Ποίηση, μουσική & γκλίτερ - Μιχάλης και Παντελής Καλογεράκης the twins

Η αρχή της ιστορίας τους δεν μοιάζει με μουσικό βιντεοκλίπ, αλλά με φωτογραφία από οικογενειακό άλμπουμ. «Μεγαλώσαμε σε μια περιοχή λίγο πιο έξω από το Ηράκλειο της Κρήτης. Τώρα είναι φουλ στα σπίτια, τότε όμως, το 1992, υπήρχε ένα γαϊδουράκι στον χωματόδρομο μπροστά από το σπίτι, δεμένο σε μια αμυγδαλιά», λέει ο Μιχάλης.



Προτού γίνει όχημα έκφρασης, η ποίηση ήταν κάτι που απλώς έπαιζε στο φόντο. «Η πρώτη-πρώτη επαφή ήταν, θυμάμαι, με ποιήματα του Ρίτσου, του Σεφέρη και του Λειβαδίτη, που είχαν οι γονείς μας στο εξοχικό μας στις Γωνιές», θυμάται ο Παντελής. «Ηταν κάτι Χριστούγεννα που ανοίγαμε αυτά τα βιβλία και τα διαβάζαμε στο διάλειμμα από το μάζεμα των ελιών για να σπάμε πλάκα.

Δεν καταλαβαίναμε τι διαβάζαμε και μας φαινόταν αστείο». Η ενήλικη συνάντηση όμως με την ποίηση ήταν βαθιά και καθοριστική. «Η πρώτη ουσιαστική επαφή έγινε όταν η Ντιάνα Μανουρά μού έδωσε να μελοποιήσω ποιήματα του Μηνά Δημάκη στο σχολείο. Ακολούθησαν ποιήματα του Αρη Δικταίου και φυσικά του Μιχάλη Γκανά, που ήταν και η αφορμή της γνωριμίας μας. Η Ντιάνα ήταν τότε δασκάλα μου, μετά έγινε φίλη μου, συγγενικό μου πρόσωπο, πλέον είναι μέσα μου σαν φάρος», λέει ο Μιχάλης.

Οι επιρροές τους είναι πολύχρωμες. Για τον Παντελή, «ως παιδί ήθελα να μοιάσω στην Τζάνις Τζόπλιν, στην Πάτι Σμιθ και τον Αρθούρο Ρεμπώ. Στη μετεφηβεία μου κόλλησα στη Μάρθα Φριντζήλα. Τώρα, στα 30 και, με επηρεάζουν κυρίως οι λίγοι άνθρωποι που έχω επιλέξει να έχω στη ζωή μου». Για τον Μιχάλη, «έχω μια αδυναμία στους λαϊκούς, είτε αυτό σημαίνει λαϊκούς τραγουδιστές, είτε λαϊκούς ανθρώπους. Με γοητεύει η επαρχία πολύ, κάνω γούστο πολύ εκείνους τους επαρχιώτες που έχουν μέλι στο βλέμμα τους. Και ό,τι κάνω θέλω να μπορεί να πηγαίνει από την ποίηση στα αλώνια».

Μπορεί η ποίηση να είναι «δύσκολη»; Ο Παντελής δεν έχει αμφιβολία: «Ποίηση για εμένα δεν είναι μόνο ό,τι εκδίδουν οι εκδοτικοί οίκοι. Τα λόγια του Λεξ είναι ποίηση. Τα λόγια λαχτάρας που γράφουμε στους τοίχους είναι ποίηση. Η Τσάπελ Ρόουν τραγουδάει ποίηση. Ο πυρήνας παραμένει ο ίδιος, αλλά προσωπικά εγώ τον Οσεαν Βουόνγκ τον έμαθα από το TikTok».

Ο Μιχάλης συμφωνεί με έναν πιο στοχαστικό τόνο: «Δεν σνομπάρουν οι νέοι την ποίηση, δεν είναι θέμα των νέων αυτό. Ο άνθρωπος γενικά δεν στέκεται να χαρεί εύκολα τη φάση του. Το να πάρεις τον χρόνο σου και να διαβάσεις είναι ένα δώρο στον εαυτό σου». Για τον Μιχάλη, η μουσική είναι μια μορφή ευθύνης. «Από τον πρώτο δίσκο, το “Βουκολικόν”, που κυκλοφόρησε το 2015, μέχρι τον έκτο δίσκο που ολοκληρώνεται και κυκλοφορεί φέτος, έχουν ηχογραφηθεί τα ποιήματα που με έχουν συγκλονίσει. Αισθάνομαι χρέος απέναντι στην πλειονότητα των ανθρώπων στη Γη που υποφέρουν από τη φτώχεια, τους πολέμους, την αδικία». Ο Παντελής απολαμβάνει τη σκηνική πράξη: «Η συνθήκη στην οποία φέρνουμε τα ποιήματα πάνω στη σκηνή, με τη μουσική και το γκλίτερ, είναι απολαυστική για μένα. Κάθε φορά στις συναυλίες μας περνάω υπέροχα».

Με το έργο τους «Στ’ Οσιου Λουκά το μοναστήρι» αγγίζουν την πίστη. Η μουσική παράσταση αντλεί έμπνευση από το ποίημα του Αγγελου Σικελιανού, από το οποίο παίρνει και τον τίτλο της, καθώς και από το ποίημα «Χριστός Ανέστη» του Μιχάλη Γκανά. Με βασικό άξονα το βαθύ θρησκευτικό αίσθημα και την υπαρξιακή αναζήτηση που διαπερνούν τα δύο έργα, η παράσταση εξελίσσεται ακολουθώντας τη δομή του ποιήματος του Σικελιανού και ζωντανεύει σκηνές του μέσα από έναν συνδυασμό μουσικής, θεατρικής δράσης και λόγου.

Εκείνοι όμως πού βρίσκουν τη δική τους πίστη; Ο Παντελής εξηγεί: «Πιστεύω στις γέφυρες που χτίζουμε μεταξύ μας οι άνθρωποι, στην ανάγκη μας να πολεμάμε τον φασισμό και να μένουμε μαζί. Η θρησκεία είναι τα ήθη και τα έθιμα που λέμε». Ο Μιχάλης προσθέτει: «Βρίσκω την πίστη στο άδειο πλέον σπίτι των παππουδογιαγιάδων μου ή σε ένα χωράφι ελαιόδεντρα όπου μαζέψαμε μόλις τις ελιές ή στη μικρή παύση που κάνουν τα βλέμματα όταν αποχωριζόμαστε».

Ο νέος τους δίσκος «Τα παραμύθια της Μελπομένης» είναι πολιτικός και συγκινητικός, ένα μωσαϊκό από τραγούδια και αφηγηματικές στιγμές βασισμένα σε ποιήματα των Μιχάλη Γκανά, Παντελή Καλογεράκη, Νίκου Μοσχοβάκου, Ζακ Πρεβέρ, Τζελαλαντίν Ρουμί, Γιάννη Στίγκα, Τώνιας Τζιρίτα Ζαχαράτου και άλλων δημιουργών.

Ο Παντελής ανασύρει έναν στίχο της Κατερίνας Γώγου, που συνοψίζει τα συναισθήματά του για τον νέο δίσκο: «Θα χαθώ με τ’ όνειρο της επανάστασης μες την απέραντη μοναξιά» και έναν της Τώνιας Τζιρίτα Ζαχαράτου: «Γιατί οι μελανιές όσο γίνονται πιο αχνές θέλουν περισσότερο καιρό για να σβήσουν;». Τα Καλογεράκια συνεχίζουν ακάθεκτα με στίχους, γκλίτερ και μια κιθάρα στο χέρι. Αν τα «Παραμύθια της Μελπομένης» έχουν κάτι να μας πουν, είναι ότι η ποίηση, όταν λέγεται με την καρδιά, μπορεί να γίνει και τραγούδι, και σύνθημα, και φιλί.