Εξελίξεις για την αγορά των «Rafale»: Έρχεται στη Βουλή η συμφωνία Ελλάδας - Γαλλίας
13.12.2020
17:00
Θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας - Θα αποκτηθούν εντός του 2021 πλήρως εξοπλισμένα - Ανοιχτό και το θέμα της αγοράς 4 φρεγατών - Κατακόρυφη η αύξηση των αμυντικών δαπανών - «Δεν θα το ρισκάρουμε με την προκλητική Τουρκία» ανέφερε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος
Το σχέδιο κατακόρυφης αύξησης των αμυντικών δαπανών και του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων παρουσίασε στην Ολομέλεια της Βουλής ο κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος κατά την συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού.
Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας τόνισε την «προβληματική, παραβατική, αποσταθεροποιητική και ευθέως απειλητική για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα συμπεριφορά της Τουρκίας» που «επιβάλλει την άμεση στήριξη της αποτρεπτικής μας ισχύος».
«Εχοντας απέναντι μια Τουρκία πιο προκλητική και πιο εξοπλισμένη δεν το ρισκάρουμε» τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος για να προσθέσει «το 2020 ήταν χρονιά προετοιμασίας. Το 2021 ξεκινά η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου κοστολογημένου σχεδίου ενίσχυσης σε μέσα και προσωπικό σύμφωνα με τις εισηγήσεις των αξιωματικών».
Ο υπουργός τόνισε ότι ο προϋπολογισμός των Ε.Δ για το 2021 είναι αυξημένος σε 5,44 δις ευρώ από 3,35 δις ευρώ του 2020 επισημαίνοντας ότι μπαίνει τέλος σε μια μακρά περίοδο αποεπένδυσης και απαξίωσης βασικών αμυντικών συστημάτων.
Αναφορικά με τις προσλήψεις προσωπικού είπε ότι εντός της επόμενης χρονιά θα γίνουν 2.600 προσλήψεις ΕΠΟΠ και βραχείας ανακατάταξης ενώ θα φτάσουν στις 13.000 σε βάθος 5ετίας.
Παράλληλα, θα αυξηθούν και οι εισακτέοι στις σχολές αξιωματικών όλων των σωμάτων.
Ειδικά για την ενίσχυση των εξοπλισμών θα διατεθούν 2,55 δις ευρώ (375% αύξηση) προκειμένου εντός του 2021 να αγοραστούν τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale πλήρως εξοπλισμένα, 4 φρεγάτες πολλαπλών χρήσεων και πρόγραμμα αύξησης της μέσης ζωής των ΜΕΚΟ. Τορπίλες υποβρυχίων, νέα ελικόπτερα, αντιαρματικά κ.α.
Συγκεκριμένα, ανακοίνωσε ότι σε λίγες μέρες θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή η αμυντική συμφωνία Ελλάδος-Γαλλίας για τα πολεμικά αεροπλάνα Rafale, ενώ σημείωσε ότι είναι ανοιχτό το θέμα της αγοράς φρεγατών για την ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού και η Ελλάδα συζητά και με τους Γάλλους αλλά και άλλες χώρες, με γνώμονα τη καλύτερη οικονομική και λειτουργική επιλογή.
«Δεν γυρίσαμε την πλάτη στη Γαλλία. Το ζήτημα είναι ανοικτό και το πολεμικό μας ναυτικό ψάχνει τη βέλτιστη λύση και προσφορά για μια ικανοποιητική ενδιάμεση λύση, ώστε να έχουμε καλύτερα πλοία, έτοιμα αποτρεπτικά. Αυτή είναι η βάση και είμαστε ανοιχτοί και για τους Γάλλους και για άλλους. Επομένως αυτό θα είναι το μεγάλο στοίχημα, η πρόσθεση των 4 φρεγατών πολλαπλών ρόλων στο πολεμικό μας ναυτικό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παναγιωτόπουλος.
Με ευρύτερη πλειοψηφία η έγκριση του προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων
Να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός των Ενόπλων Δυνάμεων συνήθως να ψηφίζεται με ευρύτερη πλειοψηφία. Υπενθυμίζεται ότι ο προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Αμυνας για το 2020 είχε εγκριθεί με την θετική ψήφο ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και Ελληνικής Λύσης ενώ το Κίνημα Αλλαγής είχε διαφοροποιηθεί λόγω της πρόβλεψης μείωσης κονδυλίων
Για τον νέο προϋπολογισμός ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής Βασίλης Κεγκέρογλου δήλωσε ότι το κόμμα του θα υπερψηφίσει. Το ίδιο δήλωσε και ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Κώστας Χήτας.
Από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας ο κ. Σπήλιος Λιβανός κάλεσε και τον ΣΥΡΙΖΑ να ενημερώσει για την δική του στάση. «Θα ψηφίσετε όπως κάνει το Κίνημα Αλλαγής ή θα κάνετε στείρα αντιπολίτευση όπως κάνατε με την μείωση ασφαλιστικών εισφορών και τη μείωση ΕΝΦΙΑ που καταψηφίσατε. Ελάτε να συζητήσουμε επι της ουσίας και όχι να αναλώνεστε σε μικροπολιτικές τοποθετήσεις που σας βυθίζουν στην συνείδηση κοινής γνώμης» είπε.
Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας τόνισε την «προβληματική, παραβατική, αποσταθεροποιητική και ευθέως απειλητική για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα συμπεριφορά της Τουρκίας» που «επιβάλλει την άμεση στήριξη της αποτρεπτικής μας ισχύος».
«Εχοντας απέναντι μια Τουρκία πιο προκλητική και πιο εξοπλισμένη δεν το ρισκάρουμε» τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος για να προσθέσει «το 2020 ήταν χρονιά προετοιμασίας. Το 2021 ξεκινά η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου κοστολογημένου σχεδίου ενίσχυσης σε μέσα και προσωπικό σύμφωνα με τις εισηγήσεις των αξιωματικών».
Ο υπουργός τόνισε ότι ο προϋπολογισμός των Ε.Δ για το 2021 είναι αυξημένος σε 5,44 δις ευρώ από 3,35 δις ευρώ του 2020 επισημαίνοντας ότι μπαίνει τέλος σε μια μακρά περίοδο αποεπένδυσης και απαξίωσης βασικών αμυντικών συστημάτων.
Αναφορικά με τις προσλήψεις προσωπικού είπε ότι εντός της επόμενης χρονιά θα γίνουν 2.600 προσλήψεις ΕΠΟΠ και βραχείας ανακατάταξης ενώ θα φτάσουν στις 13.000 σε βάθος 5ετίας.
Παράλληλα, θα αυξηθούν και οι εισακτέοι στις σχολές αξιωματικών όλων των σωμάτων.
Ειδικά για την ενίσχυση των εξοπλισμών θα διατεθούν 2,55 δις ευρώ (375% αύξηση) προκειμένου εντός του 2021 να αγοραστούν τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale πλήρως εξοπλισμένα, 4 φρεγάτες πολλαπλών χρήσεων και πρόγραμμα αύξησης της μέσης ζωής των ΜΕΚΟ. Τορπίλες υποβρυχίων, νέα ελικόπτερα, αντιαρματικά κ.α.
Συγκεκριμένα, ανακοίνωσε ότι σε λίγες μέρες θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή η αμυντική συμφωνία Ελλάδος-Γαλλίας για τα πολεμικά αεροπλάνα Rafale, ενώ σημείωσε ότι είναι ανοιχτό το θέμα της αγοράς φρεγατών για την ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού και η Ελλάδα συζητά και με τους Γάλλους αλλά και άλλες χώρες, με γνώμονα τη καλύτερη οικονομική και λειτουργική επιλογή.
«Δεν γυρίσαμε την πλάτη στη Γαλλία. Το ζήτημα είναι ανοικτό και το πολεμικό μας ναυτικό ψάχνει τη βέλτιστη λύση και προσφορά για μια ικανοποιητική ενδιάμεση λύση, ώστε να έχουμε καλύτερα πλοία, έτοιμα αποτρεπτικά. Αυτή είναι η βάση και είμαστε ανοιχτοί και για τους Γάλλους και για άλλους. Επομένως αυτό θα είναι το μεγάλο στοίχημα, η πρόσθεση των 4 φρεγατών πολλαπλών ρόλων στο πολεμικό μας ναυτικό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παναγιωτόπουλος.
Με ευρύτερη πλειοψηφία η έγκριση του προϋπολογισμού των Ενόπλων Δυνάμεων
Να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός των Ενόπλων Δυνάμεων συνήθως να ψηφίζεται με ευρύτερη πλειοψηφία. Υπενθυμίζεται ότι ο προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Αμυνας για το 2020 είχε εγκριθεί με την θετική ψήφο ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και Ελληνικής Λύσης ενώ το Κίνημα Αλλαγής είχε διαφοροποιηθεί λόγω της πρόβλεψης μείωσης κονδυλίων
Για τον νέο προϋπολογισμός ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κινήματος Αλλαγής Βασίλης Κεγκέρογλου δήλωσε ότι το κόμμα του θα υπερψηφίσει. Το ίδιο δήλωσε και ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Κώστας Χήτας.
Από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας ο κ. Σπήλιος Λιβανός κάλεσε και τον ΣΥΡΙΖΑ να ενημερώσει για την δική του στάση. «Θα ψηφίσετε όπως κάνει το Κίνημα Αλλαγής ή θα κάνετε στείρα αντιπολίτευση όπως κάνατε με την μείωση ασφαλιστικών εισφορών και τη μείωση ΕΝΦΙΑ που καταψηφίσατε. Ελάτε να συζητήσουμε επι της ουσίας και όχι να αναλώνεστε σε μικροπολιτικές τοποθετήσεις που σας βυθίζουν στην συνείδηση κοινής γνώμης» είπε.
Ακολουθεί η Πρωτολογία του Υπουργού Εθνικής Αμύνης:
«Κύριες και κύριοι συνάδελφοι,
Στη γλώσσα των οικονομολόγων υπάρχει ένας όρος που συνοδεύει κάθε πρόβλεψη -τουλάχιστον στη θεωρία- για πιθανή ανάπτυξη, ύφεση, τόνωση ή μείωση της προσφοράς και της ζήτησης. Ο όρος λέγεται “ceteris paribus” και μεταφράζεται ως «με αμετάβλητα τα λοιπά δεδομένα» ή αν θέλετε, «υπό την προϋπόθεση ότι οι λοιποί όροι θα μείνουν ως έχουν». Για παράδειγμα μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική x μπορεί να επιφέρει τόνωση της ζήτησης κι αυτό με τη σειρά του μπορεί να επιφέρει ανάπτυξη “ceteris paribus” αν όλα τα άλλα μείνουν ως έχουν. Όλοι οι έγκριτοι οικονομολόγοι που σέβονται τον εαυτό τους και την επιστήμη τους γνωρίζουν ότι στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει. Στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα μεταβάλλονται και πολλά μεταβάλλονται ταυτόχρονα μάλιστα, άλλοτε προς τα πάνω, άλλοτε προς τα κάτω. Μεταβάλλονται έτσι και αναθεωρούνται οι αντίστοιχες προβλέψεις.
Η χρονιά όμως που φεύγει, το 2020, θα μείνει αξέχαστη (κι όχι μόνο για τους οικονομολόγους) ως αυτή που όλα άλλαξαν, μεταβλήθηκαν τόσο πολύ, τόσο απρόσμενα, τόσο δραματικά, τόσο παγκοσμίως και τόσο επί το χείρον, ώστε κάθε πρόβλεψη, κάθε σχεδιασμός, κάθε οικονομικού επιτελείου έπρεπε να αναπροσαρμοστεί βίαια στα δεδομένα της πανδημίας και της διπλής κρίσης που αυτή επέφερε, δηλαδή πρώτα της υγειονομικής και συνακόλουθα της οικονομικής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ζήτηση και η προσφορά επλήγησαν ταυτοχρόνως και παγκοσμίως. Αυτή η συνθήκη είναι άνευ προηγουμένου, με αποτέλεσμα τη χειρότερη παγκόσμια ύφεση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εδώ και κάποιες μέρες βλέπω ότι η Αντιπολίτευση επιχειρηματολογεί σαν να μην έχουν συμβεί όλα αυτά ή να είναι ασήμαντα. Σ’ αυτό όμως το πρωτοφανές παγκόσμιο φαινόμενο, όλα ανετράπησαν. Η ελληνική οικονομία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, είτε το θέλουμε, είτε δεν το θέλουμε.
Η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο αντέδρασαν συστηματικά ώστε να περιοριστεί ο αντίκτυπος των δυσμενών επιπτώσεων στην οικονομία. Δεν είναι καθόλου εύκολο, όμως τα κεφάλαια εισρέουν στη χώρα από το Μηχανισμό Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή έχει προγραμματιστεί να εισρεύσουν. Όμως για την αντιμετώπιση της κρίσης, το Κράτος διαθέτει πόσο 31,5 δισ. ευρώ ώστε να προστατευτεί η κοινωνία κατά το δυνατόν και να επιβιώσει η οικονομική δραστηριότητα που δοκιμάζεται.
Οι διεθνείς αγορές δείχνουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Οι ευρωπαϊκές αρχές αποτιμούν θετικά την απόδοση και προοπτικές της χώρας, οι επενδύσεις έρχονται σιγά-σιγά, αλλά είναι εμβληματικές όταν προέρχονται από επιχειρηματικούς ομίλους με παγκόσμια εμβέλεια και η κατάρτιση του προϋπολογισμού στις εποχές της απόλυτης παγκόσμιας ρευστότητας και αβεβαιότητας είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση λεπτής ισορροπίας, ανάμεσα σε έσοδα που αναπόφευκτα μειώνονται, δαπάνες που αναπόφευκτα αυξάνονται, προκειμένου να αντιμετωπιστεί επιτυχώς η υγειονομική κρίση, να μετριαστεί ο δυσμενής αντίκτυπος στην οικονομία, να υπάρχουν προϋποθέσεις ανάκαμψης, να επιστρέψουν στην κανονικότητα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
σαν να μην έφταναν όλα αυτά όμως. Το 2020 είναι και η χρονιά της αυξημένης γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Μια σειρά από εντεινόμενες προκλήσεις και απειλές ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή μας με επίκεντρο την προσβλητική ως προς το ύφος, παραβατική ως προς το Διεθνές Δίκαιο και ευθέως απειλητική ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας -για να μην πω και αποσταθεροποιητική ως προς την ευρύτερη περιοχή- συμπεριφορά της γείτονος Τουρκίας, μάς επιβάλλει την ανάγκη άμεσης, εντατικής και συστηματικής ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων της Πατρίδας. Μετά το Μάρτιο με τα γεγονότα στον Έβρο και εφεξής. οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε καθεστώς παρατεταμένης, επιφυλακής με τρεις καθολικές κινητοποιήσεις το καλοκαίρι που πέρασε.
Είχα πει πέρυσι από αυτό το βήμα ότι «τώρα είναι η ώρα για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων». Παρά τις ανησυχίες στελεχών της Αντιπολίτευσης περί μείωσης των δαπανών για την Άμυνα στην αντίστοιχη περσινή συζήτηση, σάς θυμίζω ότι ήδη από το τρέχον έτος ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ ενισχύθηκε σε αγαστή συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τον αρμόδιο Υπουργό με επιπλέον πιστώσεις 370 εκατομμυρίων ευρώ για τις ανάγκες του Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, για δράσεις αντιμετώπισης πανδημίας, για κάλυψη επιτακτικών λειτουργικών δαπανών των Γενικών Επιτελείων λόγω της αυξημένης και παρατεταμένης κατάστασης επιφυλακής και όχι μόνο.
Όμως, ο Προϋπολογισμός του 2021, ως προς τις δαπάνες για την Άμυνα, είναι μία εντελώς διαφορετική υπόθεση. Το 2020 ήταν η χρονιά της προετοιμασίας για την επόμενη μέρα, η χρονιά της εκπόνησης μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες πολυεπίπεδων κρίσεων και εντάσεων ενός ολοκληρωμένου, κοστολογημένου, προτεραιοποιημένου σχεδίου για τη συνολική ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων σε μέσα και προσωπικό. Ενός σχεδίου που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας σύμφωνα με τις εισηγήσεις των Γενικών Επιτελείων υπό την εποπτεία και το συντονισμό του ΓΕΕΘΑ ως προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες. Ενός σχεδίου που συμφωνήθηκε ως προς το δημοσιονομικό πραγματισμό με το οικονομικό επιτελείο και τελικά εγκρίθηκε από τον Πρωθυπουργό, ο οποίος πριν από λίγους μήνες από το βήμα της ΔΕΘ είχε εξαγγείλει το βασικό πακέτο για την αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας. Με συνέπεια, λοιπόν, λόγων και έργων, με απόλυτη επίγνωση της κρισιμότητας των γεωπολιτικών περιστάσεων, η Κυβέρνηση με προεξάρχοντα τον Πρωθυπουργό, αυξάνει τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τα 3,35 δισ. συνολικά για την Άμυνα το 2020, στα 5,44 δισ. για το 2021, επιστρέφοντας μ’ αυτό τον τρόπο στα επίπεδα δαπανών της δεκαετίας 2000 - 2010.
Μετά από μία δεκαετία «απο-επένδυσης», αδράνειας και πλημμελούς σχεδιασμού που επέφερε ως αποτέλεσμα μείωση των εξοπλιστικών δαπανών κατά 75%, σε σχέση με την προηγούμενη, συνυπολογιζομένης βέβαια και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, τώρα πλέον έχει έρθει η ώρα της επανεκκίνησης. Θεωρώ ότι και στη δυσκολότερη ακόμα συγκυρία, θα υπήρχε χώρος για την πρόσκτηση νέων τορπιλών, ένα πρόγραμμα περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ, απολύτως συμβατό ακόμα και με τις οικονομικές δυσκολίες, αν υπήρχε ο σωστός σχεδιασμός. Αλλά επίσης και κατά περίπτωση την απαξίωση συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως τα Μιράζ 2000-5 που από το 2012 στερούνταν μέχρι πρότινος ανταλλακτικών, αφού δεν είχε προηγηθεί η σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξής τους σε ανταλλακτικά.
Για την παρούσα Κυβέρνηση, η Ασφάλεια της χώρας και αποφασιστική υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της είναι αδιαπραγμάτευτα στοιχεία πολιτικής και απέναντι σε μια Τουρκία πιο προκλητική και πιο εξοπλισμένη, πολύ απλά εμείς δεν το ρισκάρουμε.
Ειδικότερα λοιπόν, ο συνολικός Προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2021 είναι αυξημένος κατά περίπου 2,1 δισ. ευρώ ή κατά 63% σε σχέση με το τρέχον έτος με την επιφύλαξη περαιτέρω ενίσχυσής του κατά τη διάρκεια του έτους από το ειδικό αποθεματικό, σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Οι πιστώσεις για αποδοχές παρουσιάζουν αύξηση κατά 4,8% ή κατά 110 εκατομμύρια ευρώ σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με το ’20 διαμορφούμενες στο ύψος 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σε αυτές ενσωματώνονται:
Η πρόβλεψη για ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων με 1.600 Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠ.ΟΠ.) και 1.000 Οπλίτες Βραχείας Ανακατατάξεως (Ο.Β.Α.) τα Γενικά Επιτελεία επεξεργάζονται αυτή τη στιγμή τις σχετικές προκηρύξεις που θα δημοσιευτούν στις αρχές του 2021. Οι προσλήψεις αυτές θα αυξηθούν σε δεκατρείς χιλιάδες νέες προσλήψεις επαγγελματιών στρατιωτών σε βάθος πενταετίας, αποσκοπώντας στην ηλικιακή ανανέωση και την ποιοτική αναβάθμιση στελεχιακού δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος και για μία πενταετία, θα εισάγονται στις παραγωγικές σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών όλων των Κλάδων 1.335 σπουδαστές ετησίως, έναντι των 819 των τελευταίων ετών, ώστε να προκύψουν οι πιλότοι για τα νέα αεροσκάφη, οι νέοι κυβερνήτες για τα νέα πλοία, οι νέοι χειριστές των νέων και αναβαθμισμένων οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. Πρόκειται για 2.580 άτομα συνολικά σε βάθος πενταετίας, που είναι ο πραγματικός πολλαπλασιαστής ισχύος για τις Ένοπλες Δυνάμεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό της.
Τα κονδύλια για τις Λειτουργικές Δαπάνες του ΥΠΕΘΑ σταθεροποιούνται στα περυσινά επίπεδα, διαμορφούμενα στο ύψος των 480 εκατομμυρίων ευρώ.
Τέλος, οι πιστώσεις για τα Εξοπλιστικά Προγράμματα εκτοξεύονται προς τα πάνω, καθώς προβλέπεται αύξηση κατά 2 δισ. περίπου ή κατά 375% έναντι των πιστώσεων του τρέχοντος έτους. Διαμορφώνονται στο ύψος των 2,52 δισ. προκειμένου να εξυπηρετηθούν ανάγκες υποστήριξης και αναβάθμισης των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων καθώς και ανάγκες πρόσκτησης νέων.
Ήδη μέσα στο 2021 θα τρέξουν μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα απόκτησης των Γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών “Rafale” μαζί με τα όπλα τους αλλά και μαζί με τη σύμβαση της εν συνεχείας υποστήριξης τους, το πρόγραμμα απόκτησης τεσσάρων φρεγατών πολλαπλών ρόλων και το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής των υπαρχόντων τεσσάρων φρεγατών κλάσης “MEKO”, η αναβάθμιση και συμπλήρωση τορπιλικού δυναμικού των Υποβρυχίων, η απόκτηση νέων υπερσύγχρονων ελικοπτέρων “Romeo” με εξαιρετικές ανθυποβρυχιακές δυνατότητες, νέα αντιαρματικά όπλα για τον Στρατό, νέα κατευθυνόμενα βλήματα για την Πολεμική Αεροπορία, νέα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα για την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό, τα προγράμματα του εθνικού τυφεκίου και του εθνικού οχήματος με σημαντική προστιθέμενη αξία της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Παράλληλα επιλύονται και χρόνια προβλήματα αναβάθμισης και υποστήριξης συστημάτων, όπως:
Σύμβαση αναβάθμισης και υποστήριξης των F-16 και των όπλων τους, δηλαδή τα F16 Block 52+ σε Viper και τα Block 50 σε Block 52+, αντιστοίχως μετά τα Viper.
Σύμβαση υποστήριξης των C-130 και σύμβαση υποστήριξης των C-27, ο στόλος των μεταγωγικών αεροσκαφών που δεν πρέπει να παραμείνει καθηλωμένος σε μεγάλο ποσοστό του αλλά γι’ αυτό προϋποτίθεται η υπογραφή σύμβασης υποστήριξης και έτσι γίνεται.
Σύμβαση υποστήριξης των ελικοπτέρων «Απάτσι» και κάθε επιχειρησιακά αναγκαίου οπλικού συστήματος κάποια από τα οποία επί σειρά ετών πολύ φοβούμαι είχαν αφεθεί στην τύχη τους χωρίς συμβατικό όχημα υποστήριξης με προφανή αρνητικά αποτελέσματα ως προς την επιχειρησιακή τους διαθεσιμότητα.
Κυρίες και κύριοι,
μπορούμε να κάνουμε λόγο για την απαρχή μιας νέας εποχής, μιας νέας εποχής για τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας στη βάση ενός προσεκτικά οργανωμένου και εκτελεσμένου σχεδίου που εκτείνεται σε βάθος χρόνου. Η σύγκριση με την πρόσφατη περίοδο είναι καταλυτική:
Περίοδος 2015 – 2019: 54 χρηματοδοτημένα υποπρογράμματα αξίας 2,6 δισ. ευρώ.
Περίοδος Ιουλίου 2019 ως σήμερα, δηλαδή μέσα σε 17 μήνες που αναλάβαμε: 48 χρηματοδοτημένα υποπρογράμματα αξίας 830 εκατομμυρίων ευρώ.
Και συνεχίζουμε με τα μεγάλα, τα 105 υποπρογράμματα συνολικής αξίας 11,5 δισεκατομμυρίων για τα επόμενα έξι - επτά έτη που έχουν ήδη προγραμματιστεί.
Το σχεδιασμένο αυτό εξοπλιστικό πρόγραμμα, το μεγαλύτερο σε όρους ετήσιου προγραμματισμού και προϋπολογισμού που έχει υπάρξει τις τελευταίες δεκαετίες και θα υλοποιηθεί με ταχύτητα αλλά και διαφάνεια, αρχής γενομένης από τη σύμβαση απόκτησης αεροσκαφών “Rafale” που θα φέρουμε στη Βουλή τις προσεχείς μέρες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κλείνω κι ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε για την ανοχή αλλά νομίζω ότι αυτά πραγματικά έχουν μία ειδική σημασία στις μέρες μας. Γίνεται πολύ σκληρή και σοβαρή δουλειά στο ΥΠΕΘΑ, όχι μόνο σε εξοπλισμούς και σίγουρα χωρίς τυμπανοκρουσίες. Μέσω του εργαλείου της Αμυντικής Διπλωματίας επεκτείνουμε και εμβαθύνουμε στις συνεργασίες και στρατηγικές σχέσεις με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ενισχύουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο την γεωπολιτική μας θέση.
Προωθούμε προγράμματα δράσεων στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία με ενταγμένα έργα 84 εκατομμυρίων ευρώ, άλλα προς ένταξη 120 εκατομμυρίων, με έμφαση σε δράσεις όπως ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας στις δομές των Ενόπλων Δυνάμεων. Στηρίζουμε το έργο της Πολιτικής Προστασίας, στηρίζουμε και συνδράμουμε το Υπουργείο Υγείας στο δύσκολο αγώνα για την ανάσχεση πανδημίας.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις βοηθούν όπως και όπου μπορούν. Αξίζουν τα στελέχη ένα μεγάλο ευχαριστώ για το ήθος, το φρόνημα, τον επαγγελματισμό και την αποτελεσματικότητα που επιδεικνύουν στην εκτέλεση της αποστολής τους. Οφείλουμε όμως πρωτίστως να δώσουμε στις Ένοπλες Δυνάμεις τώρα, τα μέσα εκείνα που θα τους επιτρέψουν να εκτελέσουν το ακέραιο και την βασική αποστολή τους, που δεν είναι άλλη από την εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Πατρίδας. Οι Ένοπλες Δυνάμεις ξέρουν να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Το έχουν αποδείξει ιδίως φέτος.
Ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας υπό τις εντολές του Πρωθυπουργού αντιλαμβανόμαστε τη δική μας δουλειά, την εθνική κρίσιμη αποστολή μας, βοηθήσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις να κάνουν ακόμα καλύτερα τη δουλειά τους παρέχοντας τους τα μέσα. Αυτό θέλει τώρα ο Ελληνικός λαός.
Τώρα ήρθε η ώρα, ώστε η Εθνική Αντιπροσωπεία να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση, με όρους ευθύνης και συναίσθησης αφού κάποιοι εδώ ισχυρίζονται ξέρουν τι θέλει ο Ελληνικός λαός περισσότερο από κάποιους άλλους, να η ευκαιρία να το αποδείξουν, υπερψηφίζοντας τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για καλύτερα εξοπλισμένες και περισσότερα αποτρεπτικές προς όφελος της ασφάλειας της χώρας Ένοπλες Δυνάμεις.
Σας ευχαριστώ».
Στη Δευτερολογία του, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος ανέφερε τα ακόλουθα:
«Θα προσπαθήσω να απαντήσω όσο καλύτερα μπορώ στον καθένα από τους Αξιότιμους Συναδέλφους.
Κύριε Τσακαλώτε, όντως ξεκίνησα με αυτό τον τρόπο -επικαλούμενος αυτό τον οικονομικό όρο (σ.σ. “ceteris paribus”) στην τοποθέτηση μου- για να δείξω ότι αυτό το γεγονός της παγκόσμιας πανδημίας, ήταν εξαιρετικά βίαιο, απρόβλεπτο και τεράστιο σε εμβέλεια ανατρέποντας τα πάντα, όχι μόνο τους σχεδιασμούς της Ελληνικής Κυβέρνησης, του ελληνικού οικονομικού επιτελείου, αλλά όλων των Κυβερνήσεων παγκοσμίως. Εξ αυτού του λόγου αναθεωρούνται τα πάντα κι αυτό που προέχει βέβαια είναι η ανάσχεση της υγειονομικής κρίσης προκειμένου μετά να πάμε και στην αντιμετώπιση της οικονομικής, διότι όταν υφίσταται «ξαφνικό θάνατο» ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας επειδή απλά ο κόσμος σταματά να κινείται και να καταναλώνει, τότε το σοκ είναι τεράστιο και παγκόσμιας εμβέλειας. Ο μόνος τρόπος να γυρίσουμε στην κανονικότητα είναι να αντιμετωπιστεί η υγειονομική κρίση, να αρχίσει σιγά-σιγά να επιστρέφει η οικονομική δραστηριότητα διά της κινήσεων των προσώπων, των καταναλωτών, παγκοσμίως σε ρυθμούς κανονικότητας κι έτσι να προχωρήσουμε.
Όπως σας είπα, δεν ήρθα για να εμπλακώ σε συζήτηση αρμοδιότητας του οικονομικού επιτελείου αλλά για να μιλήσω για την Άμυνα και να ζητήσω απ’ όλες τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις να στηρίξουν τον αυξημένο Προϋπολογισμό για την Άμυνα λόγω της ανάγκης, της συγκυρίας και του γεγονότος ότι για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό τουλάχιστον, υπάρχει ένα οργανωμένο και προτεραιοποιημένο σχέδιο για την κάλυψη των αμυντικών αναγκών της χώρας.
Ο κ. Κεγκέρογλου μίλησε για μείωση Προϋπολογισμού. Σας είπα στην ομιλία μου ότι προβλέφθηκε πέρυσι η κάλυψη έκτακτων αναγκών από το Ειδικό Αποθεματικό. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας επειδή πάντα καλύπτει στο απόλυτο και δικαιολογεί τις δαπάνες του, ήξερε εκ των προτέρων ότι μπορεί να στραφεί στο Ειδικό Αποθεματικό του Υπουργείου Οικονομικών για την ενίσχυσή του, όπως και συνέβη με επέκταση των πιστώσεων 370 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν οι ανάγκες που σας εξήγησα στην ομιλία μου.
Η Αμυντική Βιομηχανία μας απασχολεί και οι προσπάθειες για να στηθεί ξανά στα πόδια της είναι εντατικές. Δεν είναι αρμοδιότητα δική μας διότι εμείς είμαστε οι πελάτες, αυτοί που καρπωνόμαστε το προϊόν ή αντιστοίχως χρεωνόμαστε την έλλειψη προσφοράς του προϊόντος από την Αμυντική Βιομηχανία. Η προσπάθεια όμως είναι πολυεπίπεδη και νομίζω ότι φέρνει κάποια αποτελέσματα κι έχει βάλει τα πράγματα στο δρόμο τους, εάν ευοδωθούν και οι διαγωνιστικές διαδικασίες που θα τρέξουν σε Αμυντικές Βιομηχανίες της χώρας. Ήδη σε μία έχει ευοδωθεί, αναμένουμε όμως την επόμενη μέρα και πώς αυτή θα οργανώσει καταρχήν την παραγωγική της δραστηριότητα για να προξενήσει και το ενδιαφέρον μας.
Κύριε Παφίλη, σε έναν ιδανικό κόσμο δεν θα υπήρχαν αυτά και θα μπορούσαν οι Ένοπλες Δυνάμεις να κάνουν προμήθεια τριαντάφυλλων, αν η προσφορά τριαντάφυλλων θα μπορούσαν να κατευνάσουν την τουρκική επιθετικότητα… Θα ήταν και πιο ωραίο και πιο αρμονικό, αλλά δυστυχώς για να προσφέρουν οι Ένοπλες Δυνάμεις το στοιχείο αποτροπής σε κάθε επιβουλέα θα πρέπει να ενισχύονται σε οπλικά συστήματα. Αυτό το νόημα έχει η προσπάθειά μας να πάμε και να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα πρόσκτησης - απόκτησης νέων Οπλικών Συστημάτων, αλλά και αναβάθμισης των υφισταμένων, όσων χρήζουν αναβάθμισης. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος κι έτσι αποφεύγεται με το ισχυρό αποτρεπτικό στοιχείο των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας κάθε σχέδιο «για αίμα και πόλεμο» και τα λοιπά δεινά.
Τέλος, στον κύριο Χήτα έχω να πω το εξής: Ούτε πανηγυρίζουμε, ούτε θριαμβολογούμε, ούτε κατεβάζουμε τα κεφάλια κάτω και κλαιγόμαστε. Δεν είναι αυτός ο τρόπος λειτουργίας μιας ψύχραιμης Κυβέρνησης. Νομίζω ότι όσα λέγονται στη δημόσια συζήτηση περί θριαμβολογίας, είναι υπερβολές.
Η Ευρώπη λειτουργεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο, με αργούς ρυθμούς. Σας διαβεβαιώ ότι τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε επίπεδο ΝΑΤΟ -ο Υπουργός Εξωτερικών το γνωρίζει πολύ καλά, μετά τις εντατικές και οργανωμένες προσπάθειες της Ελληνικής Διπλωματίας- η Τουρκία είναι σε χειρότερη θέση από ό,τι ήταν προ ολίγων μηνών. Αυτή τη στιγμή, απέναντι σε όλους, σε χειρότερη θέση! Η Ευρώπη λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο κι εργαζόμαστε ώστε να προβάλουμε τα επιχειρήματά μας και να καταλάβουν η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, παρά τα συμφέροντα που υπάρχουν και ασφαλώς επηρεάζουν τη συνολική προσπάθεια.
Και δεν «μας γύρισε τη πλάτη» η Γαλλία κύριε Χήτα. Σε λίγες μέρες θα φέρουμε στη Βουλή τη συμφωνία για τα “Rafale”. Τον Σεπτέμβριο τη συμφωνήσαμε με τη γαλλική πλευρά και τον Δεκέμβριο τη φέρνουμε στη Βουλή. Θυμάστε μία τόσο ταχύτατη και αποτελεσματική διαπραγμάτευση, με δύσκολους όρους (διότι όταν παραλαμβάνεις μεταξύ άλλων μεταχειρισμένα αεροσκάφη, η διαπραγμάτευση μεταξύ των πλευρών είναι πάρα πολύ δύσκολη, έχει πολλά λεπτά σημεία), να υλοποιείται σε τέσσερις μήνες χάρη στην προσπάθεια των Επιτελείων, του ΓΕΕΘΑ, της ΓΔΑΕΕ, του Υπουργείου; Θα γινόταν μία τόσο μεγάλη σημαντική συμφωνία για τα εξοπλιστικά με τους Γάλλους αν δεν είχαν καλή πρόθεση να μας βοηθήσουν, να μας προμηθεύσουν τα αεροσκάφη, τα όπλα την εν συνεχεία υποστήριξή τους για πολλά χρόνια, θα φτάναμε σε τρεις μήνες μέσα σε αποτέλεσμα; Πότε εκπονήθηκε, υλοποιήθηκε μία τέτοια σύμβαση μέσα σε τρεις μήνες; Και όχι μέσα σε τρία χρόνια κατά το ελάχιστο μέχρι τώρα. Αναρωτιέμαι. Ψάξτε το να δείτε.
Όσον αφορά στην πρόκτηση των τεσσάρων φρεγατών, όχι δεν γυρίσαμε την πλάτη στη Γαλλία. Το ζήτημα αυτό είναι ακόμα ανοικτό. Το Πολεμικό Ναυτικό ψάχνει τη βέλτιστη επιλογή στη βάση και της δυνατότητας να έχουμε τα καλύτερα καράβια, αλλά και του συνολικού πακέτου, μέρος του οποίου έχει να κάνει με ναυπήγησή τους εδώ, επομένως εμπλοκή της εγχώριας Ναυπηγικής Βιομηχανίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται και φυσικά της προσφοράς μιας ικανοποιητικής για το Πολεμικό Ναυτικό ενδιάμεσης λύσης, δηλαδή πλοίων έτοιμων, μάχιμων, αποτρεπτικών που θα μπορέσουμε να έχουμε από όποιον έρθει να μας προσφέρει ό,τι καλύτερο έχει.
Αυτή είναι η βάση του πακέτου και είμαστε ανοικτοί σε κάθε προσφορά και κάθε συζήτηση με οποιοδήποτε και ασφαλώς με τους Γάλλους, αλλά και με άλλους. Αυτή είναι μία διαδικασία που τρέχει και νομίζω ότι είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα που θα αντιμετωπίσουμε σε ό,τι αφορά τα Εξοπλιστικά μας, αυτό της πρόσκτησης των τεσσάρων νέων Φρεγατών πολλαπλών ρόλων για το Πολεμικό μας Ναυτικό.
Σας ευχαριστώ».
«Κύριες και κύριοι συνάδελφοι,
Στη γλώσσα των οικονομολόγων υπάρχει ένας όρος που συνοδεύει κάθε πρόβλεψη -τουλάχιστον στη θεωρία- για πιθανή ανάπτυξη, ύφεση, τόνωση ή μείωση της προσφοράς και της ζήτησης. Ο όρος λέγεται “ceteris paribus” και μεταφράζεται ως «με αμετάβλητα τα λοιπά δεδομένα» ή αν θέλετε, «υπό την προϋπόθεση ότι οι λοιποί όροι θα μείνουν ως έχουν». Για παράδειγμα μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική x μπορεί να επιφέρει τόνωση της ζήτησης κι αυτό με τη σειρά του μπορεί να επιφέρει ανάπτυξη “ceteris paribus” αν όλα τα άλλα μείνουν ως έχουν. Όλοι οι έγκριτοι οικονομολόγοι που σέβονται τον εαυτό τους και την επιστήμη τους γνωρίζουν ότι στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει. Στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα μεταβάλλονται και πολλά μεταβάλλονται ταυτόχρονα μάλιστα, άλλοτε προς τα πάνω, άλλοτε προς τα κάτω. Μεταβάλλονται έτσι και αναθεωρούνται οι αντίστοιχες προβλέψεις.
Η χρονιά όμως που φεύγει, το 2020, θα μείνει αξέχαστη (κι όχι μόνο για τους οικονομολόγους) ως αυτή που όλα άλλαξαν, μεταβλήθηκαν τόσο πολύ, τόσο απρόσμενα, τόσο δραματικά, τόσο παγκοσμίως και τόσο επί το χείρον, ώστε κάθε πρόβλεψη, κάθε σχεδιασμός, κάθε οικονομικού επιτελείου έπρεπε να αναπροσαρμοστεί βίαια στα δεδομένα της πανδημίας και της διπλής κρίσης που αυτή επέφερε, δηλαδή πρώτα της υγειονομικής και συνακόλουθα της οικονομικής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ζήτηση και η προσφορά επλήγησαν ταυτοχρόνως και παγκοσμίως. Αυτή η συνθήκη είναι άνευ προηγουμένου, με αποτέλεσμα τη χειρότερη παγκόσμια ύφεση από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εδώ και κάποιες μέρες βλέπω ότι η Αντιπολίτευση επιχειρηματολογεί σαν να μην έχουν συμβεί όλα αυτά ή να είναι ασήμαντα. Σ’ αυτό όμως το πρωτοφανές παγκόσμιο φαινόμενο, όλα ανετράπησαν. Η ελληνική οικονομία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, είτε το θέλουμε, είτε δεν το θέλουμε.
Η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο αντέδρασαν συστηματικά ώστε να περιοριστεί ο αντίκτυπος των δυσμενών επιπτώσεων στην οικονομία. Δεν είναι καθόλου εύκολο, όμως τα κεφάλαια εισρέουν στη χώρα από το Μηχανισμό Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή έχει προγραμματιστεί να εισρεύσουν. Όμως για την αντιμετώπιση της κρίσης, το Κράτος διαθέτει πόσο 31,5 δισ. ευρώ ώστε να προστατευτεί η κοινωνία κατά το δυνατόν και να επιβιώσει η οικονομική δραστηριότητα που δοκιμάζεται.
Οι διεθνείς αγορές δείχνουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Οι ευρωπαϊκές αρχές αποτιμούν θετικά την απόδοση και προοπτικές της χώρας, οι επενδύσεις έρχονται σιγά-σιγά, αλλά είναι εμβληματικές όταν προέρχονται από επιχειρηματικούς ομίλους με παγκόσμια εμβέλεια και η κατάρτιση του προϋπολογισμού στις εποχές της απόλυτης παγκόσμιας ρευστότητας και αβεβαιότητας είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση λεπτής ισορροπίας, ανάμεσα σε έσοδα που αναπόφευκτα μειώνονται, δαπάνες που αναπόφευκτα αυξάνονται, προκειμένου να αντιμετωπιστεί επιτυχώς η υγειονομική κρίση, να μετριαστεί ο δυσμενής αντίκτυπος στην οικονομία, να υπάρχουν προϋποθέσεις ανάκαμψης, να επιστρέψουν στην κανονικότητα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
σαν να μην έφταναν όλα αυτά όμως. Το 2020 είναι και η χρονιά της αυξημένης γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Μια σειρά από εντεινόμενες προκλήσεις και απειλές ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή μας με επίκεντρο την προσβλητική ως προς το ύφος, παραβατική ως προς το Διεθνές Δίκαιο και ευθέως απειλητική ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας -για να μην πω και αποσταθεροποιητική ως προς την ευρύτερη περιοχή- συμπεριφορά της γείτονος Τουρκίας, μάς επιβάλλει την ανάγκη άμεσης, εντατικής και συστηματικής ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων της Πατρίδας. Μετά το Μάρτιο με τα γεγονότα στον Έβρο και εφεξής. οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε καθεστώς παρατεταμένης, επιφυλακής με τρεις καθολικές κινητοποιήσεις το καλοκαίρι που πέρασε.
Είχα πει πέρυσι από αυτό το βήμα ότι «τώρα είναι η ώρα για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων». Παρά τις ανησυχίες στελεχών της Αντιπολίτευσης περί μείωσης των δαπανών για την Άμυνα στην αντίστοιχη περσινή συζήτηση, σάς θυμίζω ότι ήδη από το τρέχον έτος ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ ενισχύθηκε σε αγαστή συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τον αρμόδιο Υπουργό με επιπλέον πιστώσεις 370 εκατομμυρίων ευρώ για τις ανάγκες του Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, για δράσεις αντιμετώπισης πανδημίας, για κάλυψη επιτακτικών λειτουργικών δαπανών των Γενικών Επιτελείων λόγω της αυξημένης και παρατεταμένης κατάστασης επιφυλακής και όχι μόνο.
Όμως, ο Προϋπολογισμός του 2021, ως προς τις δαπάνες για την Άμυνα, είναι μία εντελώς διαφορετική υπόθεση. Το 2020 ήταν η χρονιά της προετοιμασίας για την επόμενη μέρα, η χρονιά της εκπόνησης μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες πολυεπίπεδων κρίσεων και εντάσεων ενός ολοκληρωμένου, κοστολογημένου, προτεραιοποιημένου σχεδίου για τη συνολική ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων σε μέσα και προσωπικό. Ενός σχεδίου που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας σύμφωνα με τις εισηγήσεις των Γενικών Επιτελείων υπό την εποπτεία και το συντονισμό του ΓΕΕΘΑ ως προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες. Ενός σχεδίου που συμφωνήθηκε ως προς το δημοσιονομικό πραγματισμό με το οικονομικό επιτελείο και τελικά εγκρίθηκε από τον Πρωθυπουργό, ο οποίος πριν από λίγους μήνες από το βήμα της ΔΕΘ είχε εξαγγείλει το βασικό πακέτο για την αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας. Με συνέπεια, λοιπόν, λόγων και έργων, με απόλυτη επίγνωση της κρισιμότητας των γεωπολιτικών περιστάσεων, η Κυβέρνηση με προεξάρχοντα τον Πρωθυπουργό, αυξάνει τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τα 3,35 δισ. συνολικά για την Άμυνα το 2020, στα 5,44 δισ. για το 2021, επιστρέφοντας μ’ αυτό τον τρόπο στα επίπεδα δαπανών της δεκαετίας 2000 - 2010.
Μετά από μία δεκαετία «απο-επένδυσης», αδράνειας και πλημμελούς σχεδιασμού που επέφερε ως αποτέλεσμα μείωση των εξοπλιστικών δαπανών κατά 75%, σε σχέση με την προηγούμενη, συνυπολογιζομένης βέβαια και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, τώρα πλέον έχει έρθει η ώρα της επανεκκίνησης. Θεωρώ ότι και στη δυσκολότερη ακόμα συγκυρία, θα υπήρχε χώρος για την πρόσκτηση νέων τορπιλών, ένα πρόγραμμα περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ, απολύτως συμβατό ακόμα και με τις οικονομικές δυσκολίες, αν υπήρχε ο σωστός σχεδιασμός. Αλλά επίσης και κατά περίπτωση την απαξίωση συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως τα Μιράζ 2000-5 που από το 2012 στερούνταν μέχρι πρότινος ανταλλακτικών, αφού δεν είχε προηγηθεί η σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξής τους σε ανταλλακτικά.
Για την παρούσα Κυβέρνηση, η Ασφάλεια της χώρας και αποφασιστική υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της είναι αδιαπραγμάτευτα στοιχεία πολιτικής και απέναντι σε μια Τουρκία πιο προκλητική και πιο εξοπλισμένη, πολύ απλά εμείς δεν το ρισκάρουμε.
Ειδικότερα λοιπόν, ο συνολικός Προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2021 είναι αυξημένος κατά περίπου 2,1 δισ. ευρώ ή κατά 63% σε σχέση με το τρέχον έτος με την επιφύλαξη περαιτέρω ενίσχυσής του κατά τη διάρκεια του έτους από το ειδικό αποθεματικό, σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Οι πιστώσεις για αποδοχές παρουσιάζουν αύξηση κατά 4,8% ή κατά 110 εκατομμύρια ευρώ σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με το ’20 διαμορφούμενες στο ύψος 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σε αυτές ενσωματώνονται:
Η πρόβλεψη για ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων με 1.600 Επαγγελματίες Οπλίτες (ΕΠ.ΟΠ.) και 1.000 Οπλίτες Βραχείας Ανακατατάξεως (Ο.Β.Α.) τα Γενικά Επιτελεία επεξεργάζονται αυτή τη στιγμή τις σχετικές προκηρύξεις που θα δημοσιευτούν στις αρχές του 2021. Οι προσλήψεις αυτές θα αυξηθούν σε δεκατρείς χιλιάδες νέες προσλήψεις επαγγελματιών στρατιωτών σε βάθος πενταετίας, αποσκοπώντας στην ηλικιακή ανανέωση και την ποιοτική αναβάθμιση στελεχιακού δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος και για μία πενταετία, θα εισάγονται στις παραγωγικές σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών όλων των Κλάδων 1.335 σπουδαστές ετησίως, έναντι των 819 των τελευταίων ετών, ώστε να προκύψουν οι πιλότοι για τα νέα αεροσκάφη, οι νέοι κυβερνήτες για τα νέα πλοία, οι νέοι χειριστές των νέων και αναβαθμισμένων οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. Πρόκειται για 2.580 άτομα συνολικά σε βάθος πενταετίας, που είναι ο πραγματικός πολλαπλασιαστής ισχύος για τις Ένοπλες Δυνάμεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό της.
Τα κονδύλια για τις Λειτουργικές Δαπάνες του ΥΠΕΘΑ σταθεροποιούνται στα περυσινά επίπεδα, διαμορφούμενα στο ύψος των 480 εκατομμυρίων ευρώ.
Τέλος, οι πιστώσεις για τα Εξοπλιστικά Προγράμματα εκτοξεύονται προς τα πάνω, καθώς προβλέπεται αύξηση κατά 2 δισ. περίπου ή κατά 375% έναντι των πιστώσεων του τρέχοντος έτους. Διαμορφώνονται στο ύψος των 2,52 δισ. προκειμένου να εξυπηρετηθούν ανάγκες υποστήριξης και αναβάθμισης των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων καθώς και ανάγκες πρόσκτησης νέων.
Ήδη μέσα στο 2021 θα τρέξουν μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα απόκτησης των Γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών “Rafale” μαζί με τα όπλα τους αλλά και μαζί με τη σύμβαση της εν συνεχείας υποστήριξης τους, το πρόγραμμα απόκτησης τεσσάρων φρεγατών πολλαπλών ρόλων και το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής των υπαρχόντων τεσσάρων φρεγατών κλάσης “MEKO”, η αναβάθμιση και συμπλήρωση τορπιλικού δυναμικού των Υποβρυχίων, η απόκτηση νέων υπερσύγχρονων ελικοπτέρων “Romeo” με εξαιρετικές ανθυποβρυχιακές δυνατότητες, νέα αντιαρματικά όπλα για τον Στρατό, νέα κατευθυνόμενα βλήματα για την Πολεμική Αεροπορία, νέα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα για την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό, τα προγράμματα του εθνικού τυφεκίου και του εθνικού οχήματος με σημαντική προστιθέμενη αξία της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Παράλληλα επιλύονται και χρόνια προβλήματα αναβάθμισης και υποστήριξης συστημάτων, όπως:
Σύμβαση αναβάθμισης και υποστήριξης των F-16 και των όπλων τους, δηλαδή τα F16 Block 52+ σε Viper και τα Block 50 σε Block 52+, αντιστοίχως μετά τα Viper.
Σύμβαση υποστήριξης των C-130 και σύμβαση υποστήριξης των C-27, ο στόλος των μεταγωγικών αεροσκαφών που δεν πρέπει να παραμείνει καθηλωμένος σε μεγάλο ποσοστό του αλλά γι’ αυτό προϋποτίθεται η υπογραφή σύμβασης υποστήριξης και έτσι γίνεται.
Σύμβαση υποστήριξης των ελικοπτέρων «Απάτσι» και κάθε επιχειρησιακά αναγκαίου οπλικού συστήματος κάποια από τα οποία επί σειρά ετών πολύ φοβούμαι είχαν αφεθεί στην τύχη τους χωρίς συμβατικό όχημα υποστήριξης με προφανή αρνητικά αποτελέσματα ως προς την επιχειρησιακή τους διαθεσιμότητα.
Κυρίες και κύριοι,
μπορούμε να κάνουμε λόγο για την απαρχή μιας νέας εποχής, μιας νέας εποχής για τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας στη βάση ενός προσεκτικά οργανωμένου και εκτελεσμένου σχεδίου που εκτείνεται σε βάθος χρόνου. Η σύγκριση με την πρόσφατη περίοδο είναι καταλυτική:
Περίοδος 2015 – 2019: 54 χρηματοδοτημένα υποπρογράμματα αξίας 2,6 δισ. ευρώ.
Περίοδος Ιουλίου 2019 ως σήμερα, δηλαδή μέσα σε 17 μήνες που αναλάβαμε: 48 χρηματοδοτημένα υποπρογράμματα αξίας 830 εκατομμυρίων ευρώ.
Και συνεχίζουμε με τα μεγάλα, τα 105 υποπρογράμματα συνολικής αξίας 11,5 δισεκατομμυρίων για τα επόμενα έξι - επτά έτη που έχουν ήδη προγραμματιστεί.
Το σχεδιασμένο αυτό εξοπλιστικό πρόγραμμα, το μεγαλύτερο σε όρους ετήσιου προγραμματισμού και προϋπολογισμού που έχει υπάρξει τις τελευταίες δεκαετίες και θα υλοποιηθεί με ταχύτητα αλλά και διαφάνεια, αρχής γενομένης από τη σύμβαση απόκτησης αεροσκαφών “Rafale” που θα φέρουμε στη Βουλή τις προσεχείς μέρες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κλείνω κι ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε για την ανοχή αλλά νομίζω ότι αυτά πραγματικά έχουν μία ειδική σημασία στις μέρες μας. Γίνεται πολύ σκληρή και σοβαρή δουλειά στο ΥΠΕΘΑ, όχι μόνο σε εξοπλισμούς και σίγουρα χωρίς τυμπανοκρουσίες. Μέσω του εργαλείου της Αμυντικής Διπλωματίας επεκτείνουμε και εμβαθύνουμε στις συνεργασίες και στρατηγικές σχέσεις με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ενισχύουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο την γεωπολιτική μας θέση.
Προωθούμε προγράμματα δράσεων στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία με ενταγμένα έργα 84 εκατομμυρίων ευρώ, άλλα προς ένταξη 120 εκατομμυρίων, με έμφαση σε δράσεις όπως ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας στις δομές των Ενόπλων Δυνάμεων. Στηρίζουμε το έργο της Πολιτικής Προστασίας, στηρίζουμε και συνδράμουμε το Υπουργείο Υγείας στο δύσκολο αγώνα για την ανάσχεση πανδημίας.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις βοηθούν όπως και όπου μπορούν. Αξίζουν τα στελέχη ένα μεγάλο ευχαριστώ για το ήθος, το φρόνημα, τον επαγγελματισμό και την αποτελεσματικότητα που επιδεικνύουν στην εκτέλεση της αποστολής τους. Οφείλουμε όμως πρωτίστως να δώσουμε στις Ένοπλες Δυνάμεις τώρα, τα μέσα εκείνα που θα τους επιτρέψουν να εκτελέσουν το ακέραιο και την βασική αποστολή τους, που δεν είναι άλλη από την εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Πατρίδας. Οι Ένοπλες Δυνάμεις ξέρουν να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Το έχουν αποδείξει ιδίως φέτος.
Ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας υπό τις εντολές του Πρωθυπουργού αντιλαμβανόμαστε τη δική μας δουλειά, την εθνική κρίσιμη αποστολή μας, βοηθήσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις να κάνουν ακόμα καλύτερα τη δουλειά τους παρέχοντας τους τα μέσα. Αυτό θέλει τώρα ο Ελληνικός λαός.
Τώρα ήρθε η ώρα, ώστε η Εθνική Αντιπροσωπεία να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση, με όρους ευθύνης και συναίσθησης αφού κάποιοι εδώ ισχυρίζονται ξέρουν τι θέλει ο Ελληνικός λαός περισσότερο από κάποιους άλλους, να η ευκαιρία να το αποδείξουν, υπερψηφίζοντας τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για καλύτερα εξοπλισμένες και περισσότερα αποτρεπτικές προς όφελος της ασφάλειας της χώρας Ένοπλες Δυνάμεις.
Σας ευχαριστώ».
Στη Δευτερολογία του, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος ανέφερε τα ακόλουθα:
«Θα προσπαθήσω να απαντήσω όσο καλύτερα μπορώ στον καθένα από τους Αξιότιμους Συναδέλφους.
Κύριε Τσακαλώτε, όντως ξεκίνησα με αυτό τον τρόπο -επικαλούμενος αυτό τον οικονομικό όρο (σ.σ. “ceteris paribus”) στην τοποθέτηση μου- για να δείξω ότι αυτό το γεγονός της παγκόσμιας πανδημίας, ήταν εξαιρετικά βίαιο, απρόβλεπτο και τεράστιο σε εμβέλεια ανατρέποντας τα πάντα, όχι μόνο τους σχεδιασμούς της Ελληνικής Κυβέρνησης, του ελληνικού οικονομικού επιτελείου, αλλά όλων των Κυβερνήσεων παγκοσμίως. Εξ αυτού του λόγου αναθεωρούνται τα πάντα κι αυτό που προέχει βέβαια είναι η ανάσχεση της υγειονομικής κρίσης προκειμένου μετά να πάμε και στην αντιμετώπιση της οικονομικής, διότι όταν υφίσταται «ξαφνικό θάνατο» ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας επειδή απλά ο κόσμος σταματά να κινείται και να καταναλώνει, τότε το σοκ είναι τεράστιο και παγκόσμιας εμβέλειας. Ο μόνος τρόπος να γυρίσουμε στην κανονικότητα είναι να αντιμετωπιστεί η υγειονομική κρίση, να αρχίσει σιγά-σιγά να επιστρέφει η οικονομική δραστηριότητα διά της κινήσεων των προσώπων, των καταναλωτών, παγκοσμίως σε ρυθμούς κανονικότητας κι έτσι να προχωρήσουμε.
Όπως σας είπα, δεν ήρθα για να εμπλακώ σε συζήτηση αρμοδιότητας του οικονομικού επιτελείου αλλά για να μιλήσω για την Άμυνα και να ζητήσω απ’ όλες τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις να στηρίξουν τον αυξημένο Προϋπολογισμό για την Άμυνα λόγω της ανάγκης, της συγκυρίας και του γεγονότος ότι για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό τουλάχιστον, υπάρχει ένα οργανωμένο και προτεραιοποιημένο σχέδιο για την κάλυψη των αμυντικών αναγκών της χώρας.
Ο κ. Κεγκέρογλου μίλησε για μείωση Προϋπολογισμού. Σας είπα στην ομιλία μου ότι προβλέφθηκε πέρυσι η κάλυψη έκτακτων αναγκών από το Ειδικό Αποθεματικό. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας επειδή πάντα καλύπτει στο απόλυτο και δικαιολογεί τις δαπάνες του, ήξερε εκ των προτέρων ότι μπορεί να στραφεί στο Ειδικό Αποθεματικό του Υπουργείου Οικονομικών για την ενίσχυσή του, όπως και συνέβη με επέκταση των πιστώσεων 370 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν οι ανάγκες που σας εξήγησα στην ομιλία μου.
Η Αμυντική Βιομηχανία μας απασχολεί και οι προσπάθειες για να στηθεί ξανά στα πόδια της είναι εντατικές. Δεν είναι αρμοδιότητα δική μας διότι εμείς είμαστε οι πελάτες, αυτοί που καρπωνόμαστε το προϊόν ή αντιστοίχως χρεωνόμαστε την έλλειψη προσφοράς του προϊόντος από την Αμυντική Βιομηχανία. Η προσπάθεια όμως είναι πολυεπίπεδη και νομίζω ότι φέρνει κάποια αποτελέσματα κι έχει βάλει τα πράγματα στο δρόμο τους, εάν ευοδωθούν και οι διαγωνιστικές διαδικασίες που θα τρέξουν σε Αμυντικές Βιομηχανίες της χώρας. Ήδη σε μία έχει ευοδωθεί, αναμένουμε όμως την επόμενη μέρα και πώς αυτή θα οργανώσει καταρχήν την παραγωγική της δραστηριότητα για να προξενήσει και το ενδιαφέρον μας.
Κύριε Παφίλη, σε έναν ιδανικό κόσμο δεν θα υπήρχαν αυτά και θα μπορούσαν οι Ένοπλες Δυνάμεις να κάνουν προμήθεια τριαντάφυλλων, αν η προσφορά τριαντάφυλλων θα μπορούσαν να κατευνάσουν την τουρκική επιθετικότητα… Θα ήταν και πιο ωραίο και πιο αρμονικό, αλλά δυστυχώς για να προσφέρουν οι Ένοπλες Δυνάμεις το στοιχείο αποτροπής σε κάθε επιβουλέα θα πρέπει να ενισχύονται σε οπλικά συστήματα. Αυτό το νόημα έχει η προσπάθειά μας να πάμε και να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα πρόσκτησης - απόκτησης νέων Οπλικών Συστημάτων, αλλά και αναβάθμισης των υφισταμένων, όσων χρήζουν αναβάθμισης. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος κι έτσι αποφεύγεται με το ισχυρό αποτρεπτικό στοιχείο των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας κάθε σχέδιο «για αίμα και πόλεμο» και τα λοιπά δεινά.
Τέλος, στον κύριο Χήτα έχω να πω το εξής: Ούτε πανηγυρίζουμε, ούτε θριαμβολογούμε, ούτε κατεβάζουμε τα κεφάλια κάτω και κλαιγόμαστε. Δεν είναι αυτός ο τρόπος λειτουργίας μιας ψύχραιμης Κυβέρνησης. Νομίζω ότι όσα λέγονται στη δημόσια συζήτηση περί θριαμβολογίας, είναι υπερβολές.
Η Ευρώπη λειτουργεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο, με αργούς ρυθμούς. Σας διαβεβαιώ ότι τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε επίπεδο ΝΑΤΟ -ο Υπουργός Εξωτερικών το γνωρίζει πολύ καλά, μετά τις εντατικές και οργανωμένες προσπάθειες της Ελληνικής Διπλωματίας- η Τουρκία είναι σε χειρότερη θέση από ό,τι ήταν προ ολίγων μηνών. Αυτή τη στιγμή, απέναντι σε όλους, σε χειρότερη θέση! Η Ευρώπη λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο κι εργαζόμαστε ώστε να προβάλουμε τα επιχειρήματά μας και να καταλάβουν η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, παρά τα συμφέροντα που υπάρχουν και ασφαλώς επηρεάζουν τη συνολική προσπάθεια.
Και δεν «μας γύρισε τη πλάτη» η Γαλλία κύριε Χήτα. Σε λίγες μέρες θα φέρουμε στη Βουλή τη συμφωνία για τα “Rafale”. Τον Σεπτέμβριο τη συμφωνήσαμε με τη γαλλική πλευρά και τον Δεκέμβριο τη φέρνουμε στη Βουλή. Θυμάστε μία τόσο ταχύτατη και αποτελεσματική διαπραγμάτευση, με δύσκολους όρους (διότι όταν παραλαμβάνεις μεταξύ άλλων μεταχειρισμένα αεροσκάφη, η διαπραγμάτευση μεταξύ των πλευρών είναι πάρα πολύ δύσκολη, έχει πολλά λεπτά σημεία), να υλοποιείται σε τέσσερις μήνες χάρη στην προσπάθεια των Επιτελείων, του ΓΕΕΘΑ, της ΓΔΑΕΕ, του Υπουργείου; Θα γινόταν μία τόσο μεγάλη σημαντική συμφωνία για τα εξοπλιστικά με τους Γάλλους αν δεν είχαν καλή πρόθεση να μας βοηθήσουν, να μας προμηθεύσουν τα αεροσκάφη, τα όπλα την εν συνεχεία υποστήριξή τους για πολλά χρόνια, θα φτάναμε σε τρεις μήνες μέσα σε αποτέλεσμα; Πότε εκπονήθηκε, υλοποιήθηκε μία τέτοια σύμβαση μέσα σε τρεις μήνες; Και όχι μέσα σε τρία χρόνια κατά το ελάχιστο μέχρι τώρα. Αναρωτιέμαι. Ψάξτε το να δείτε.
Όσον αφορά στην πρόκτηση των τεσσάρων φρεγατών, όχι δεν γυρίσαμε την πλάτη στη Γαλλία. Το ζήτημα αυτό είναι ακόμα ανοικτό. Το Πολεμικό Ναυτικό ψάχνει τη βέλτιστη επιλογή στη βάση και της δυνατότητας να έχουμε τα καλύτερα καράβια, αλλά και του συνολικού πακέτου, μέρος του οποίου έχει να κάνει με ναυπήγησή τους εδώ, επομένως εμπλοκή της εγχώριας Ναυπηγικής Βιομηχανίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται και φυσικά της προσφοράς μιας ικανοποιητικής για το Πολεμικό Ναυτικό ενδιάμεσης λύσης, δηλαδή πλοίων έτοιμων, μάχιμων, αποτρεπτικών που θα μπορέσουμε να έχουμε από όποιον έρθει να μας προσφέρει ό,τι καλύτερο έχει.
Αυτή είναι η βάση του πακέτου και είμαστε ανοικτοί σε κάθε προσφορά και κάθε συζήτηση με οποιοδήποτε και ασφαλώς με τους Γάλλους, αλλά και με άλλους. Αυτή είναι μία διαδικασία που τρέχει και νομίζω ότι είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα που θα αντιμετωπίσουμε σε ό,τι αφορά τα Εξοπλιστικά μας, αυτό της πρόσκτησης των τεσσάρων νέων Φρεγατών πολλαπλών ρόλων για το Πολεμικό μας Ναυτικό.
Σας ευχαριστώ».
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr