Εισβολή στην Κύπρο το 1974: Πρώτα τους «διασφάλισαν» και μετά τους εκτέλεσαν
Φωτογραφία-ντοκουμέντο παρουσιάζει Τούρκους στρατιώτες να συνοδεύουν έξι ηλικιωμένους Ε/Κ κατά τη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων
Παναγιώτης Σαββίδης
Tην τραγωδία που κρύβεται πίσω από μια φωτογραφία από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, δημοσιοποίησε ο Κύπριος ερευνητής Οδυσσέας Χρίστου στη σελίδα «1974. Μαρτυρίες και Τεκμήρια» που ο ίδιος διαχειρίζεται στο Facebook.
Πρόκειται για φωτογραφία που δείχνει Τούρκους στρατιώτες να συνοδεύουν έξι ηλικιωμένους Ε/Κ στις 7/8/1974 κατά τη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στην περιοχή Κυπαρισσώνας του δήμου Λάπηθου. Η φωτογραφία, μαζί με άλλες, εντοπίστηκε σε επίσημη τουρκική ιστοσελίδα και συνοδεύονται από τη λεζάντα: «Πηγαίνουμε στο νησί για να διασφαλίσουμε και την ασφάλεια των Ελλήνων, Bulent Ecevit 20 Ιουλίου 1974».
Κλείσιμο
Η έρευνα του κ.Χρίστου ωστόσο, αποδεικνύει πως όχι μόνο οι Ε/Κ ηλικιωμένοι της φωτογραφίας δεν έτυχαν της… τουρκικής περιποίησης, αλλά εκτελέστηκαν αφού πρώτα χρησιμοποιήθηκαν ως ανθρώπινη ασπίδα σε περιοχές με πιθανά ναρκοπέδια.
«Από μια πρώτη ανάγνωση της φωτογραφίας, θα μπορούσε κάποιος να πει, ότι φαίνεται μια μονάδα τούρκων στρατιωτών, που βοηθά μια ομάδα ηλικιωμένων, να απομακρυνθεί από την εμπόλεμη ζώνη. Οι δυο πάνοπλοι στρατιώτες, που υποβαστάζουν την ηλικιωμένη θα μπορούσαν να γίνουν προπαγανδιστική αφίσα, για την δήθεν «Ειρηνευτική Επιχείρηση» στην Κύπρο. Εξάλλου με αυτό το σκεπτικό πρέπει να αποδεσμεύτηκε και η φωτογραφία, δηλαδή ότι προβάλλεται θετικά η εικόνα του τουρκικού στρατού» αναφέρει ο κ.Χρίστου, γεωλόγος, ειδικός στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών και την Τηλεπισκόπηση.
Αφού πρώτα χρησιμοποιήθηκαν ως «ανθρώπινη ασπίδα» σε πιθανά ναρκοπέδια της περιοχής, οι άτυχοι ηλικιωμένοι εκτελέστηκαν. Στη φωτογραφία αναγνωρίστηκαν οι Χρυστάλλα Κοσιάρη και η αδελφή της Ευγενία Κκέλη καθώς και ο 80χρονος Αριστείδης Αγγειοπλάστη. Τα οστά των δύο άτυχων γυναικών δεν εντοπίστηκαν έως σήμερα, ενώ του 80χρονου αναγνωρίστηκαν το 2018 με τη μέθοδο του DNA.
Η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» αναφέρει πως για την περίπτωση Αγγειοπλάστη (Παττάουρο) υπάρχουν μαρτυρίες από Ελληνοκύπριους, οι οποίοι παρέμειναν στη Λάπηθο και μετά την κατάληψη της περιοχής και οι καταθέσεις τους περιλαμβάνονται στο βιβλίο του δημάρχου Λαπήθου κ. Νεοπτόλαιμου Κότσαπα, υπό τον τίτλο, «Λάπηθος – Καραβάς δια Πυρός και Σιδήρου». Ο Κωστής Νεοφύτου Αυγουστή κατέθεσε το 1975 τα εξής για τον Ππαττάουρο: «Εθάψαμεν επίσης τον Αρέστην Ππακτάουρον (ομοχώριον) περίπου 80 ετών. Το πτώμα ευρέθη παρά το Γυμνάσιον Λαπήθου, όπου ήτο η κατοικία του, περί τα μέσα Αυγούστου 1974. Έφερε τραύματα εκ πυροβολισμών και το πτώμα του εμύριζεν».
Σε άλλη μαρτυρία αναφέρεται: «Έριξα χώμα για να ταφεί καλύτερα ο Αρέστης Ππακτάουρος περίπου 80 ετών, που ετάφη παρά το Γυμνάσιον Λαπήθου. Φαινόντουσαν τα πόδια του. Ακούσαμεν ότι εφονεύθη υπό των Τούρκων διότι ως σωματώδης δεν ήτο εύκολον να περπατήσει».
Ο Κύπριος ερευνητής επισημαίνει πως υπάρχουν στοιχεία για τη θέση εκτέλεσης και ταφής των δυο ηλικιωμένων γυναικών της φωτογραφίας, που βρίσκονται υπό διερεύνηση.
