Novello Finotti, ο θρύλος της γλυπτικής

Ο κορυφαίος Ιταλός γλύπτης μιλά για τη σπουδαία τέχνη του, τη φιλία του με τον αείμνηστο Αλέξανδρο Ιόλα και την πρώτη του αναδρομική έκθεση στην Αθήνα που τρέχει αυτές τις ημέρες στο Ιδρυμα B. & Μ. Θεοχαράκη

Ο Νοβέλο Φινότι στα 84 του παραμένει δημιουργικά ανεξάντλητος, ένας αιώνιος έφηβος που δεν κουράζεται να παρατηρεί τη φύση και όλα όσα συμβαίνουν γύρω του προκειμένου να αντλήσει έμπνευση για το επόμενο μεγαλειώδες έργο του από μάρμαρο, γρανίτη ή ορείχαλκο. Τα γλυπτά του έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις σε όλο τον κόσμο -από την Ευρώπη στην Αμερική και από εκεί στην Απω Ανατολή- και έχουν εκθειαστεί για την αρτιότητα, την ομορφιά, τον συμβολισμό και το αδιάκοπο παιχνίδι τους με τις αισθήσεις. Φέτος, για πρώτη φορά στη μακροχρόνια λαμπρή καριέρα του, περισσότερα από 65 έργα του από όλες τις δημιουργικές περιόδους του γίνονται το αντικείμενο της αναδρομικής έκθεσης «Ο αισθησιακός μυστικισμός της γλυπτικής», σε επιμέλεια του πολύπειρου Τάκη Μαυρωτά, που φιλοξενείται στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη.
«Παρακαλώ, μη με γαργαλάτε» (1990)

GALA: Γιατί επιλέξατε τον τίτλο «Ο αισθησιακός μυστικισμός της γλυπτικής»; Κάπως έτσι θα περιγράφατε τη δουλειά σας;
ΝΟΒΕΛΟ ΦΙΝΟΤΙ: Το να δώσεις τίτλο σε μια έκθεση δεν είναι ποτέ κάτι απλό, γιατί με λίγες λέξεις πρέπει να δώσεις μια ιδέα για τη δουλειά σου. Αυτός ο τίτλος επιλέχθηκε από τους επιμελητές της έκθεσης και είναι τέλειος - περικλείει την ουσία της δικής μου γλυπτικής, ένα είδος ένωσης της πνευματικότητας και του αισθησιασμού. Μια γλυπτική που γεννιέται από μια ασυναίσθητη επιθυμία να μεταδώσω μια αίσθηση ομορφιάς, κάτι πέρα από το ίδιο το υλικό, μια υπέρβαση και απόλαυση των αισθήσεων με τη βαθύτερη έννοια του όρου. Εργα που μπορούν να προκαλέσουν αισθήσεις και αισθήματα μέσω των σχημάτων και των υλικών που χρησιμοποιώ. Ενας τρόπος να εξερευνήσω το θεϊκό μέσω της αισθητικής εμπειρίας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
G.: Τι είναι αυτό που θέλετε να δείξετε μέσω της γλυπτικής σας;
Ν.Φ.: Η δημιουργία για μένα προέρχεται από μια πολύ βαθιά εσωτερική ανάγκη. Σταδιακά το έργο παίρνει μορφή και ζωή και η πρόθεσή σου να εμβαθύνεις σε κάποια σημεία αποκτά ισχύ. Είναι το ίδιο το υλικό που σε καθοδηγεί και σε κατευθύνει. Αυτό που ψάχνω είναι η ισορροπία και η ποίηση στη δημιουργία. Η ύλη παίρνει ζωή, αποκτά μορφή και νόημα, το έργο επικοινωνεί ένα μήνυμα, ένα αίσθημα, μια ιστορία, μπορεί να διεγείρει προσωπικές σκέψεις. Κάποιες φορές μού γεννιέται η ανάγκη να κατοπτρίσω θέματα της ανθρωπότητας, της φύσης και της ίδιας της ζωής.
Από το ατελιέ του Φινότι στη Βερόνα
«Μη μας προτρέπετε» (2002)

«Η γλυπτική μου είναι ένα είδος ένωσης της πνευματικότητας και του αισθησιασμού»

G.: Πότε, αλήθεια, μπήκε η τέχνη στη ζωή σας;
Ν.Φ.: Από μικρός μου άρεσε να ζωγραφίζω. Οποτε είχα τη δυνατότητα, ήθελα να περνάω χρόνο στη φύση, να την αναπαριστώ σε ακουαρέλες και να της κλέβω μυστικά. Η παρατήρηση με οδήγησε στην ανάγκη να δημιουργήσω και να πειραματιστώ με νέα πράγματα. Μεγαλώνοντας και ενόσω σπούδαζα εργαζόμουν σε ένα ξυλουργείο. Η επαφή μου με τη γλυπτική έγινε με τον πιο απροσδόκητο τρόπο, όταν βρέθηκα τυχαία στο ατελιέ ενός σπουδαίου Βερονέζου γλύπτη (σ.σ.: τον Νερέο Κονσταντίνι). Ολα εκείνα τα αγάλματα από μπρούτζο και γύψο που καταλάμβαναν τον απέραντο χώρο μού προκάλεσαν μεγάλη συγκίνηση. Αρχισα λοιπόν να πηγαίνω στο ατελιέ του για να μου μάθει πώς να δουλεύω αυτά τα υλικά και ολοκλήρωσα την εκπαίδευσή μου στην Ακαδημία Τεχνών στη Βερόνα. Και παρότι μετά το τέλος των σπουδών μου για λίγα χρόνια εργάστηκα ως δάσκαλος, σε αυτό το διάστημα είχα ήδη κάνει κάποια έργα και δούλευα και σε ένα χυτήριο, όπου είχα την ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς σουρεαλιστές καλλιτέχνες και φυσικά τον Αλέξανδρο Ιόλα.


«Ανουβις» (1993)
Ο Νοβέλο Φινότι μπροστά στο έργο του «Ανύψωση»

G.: Τι επίδραση είχε στη ζωή και τη δουλειά σας η φιλία σας με τον Ιόλα;
Ν.Φ.: Οταν τον γνώρισα ήμουν πολύ νέος. Είχε εντυπωσιαστεί από τα κέρινα έργα που έφτιαχνα και είχε περάσει πολλές φορές από δίπλα μου για να τα κοιτάξει. Τελικά μια μέρα μου πρότεινε να κάνω μια έκθεση στη Νέα Υόρκη. Ετσι ξεκίνησε η συνεργασία μου με αυτή τη σημαντική προσωπικότητα με τη μεγάλη καλλιτεχνική ευαισθησία. Με είχε καλέσει και μερικές φορές στην Αθήνα, στο σπίτι του, όπου είχα φιλοτεχνήσει κάποια μικρά έργα για εκείνον. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις είχα την τιμή να κάνω την προτομή του. Ασφαλώς είχε θετική επίδραση και υπήρξε καθοδηγητής μου, πίστευε σε μένα και στον τρόπο που έκανα γλυπτική και με ενθάρρυνε να συνεχίσω.
G.: Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα;
Ν.Φ.: Η σχέση μου με την Ελλάδα είναι πολύ σημαντική. Είναι μια πανάρχαια χώρα με τεράστια καλλιτεχνική και γλυπτική παράδοση - υπήρξε η κοιτίδα της κλασικής τέχνης. Από πολύ νέος σπούδαζα την ελληνική τέχνη. Την πρώτη φορά που είδα την Ακρόπολη ένιωσα μια δυνατή έμπνευση και σύνδεση με τις αρχαιοελληνικές τεχνικές και το ύφος. Σε αυτή τη χώρα μου γεννήθηκε η ανάγκη και η επιθυμία να δουλέψω με το μάρμαρο και την πιέτρα ντούρα. Τα αρχαιοελληνικά έργα μου προκαλούν θαυμασμό για τη μαεστρία του καλλιτέχνη και μια αίσθηση πνευματικότητας και υπερβατικότητας. Τα έργα από μάρμαρο μου μεταδίδουν μια αίσθηση αιωνιότητας και μονιμότητας χάρη στην εσωτερική ομορφιά αυτού του υλικού.
Αλέξανδρος Ιόλας, Νοβέλο Φινότι (1984)
«Μετά το Τσέρνομπιλ» (1986-7)

«Η δημιουργία για μένα προέρχεται από μια πολύ βαθιά εσωτερική ανάγκη. Αυτό που ψάχνω σε αυτή είναι η ισορροπία και η ποίηση»

G.: Ποιες είναι οι άλλες επιρροές σας;
Ν.Φ.: Είχα την τιμή να γνωρίσω πολλές προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης, όπως καλλιτέχνες και κριτικούς, που μου έδωσαν τη δυνατότητα να εξελιχθώ εσωτερικά και επαγγελματικά. Οι σπουδαίοι καλλιτέχνες του παρελθόντος υπήρξαν πάντα για μένα μεγάλη πηγή έμπνευσης, όπως ο Ντονατέλο και ο Μικελάντζελο, αλλά και όλοι οι γλύπτες του Μεσαίωνα, όπως ο Λούκα ντέλα Ρόμπια και ο Νικόλα Πιζάνο.
G.: Υπάρχει κάποιο γλυπτό σας που θεωρείτε πιο αγαπημένο σας;
Ν.Φ.: Ολα τα γλυπτά μου είναι μέρος μιας εσωτερικής πορείας, μιας οικείας έκφρασης. Κάθε έργο γεννιέται σε μια δεδομένη στιγμή από μια ανάγκη, μια συγκεκριμένη πνευματική κατάσταση, από γεγονότα που με άγγιξαν σε όλη μου τη ζωή. Η δημιουργία είναι μια διαδικασία βαθιά και καθαρτική. Ωστόσο, αν θα έπρεπε να διαλέξω ένα, αυτό θα ήταν ο «Ανουβις» (Anubi), γιατί αντιπροσωπεύει το όριο ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Πάντα με γοήτευαν η αιγυπτιακή κουλτούρα και πολιτισμός.


Ο Φινότι στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη

G.: Ποια είναι αυτά που σας εμπνέουν για να δημιουργήσετε;
Ν.Φ.: Κατ’ αρχάς η φύση, αλλά και οτιδήποτε με περιβάλλει μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης. Επειτα, είναι τα όνειρα και τα καθημερινά γεγονότα - τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε σχέση με το τι συμβαίνει στον κόσμο. Για παράδειγμα, το γλυπτό μου με τίτλο «Γυναίκα Χελώνα» (Donna Tartaruga) το εμπνεύστηκα από μια γυναίκα που είχα παρατηρήσει στην παραλία να είναι σκυμμένη και να παίζει με το παιδί της. Στη φαντασία μου αυτή η γυναίκα πήρε την όψη χελώνας, ένα προγονικό ζώο που συμβολίζει την αντοχή και τη σοφία. Αναφέρεται στη σύνδεσή μας με τη γη και τις ρίζες μας και είναι επίσης σύμβολο προστασίας, όπως μια μητέρα μπορεί να είναι για τα παιδιά της.
Εργο του καλλιτέχνη έξω από το ατελιέ του στη Βερόνα
«Μια τελετουργία για την κόρη του καμικάζι» (1984)

G.: Πώς νιώθετε κάθε φορά που ολοκληρώνετε ένα έργο σας;
Ν.Φ.: Κάθε φορά που ολοκληρώνεται ένα έργο μου από τη μια μεριά νιώθω μια αίσθηση ελευθερίας, αλλά από την άλλη μπορεί να νιώσω για λίγο άδειος και εγκαταλελειμμένος. Είναι σαν να αφήνεις κάτι από τον εαυτό σου, ένα βαθύτερο κομμάτι σου, να το δουν και να το ερμηνεύσουν οι άλλοι ◆

Info
Αναδρομική έκθεση του Novello Finotti «Ο αισθησιακός μυστικισμός της γλυπτικής»,
Ιδρυμα B. & Μ. Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν 1, Αθήνα), έως 3/11/2024
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr