέσιας, Νάνα Μούσχουρη, Δαλιδά (1981)
Το ψηλό ανάστημα, τα έντονα ανατολίτικα χαρακτηριστικά, η πληθωρική προσωπικότητα και, κυρίως, η χαρισματική φωνή της ήταν τα βασικά όπλα που της εξασφάλισαν από νωρίς την επιτυχία με το πρώτο της κιόλας σινγκλ, το «Bambino», που καρφώθηκε στο Νο 10 της Γαλλίας σηματοδοτώντας τη δυναμική εκκίνηση μιας εντυπωσιακής καριέρας. Η μεταμορφωτική δύναμη της φωνής της που μπορεί να ακούγεται άλλοτε δραματική στο «Je suis malade» και άλλοτε πιο χορευτική και ευχάριστη στο «Soleil», αλλά και εντελώς πειστική για το ότι μπορεί πραγματικά να πεθάνει για το κοινό της στο «Mourir sur scene», είναι αυτά που τη μετέτρεψαν στην γκραν νταμ του τραγουδιού.
Ηταν η εποχή του «Οlympia», της dolce vita και ενός lifestyle που έδειχνε την ανάγκη της Ευρώπης να αφήσει πίσω τα τραύματα του πολέμου και να λικνιστεί κάπως πιο αμέριμνα ακούγοντας ευχάριστα τραγούδια. Στις καρδιές όλων αυτών μίλησε η Δαλιδά ως απόλυτο style icon, καθώς τολμούσε να λανσάρει ό,τι καινούριο κυκλοφορούσε εκείνη την εποχή: από φανταχτερά κοσμήματα και τουαλέτες μέχρι ανδρικά κοστούμια που έφεραν την υπογραφή του καλού της φίλου Ιβ Σεν Λοράν.
Στο Βερολίνο του 1963
«Ισως γι’ αυτό δεν μπορεί κανείς εύκολα να προσεγγίσει τη Δαλιδά», λέει η Ολγα Βενέτη, που αποφάσισε να ξαναζωντανέψει τη μεγάλη ντίβα επί σκηνής, μια ερμηνεύτρια που εκτός από την εξωτερική της ομοιότητα με τη Δαλιδά έχει δοκιμαστεί σε δύσκολα τραγούδια στη σκηνή του Μεγάρου, στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο «Half Note» όπου έχει εμφανιστεί μέχρι τώρα. «Τέτοιου είδους μύθοι είναι από μόνοι τους πρόκληση γιατί σε καλούν να τους υπηρετήσεις και όχι απλώς να τους μιμηθείς. Υπήρξαν πολλές κορυφαίες τραγουδίστριες με διαχρονικές επιτυχίες, αλλά για μένα η Δαλιδά παρέμενε αξεπέραστη όχι μόνο ερμηνευτικά αλλά και ψυχικά. Γι’ αυτό την προσεγγίζω με ευθύνη, σεβασμό και αξιοπρέπεια, όπως ακριβώς της αρμόζει, θέτω τον εαυτό μου μπροστά σε αυτόν τον μύθο και προσπαθώ να τον ενσαρκώσω, όχι να τον υποδυθώ.
Ο συνθέτης και ερμηνευτής Λουίτζι Τένκο, ο αγαπημένος «Τζίτζι» της Δαλιδά και αξεπέραστος έρωτάς της, αυτοκτόνησε το 1967
Κυρίως όμως να τον ερμηνεύσω, γιατί εγώ δεν είμαι ηθοποιός αλλά τραγουδίστρια», λέει η Βενέτη, καταλήγοντας πως «όταν αγαπάς κάτι, βγάζεις ό,τι καλύτερο από την ψυχή σου και το καταθέτεις στο κοινό». Οπως έκανε σε τεράστιο βαθμό και η Δαλιδά.
Στο σπίτι της στο Παρίσι
Οι μοιραίοι έρωτες
Η Ολγα Βενέτη τονίζει την άμεση σχέση που είχε η κορυφαία ερμηνεύτρια με το κοινό της, «που ήταν η αγκαλιά και όχι μόνο η παρηγοριά της, ήταν το alter ego της και η σχέση που δεν την πρόδωσε ποτέ, σε αντίθεση με τους μεγάλους της έρωτες που της έδωσαν μονάχα πόνο». Παντρεύεται, για πρώτη φορά, τον άλλοτε κρυφό της εραστή Λισιέν Μορισέ το 1961 και μαζί ταξιδεύουν στον κόσμο, γεύονται την ευτυχία και αποκτούν το ωραίο σπίτι στην καρδιά της Μονμάρτρης που οι δημοσιογράφοι αποκαλούν «Κάστρο της Ερωμένης». Αλλά η Δαλιδά που «διψούσε για το απόλυτο, ζώντας τα πάντα στα κόκκινα», όπως επισημαίνει η Βενέτη, αρχίζει να πλήττει διασκεδάζοντας στα εφήμερα ταξίδια της στην αγκαλιά του Ζαν Σομπιέσκι, τον οποίο στη συνέχεια χωρίζει όταν ερωτεύεται κεραυνοβόλα τον ωραίο και άκρως ταλαντούχο συνθέτη και ερμηνευτή Λουίτζι Τένκο. Το αστραφτερό ζευγάρι θα τραβήξει τα φλας των παπαράτσι που τους ακολουθούν παντού και το 1966 θα βρεθούν μαζί στο περίφημο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο, μόνο που ο Τζίτζι δεν θα έχει τη διάκριση που περίμενε. Λίγο αργότερα η αγαπημένη του θα τον βρει νεκρό στο δωμάτιό του αφού θα έχει καταναλώσει τεράστιες δόσεις βαρβιτουρικών και κονιάκ. Ο Τζίτζι είναι μάλλον ο έρωτας που δεν θα ξεπεράσει ποτέ.
O σύντροφός της Ρισάρ Σανφρέ έβαλε τέλος στη ζωή του το 1983, μην μπορώντας να αντέξει τη ζωή μακριά από τη Δαλιδά
Τρεις μήνες μετά θα προχωρήσει η ίδια στην πρώτη της απόπειρα, χωρίς να τα καταφέρει. Ξεπερνάει την κατάθλιψη με μαθήματα ανατολικής φιλοσοφίας, που ήταν πολύ της μόδας τότε, και επιστρέφοντας στο μοναδικό της καταφύγιο, το κοινό της που την αποθεώνει. Αφιερώνει στον Τζίτζι τη μεγάλη της επιτυχία «Gigi l’amoroso» και κάνει στροφή στο ποιοτικό ρεπερτόριο ερμηνεύοντας Νίνο Ρότα και απολαμβάνοντας υψηλές τιμές, όπως το Μετάλλιο της Προεδρικής Δημοκρατίας που της απονέμει ο ίδιος ο Σαρλ ντε Γκολ. Η σχέση της με την πολιτική δεν τελειώνει ωστόσο εδώ, αφού ο μυστικός της έρωτας με τον Φρανσουά Μιτεράν κάποια χρόνια αργότερα θα προκαλέσει πολιτικό σκάνδαλο στη Γαλλία οδηγώντας στη θλίψη τον μόνιμο μέχρι τότε εραστή της Ρισάρ Σανφρέ. Υπάρχει όμως και άλλος άνδρας που δεν μπορεί για χρόνια να ξεπεράσει τον χωρισμό τους: τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Τένκο, αυτοκτονεί και ο πρώτος της σύζυγος, που στεκόταν όλα αυτά τα χρόνια στο πλευρό της, ο Λισιάν Μορισέ, σε ηλικία μόλις 41 ετών.
Το στυλ της θρυλικής ερμηνεύτριας πάνω και κάτω από τη σκηνή άφησε εποχή 5. H Ολγα Βενέτη στον ρόλο ζωής της Δαλιδά
Ο κύκλος της θλίψης δεν λέει να κλείσει για τη Δαλιδά, που ζει για τον έρωτα ξέροντας ότι ταυτόχρονα είναι αυτός που την πεθαίνει. «Πήγαινε διαρκώς από το ζενίθ στο ναδίρ, πέθαινε και ξαναγεννιόταν, γι’ αυτό και είχαν τόσο ένταση οι ερμηνείες της», επισημαίνει η Βενέτη. «Το συναίσθημα ήταν που της έδινε τη δύναμη ώστε να ματώνει και να ξανασηκώνεται». Οι αντιστάσεις της στη θλίψη είχαν σχεδόν πάντα να κάνουν με το τραγούδι, το μόνο που ίσως τη φόρτιζε με την ενέργεια που χρειαζόταν ώστε να μπορεί να συνεχίζει. Οι ρυθμοί από μελαγχολικοί άλλοτε γίνονταν πιο γρήγοροι, οι ντισκομπάλες φώτιζαν πιο λαμπερά τις νύχτες χαρίζοντάς τους ένταση και φως, κάτω από το οποίο κρύβονταν τα πιο ακραία σκοτάδια. Δύο χρόνια μετά τον Μορισέ, ο Σανφρέ, ένας άλλος εραστής, ο εκκεντρικός «κόμης», όπως αποκαλούσαν αυτόν τον παράξενο εικαστικό και αλχημιστή, βάζει μπρος το αυτοκίνητό του και εισπνέει το καυσαέριο που θα τον στείλει στον άλλο κόσμο, έναν κόσμο πολύ μικρό και πολύ λίγο χωρίς τη Δαλιδά για να τον αντέξει.
«Φέρνω κακή τύχη σε όσους αγαπώ», θα πει η ίδια λίγο αργότερα, έχοντας πλέον την επίγνωση ότι ακόμα και αν κάποιοι εραστές της, όπως ο Αλέν Ντελόν, δεν υπέκυψαν στη δίνη της μελαγχολίας, η ίδια δεν θα γλίτωνε ποτέ από την κατάρα που ήθελε την απόλυτη επιτυχία να μοιάζει αβάσταχτη μπροστά στο κενό που υπήρχε πάντα στην ψυχή της. Το πρωί του Σαββάτου, δύο ημέρες μετά την Πρωτομαγιά του ’87, η Δαλιδά κλείνει κανονικά τα ραντεβού της, αλλά επικαλούμενη κούραση ζητάει να αποσυρθεί στο δωμάτιό της.
Φωτογραφία: Pierre Vauthey-Getty Images, Ideal Image
Φωτογραφία: Fred Lindinger-Getty Images, Ideal Image
Πίνει ένα κουτί βαρβιτουρικά και δεν ξυπνάει ποτέ βυθίζοντας εκατομμύρια θαυμαστές της στη θλίψη. «Θα ήθελα πολύ να ξέρω ποια δύναμη την οδήγησε να πάρει εκείνα τα χάπια, γιατί για μένα ήταν απόλυτη πράξη θάρρους», λέει η Βενέτη, που επιμένει κάπως μεταφυσικά ότι η Δαλιδά τής δίνει την ενέργεια και τη δύναμη που χρειάζεται ώστε να μπορέσει να ανέβει στη σκηνή υλοποιώντας «ένα όνειρο ζωής».
«Μπορεί να έμοιαζε απρόσιτη, αλλά φρόντιζε να μαζεύει κάθε Κυριακή τους φίλους της και να τους μαγειρεύει μακαρόνια βάζοντάς τους τα τραγούδια της. Ηξερε, με άλλα λόγια, να είναι ανθρώπινη, αν και απόλυτη σταρ, και να αναζητά τη ζεστασιά και την αγάπη», συμπληρώνει η Βενέτη. «Αυτό δείχνει πολλά γιατί είναι πολύ δύσκολο να βρίσκεσαι πάντα στην πρώτη γραμμή και το όνομά σου να μένει ζωντανό και μετά θάνατον, αν δεν είσαι αυθεντικός. Γιατί αυτό που κάνει τελικά έναν τραγουδιστή διαχρονικό είναι μόνο η αλήθεια».