Jonathan Baldock: Ενα μαγικό φθινόπωρο στη βιτρίνα του Hermès
Με τις δημιουργίες του ο διάσημος καλλιτέχνης καταφέρνει να αποπλανήσει τις αισθήσεις και να προκαλέσει το μυαλό. Η συνεργασία του τώρα με τον γαλλικό οίκο για τη βιτρίνα της λονδρέζικης μπουτίκ επιβεβαιώνει και την ικανότητά του να γεφυρώνει την τέχνη με τη μόδα
Συνέντευξη στον Λευτέρη Τρίγκα
Ανατρέχοντας στα παιδικά του χρόνια, θυμάται ότι πάντα ήταν δημιουργικός, με μια έμφυτη αγάπη και φαντασία για την κατασκευή. «Ημουν ένα πολύ δημιουργικό παιδί που λάτρευε να ζωγραφίζει, να ράβει και να φτιάχνει πράγματα με τα χέρια του», λέει από το στούντιό του στη συνέντευξη που μας παραχώρησε αποκλειστικά και περιγράφει πώς συνήθιζε να κατασκευάζει σπιτάκια για νεράιδες στον κήπο χρησιμοποιώντας ό,τι έβρισκε στη φύση, από βελανίδια μέχρι ξύλα και λάσπη. «Εφτιαχνα ρούχα για κούκλες από χαρτί υγείας και ήμουν πολύ επιδέξιος με τη βελόνα από μικρός, καθώς η μητέρα μου με είχε μάθει να ράβω», εξηγεί. Παρόλο που κανείς στην οικογένειά του δεν είχε καλλιτεχνικό επάγγελμα, η μητέρα του ενθάρρυνε τις δημιουργικές του τάσεις.
«Οι περισσότεροι νόμιζαν ότι θα γινόμουν σχεδιαστής μόδας», θυμάται γελώντας. Σταδιακά, με την παρότρυνση των δασκάλων του, αποφάσισε να ακολουθήσει την τέχνη σε επαγγελματικό επίπεδο και σπούδασε ζωγραφική στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών. Γρήγορα όμως, επεκτάθηκε και σε άλλα μέσα, όπως η υφαντουργία, η κεραμική και το γυαλί. «Τα υλικά αυτά έχουν μια ιδιαίτερη φυσικότητα που ελκύει τον θεατή με έναν μοναδικό τρόπο», σημειώνει ο καλλιτέχνης.
«Δεν γνωρίζω πώς με ανακάλυψαν από τον οίκο hermÉs, αλλά αισθάνθηκα ότι ήταν η σωστή στιγμή»
Ενα από τα πιο κομβικά σημεία στην καριέρα του ήταν η πρώτη του ατομική έκθεση σε μια μικρή γκαλερί στο Λονδίνο το 2007, όπου παρουσίασε μια σειρά από γλυπτά με «αρχαϊκές» αναφορές. «Δεν είχα χρήματα τότε και έφτιαχνα έργα από αλεύρι, αλάτι και νερό», εξηγεί, επισημαίνοντας πως το γεγονός ότι μπορούσε να δημιουργήσει χωρίς μεγάλο οικονομικό κόστος ήταν κάτι απελευθερωτικό για εκείνον. Και κάπως έτσι, του άνοιξαν οι πόρτες σε σημαντικούς συλλέκτες, όπως ο Τσαρλς Σάατσι, κι εκείνος πήρε ώθηση για να συνεχίσει να εξερευνά νέα υλικά και μορφές.
Η εμπειρία Hermès
Αλλο ένα σημαντικό βήμα στην καριέρα του Μπάλντοκ ήταν η πρώτη του συνεργασία με τον οίκο Hermès, το 2022, όταν του ζητήθηκε να δημιουργήσει μια βιτρίνα για το κατάστημα στο Τόκιο. Οπως αποκαλύπτει, η συνεργασία αυτή προέκυψε εντελώς απροσδόκητα μέσω ενός e-mail. «Δεν γνωρίζω πώς με ανακάλυψαν, αλλά αισθάνθηκα ότι ήταν η σωστή στιγμή».
Η συνεργασία τους βασίστηκε σε κοινές αξίες, όπως η έμφαση στη χειροτεχνία και τη βιωσιμότητα. «Η Hermès έχει μια μακρά παράδοση στη χειροτεχνία. Ολα τα προϊόντα τους φτιάχνονται με σκοπό να έχουν διάρκεια, δεν συμβάλλουν στη γρήγορη μόδα, κάτι πολύ σημαντικό για μένα», τονίζει.
«Το στοίχημά μου ήταν πώς μπορώ να εμπλέξω τους περαστικούς με τη βιτρίνα»
Η δεύτερη συνεργασία του με τον ιστορικό οίκο ήταν τον φετινό Σεπτέμβριο, για την μπουτίκ στο Λονδίνο αυτή τη φορά. Ο Μπάλντοκ οραματίστηκε μια βιτρίνα που θα λειτουργούσε σαν πύλη στον φανταστικό κόσμο. Η εγκατάσταση με τίτλο «Take a Peek» αναπαριστά έναν παριζιάνικο κήπο με εκατοντάδες φύλλα στις αποχρώσεις του φθινοπώρου. «Η κλειδαρότρυπα είναι ένα στοιχείο που εμφανίζεται συχνά στα έργα μου. Προκαλεί περιέργεια και καλεί τον θεατή να κοιτάξει μέσα δημιουργώντας μια αλληλεπίδραση σώματος και πνεύματος», εξηγεί. Ο Μπάλντοκ προσέγγισε αυτή τη συνεργασία ως μια ευκαιρία να παρουσιάσει τη γλυπτική του σε ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από τα όρια μιας γκαλερί. «Για μένα, η γλυπτική βασίζεται στη φυσική παρουσία του θεατή. Υπάρχει πάντα ένα στοιχείο παράστασης και αυτό ήταν το στοίχημά μου για τη λονδρέζικη βιτρίνα της Hermès: πώς μπορώ να εμπλέξω τους περαστικούς;», λέει. Η βιτρίνα του, που θα διατηρηθεί μέχρι την 1η Νοεμβρίου, έχει σκοπό να παροτρύνει τον κόσμο να σταματήσει, να κοιτάξει και να αλληλεπιδράσει με τα εκθέματα, σπάζοντας τη μονοτονία της καθημερινής βόλτας. Σε αντίθεση με τα έργα που παρουσιάζει σε έναν χώρο τέχνης, η δημιουργία μιας βιτρίνας εμπορικού καταστήματος απαιτεί διαφορετική προσέγγιση. «Δεν είχα την ελευθερία που έχω σε μια γκαλερί, καθώς έπρεπε να λάβω υπόψη τα προϊόντα και να δουλέψω σε έναν περιορισμένο χώρο, ορατό μόνο πίσω από γυαλί». Παρά τις προκλήσεις, κατάφερε να διατηρήσει την καλλιτεχνική του αυθεντικότητα. Ακόμα και τα δερμάτινα φύλλα που διακοσμούν τη βιτρίνα υπογραμμίζουν την προσήλωσή του στη βιωσιμότητα. «Οταν η βιτρίνα αποσυναρμολογηθεί, αυτά τα φύλλα θα μετατραπούν σε μπρελόκ», λέει με περηφάνια.
Οσο για τη σχέση τέχνης και μόδας, πιστεύει πως «η μόδα είναι μια επιχείρηση που στοχεύει στην πώληση προϊόντων, κάτι που δεν είναι δουλειά του καλλιτέχνη». Αναγνωρίζει όμως, ότι οι συνεργασίες με μεγάλους οίκους προσφέρουν ευκαιρίες χρηματοδότησης. «Οι μεγάλες εγκαταστάσεις που δημιουργώ χρειάζονται πολλές ώρες δουλειάς και συχνά δεν υπάρχει στήριξη για τέτοιου είδους έργα», σημειώνει. Τι συμβουλή θα έδινε στους νέους καλλιτέχνες; «Πρώτα απ’ όλα, μη βιάζεστε. Η τέχνη χρειάζεται χρόνο και αφοσίωση. Οι επαφές και η δικτύωση είναι σημαντικά, αλλά αυτό που προέχει είναι να είστε καλοί με τους άλλους. Η ευγένεια δεν κοστίζει τίποτα και κάνει τη διαφορά στον κόσμο της τέχνης», λέει με σιγουριά ◆
