Τοπάλ Οσμάν, ο μεγαλύτερος δήμιος των Ελλήνων του Πόντου με φρικτά εγκλήματα στο ενεργητικό του
Παναγιώτης Σαββίδης
Ο Τοπάλ Οσμάν θεωρείται ο μεγαλύτερος δήμιος των Ελλήνων του Πόντου με φρικτά εγκλήματα στο ενεργητικό του. Νωρίτερα και οι Αρμένιοι είχαν υποστεί το αρρωστημένο μένος του. Δεν είναι τυχαίος, ο χαρακτηρισμός «ύαινα» που του απέδωσαν.
Όταν στις 19/5/1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, όρισε εκπρόσωπό του στην περιοχή τον Τοπάλ Οσμάν, με απεριόριστο δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στον ελληνικό πληθυσμό του Πόντου. Σε μεταξύ τους συζήτηση ο Τοπάλ Οσμάν είχε υποσχεθεί στον Μουσταφά Κεμάλ πως θα πνίξει τους Έλληνες «μέσα στις σπηλιές όπως τις γαϊδουρινές μέλισσες».
Κλείσιμο
Γεννήθηκε το 1884 στην Κερασούντα και το πραγματικό του όνομα ήταν Οσμάν Φερουντούν Ζαντελέρ. Γίνεται γνωστός ως «Τοπάλ Οσμάν» (Τοπάλ : χωλός/κουτσός) μετά τον τραυματισμό στο δεξί του γόνατο, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 – 1913 που συμμετείχε ως εθελοντής.
Σε νεαρή ηλικία γίνεται μέλος της μυστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης των Νεότουρκων Τεσκιλάτ-ι-Μαχσούσα, αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο με «επιστράτευση» νέων μελών αλλά και εύρεση οπλισμού που χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια κατά Αρμενίων και Ελλήνων. Ξεκίνησε νωρίς τα φρικτά εγκλήματα κατά των Χριστιανών του Πόντου, με αποτέλεσμα να επικηρυχθεί από τις οθωμανικές Αρχές. Ωστόσο αυτό δεν τον πτόησε, που συνέχισε ακάθεκτος το έργο του.
Ο συγγραφέας ΜουράτΓιουκσέλ περιγράφει σε βιβλίο του (Ali Şükrü Bey ve Topal Osman Ağa) τον Τοπάλ Οσμάν: «Δεν άκουσε καθόλου τις εκκλήσεις και τα παρακάλια του άτυχου λαού της Κερασούντας. Το αρχείο στο κτίριο του δικαστηρίου είναι γεμάτο με καταγγελίες κατά του τουπάλ Οσμάν. Αλλά μία κρυφή δύναμη δεν αρκείται μόνο στον ότι χρησιμοποιεί τον Τοπάλ Οσμάν αλλά μετά από κάθε σφαγή και καταγγελία σε βάρος του, διασφάλιζε και την άνοδό του στην στρατιωτική ιεραρχία. Ο Τοπάλ Οσμάν ήταν ο πλέον υψηλόβαθμος αξιωματικός στην Κερασούντα. Αυτός ήταν τα πάντα. Αυτός ήλεγχε τα πάντα. Δίνει εντολές, απαγορεύει, απαγχονιζει και σφάζει. Κανείς δεν είπε εναντίον του ούτε καν μία λέξη».
Όταν στις 8/5/1919 η επιτροπή του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού αποβιβάζεται στην Κερασούντα, τυγχάνει θερμής υποδοχής από τους Έλληνες κατοίκους της πόλης, με τον δικηγόρο Παναγιώτη Ερμείδη να εκφωνεί λόγο και τη σημαία του Πόντου να υψώνεται στο κάστρο. Αντιδρώντας, ο έως τότε καταζητούμενος, Τοπάλ Οσμάν εισέρχεται στην πόλη, συλλαμβάνει με τους άνδρες του τον δικηγόρο Ερμείδη, του κόβει τη γλώσσα, ενώ κόβει και τα χέρια του Έλληνα που ανήρτησε τη σημαία. Στη συνέχεια τους σκοτώνει και περιφέρει τα πτώματά τους στην Κερασούντα για παραδειγματισμό.
Έχοντας το «πράσινο φως» από τον Μουσταφά Κεμάλ, ο Τοπάλ Οσμάν συγκρότησε εκτεταμένα παραστρατιωτικά δίκτυα με πολλούς άντρες, που τρομοκρατούσαν οργανωμένα τα ελληνικά χωριά της περιοχής. Όσοι δεν υπάκουαν στις εντολές του, είχαν τραγικό τέλος.
Οι άντρες του έπαιρναν μωρά και τα εκσφεδόνιζαν σε βράχους για να σπάσουν τα κεφάλια τους, ξεκοίλιαζαν έγκυες γυναίκες, έκλειναν γέροντες και γυναικόπαιδα σε εκκλησίες, τις οποίες στην συνέχεια πυρπολούσαν. Όταν δεν τους έκαιγαν ζωντανούς, τους πυροβολούσαν μαζικά. Ταυτόχρονα έκαιγαν τα ελληνικά χωριά για να μην υπάρχει δυνατότητα να ξαναγυρίσουν οι Έλληνες κάτοικοί τους, που εφόσον δεν εξόντωνε εκτόπιζε στην ενδοχώρα. Για τα απίστευτης ωμότητας εγκλήματα του εναντίον άμαχων ο Τοπάλ Οσμάν έμεινε γνωστός ως ύαινα ή σφαγέας του Πόντου.
Ήταν τόσο κυνικός ο Τοπάλ Οσμάν, που είχε διατάξει την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Κερασούντας, που αποτελούνταν από 13 Έλληνες και τρεις Τούρκους, να παίζουν παίζουν τουρκικά εμβατήρια την ώρα που οι τσέτες του έσφαζαν, βίαζαν και λήστευαν τους άτυχους Έλληνες. Ακόμη και τα μέλη της ορχήστρας δεν γλίτωσαν της μανίας του. Μόνο ένας επέζησε της σφαγής που ο αιμοσταγής Τοπάλ Οσμάν είχε διατάξει. Η τραγική αυτή ιστορία έγινε πρόσφατα ντοκιμαντέρ από τον δημοσιογράφο Νίκο Ασλανίδη, που βασίστηκε το βιβλίο «Η Μπάντα» που είχε γράψει ο μοναδικός επιζών της τραγωδίας Γιάννης Παπαδόπουλος.
Ο Τοπάλ Οσμάν υπήρξε πρωταγωνιστής της δεύτερης και σκληρότερης φάσης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, που οδήγησε στην καταστροφή και τον ξεριζωμό που ακολούθησε.
«Το όνομα του Τοπάλ Οσμάν είναι το πλέον σημαντικό κατά την επιβολή της γενοκτονίας σε βάρος των Ποντίων Ελλήνων, ενός σχεδίου πού ήταν ο δεύτερος κλάδος της εκκαθάρισης των αυτών των εδαφών από χριστιανούς, με στόχο να δημιουργηθεί ένα εθνικό τουρκικό και μουσουλμανικό κράτος. Τα εγκλήματα τα οποία διαπράχθηκαν σε βάρος του αρμενικού, του ελληνικού και του κουρδικού λαού, αποτελούν τις πιο σκοτεινές σελίδες της ιστορίας της Τουρκικής Δημοκρατίας (…) Χιλιάδες Ρώμιοι/ Έλληνες των οποίων οι ζωές έσβησαν στη Μαύρη Θάλασσα, όπως και μουσουλμάνοι με συνείδηση γνωρίζουν πολύ καλά το όνομά του Τοπάλ Οσμάν» αναφέρει σε άρθρο του ο Ταμέρ Τσιλινγκίρ, συγγραφέας, ερευνητής και ακτιβιστής, που αυτοπροσδιορίζεται ως «εξισλαμισμένος Έλληνας του Πόντου».
Τα εγκλήματα του Τοπάλ Οσμάν και των ανδρών του, έγιναν τραγούδι και από τους Γρηγόρη Σουρμαΐδη και Γιώργο Καλαμαριώτη το 1976, με την κυκλοφορία του LP «Στο δρόμο για το Τσιμενλί» (Polygram). Η ερμηνεία της Ρένας Κουμιώτη, συγκλονιστική.
«Σφάζει κλέβει κι ατιμάζει ωχ αμάν αμάν αμάν την κατάρα δώσε μάναμ στον Τοπάλ Οσμάν σφάζει κλέβει κι ατιμάζει ωχ αμάν αμάν αμάν την κατάρα δώσε μάναμ στον Τοπάλ Οσμάνη φρίκη».
Ωστόσο και ο Τοπάλ Οσμάν είχε τραγικό τέλος. Λέγεται πως ο Κεμάλ -που πλέον αποκαλούνταν Ατατούρκ (πατέρας των Τούρκων)- διέταξε τη σύλληψη και την εξόντωσή του πρώην στενού του συνεργάτη, όταν αυτός δολοφόνησε τον βουλευτή Τραπεζούντας, αντικεμαλικό, Αλή Σιουκρού.
Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως ο Σιουκρού δολοφονήθηκε με εντολή του Ατατούρκ. Ο Οσμάν προσπάθησε να κρυφτεί. Συνελήφθη όμως και εκτελέστηκε στις 2/4/1923. Το 1925 τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Κερασούντα, όπου τοποθετήθηκαν σε μνημείο που στήθηκε προς τιμήν του.
