Η καταξιωμένη εικαστικός έζησε πολλά χρόνια στη Γαλλία, στην οποία διατείνεται πως οφείλει την καριέρα της, αλλά θεωρεί σπίτι της τη Νέα Υόρκη - Στην Ελλάδα ξανά, μας υποδέχεται με τη σκηνοθέτιδα κόρη της στο πολύχρωμο πατρικό της στο Μαρούσι
Συνέντευξη-Πορτρέτα: Πηνελόπη Μασούρη
Αναπλάθει μύθους με εφευρετικότητα, με τη νοοτροπία κάποιου που συλλέγει από περιέργεια και τις εμμονές ενός περιπατητικού φιλοσόφου. «Οπως στη ζωή και τα όνειρα, ο λόγος δεν παίζει σημαντικό ρόλο, η ίδια η ιστορία μυεί τον θεατή σε μια βαθύτερη συνείδηση. Η αρχή είναι το τέλος και η απάντηση είναι το ερώτημα», λέει. Απόκρυφο και αινιγματικό, το έργο της διασχίζει το παρελθόν και το μέλλον. Πολυσύνθετη προσωπικότητα η ίδια, τη σκέφτομαι να κλείνει τα μάτια της και να ξαναδημιουργεί τον κόσμο ως όραμα γεμάτο ευχάριστες εκπλήξεις.
Δημιουργεί εγκαταστάσεις σαν να είναι κάτι που θα έβλεπες σε ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Σχολαστικά χρωματισμένα στο χέρι αντίγραφα φωτογραφιών, πλαστικά λουλούδια, φυτά του μέλλοντος που κυριαρχούν και στον κήπο της, στη μεγαλοαστική ροζ-βεραμάν κατοικία του ’50 στο Μαρούσι όπου με υποδέχεται με την κόρη της, την 20χρονη Κιμώνα, από τον δεύτερο γάμο της με τον γιο του αείμνηστου Ελληνα γλύπτη Takis, Θάνο Βασιλάκη. «Ενας από τους λόγους που μου αρέσουν ιδιαίτερα τα φυτά είναι λόγω του μυστηρίου τους. Είναι η παλαιότερη μορφή ζωής κι αισθάνομαι σιγουριά μπροστά στο αρχέγονο. Πιστεύουμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο όπου η φύση είναι σταθερή, όπου η ύλη, τα έμβια όντα και οι νόμοι που καθορίζουν την αλληλεπίδρασή τους υπάρχουν. Αλλά η φύση βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς μεταμόρφωσης: τα αστέρια γεννιούνται και πεθαίνουν, τα ζωντανά όντα συνεχίζουν να εξελίσσονται και περιστασιακά γινόμαστε μάρτυρες της εμφάνισης μεταλλάξεων χωρίς να αντιλαμβανόμαστε τα φυσικά φαινόμενα», παρατηρεί μες στον ολάνθιστο κήπο της, στον ελπιδοφόρο μικρόκοσμό της, όπου κυκλοφορούν ελεύθερες και αθόρυβες αδέσποτες γάτες.
Looks, Zara Woman
«Η τέχνη είναι αληθινή, με όλους τους παραλογισμούς, τα μυστήρια και τα αινίγματά της»
Αντλώντας από τη ζωή των ονείρων της, χρησιμοποιώντας τα ως εφαλτήριο για την τέχνη της, με αίσθηση του χιούμορ που αντισταθμίζεται από λογική και έμφυτη σουρεαλιστική πίστη για τα όνειρα, η Λυδία Βενιέρη καινοτομεί από τότε που τη θυμάμαι - ένα καλοσυνάτο με όλους κοριτσάκι με ανακατωμένα μαλλιά από ονομαστή οικογένεια του Αμαρουσίου, συμμαθήτριά μου στο Νηπιαγωγείο. Τώρα, μου απαντά με την αθωότητα εκείνου του παιδιού σε όσα δεν καταλαβαίνω από τις δαιδαλώδεις επεξεργασίες της τέχνης της. «Το όνειρο προσφέρει μια παράλληλη εμπειρία με αυτήν της ζωής. Η τέχνη είναι αληθινή, με όλους τους παραλογισμούς, τα μυστήρια και τα αινίγματά της», αναφέρει και της θυμίζω πως αυτό ήταν που την οδήγησε από πολύ νωρίς να οργώσει τις ηπείρους και να γνωρίσει τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του καιρού μας, προκαλώντας δέος στη συντηρητική κοινωνία των βορείων προαστίων των Αθηνών.
Look, Zara Woman
Η Λυδία πάντα θα έλειπε κάπου, μόνο τα πέτρινα γλυπτά που δέσποζαν στον κήπο του πατρικού της δήλωναν την παρουσία της. Φέτος, στην Art Athina εγκατέστησε τοτεμικά γλυπτά επί τάπητος, δημιούργησε έναν βωμό θυμιαμάτων. Οι πρακτικές της επανασυνδέουν γλυπτική, αρχιτεκτονική και ακτιβισμό. Από τους προδρόμους μιας νεότερης γενιάς Ελλήνων καλλιτεχνών, με την ευφυΐα της δίνει χώρο σε μαγικές τυχαίες συναντήσεις, ενώ βασίζεται σε μια ισχυρή εσωτερική δομή. Οι κλασικές αναφορές από τον Πλάτωνα, το Δελφικό Μαντείο, την Κοσμογονία και τη Θεογονία, τους Ορφικούς Υμνους, τον Κόσμο, τη Γη, τον Χρόνο, την Ατλαντίδα, την Ειδωλολατρία, το Χάος, τους Αστερισμούς αποτελούν τη βάση των έργων της.
«Το πιο πολύτιμο απόκτημά μου είναι η μνήμη μου. Είναι σαν ένα σεντούκι θησαυρού γεμάτο εκπλήξεις», επισημαίνει. Στα χρόνια που έμενε στο Παρίσι, στην προσωπική της σχέση με τον αντικομφορμιστή δημιουργό Σημάτων, Ηλεκτρομαγνητικών και Υδρομαγνητικών Γλυπτών Takis μοιράστηκε τις ίδιες ανθρωπιστικές αξίες της τέχνης του 20ού αιώνα.
«Για τον Takis η τέχνη του μέλλοντος έπρεπε να παραμένει σε επαφή με το παρελθόν. Ηταν αυτός που με έκανε να αγαπήσω τη γλυπτική», θυμάται. Εκτοτε με μια γλυπτική δική της, που δεν είναι άσχετη με του Ροντέν, ούτε με το περιβάλλον της Νίκι ντε Σεν Φαλ ή το «Τοy Story», η παλέτα της εμφανίζει τα χρώματα από εκείνες τις νύχτες που προϋπήρξαν του κόσμου. Οι φλόγες της, σκαλιστές και παιχνιδιάρικες, και η υφέρπουσα μελαγχολία της προέρχονται από το αναμενόμενο τέλος. «Αγαπώ τις λειτουργίες της φωτιάς, τη λάβα των ηφαιστείων, το πρώτο φιλί που έδωσε ο Ουρανός στη Γη».
Η Κιμώνα τέλεσε το μυστήριο του γάμου της αδελφής της Κατερίνας στο Λος Αντζελες
«Αγαπώ τις λειτουργίες της φωτιάς, τη λάβα των ηφαιστείων, το πρώτο φιλί που έδωσε ο Ουρανός στη Γη»
Αφηγείται πως βρισκόταν κοντά στους Δίδυμους Πύργους, όταν ο κόσμος ξύπνησε απότομα στις 11/9, αντιμετώπισε με τρόμο την ατμόσφαιρα που προκάλεσε η πανδημία στην ερημωμένη Ουάσινγκτον. Μιλά θετικά για την ελευθεριότητα της χώρας που οικειοποιήθηκε, τον τρόπο που εκφράζεται στη μόδα, το όμορφο καλλιτεχνικό κλίμα του Σόχο όπου μεγάλωσαν οι κόρες της, το χίπικο πνεύμα, τις γιορτές, τις παρελάσεις, το Halloween, το ότι δεν χρειάζεται να δώσεις εξηγήσεις σε κανέναν σε μια Αμερική που ευνοεί τη δημιουργικότητα. Η κόρη της Κατερίνα, ταλαντούχα ζωγράφος, φέτος το καλοκαίρι παντρεύτηκε τον εκλεκτό της καρδιάς της στο Λος Αντζελες, όπου έχει αποφασίσει να μείνει, σε ένα μεγαλειώδες καλλιτεχνικά τελετουργικό, στο οποίο συμμετείχαν γνωστοί -φίλοι της όλοι- καλλιτέχνες, όπως η Ευανθία Ρεμπούτσικα με τη μαγική μουσική της.
Τα λουλούδια και τα φυτά κυριαρχούν στις συνθέσεις της Λυδίας Βενιέρη
Η μικρή της κόρη Κιμώνα βρίσκεται σήμερα δίπλα της, στην Ελλάδα. Αφήνοντας πίσω την Αμερική, απολαμβάνει τη διαμονή της στο ιστορικό κόκκινο σπίτι του παππού της στη Μύκονο, με τα περιστέρια, την κότα, έξι γάτες και ένα φίδι. «Πάντα ερχόμουν στο Μαρούσι για να δω τη γιαγιά μου, με νοσταλγία. Σήμερα πλέον δημιουργώ νέες εμπειρίες». Διακεκριμένη αθλήτρια, θα μπορούσε να είναι μοντέλο, αλλά προτιμά να βρίσκεται backstage και να σκηνοθετεί ταινίες που βραβεύονται σε διεθνή φεστιβάλ και να γράφει μουσική. Εχει κληρονομήσει ταλέντα.
«Την ημέρα της επίθεσης στους Πύργους την είχα μωρό στο καροτσάκι, τη ζήσαμε σαν σεκάνς από το “Θωρηκτό Ποτέμκιν”, μας στοίχισε. Τώρα έχει τελειώσει το LaGuardia High School και το Brooklyn College στα Τμήματα Ψυχολογίας και Κινηματογράφου. Εχει αποκτήσει και άδεια τέλεσης μυστηρίων από τη Νέα Υόρκη κι έτσι ήταν εκείνη που πάντρεψε την αδελφή της», εξηγεί η Λυδία Βενιέρη και αναφέρει τους στίχους που ολόψυχα τραγουδήθηκαν για την περίσταση από το «Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη». Σίγουρα την απάντηση τη γνωρίζει πολύ καλά η ίδια και την εφαρμόζει εντός αλλά και εκτός της τέχνης της ◆
