Ελισάβετ Χατζηγάκη: Sweet charity

Οργώνει τις συντεταγμένες της Ελλάδας με την ίδια ταχύτητα που περνά από τις συντεταγμένες της αγάπης σε εκείνες της προσφοράς μέσα από το ίδρυμα που φέρει το βαρύ όνομα της οικογένειάς της. Γνωρίστε μια διαφορετική γυναίκα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η οποία αφιερώνει πολύ περισσότερα από τον χρόνο της στους λιγότερο τυχερούς συνανθρώπους μας σε όλη τη χώρα. Η Ελισάβετ Χατζηγάκη, Γενική Γραμματέας του Δ.Σ. & Επικεφαλής Προγραμμάτων και Επικοινωνίας του Ιδρύματος Χατζηγάκη, έχει τον λόγο.

GALA: Αν έπρεπε να βάλετε σε σειρά προτεραιότητας, σύμφωνα με τις προσωπικές σας αξίες, την Παιδεία, την Πρόνοια, τον Πολιτισμό, την Υγεία και το Περιβάλλον, πεδία στα οποία δραστηριοποιείται το ίδρυμα, ποια θα ήταν αυτή η σειρά και γιατί;

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΧΑΤΖΗΓΑΚΗ: Θα έβαζα ως προτεραιότητα την Παιδεία. Μέσα από την Παιδεία έχουμε τη δυνατότητα να σμιλεύσουμε μία διαφορετική κοινωνία, να καλλιεργήσουμε νέες ιδεολογίες και πρακτικές και να καταρρίψουμε στερεότυπα, να ισοπεδώσουμε παθογένειες, να καταπολεμήσουμε την ημιμάθεια και την παραπληροφόρηση. Κυρίως, όμως, μέσα από την Παιδεία μπορούμε να αναπτύξουμε εκ νέου δεξιότητες ζωής. Η Παιδεία είναι ένας από τους στρατηγικούς πυλώνες της αποστολής μας και μετουσιώνεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Χατζηγάκη. Θα ακολουθούσαν με αυτή τη σειρά, το Περιβάλλον, η Πρόνοια, η Υγεία και ο Πολιτισμός.

G.: Στα χρόνια κατά τα οποία ασχολείστε ενεργά με το ίδρυμα ποια ιστορία έχετε να θυμάστε ως την πιο καταλυτική για εσάς;

Ε.Χ.: Εχω δύο ιστορίες να θυμάμαι. Με το Πρόγραμμα Παιδεία & Περιβάλλον βρέθηκα σε ένα μικρό ακριτικό νησί του Νοτίου Αιγαίου με έναν μόνο μαθητή στο Δημοτικό, ο οποίος όταν μιλήσαμε για καθαρές ακτές και βρεθήκαμε στη μοναδική παραλία του νησιού για να τη «σώσουμε» από κάθε είδους απόρριμμα, παραδέχθηκε ότι δεν είχε ποτέ παρατηρήσει την παραλία - η οποία βρισκόταν απέναντι από το σπίτι του και η οποία ήταν γεμάτη από άκρη σε άκρη με κάθε είδους απορρίμματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μονοδιάστατης αντίληψης που έχουμε όλοι μας για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Η δεύτερη ιστορία είναι από τη Θεσσαλία, όταν βρεθήκαμε με την ομάδα του ιδρύματος στην πρώτη γραμμή λίγες ημέρες μετά τις πλημμύρες του «Ντάνιελ», τον Σεπτέμβριο του 2023, στον Παλαμά Καρδίτσας για την παράδοση των πρώτων αποστολών ανθρωπιστικής στήριξης ύψους 13 τόνων (είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, κλινοσκεπασμάτα κ.ά.). Εκεί συναντήσαμε μία ηλικιωμένη κυρία, η οποία είχε δύο εγγόνια μέσα σ’ ένα άδειο σπίτι καλυμμένο από λάσπη χωρίς έπιπλα: θα έδινε τα καινούρια μαξιλάρια που είχαμε φέρει στα εγγόνια της γιατί εκείνη αδυνατούσε να κοιμηθεί πια.

G.: Και κάτι που σας άγγιξε περισσότερο;

Ε.Χ.: Κάθε φορά που βρίσκομαι σ’ ένα μακρινό, ακριτικό σημείο στον χάρτη με αγγίζει βαθιά η αγάπη και η ζεστασιά που νιώθω όταν έρχομαι σε επαφή με τις τοπικές κοινότητες, με ανθρώπους που μοιράζονται τις ιστορίες τους, τις ιστορίες του τόπου τους, μαθαίνω απ’ αυτούς, υπάρχει αυτή η αίσθηση του «ανήκειν» ξαφνικά και είναι, απλώς, μαγική. Με αγγίζει όμως βαθιά και η δίψα για γνώση και η ενέργεια για δράση που εισπράττω κάθε φορά από τα παιδιά όλων των ηλικιών σε ακριτικά μέρη της χώρας μας που στερούνται μιας ισορροπημένης κοινωνικής ζωής λόγω μειωμένου πληθυσμού ή απουσίας συνομήλικων, που στερούνται δυνατών ερεθισμάτων και συχνά βασικού εξοπλισμού, ωστόσο έχουν τρομερή οξυδέρκεια, ευαισθησίες και όρεξη να μάθουν, να εξελιχθούν, με σκοπό να φέρουν την αλλαγή στον τόπο τους.

G.: Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η μεγαλύτερη βοήθεια, πέρα από την οικονομική, που μπορεί να προσφέρει κάποιος στον συνάνθρωπό του;

Ε.Χ.: Το να είμαστε άνθρωποι. Η οικονομική στήριξη αποκτά αξία μόνο όταν προέρχεται από ένα βαθιά ειλικρινές αίσθημα ανθρωπιάς, διαφορετικά συνήθως έχει τη χροιά της ψυχρής συναλλαγματικής πράξης. Η κοινωνία μας μαστίζεται από «κλειστές πόρτες» και «κλειστά στόματα», ωστόσο τα τελευταία χρόνια γίνονται αξιόλογες προσπάθειες στον δημόσιο βίο να αντιταχθούμε σε μια σειρά από προκαταλήψεις και στρεβλώσεις που δημιουργούν ασφυκτικό κλοιό σιωπής ή καταπίεσης, ο οποίος συχνά καταλήγει σε μορφές εκτόνωσης όπως η βία. Η μεγαλύτερη λοιπόν βοήθεια είναι να έχουμε ανοιχτά αυτιά, ανοιχτά μάτια, ανοιχτή καρδιά.
Να είμαστε έτοιμοι οποιαδήποτε στιγμή να προσφέρουμε ένα χέρι βοήθειας, ένα πιάτο φρεσκομαγειρεμένο φαγητό, μια σχολική τσάντα, ένα παιχνίδι, μια ζεστή αγκαλιά στον συνάνθρωπο, ξεκινώντας από τη γειτονιά μας και φτάνοντας μέχρι το Κοινοβούλιο.

G.: Σε προσωπικό επίπεδο, πώς σας έχει επηρεάσει η ενασχόλησή σας με το Ιδρυμα Χατζηγάκη;

Ε.Χ.: Είναι ένα πολυδιάστατο, συναρπαστικό ταξίδι η πορεία μου έως τώρα στο ίδρυμα, με πολλούς και διαφορετικούς σταθμούς, με απροσδόκητες προκλήσεις και όμορφες εκπλήξεις. Ομολογουμένως ανέλαβα πολύ νέα αρκετές ευθύνες με μεγάλο όγκο αρμοδιοτήτων, αλλά ταυτόχρονα η εμπιστοσύνη που μου έδειξαν η οικογένεια και όλα τα μέλη του Ιδρύματος Χατζηγάκη αποτέλεσε σημαντική ώθηση για μεγάλη ελευθερία κινήσεων και αποφάσεων. Οσο λοιπόν ο ρόλος μου διευρύνεται, τόσο περισσότερες πτυχές του εαυτού μου ανακαλύπτω. Μέσα από τη συνεισφορά μου στην αποστολή του ιδρύματος ξεκίνησα να έχω πιο σφαιρική, εμπεριστατωμένη άποψη για τον κόσμο και το αποτύπωμα που θα ήθελα να αφήσω εγώ σ’ αυτόν. Ερχομαι σε επαφή με εκατοντάδες διαφορετικές ανθρώπινες ιστορίες και η σφαιρικότητα αυτή διέπει τις αποφάσεις που καλούμαι να πάρω καθημερινά. Είναι τεράστια η ευθύνη, πέρασε αρκετός καιρός για να συνειδητοποιήσω το βάρος που ενέχει η κάθε μου απόφαση, αλλά και την αξία του τελικού αποτελέσματος. Τέλος, ταξιδεύοντας σε όλη την Ελλάδα, δημιουργώντας ωφέλιμους δεσμούς και γέφυρες επικοινωνίας με πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους, έμαθα να είμαι πιο παρατηρητική δίνοντας έμφαση στις ιδιαίτερες λεπτομέρειες που έχουν τη δύναμη να καθορίσουν την έκβαση μιας κατάστασης από θετική σε αρνητική και αντίστροφα.

G.: Η ιδιωτική πρωτοβουλία οφείλει να συμπληρώνει ή να αντικαθιστά το κράτος όταν χρειάζεται;

Ε.Χ.: Θεωρώ πως η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν θα πρέπει να αντικαθιστά το κράτος. Η ιδιωτική πρωτοβουλία κατέχει συμπληρωματικό ρόλο σε μία σχέση ωφέλιμης συμβίωσης με την Πολιτεία. Ερχεται να θέσει το πλαίσιο για τις καλές πρακτικές και τα νέα πρότυπα δράσης επενδύοντας στην καινοτομία, στην έρευνα, σε προγράμματα που προάγουν την ολιστική εξέλιξη της κοινωνίας. Αυτό όμως είναι εφικτό μόνο όταν η Πολιτεία έχει φροντίσει να παρέχει τις υποδομές, τις πλατφόρμες, τους χάρτες δράσης, νομοθεσίες που αντηχούν και ως επακόλουθο ικανοποιούν βασικές ανάγκες της κοινωνίας. Για εμένα, λοιπόν, ιδανικά ο ρόλος ενός κοινωφελούς ιδρύματος είναι να καλλιεργεί το πρόσφορο έδαφος διοχετεύοντας στοχευμένα πόρους και τεχνογνωσία ώστε η κοινωνία να προχωρά ένα σκαλοπάτι παραπάνω στη σκάλα της εξέλιξης και όχι να καλείται να αναλαμβάνει, ενίοτε, ρόλο συνεισφοράς στην κάλυψη ενός κυκεώνα βασικών αναγκών που εμπίπτουν κυρίως στην αποτελεσματική λειτουργία των κρατικών μηχανισμών. Στα χρόνια που δραστηριοποιούμαι στο ίδρυμα έχω δει υπέροχα, πολυσχιδή έργα να πραγματώνονται όταν η ιδιωτική πρωτοβουλία λειτουργεί σε απόλυτη συμβίωση με την Πολιτεία.

G.: Υπάρχει κάποιος στόχος τον οποίο οραματίζεστε για τα επόμενα χρόνια;

Ε.Χ.: Προσωπικό μου όραμα είναι το Iδρυμα Χατζηγάκη να αποτελέσει φωτεινό παράδειγμα κινητοποίησης, ενεργοποίησης και έμπνευσης με καλές πρακτικές ολιστικού χαρακτήρα που θα μας οδηγούν στη θεμελίωση ενός οικοσυστήματος προσφοράς πολλαπλών δράσεων στο όποιο θα συνεισφέρουν ενεργά όλοι, από κάθε τομέα της κοινωνίας: επιχειρήσεις, Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκά ιδρύματα, κοινωφελείς φορείς-οργανώσεις και φυσικά οι πολίτες. Επίσης, η διεύρυνση των προγραμμάτων μας με στόχο να προάγουν έξι βασικούς τομείς: 1. Λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων. 2. Δημιουργική και κριτική σκέψη. 3. Επικοινωνία και δεξιότητες διαπροσωπικών σχέσεων. 4. Αυτοεπίγνωση και ενσυναίσθηση. 5. Διαχείριση συναισθημάτων και στρες. 6. Βιωματική εκμάθηση. Παράλληλα, η ενίσχυση των στρατηγικών μας συμμαχιών είναι υψίστης σημασίας για τη βιώσιμη πραγμάτωση αυτού του οράματος. Πιστεύω βαθιά, διαπιστώνοντάς το επανειλημμένα και στην πράξη, πως μόνο μαζί μπορούμε να επιφέρουμε πραγματικές αλλαγές για το αύριο που τώρα μπορεί να διαφαίνεται αβέβαιο, δυσοίωνο, γκρι, αλλά μαζί θα το κάνουμε φωτεινό, βιώσιμο, ελπιδοφόρο. Οταν ο ένας στηρίζει τον άλλον μαθαίνει και αντλεί δύναμη από εκείνον και γίνεται πιο δυνατός. Το «μαζί» υπερισχύει όλων .

INFO
Περισσότερα για την ιστορία και τις δράσεις του Ιδρύματος Χατζηγάκη στο chatzigakisfoundation.gr