Επιθέσεις με βιτριόλι: Από τους αλχημιστές μέχρι την Μπέλλου

H2SO4 είναι ο μοριακός τύπος του θειικού οξέος, γνωστού και ως βιτριόλι. Μια ουσία που συνδέεται άρρηκτα με τη φιλοσοφική λίθο. Το Αγιο Δισκοπότηρο των αλχημιστών. Αυτοί ήταν που είχαν αναγάγει το βιτριόλι στη σημαντικότερη ουσία, κυρίως λόγω της ικανότητάς της να αντιδρά με άλλες ουσίες. Ηλπιζαν μέσω αυτής να μεταστοιχειώσουν κάποτε όλα τα μέταλλα σε χρυσάφι, να θεραπεύσουν όλες τις αρρώστιες και να παράσχουν συνεχή αναζωογόνηση και μακροζωία.

Αν και η σύγχρονη επιστήμη οφείλει αρκετά στις τεχνικές τους, δεν ανακάλυψαν ποτέ το ελιξίριο της ζωής. Το χειρότερο δεν είναι αυτό. Εχουμε, άλλωστε, συμφιλιωθεί με την ουτοπία της απόλυτης σοφίας και αθανασίας. Το βιτριόλι το ανακάλυψε ένας αλχημιστής του 8ου αιώνα, ενώ 100 χρόνια αργότερα ένας άλλος μπόρεσε να το παραγάγει με ξηρή απόσταξη ορυκτών, ονομάζοντάς το «έλαιο βιτριολιού» ή «πνεύμα ζωής». Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετατράπηκε σε φονικό όπλο.

«Θα σου ρίξω βιτριόλι»

«Κίνδυνος θάνατος για πάρτε το χαμπάρι / καινούρια μέτρα οι γυναίκες έχουν πάρει / κι όποιος στον έρωτα σωστά δεν περπατήσει / ένα μπουκάλι βιτριόλι θ’ αντικρίσει». Αυτοί είναι οι στίχοι ενός τραγουδιού του Βασίλη Τσιτσάνη, με τίτλο «Βιτριόλι», σε στίχους του Νίκου Μπρίλη. Στο τραγούδι εμφανίζονται σαν θύματα οι άνδρες και ίσως αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι λίγους μήνες πριν κυκλοφορήσει το τραγούδι είχαν σημειωθεί δύο περιστατικά που μονοπώλησαν την επικαιρότητα της εποχής.

Μια νεαρή κοπέλα επιτέθηκε σε έναν παντρεμένο άνδρα με βιτριόλι. Είχε συνάψει σχέση με την αδελφή της. Η κοπέλα τον κατηγορούσε ότι την εκμεταλλεύτηκε αφού πρώτα τη μέθυσε. Μάνα και κόρη, επίσης, επιχείρησαν να περιλούσουν με βιτριόλι τον αρραβωνιαστικό της πρώτης αδελφής. Αρνιόταν να την αποκαταστήσει με γάμο, εμπαίζοντάς τες.

Τα εγκλήματα που σχετίζονταν με βιτριόλι αποτελούσαν κάτι σαν δυσάρεστη ρουτίνα στις δεκαετίες εκείνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εποχής, μέσα σε μία εβδομάδα είχαν σημειωθεί δέκα παρόμοιες επιθέσεις: ο σύζυγος που ήθελε να ξεκάνει τη σύζυγό του, αλλά τελικά κατέληξε να καεί εκείνος. Μια νεαρή γυναίκα που εκδικήθηκε τον σύντροφό της, τραυματίζοντας και μια γυναίκα που έτυχε εκείνη τη στιγμή να περνάει από το σημείο. Ατελείωτα προσωπικά δράματα ή έτσι τουλάχιστον φάνταζαν μέσα από το πρίσμα της εποχής. Γυναίκες εγκαταλελειμμένες, γυναίκες ταπεινωμένες, μάνες που δίψαγαν για εκδίκηση στο όνομα της μητρικής αγάπης, άνδρες τυφλωμένοι από μίσος και ζήλια. Το αρχέγονο, το ανοργάνωτο και συναισθηματικό, το βασίλειο του μη λογικού, ξεχείλιζε με ορμή. Τα πάθη, οι άγνωστες δυνάμεις που κατευθύνουν τον άνθρωπο σε ενέργειες που αδυνατεί να ελέγξει. Αυτό κρυβόταν πίσω από ένα είδος εγκλήματος που βαφτίστηκε «βιτριολισμός».

Βιτριολικές ιστορίες

Το βράδυ της 15ης Ιανουαρίου του 1957, η γειτονιά στην οδό Σκουζέ του Πειραιά σηκώθηκε στο πόδι από τα ουρλιαχτά ενός άνδρα. Η επί χρόνια σύντροφός του, ιερόδουλη στο επάγγελμα, του είχε ρίξει βιτριόλι στον ύπνο του. Καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση. Το θύμα έχασε την όρασή του και παραμορφώθηκε.

Το βιτριόλι, λοιπόν, είχε εδραιωθεί τον 20ό αιώνα ως όπλο εκδίκησης, κυρίως ερωτικής αντιζηλίας. Δύο δεκαετίες πριν από το 1950, τότε που η φράση «θα σου ρίξω βιτριόλι» ή «θα πιω βιτριόλι» συνόδευε τα ερωτικά δράματα, συνέβη ένα κωμικοτραγικό περιστατικό στη Φλώρινα.

Ενας έφηβος, πάνω στα ντουζένια του, είχε τη φαεινή ιδέα να κατασκευάσει ένα σπρέι από βιτριόλι. Η σκέψη του ήταν ότι θα στόχευε τις φούστες περιπλανώμενων κοριτσιών, ώστε να καίει το ύφασμα και να βλέπει τα εσώρουχά τους. Οταν έβαλε το σύστημά του σε εφαρμογή, το βιτριόλι πράγματι διάβρωσε το ύφασμα, αλλά έφτασε μέχρι το δέρμα, με αποτέλεσμα μία κοπέλα να βάλει τις φωνές από τον πόνο.

Ο θύτης κατέληξε στη φυλακή για τρεις μήνες και κανείς δεν βρέθηκε να τον μιμηθεί. Την ίδια περίπου περίοδο, όμως, μια οικιακή βοηθός -«ψυχοκόρη» την αναφέρουν οι εφημερίδες της εποχής- έστησε ενέδρα στον φαντάρο με τον οποίο είχε συνάψει σχέση και εκείνος αρνιόταν να την παντρευτεί.

Τότε ετέθη και ζήτημα για την εύκολη εύρεση της ουσίας. Βιτριόλι έβρισκε κανείς στα βαφεία, καθώς ήταν στερεωτικό των χρωμάτων για τα μάλλινα. Οι νοικοκυρές το χρησιμοποιούσαν και ως απολυμαντικό για τις τουαλέτες. Τα συνεργεία αυτοκινήτων επίσης προμήθευαν βιτριόλι, καθώς οι παλιές μπαταρίες αποκτούσαν περισσότερο χρόνο ζωής με ένα διάλυμα βιτριολιού.

Η θρυλική τραγουδίστρια Σωτηρία Μπέλλου έριξε κατά τη διάρκεια μιας αψιμαχίας βιτριόλι στον σύζυγό της. Ηταν αλκοολικός και τη χτυπούσε συχνά. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών. Στην Ελλάδα το έγκλημα αυτό εξαφανίστηκε τη δεκαετία του 1970. Το τελευταίο τέτοιο έγκλημα πραγματοποιήθηκε το 1976 από μια γυναίκα που έμεινε γνωστή ως «η βιτριολίστρια του Πειραιά». Επιτέθηκε στον άντρα της με σκαλιστήρι και του έριξε βιτριόλι στο πρόσωπο, επειδή εκείνος αρνιόταν να της γράψει ένα σπίτι που είχε στη Σαλαμίνα.

Τα κοινωνικά ήθη άλλαξαν και μαζί με αυτά οι ανθρώπινες σχέσεις. Κάπως έτσι εξαλείφθηκε, λίγο ως πολύ, η μάστιγα του βιτριολιού. Αντιθέτως, σε άλλες χώρες και άλλους πολιτισμούς όχι μόνο επιβίωσε, αλλά γνώρισε και ημέρες δόξας. Μια γνωστή φωτογράφος του Μπανγκλαντές παρουσίασε έκθεση με τίτλο «Lingering Scars». Απεικονίζει τα πρόσωπα εκατοντάδων γυναικών που έχουν πέσει θύματα ανάλογων επιθέσεων.

Στην ασιατική χώρα, κάθε δύο ημέρες καταγράφεται και ένα τέτοιο έγκλημα με οξύ. Το ίδιο συμβαίνει και σε μουσουλμανικές χώρες της Αφρικής. Στα Βαλκάνια χρησιμοποιείται ως μέθοδος ξεκαθαρίσματος λογαριασμών του υποκόσμου. Περιέργως, και στη Βρετανία έχουν σημειωθεί πολλά τέτοια εγκλήματα. Το 2016 καταγράφηκαν εκεί περισσότερες από 601 επιθέσεις με οξύ. Το 2014 στο ανατολικό Λονδίνο μια νεαρή κοπέλα καταδικάστηκε σε δωδεκαετή κάθειρξη για επίθεση με οξύ σε φίλη της, απλά επειδή ζήλευε παθολογικά την εμφάνισή της, η οποία ήταν καλύτερη από τη δική της.

Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο ανθρώπινος νους έστρεψε το θειικό οξύ εναντίον συνανθρώπων πολύ νωρίτερα. Στη βικτωριανή εποχή χρησιμοποιούνταν ως μέσο εκδίκησης σε εγκλήματα πάθους. Ούτε μία, ούτε δύο ήταν οι γυναίκες, κατώτερης συνήθως οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης, που τιμωρούσαν έτσι τους άπιστους συντρόφους και συζύγους ή και το αντίστροφο.

Μια ιστορία για ένα κορίτσι 15 ετών, εντυπωσιακού κάλλους, που παραμορφώθηκε εξαιτίας λάθους περνούσε από γενιά σε γενιά. Ενεπλάκη άθελά της σε ένα ανύπαρκτο ερωτικό τρίο, καθώς μια γυναίκα την αναγνώρισε λανθασμένα ως το τρίτο πρόσωπο στον γάμο της. Το 1834 στη Γλασκόβη έγινε πρωτοσέλιδο η επίθεση ενός αστού στον υπηρέτη του με βιτριόλι, την ώρα που εκείνος κοιμόταν. Ο θύτης καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού, αλλά η εφημερίδα χαρακτήριζε τις επιθέσεις με οξύ «πανδημία»!

Αναβίωση

Η αναβίωση του τερατώδους αυτού μέσου εκδίκησης αποτυπώνεται στα φριχτά εγκλήματα που συνέβησαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι μόνο σε ένα από αυτά εντοπίστηκαν οι δράστες. Η πρώτη σύγχρονη επίθεση με βιτριόλι καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 1995, στην οδό Ακαδημίας. Θύμα ήταν γνωστός δικηγόρος της Αθήνας.

Τον Ιούλιο του 2002 θύμα έπεσε ένας 61χρονος άνδρας, ιδιοκτήτης νυχτερινών κέντρων στην παραλιακή λεωφόρο. Επέστρεφε στην οικία του όταν του έριξαν οξύ δύο άνδρες που επέβαιναν σε μηχανή. Πριν από την εμπλοκή της στην πολιτική, η Κωνσταντίνα Κούνεβα, καθώς επέστρεφε από τη δουλειά της, δέχτηκε επίθεση από δύο αγνώστους. Την περιέλουσαν με βιτριόλι και την υποχρέωσαν να το καταπιεί! Εμεινε έναν ολόκληρο χρόνο στο νοσοκομείο. Την περίοδο εκείνη εργαζόταν σε εταιρεία καθαρισμού και είχε προχωρήσει σε σειρά καταγγελιών για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και την άγρια εκμετάλλευση από τις εταιρείες καθαρισμού. Εναν χρόνο νωρίτερα, μια νεαρή κοπέλα βγήκε από το σπίτι της με προορισμό την εργασία της: το Νοσοκομείο «Αγιος Παύλος». Εκεί εργαζόταν ως διοικητική υπάλληλος. Τη στιγμή που περπατούσε προς τη στάση του λεωφορείου, ένας άγνωστος άντρας την πλησίασε και της επιτέθηκε με βιτριόλι. Τραυματίστηκε και ένας νεαρός που βρισκόταν κοντά της και έσπευσε να τη βοηθήσει. Το θύμα πέρασε μια κόλαση. Χρειάστηκε πολύμηνη νοσηλεία και λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις.

Την ίδια χρονιά, ο δικηγόρος Παύλος Σαράκης δέχτηκε επίθεση στον Νέο Κόσμο, έπειτα από αποκαλύψεις του σε υποθέσεις μαστροπείας. Υποβλήθηκε σε πολλές χειρουργικές επεμβάσεις στη Βρετανία, ενώ τελικά έχασε το αριστερό του μάτι. Εξαρχής, ο ίδιος υποστήριξε ότι πρόκειται για «μαφιόζικο χτύπημα από άτομα του οργανωμένου εγκλήματος». Η Αστυνομία, μετά από καταθέσεις κρατουμένων στις φυλακές, συνέλαβε έναν 35χρονο ποινικό.

Οι ειδικοί κάνουν λόγο για ένα ναρκισσιστικό έγκλημα. Ο θύτης δεν επιθυμεί να επιφέρει μέσω αυτού τη φυσική εξόντωση, δηλαδή τον θάνατο. Αντιθέτως, καταδικάζει το θύμα του σε μη αναστρέψιμη βλάβη: σωματική, αισθητική και ψυχολογική. Μια συνολική παραμόρφωση που απαξιώνει. Τα αλλεπάλληλα κρούσματα παγκοσμίως έχουν ανοίξει δημόσια συζήτηση στο κατά πόσο είναι εύκολο να προμηθευτεί κανείς κάτι τόσο επικίνδυνο. Και η αλήθεια είναι ότι περπατώντας κανείς στο κέντρο της Αθήνας το βρίσκει άνετα σε κάθε μαγαζί με χημικά.

Δείτε σε βίντεο το «αντίο» του Τσιόδρα

Χαρδαλιάς: Παραμένουμε σε επιφυλακή - Τέλος η καθημερινή ενημέρωση

Συναγερμός στα σύνορα: Ενισχύονται οι αστυνομικές δυνάμεις στον Έβρο