1821 - 2021: Η μεγάλη ημέρα τότε και τώρα
1821 - 2021: Η μεγάλη ημέρα τότε και τώρα
Το νήμα ανάμεσα στην Αγία Λαύρα, στη ναυμαχία του Ναυαρίνου και την 200ή επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας - Το «παρών» στους επετειακούς εορτασμούς θα δώσουν ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, πρίγκιπας Κάρολος, και ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν και η Γαλλίδα υπουργός Αμυνας Φλορνάνς Παρλί - Οι τρεις επίσημοι εκπροσωπούν τις χώρες των οποίων οι συνασπισμένες ναυτικές δυνάμεις κατατρόπωσαν το 1827 τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στο Ναυαρίνο
Στο πλαίσιο των κορυφαίων εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, το «παρών» στους επετειακούς εορτασμούς της 25ης Μαρτίου στην Αθήνα θα δώσουν, εκτός απροόπτου, ο διάδοχος του βρετανικού θρόνου, πρίγκιπας της Ουαλίας Κάρολος, και ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν.
Αναμενόταν να συμμετάσχει και ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος ακύρωσε την επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα λόγω της επιδείνωσης της επιδημιολογικής κατάστασης με τον κορωνοϊό στη χώρα του. Και οι τρεις επίσημοι προσκεκλημένοι εκπροσωπούν τις χώρες των οποίων οι συνασπισμένες ναυτικές δυνάμεις κατατρόπωσαν το 1827 τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στο Ναυαρίνο, εξασφαλίζοντας την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Ο συμβολισμός, ωστόσο, παρά την απουσία του Εμανουέλ Μακρόν παραμένει ακέραιος. Η Γαλλία θα εκπροσωπηθεί από την υπουργό Αμυνας Φλοράνς Παρλί.
Πρίγκιπας Κάρολος (Διάδοχος του βρετανικού θρόνου): Δημοσίως έχει αποκαλύψει τους προσωπικούς δεσμούς του με τη χώρα μας ενώ έχει δηλώσει ότι «η Ελλάδα είναι μέρος της ταυτότητάς μου»
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο αποστείλει αυτές τις τρεις επίσημες προσκλήσεις προς τους ηγέτες των τιμώμενων χωρών που συνεισέφεραν στον αγώνα για την ανεξαρτησία και στη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Ακολούθησαν εκ μέρους του και τηλεφωνικές συνομιλίες. Η ιδέα, πάντως, για την ιστορικά συμβολική απόδοση τιμής στις τρεις δυνάμεις της ναυμαχίας στο Ναυαρίνο και η συνύπαρξή τους στην εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου ανήκει στην πρόεδρο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» Γιάννα Αγγελοπούλου, η οποία συνεργάστηκε με το πρωθυπουργικό γραφείο για τη διαμόρφωση των προσκλήσεων. Εξάλλου η 25η Μαρτίου δεν σηματοδοτείται μόνο από την απομνημόνευση της έναρξης του εθνικού ξεσηκωμού, αλλά στη συλλογική μνήμη σφραγίζεται και με το αποτέλεσμά του, που συνιστά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Υπό αυτή την οπτική ο ξεχωριστός ρόλος για την εθνική ταυτότητα και η οικουμενική σημασία της Ελληνικής Επανάστασης δένουν το νήμα ανάμεσα στην Αγία Λαύρα και το Ναυαρίνο. Ο αναπόσπαστος δεσμός τους όρισε το πρώτο βαθύ ρήγμα στη δομή μιας πανίσχυρης τότε αυτοκρατορίας που κόντρα σε όλες τις δυσκολίες ανέδειξε το πρώτο τμήμα της οθωμανικής επικράτειας που κέρδισε με ηρωικούς αγώνες και αμέτρητες θυσίες την πλήρη ανεξαρτησία του ως εθνικό κράτος.
Λογικά, λαμβάνουν την τιμητική τους πρόσκληση στη 200ετή επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας οι απόγονοι του Αγγλου σερ Εδουάρδου Κόδριγκτον, που επέβαινε στη ναυαρχίδα «Ασία», του Γάλλου Ανρί-Ντανιέλ Γκωτιέ, κόμη του Δεριγνύ, στη φρεγάτα «Σειρήνα», και του ολλανδικής καταγωγής Ρώσου Λογγίνου Πέτροβιτς Χέυδεν στο δίκροτο πλοίο «Αζόφ», των τριών ναυάρχων που πάνω στα πολεμικά σκαριά τους έκριναν καθοριστικά την τύχη του αγώνα στις 20 Οκτωβρίου του 1827 στη λιμνοθάλασσα του Ναυαρίνου στην Πύλο, θεμελιώνοντας τις προϋποθέσεις για την οριστική επικράτηση της Ελληνικής Επανάστασης. Ηταν μια συντριπτική νίκη στην κρισιμότερη φάση του Αγώνα, που ανήγγειλε θριαμβευτικά στον κόσμο ότι οι ξεσηκωμένοι ενάντια στη σκλαβιά λαοί μπορούν να κατακτήσουν την ελευθερία τους σε πείσμα των θηριωδιών των τυράννων τους.
Φυσικά, οι επίσημοι προσκεκλημένοι από τρεις χώρες θεωρούνται εκ καταγωγής και τέκνα της πνευματικής κληρονομιάς που υποστήριξε με θέρμη την επαναστατική προσπάθεια των Ελλήνων να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό.
Συμπατριώτες εκείνων των συνεπαρμένων με την ιδέα άμεσης συμμετοχής στην ελληνική εξέγερση λογοτεχνών και ποιητών του διαμετρήματος του Γάλλου Βίκτωρος Ουγκώ, των Αγγλων Πέρσι Σέλλεϋ και Τζωρτζ Γκόρντον Μπάιρον, καθώς και του Ρώσου Αλεξάντερ Πούσκιν. Ο Ουγκώ έγραφε: «Ο κόσμος είναι μια διεύρυνση της Ελλάδος και η Ελλάς είναι ο κόσμος σε σμίκρυνση».
Ο Σέλλεϋ στον πρόλογο του λυρικού ποιήματός του με τίτλο «Ελλάς» -που εκδόθηκε το 1822 και τα έσοδά του δόθηκαν για την Επανάσταση- σημείωνε: «Ολοι είμαστε Ελληνες. Οι νόμοι μας, η φιλολογία μας, η θρησκεία μας και οι τέχνες μας έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα». Και διατράνωνε στους στίχους του πως «θρησκείες και αυτοκρατορίες δεν ρίχνουν πια παρά μια ασθενική λάμψη, όμοια με τα λείψανα σβησμένου ονείρου. Μια λαμπρότερη Ελλάδα υψώνει μακριά τα όρη της πάνω από γαλήνια κύματα».
Ο Πούσκιν, ο μόνος, άγνωστο γιατί, που δεν έχει δρόμο ή πλατεία ονοματισμένη προς τιμήν του στην Ελλάδα, παιάνιζε: «Εμπρός, στηλώσου, Ελλάδα επαναστάτισσα, εξεγέρσου, βάστα γερά στο χέρι τ’ άρματά σου! Δίκαια ξεσήκωσες τις δυνάμεις σου, δίκαια πολέμησες». Και ο αφοσιωμένος πνευματικά, ηθικά και υλικά στον Αγώνα Μπάιρον, κατάκοιτος και άρρωστος στο Μεσολόγγι, συμπληρώνοντας τα 36 του χρόνια, έπλεκε λίγο πριν πεθάνει τους στίχους «Βόλια και λάβαρα! Αχός, Ελλάδα, φως μου, πώς με καλείς. Πολεμιστές και πάλι στης ασπίδας την απλάδα πεθαίνουν νικητές».
Αναπόδραστα οι Ευρωπαίοι κοινωνοί της παρακαταθήκης του φιλελληνικού, ρομαντικού ρεύματος του 19ου αιώνα καθώς και οι διαχρονικά συνδεδεμένοι με την παράδοση της Ορθοδοξίας που συνέβαλε στην εθνεγερσία θα απολάμβαναν τον εγχώριο σεβασμό ώστε να τεθούν προνομιακά επικεφαλής της λίστας των προσκεκλημένων στην τελετή της εμβληματικής εθνικής επετείου. Καθόλου αναπάντεχα, αλλά φέροντας ισχυρούς συμβολισμούς τρεις πολιτικές φυσιογνωμίες, ένας Γάλλος, ένας Αγγλος και ένας Ρώσος, θα κατέφθαναν τιμώμενοι στη χώρα για να τιμήσουν αυτοπροσώπως το ιωβηλαίο που σηματοδοτεί την ολοκλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και να συμμετάσχουν στην τελετή της επετείου του.
Αναμενόταν να συμμετάσχει και ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος ακύρωσε την επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα λόγω της επιδείνωσης της επιδημιολογικής κατάστασης με τον κορωνοϊό στη χώρα του. Και οι τρεις επίσημοι προσκεκλημένοι εκπροσωπούν τις χώρες των οποίων οι συνασπισμένες ναυτικές δυνάμεις κατατρόπωσαν το 1827 τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στο Ναυαρίνο, εξασφαλίζοντας την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Ο συμβολισμός, ωστόσο, παρά την απουσία του Εμανουέλ Μακρόν παραμένει ακέραιος. Η Γαλλία θα εκπροσωπηθεί από την υπουργό Αμυνας Φλοράνς Παρλί.
Πρίγκιπας Κάρολος (Διάδοχος του βρετανικού θρόνου): Δημοσίως έχει αποκαλύψει τους προσωπικούς δεσμούς του με τη χώρα μας ενώ έχει δηλώσει ότι «η Ελλάδα είναι μέρος της ταυτότητάς μου»
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο αποστείλει αυτές τις τρεις επίσημες προσκλήσεις προς τους ηγέτες των τιμώμενων χωρών που συνεισέφεραν στον αγώνα για την ανεξαρτησία και στη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Ακολούθησαν εκ μέρους του και τηλεφωνικές συνομιλίες. Η ιδέα, πάντως, για την ιστορικά συμβολική απόδοση τιμής στις τρεις δυνάμεις της ναυμαχίας στο Ναυαρίνο και η συνύπαρξή τους στην εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου ανήκει στην πρόεδρο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» Γιάννα Αγγελοπούλου, η οποία συνεργάστηκε με το πρωθυπουργικό γραφείο για τη διαμόρφωση των προσκλήσεων. Εξάλλου η 25η Μαρτίου δεν σηματοδοτείται μόνο από την απομνημόνευση της έναρξης του εθνικού ξεσηκωμού, αλλά στη συλλογική μνήμη σφραγίζεται και με το αποτέλεσμά του, που συνιστά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Υπό αυτή την οπτική ο ξεχωριστός ρόλος για την εθνική ταυτότητα και η οικουμενική σημασία της Ελληνικής Επανάστασης δένουν το νήμα ανάμεσα στην Αγία Λαύρα και το Ναυαρίνο. Ο αναπόσπαστος δεσμός τους όρισε το πρώτο βαθύ ρήγμα στη δομή μιας πανίσχυρης τότε αυτοκρατορίας που κόντρα σε όλες τις δυσκολίες ανέδειξε το πρώτο τμήμα της οθωμανικής επικράτειας που κέρδισε με ηρωικούς αγώνες και αμέτρητες θυσίες την πλήρη ανεξαρτησία του ως εθνικό κράτος.
Λογικά, λαμβάνουν την τιμητική τους πρόσκληση στη 200ετή επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας οι απόγονοι του Αγγλου σερ Εδουάρδου Κόδριγκτον, που επέβαινε στη ναυαρχίδα «Ασία», του Γάλλου Ανρί-Ντανιέλ Γκωτιέ, κόμη του Δεριγνύ, στη φρεγάτα «Σειρήνα», και του ολλανδικής καταγωγής Ρώσου Λογγίνου Πέτροβιτς Χέυδεν στο δίκροτο πλοίο «Αζόφ», των τριών ναυάρχων που πάνω στα πολεμικά σκαριά τους έκριναν καθοριστικά την τύχη του αγώνα στις 20 Οκτωβρίου του 1827 στη λιμνοθάλασσα του Ναυαρίνου στην Πύλο, θεμελιώνοντας τις προϋποθέσεις για την οριστική επικράτηση της Ελληνικής Επανάστασης. Ηταν μια συντριπτική νίκη στην κρισιμότερη φάση του Αγώνα, που ανήγγειλε θριαμβευτικά στον κόσμο ότι οι ξεσηκωμένοι ενάντια στη σκλαβιά λαοί μπορούν να κατακτήσουν την ελευθερία τους σε πείσμα των θηριωδιών των τυράννων τους.
Φυσικά, οι επίσημοι προσκεκλημένοι από τρεις χώρες θεωρούνται εκ καταγωγής και τέκνα της πνευματικής κληρονομιάς που υποστήριξε με θέρμη την επαναστατική προσπάθεια των Ελλήνων να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό.
Συμπατριώτες εκείνων των συνεπαρμένων με την ιδέα άμεσης συμμετοχής στην ελληνική εξέγερση λογοτεχνών και ποιητών του διαμετρήματος του Γάλλου Βίκτωρος Ουγκώ, των Αγγλων Πέρσι Σέλλεϋ και Τζωρτζ Γκόρντον Μπάιρον, καθώς και του Ρώσου Αλεξάντερ Πούσκιν. Ο Ουγκώ έγραφε: «Ο κόσμος είναι μια διεύρυνση της Ελλάδος και η Ελλάς είναι ο κόσμος σε σμίκρυνση».
Ο Σέλλεϋ στον πρόλογο του λυρικού ποιήματός του με τίτλο «Ελλάς» -που εκδόθηκε το 1822 και τα έσοδά του δόθηκαν για την Επανάσταση- σημείωνε: «Ολοι είμαστε Ελληνες. Οι νόμοι μας, η φιλολογία μας, η θρησκεία μας και οι τέχνες μας έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα». Και διατράνωνε στους στίχους του πως «θρησκείες και αυτοκρατορίες δεν ρίχνουν πια παρά μια ασθενική λάμψη, όμοια με τα λείψανα σβησμένου ονείρου. Μια λαμπρότερη Ελλάδα υψώνει μακριά τα όρη της πάνω από γαλήνια κύματα».
Ο Πούσκιν, ο μόνος, άγνωστο γιατί, που δεν έχει δρόμο ή πλατεία ονοματισμένη προς τιμήν του στην Ελλάδα, παιάνιζε: «Εμπρός, στηλώσου, Ελλάδα επαναστάτισσα, εξεγέρσου, βάστα γερά στο χέρι τ’ άρματά σου! Δίκαια ξεσήκωσες τις δυνάμεις σου, δίκαια πολέμησες». Και ο αφοσιωμένος πνευματικά, ηθικά και υλικά στον Αγώνα Μπάιρον, κατάκοιτος και άρρωστος στο Μεσολόγγι, συμπληρώνοντας τα 36 του χρόνια, έπλεκε λίγο πριν πεθάνει τους στίχους «Βόλια και λάβαρα! Αχός, Ελλάδα, φως μου, πώς με καλείς. Πολεμιστές και πάλι στης ασπίδας την απλάδα πεθαίνουν νικητές».
Αναπόδραστα οι Ευρωπαίοι κοινωνοί της παρακαταθήκης του φιλελληνικού, ρομαντικού ρεύματος του 19ου αιώνα καθώς και οι διαχρονικά συνδεδεμένοι με την παράδοση της Ορθοδοξίας που συνέβαλε στην εθνεγερσία θα απολάμβαναν τον εγχώριο σεβασμό ώστε να τεθούν προνομιακά επικεφαλής της λίστας των προσκεκλημένων στην τελετή της εμβληματικής εθνικής επετείου. Καθόλου αναπάντεχα, αλλά φέροντας ισχυρούς συμβολισμούς τρεις πολιτικές φυσιογνωμίες, ένας Γάλλος, ένας Αγγλος και ένας Ρώσος, θα κατέφθαναν τιμώμενοι στη χώρα για να τιμήσουν αυτοπροσώπως το ιωβηλαίο που σηματοδοτεί την ολοκλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και να συμμετάσχουν στην τελετή της επετείου του.
Παρότι δεν έχουν κοινές καταβολές, ίδιες στάσεις και συμπεριφορές, ούτε καν παρόμοιο τίτλο, φαίνεται πως υπάρχει μια μακρά, αναλλοίωτη στον χρόνο κλωστή που υπό διαφορετική υφή συνδέει τον καθέναν με την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Αλλος την προσεγγίζει με βάση τις αρχές του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, άλλος χάρη στις καταγωγικές ρίζες του και άλλος εξαιτίας της ομόθρησκης πίστης του.
Ο Γάλλος φίλος
Παρά την αναγκαστική μη προσέλευσή του στις εκδηλώσεις της επετείου, ο 43χρονος πρόεδρος Μακρόν θεωρείται αληθινός φίλος και πραγματικά αλληλέγγυος υποστηρικτής της χώρας. Ως ένθερμος υπερασπιστής των ευρωπαϊκών αξιών και του Διεθνούς Δικαίου δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Ωστόσο κρίνεται ότι ο φιλελληνισμός του ρυμουλκείται μάλλον από τον φιλοευρωπαϊσμό του. Υπάρχουν, όμως, διαυγέστερες ιχνηλατήσεις για την εγγύτητά του με την Ελλάδα. Οταν κατά τον πρώτο χρόνο της προεδρικής του θητείας επισκέφτηκε το 2017 την Ελλάδα συνάντησε έναν οικείο δημόσιο χώρο. Δεν ήταν μόνο τα εξελληνισμένα ονόματα των Γάλλων φιλελλήνων Σατωβριάνδου, Βερανζέρου, Φαβιέρου, Μαιζώνος, Δεριγνύ, Γαμβέτα, Ντελακρουά κ.λπ. που ονοματοθετούν πολυσύχναστους και μη ελληνικούς δρόμους.
Ούτε φυσικά ήταν το μνημείο Γάλλων Φιλελλήνων στο Μεσολόγγι και η «Αψίδα Τουρέ» με τη γαλλική επιγραφή στο μνημείο των Φιλελλήνων -με 61 συμπατριώτες του πεσόντες σε μάχες της Επανάστασης του ’21- στην Εκκλησία Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Ναύπλιο, για να νιώσει άνετα σε φιλόξενο περιβάλλον. Ηταν η συναντίληψη με την ελληνική πλευρά για τη γενναία υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών ως Ευρωπαϊκής Ενωσης από τις επιβουλές τρίτων. Δεν διάλεξε τυχαία εκείνο το σεπτεμβριάτικο απόγευμα τον λόφο της Πνύκας, το πλέον εμβληματικό βήμα των δημοκρατικών αξιών, για να εκφωνήσει την ομιλία του για το μέλλον της Ευρώπης.
Σαν από τους στίχους του Βίκτωρος Ουγκώ σε μετάφραση Κωστή Παλαμά «εκεί όπου των Προπυλαίων υψώνεται γραμμένη η εικόνα, σκόρπισ’ εκεί με του δικού του τού χεριού τη χάρη, κάτι πανώριο σα χαμόγελο του ανθρώπου», με φόντο τη φωτισμένη Ακρόπολη ο λιτός και φινετσάτος Γάλλος πρόεδρος ξεκίνησε τον χαιρετισμό του στην ελληνική γλώσσα: «Πριν από 2.500 χρόνια εδώ, στον λόφο της Πνύκας, οι Αθηναίοι επινόησαν τη Δημοκρατία. Το γεγονός ότι παίρνω τον λόγο εδώ, στο ίδιο μέρος, ενώπιόν σας είναι, το ξέρω, ένα πολύ μεγάλο προνόμιο». Εν μέσω παρατεταμένων χειροκροτημάτων του ελληνικού κοινού, συνέχισε στα γαλλικά, επισημαίνοντας: «Δεν ξέρω αν τα χειροκροτήματα είναι ένδειξη πως πρέπει να σταματήσω να μιλώ στα ελληνικά ή μια ενθάρρυνση επειδή προσπάθησα». Ωστόσο οι ευδιάκριτες γνώσεις του στην ελληνική φιλολογία και η μεγάλη υπόληψη που τρέφει στην Ελληνική Ιστορία επιβεβαιώνονται με τις συχνές αναρτήσεις του στο Διαδίκτυο, με γραμμένα στα ελληνικά μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης του ίδιου και της χώρας του προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Υπό αυτή την οπτική, ο Μακρόν, παρά την απουσία του από τη φετινή ιστορική εθνική επέτειο, συνεχίζει τη σύγχρονη φιλελληνική παράδοση που εγκαινίασε στη Μεταπολίτευση από το Μέγαρο Ελιζέ ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εσταίν.
Ο διάδοχος λάτρης της Ελλάδας
Από την πλευρά του ο 72χρονος πρίγκιπας Κάρολος, πρωτότοκος γιος της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, διάδοχος του βρετανικού θρόνου και μακροβιότερος βασιλιάς εν αναμονή στον κόσμο, διατηρεί με την Ελλάδα περίπου βιωματικές σχέσεις. Δημοσίως έχει αποκαλύψει τους προσωπικούς και ιδιαίτερους δεσμούς του με την Ελλάδα, ενώ τοποθετήθηκε εγγράφως πέρυσι το καλοκαίρι δηλώνοντας ότι «η Ελλάδα είναι μέρος της ταυτότητάς μου». Είναι γνωστό ότι επισκέπτεται ιδιωτικά, μακριά από πρωτόκολλα, υποχρεώσεις και εθιμοτυπίες, τη χώρα σχεδόν κάθε χρόνο, από τότε που πρωτοπάτησε, στα 16 του, σε ελληνικά χώματα πριν από 56 χρόνια. Προτιμά να ταξιδεύει με θαλαμηγό στα νησιά του Ιονίου, ιδίως στην Κέρκυρα, όπου στα ανάκτορα Μον Ρεπό γεννήθηκε ο πατέρας του Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, ο οποίος βαφτίστηκε χριστιανός ορθόδοξος, αλλά έγινε αγγλικανός προκειμένου να παντρευτεί την Ελισάβετ. Οταν τον Μάιο του 2018 ο πρίγκιπας της Ουαλίας επισκέφτηκε επίσημα, για δεύτερη φορά μετά το 1998, την Ελλάδα, στο προς τιμήν του επίσημο δείπνο εμφανίστηκε με μανικετόκουμπα με την ελληνική σημαία, ενώ κατά την αντιφώνησή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, αφού τόνισε την ειλικρινή αγάπη του για την Ελλάδα επισήμανε χαρακτηριστικά πως «στο κάτω-κάτω, είναι η γενέτειρα του πατέρα μου».
Βέβαια, η ίδια χώρα υπήρξε και γενέτειρα του παππού του, από τη μεριά του πατέρα του, πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος. Η δε γιαγιά του, πριγκίπισσα Αλίκη, έζησε τα τελευταία χρόνια της ως ορθόδοξη καλόγρια, με αμέριστη προσφορά προς το ποίμνιο της Εκκλησίας. Ιδρυσε μοναστηριακή αδελφότητα στην Τήνο και μετέπειτα στην Αθήνα, ενώ διατηρούσε δικό της ορθόδοξο παρεκκλήσι στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ έως τον θάνατό της, το 1969. Διόλου τυχαία, ως μέλος ενός μοναρχικού θεσμού που τηρεί απαρέγκλιτα τις οικογενειακές παραδόσεις, ο Κάρολος επισκέπτεται τακτικά το Αγιον Ορος, όπου εξοικειωμένος με το περιβάλλον διαμένει σε ευρύχωρο μοναστικό κελί.
Με την Αθωνική Πολιτεία έχει αναπτύξει στενή πνευματική σχέση σε σημείο μύησης ώστε μερικές βρετανικές εφημερίδες να ισχυρίζονται ότι είναι «κρυπτοορθόδοξος». Είναι μέλος του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Αγίου Ορους», ενώ παλιότερα είχε διοργανώσει έρανο για την αποκατάσταση της Μονής Χιλανδαρίου, η οποία υπέστη εκτεταμένες ζημιές από την πυρκαγιά του 2004. Εχει ακόμη ενισχύσει οικονομικά τα έργα αναστήλωσης της Μονής Βατοπεδίου. Ενα ακραίο, τραβηγμένο από τα μαλλιά, σενάριο μυθολογεί ότι στην ίδια μονή βαφτίστηκε χριστιανός από τον ηγούμενο Εφραίμ, κάτι που μάλλον δεν ισχύει αλλά διαδίδεται για να δικαιολογήσει την ανάρτηση σε κοινή θέα βυζαντινών εικόνων στους τοίχους της ιδιωτικής κατοικίας του στο Χάιγκροουβ, στην κομητεία Γκλόστερσαϊρ της Αγγλίας. Στο Κλάρενς Χάουζ του Λονδίνου, πάντως, στο οποίο επισήμως διαμένει, δεν υπάρχουν -ορατά τουλάχιστον- θρησκευτικά εικονοστάσια και ορθόδοξα κειμήλια.
Οποιες, τέλος πάντων, υποτίθεται πως είναι οι μύχιες θρησκευτικές πεποιθήσεις του, σε κάθε αναφορά του στην Ελλάδα υπογραμμίζει τους κοινούς αγώνες της με τη Μεγάλη Βρετανία για ελευθερία και δημοκρατία, ενώ εξαίρει τον ρόλο του λόρδου Μπάιρον και του ναυάρχου Κόδριγκτον στην Ελληνική Επανάσταση. Παράλληλα, ως γνώστης της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας εγκωμιάζει τον μεγάλο αριθμό Βρετανών, μελών ή όχι, του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου, οι οποίοι ως ανιδιοτελείς εθελοντές στρατεύτηκαν και συνέδραμαν στον αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων σε Μοριά και Ρούμελη, ενώ κατόπιν συνεισέφεραν στη διάρθρωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Ανάμεσα στους φιλέλληνες ξεχωρίζει τους Φίνλεϊ, Τρελώνη, Αστιγξ, Γκίλφορντ, Τόμας Γκόρντον, Λέστερ Στάνχοπ κ.λπ. Και παρότι μέλος της φλεγματικής βασιλικής οικογένειας που σπανίως εκστομίζει δημοσίως καλό λόγο για τους πολιτικούς, ο ίδιος αναγνωρίζει με τακτ τη συμβολή στην Επανάσταση του ’21 των πολιτικών Ουίλλιαμ Γλάδστων και Γεωργίου Κάνινγκ, του οποίου ο μαρμάρινος ανδριάντας κοσμεί την ομώνυμη πλατεία στο κέντρο της Αθήνας. Οπως και να ’χει, ο Κάρολος είναι μια εγκάρδια, ευγενική, καλλιτεχνικά ψαγμένη, περιβαλλοντικά ευαίσθητη και φιλανθρωπική φιγούρα. Πολύ πιο συμπαθής στην πραγματικότητα από εκείνη τη στριφνή, ανάποδη και καμπούρικη καρικατούρα του που παρουσιάζεται στο σίριαλ «The Crown». Οσο για τον έμπρακτα μοντέρνο φιλελληνισμό του δεν αμφιβάλλει κανείς. Τον υπηρετεί και τον εκδηλώνει όχι πια με βόλια, μπαρούτι, γρόσια και αυτοθυσία, αλλά μέσω των φιλανθρωπικών του ιδρυμάτων.
Ο θεοσεβούμενος Ρώσος
Μιχαήλ Μισούστιν (Πρωθυπουργός της Ρωσίας) Ερχεται επισήμως στην Ελλάδα να εκπροσωπήσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Ρωσίας και να παραβρεθεί στην τελετή της 25ης Μαρτίου
Ο 55χρονος Μιχαήλ Μισούστιν, πάλι, προέρχεται από μια χώρα που έχει εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την Επανάσταση του ’21 από την πρώιμη κιόλας, μετά τα αποτυχημένα Ορλωφικά, αναμονή των σκλαβωμένων Ελλήνων για τον ομόθρησκο σωτήρα «Μόσκοβο που θα φέρει το σεφέρι». Αλλωστε στο ρωσικό λιμάνι της Οδησσού στη Μαύρη Θάλασσα τρεις απόδημοι Ελληνες, οι Σκουφάς, Ξάνθος και Τσακάλωφ, ίδρυσαν τη μυστική οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας, με σκοπό την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού από τη βασανισμένη Ελλάδα. Στον τσαρικό Στρατό υπηρέτησαν ως αξιωματικοί οι Υψηλάντηδες, ενώ υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας διατέλεσε και ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Από την ίδια χώρα προέρχονται οι τρεις αδελφοί Μπερέζνσκι που πολέμησαν μαζί με τους Ελληνες καπεταναίους στις μάχες της Επανάστασης και άφησαν σε αυτές το αίμα και τα κόκαλά τους. Από το «ξανθό γένος» αντλούν τις ρίζες τους ο Ιβάν Αφανάσιεφ στο πυρπολικό του Ψαριανού μπουρλοτιέρη Παπανικολή, ο Νικόλαος Ράικο της εκστρατείας στη Χίο και επί Καποδίστρια φρούραρχος του Παλαμηδίου, ο στρατηγός Βασίλη Τσουκώφ, που χορηγούσε στρατιωτικό υλικό στους Φιλικούς, ενώ από το σώμα των Κοζάκων ο συνταγματάρχης Βασίλη Σκολτάνωφ οργάνωνε εθελοντικά σώματα Ρώσων για να πολεμήσουν στην Ελληνική Επανάσταση. Ανεξάρτητα από το αν οι Τσάροι αντιμετώπιζαν συμφεροντολογικά τους ανυπότακτους Ελληνες, σαν αιχμηρό χαλίκι στα πασουμάκια του εκάστοτε Οθωμανού σουλτάνου, υπήρχαν πάντα ανυστερόβουλοι Ρώσοι που στοιχήθηκαν ηρωικά με τους εξεγερμένους επαναστάτες.
Ενδεχομένως, ο από πέρυσι τον Ιανουάριο Ρώσος πρωθυπουργός να γνωρίζει ή το πιθανότερο κρίνεται να αγνοεί αυτές τις τολμηρές αγωνιστικές πρωτοβουλίες των προ δύο αιώνων θαρραλέων συμπατριωτών του. Χαμηλού προφίλ, τεχνοκράτης καριέρας με ειδίκευση στην ψηφιακή φορολόγηση, είναι για τα ΜΜΕ της χώρας του «ένας θαυμάσιος γραφειοκράτης, με την καλύτερη έννοια της λέξης». Μοσχοβίτης, πατέρας τριών παιδιών με την επιχειρηματία και εκατομμυριούχο σύζυγό του, ερασιτέχνης μουσικός και πιανίστας, αλλά κυρίως φανατικός οπαδός του χόκεϊ επί πάγου, πράγμα που τον σύνδεσε με τον έτερο φαν του αθλήματος Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν μοιάζει με τον πολιτικό που θα δονούνταν από ενθουσιασμό στον παλμό της ένδοξης επαναστατικής ιστορίας μιας ξένης χώρας, έστω και χριστιανικά ορθόδοξης. Τα φαινόμενα, ωστόσο, ενίοτε απατούν, καθώς κι αυτός συνδέεται με την Ελλάδα μέσω της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης του. Ακολούθησε, μάλιστα, ως θεοσεβούμενος την παράδοση που εγκαινίασε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με τις δύο επισκέψεις του στην Αθωνική Πολιτεία το 2005 και το 2016.
Αν και ο προκάτοχός του στο πρωθυπουργικό αξίωμα Ντμίτρι Μεντβέντεφ δεν πάτησε ποτέ εδώ το πόδι του -έστειλε όμως τη σύζυγό του Σβετλάνα με καλυμμένο το κεφάλι της με μια λευκή μαντίλα να προσκυνήσει ευλαβικά τα ιερά λείψανα του Αγίου Δημητρίου στον Ναό του πολιούχου της Θεσσαλονίκης-, ο Μισούστιν αποφάσισε να επισκεφτεί ιδιωτικώς το περασμένο φθινόπωρο το Αγιον Ορος. Ισως να εκπλήρωνε κάποιο τάμα, αφού τον Μάιο του 2020 διαγνώστηκε με κορωνοϊό, νοσηλεύτηκε σε κρατικό νοσοκομείο και αντικαταστάθηκε προσωρινά στα πρωθυπουργικά του καθήκοντα από τον πρώτο αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης Αντρέι Μπελοούσοφ. Αφού ανένηψε στα τέλη Σεπτεμβρίου, έφτασε αεροπορικώς στη Θεσσαλονίκη με σχετικά μικρή προσωπική συνοδεία, αναντίστοιχη για το υψηλόβαθμο αξίωμά του σε μια μεγάλη χώρα.
Και, το παράδοξο, δίχως δημοσιογραφική κάλυψη, δεδομένου ότι τέτοιες ευκαιρίες ευσεβούς δημοσιοποίησης «πουλάνε» στην ορθόδοξη πλειονότητα των πιστών του ρωσικού λαού, ο οποίος, σύμφωνα με τον Πατριάρχη Κύριλλο, έχει χτίσει 30.000 ναούς μέσα σε δέκα χρόνια. Ο ίδιος, πάντως, κατευθύνθηκε ταπεινά στην Ουρανούπολη και από εκεί εισήλθε με σκάφος στο «Περιβόλι της Παναγιάς». Μετέβη στη ρωσική Μονή Παντελεήμονος, επισκέφτηκε τη Μονή Βατοπεδίου και πιθανώς διανυκτέρευσε στη Μονή Φιλοθέου. Και όπως αθόρυβα ήρθε, έτσι και σιωπηλά αποχώρησε. Τώρα, βέβαια, αφότου αρνήθηκε ο πρόεδρος Πούτιν την πρόσκληση, έρχεται επισήμως στην Ελλάδα να εκπροσωπήσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Ρωσίας και να παραβρεθεί στην τελετή για τον εορτασμό της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου.
Γκραβούρα από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η 20ή Οκτωβρίου 1827 αποτέλεσε μία εκ των τελικών πράξεων επίλυσης του «ελληνικού ζητήματος»
Ο Γάλλος φίλος
Παρά την αναγκαστική μη προσέλευσή του στις εκδηλώσεις της επετείου, ο 43χρονος πρόεδρος Μακρόν θεωρείται αληθινός φίλος και πραγματικά αλληλέγγυος υποστηρικτής της χώρας. Ως ένθερμος υπερασπιστής των ευρωπαϊκών αξιών και του Διεθνούς Δικαίου δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο. Ωστόσο κρίνεται ότι ο φιλελληνισμός του ρυμουλκείται μάλλον από τον φιλοευρωπαϊσμό του. Υπάρχουν, όμως, διαυγέστερες ιχνηλατήσεις για την εγγύτητά του με την Ελλάδα. Οταν κατά τον πρώτο χρόνο της προεδρικής του θητείας επισκέφτηκε το 2017 την Ελλάδα συνάντησε έναν οικείο δημόσιο χώρο. Δεν ήταν μόνο τα εξελληνισμένα ονόματα των Γάλλων φιλελλήνων Σατωβριάνδου, Βερανζέρου, Φαβιέρου, Μαιζώνος, Δεριγνύ, Γαμβέτα, Ντελακρουά κ.λπ. που ονοματοθετούν πολυσύχναστους και μη ελληνικούς δρόμους.
Ούτε φυσικά ήταν το μνημείο Γάλλων Φιλελλήνων στο Μεσολόγγι και η «Αψίδα Τουρέ» με τη γαλλική επιγραφή στο μνημείο των Φιλελλήνων -με 61 συμπατριώτες του πεσόντες σε μάχες της Επανάστασης του ’21- στην Εκκλησία Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Ναύπλιο, για να νιώσει άνετα σε φιλόξενο περιβάλλον. Ηταν η συναντίληψη με την ελληνική πλευρά για τη γενναία υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών ως Ευρωπαϊκής Ενωσης από τις επιβουλές τρίτων. Δεν διάλεξε τυχαία εκείνο το σεπτεμβριάτικο απόγευμα τον λόφο της Πνύκας, το πλέον εμβληματικό βήμα των δημοκρατικών αξιών, για να εκφωνήσει την ομιλία του για το μέλλον της Ευρώπης.
Σαν από τους στίχους του Βίκτωρος Ουγκώ σε μετάφραση Κωστή Παλαμά «εκεί όπου των Προπυλαίων υψώνεται γραμμένη η εικόνα, σκόρπισ’ εκεί με του δικού του τού χεριού τη χάρη, κάτι πανώριο σα χαμόγελο του ανθρώπου», με φόντο τη φωτισμένη Ακρόπολη ο λιτός και φινετσάτος Γάλλος πρόεδρος ξεκίνησε τον χαιρετισμό του στην ελληνική γλώσσα: «Πριν από 2.500 χρόνια εδώ, στον λόφο της Πνύκας, οι Αθηναίοι επινόησαν τη Δημοκρατία. Το γεγονός ότι παίρνω τον λόγο εδώ, στο ίδιο μέρος, ενώπιόν σας είναι, το ξέρω, ένα πολύ μεγάλο προνόμιο». Εν μέσω παρατεταμένων χειροκροτημάτων του ελληνικού κοινού, συνέχισε στα γαλλικά, επισημαίνοντας: «Δεν ξέρω αν τα χειροκροτήματα είναι ένδειξη πως πρέπει να σταματήσω να μιλώ στα ελληνικά ή μια ενθάρρυνση επειδή προσπάθησα». Ωστόσο οι ευδιάκριτες γνώσεις του στην ελληνική φιλολογία και η μεγάλη υπόληψη που τρέφει στην Ελληνική Ιστορία επιβεβαιώνονται με τις συχνές αναρτήσεις του στο Διαδίκτυο, με γραμμένα στα ελληνικά μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης του ίδιου και της χώρας του προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Υπό αυτή την οπτική, ο Μακρόν, παρά την απουσία του από τη φετινή ιστορική εθνική επέτειο, συνεχίζει τη σύγχρονη φιλελληνική παράδοση που εγκαινίασε στη Μεταπολίτευση από το Μέγαρο Ελιζέ ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εσταίν.
ΦΛΟΡΑΝΣ ΠΑΡΛΙ (Υπουργός Αμυνας της Γαλλίας): Θα εκπροσωπήσει τη Γαλλία μετά την ακύρωση της επίσκεψης του Εμανουέλ Μακρόν, λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης με την πανδημία
Ο διάδοχος λάτρης της Ελλάδας
Από την πλευρά του ο 72χρονος πρίγκιπας Κάρολος, πρωτότοκος γιος της βασίλισσας Ελισάβετ Β’, διάδοχος του βρετανικού θρόνου και μακροβιότερος βασιλιάς εν αναμονή στον κόσμο, διατηρεί με την Ελλάδα περίπου βιωματικές σχέσεις. Δημοσίως έχει αποκαλύψει τους προσωπικούς και ιδιαίτερους δεσμούς του με την Ελλάδα, ενώ τοποθετήθηκε εγγράφως πέρυσι το καλοκαίρι δηλώνοντας ότι «η Ελλάδα είναι μέρος της ταυτότητάς μου». Είναι γνωστό ότι επισκέπτεται ιδιωτικά, μακριά από πρωτόκολλα, υποχρεώσεις και εθιμοτυπίες, τη χώρα σχεδόν κάθε χρόνο, από τότε που πρωτοπάτησε, στα 16 του, σε ελληνικά χώματα πριν από 56 χρόνια. Προτιμά να ταξιδεύει με θαλαμηγό στα νησιά του Ιονίου, ιδίως στην Κέρκυρα, όπου στα ανάκτορα Μον Ρεπό γεννήθηκε ο πατέρας του Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, ο οποίος βαφτίστηκε χριστιανός ορθόδοξος, αλλά έγινε αγγλικανός προκειμένου να παντρευτεί την Ελισάβετ. Οταν τον Μάιο του 2018 ο πρίγκιπας της Ουαλίας επισκέφτηκε επίσημα, για δεύτερη φορά μετά το 1998, την Ελλάδα, στο προς τιμήν του επίσημο δείπνο εμφανίστηκε με μανικετόκουμπα με την ελληνική σημαία, ενώ κατά την αντιφώνησή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, αφού τόνισε την ειλικρινή αγάπη του για την Ελλάδα επισήμανε χαρακτηριστικά πως «στο κάτω-κάτω, είναι η γενέτειρα του πατέρα μου».
Βέβαια, η ίδια χώρα υπήρξε και γενέτειρα του παππού του, από τη μεριά του πατέρα του, πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος. Η δε γιαγιά του, πριγκίπισσα Αλίκη, έζησε τα τελευταία χρόνια της ως ορθόδοξη καλόγρια, με αμέριστη προσφορά προς το ποίμνιο της Εκκλησίας. Ιδρυσε μοναστηριακή αδελφότητα στην Τήνο και μετέπειτα στην Αθήνα, ενώ διατηρούσε δικό της ορθόδοξο παρεκκλήσι στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ έως τον θάνατό της, το 1969. Διόλου τυχαία, ως μέλος ενός μοναρχικού θεσμού που τηρεί απαρέγκλιτα τις οικογενειακές παραδόσεις, ο Κάρολος επισκέπτεται τακτικά το Αγιον Ορος, όπου εξοικειωμένος με το περιβάλλον διαμένει σε ευρύχωρο μοναστικό κελί.
Με την Αθωνική Πολιτεία έχει αναπτύξει στενή πνευματική σχέση σε σημείο μύησης ώστε μερικές βρετανικές εφημερίδες να ισχυρίζονται ότι είναι «κρυπτοορθόδοξος». Είναι μέλος του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Αγίου Ορους», ενώ παλιότερα είχε διοργανώσει έρανο για την αποκατάσταση της Μονής Χιλανδαρίου, η οποία υπέστη εκτεταμένες ζημιές από την πυρκαγιά του 2004. Εχει ακόμη ενισχύσει οικονομικά τα έργα αναστήλωσης της Μονής Βατοπεδίου. Ενα ακραίο, τραβηγμένο από τα μαλλιά, σενάριο μυθολογεί ότι στην ίδια μονή βαφτίστηκε χριστιανός από τον ηγούμενο Εφραίμ, κάτι που μάλλον δεν ισχύει αλλά διαδίδεται για να δικαιολογήσει την ανάρτηση σε κοινή θέα βυζαντινών εικόνων στους τοίχους της ιδιωτικής κατοικίας του στο Χάιγκροουβ, στην κομητεία Γκλόστερσαϊρ της Αγγλίας. Στο Κλάρενς Χάουζ του Λονδίνου, πάντως, στο οποίο επισήμως διαμένει, δεν υπάρχουν -ορατά τουλάχιστον- θρησκευτικά εικονοστάσια και ορθόδοξα κειμήλια.
Οποιες, τέλος πάντων, υποτίθεται πως είναι οι μύχιες θρησκευτικές πεποιθήσεις του, σε κάθε αναφορά του στην Ελλάδα υπογραμμίζει τους κοινούς αγώνες της με τη Μεγάλη Βρετανία για ελευθερία και δημοκρατία, ενώ εξαίρει τον ρόλο του λόρδου Μπάιρον και του ναυάρχου Κόδριγκτον στην Ελληνική Επανάσταση. Παράλληλα, ως γνώστης της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας εγκωμιάζει τον μεγάλο αριθμό Βρετανών, μελών ή όχι, του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου, οι οποίοι ως ανιδιοτελείς εθελοντές στρατεύτηκαν και συνέδραμαν στον αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων σε Μοριά και Ρούμελη, ενώ κατόπιν συνεισέφεραν στη διάρθρωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Ανάμεσα στους φιλέλληνες ξεχωρίζει τους Φίνλεϊ, Τρελώνη, Αστιγξ, Γκίλφορντ, Τόμας Γκόρντον, Λέστερ Στάνχοπ κ.λπ. Και παρότι μέλος της φλεγματικής βασιλικής οικογένειας που σπανίως εκστομίζει δημοσίως καλό λόγο για τους πολιτικούς, ο ίδιος αναγνωρίζει με τακτ τη συμβολή στην Επανάσταση του ’21 των πολιτικών Ουίλλιαμ Γλάδστων και Γεωργίου Κάνινγκ, του οποίου ο μαρμάρινος ανδριάντας κοσμεί την ομώνυμη πλατεία στο κέντρο της Αθήνας. Οπως και να ’χει, ο Κάρολος είναι μια εγκάρδια, ευγενική, καλλιτεχνικά ψαγμένη, περιβαλλοντικά ευαίσθητη και φιλανθρωπική φιγούρα. Πολύ πιο συμπαθής στην πραγματικότητα από εκείνη τη στριφνή, ανάποδη και καμπούρικη καρικατούρα του που παρουσιάζεται στο σίριαλ «The Crown». Οσο για τον έμπρακτα μοντέρνο φιλελληνισμό του δεν αμφιβάλλει κανείς. Τον υπηρετεί και τον εκδηλώνει όχι πια με βόλια, μπαρούτι, γρόσια και αυτοθυσία, αλλά μέσω των φιλανθρωπικών του ιδρυμάτων.
Ο θεοσεβούμενος Ρώσος
Μιχαήλ Μισούστιν (Πρωθυπουργός της Ρωσίας) Ερχεται επισήμως στην Ελλάδα να εκπροσωπήσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Ρωσίας και να παραβρεθεί στην τελετή της 25ης Μαρτίου
Ο 55χρονος Μιχαήλ Μισούστιν, πάλι, προέρχεται από μια χώρα που έχει εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με την Επανάσταση του ’21 από την πρώιμη κιόλας, μετά τα αποτυχημένα Ορλωφικά, αναμονή των σκλαβωμένων Ελλήνων για τον ομόθρησκο σωτήρα «Μόσκοβο που θα φέρει το σεφέρι». Αλλωστε στο ρωσικό λιμάνι της Οδησσού στη Μαύρη Θάλασσα τρεις απόδημοι Ελληνες, οι Σκουφάς, Ξάνθος και Τσακάλωφ, ίδρυσαν τη μυστική οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας, με σκοπό την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού από τη βασανισμένη Ελλάδα. Στον τσαρικό Στρατό υπηρέτησαν ως αξιωματικοί οι Υψηλάντηδες, ενώ υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας διατέλεσε και ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Από την ίδια χώρα προέρχονται οι τρεις αδελφοί Μπερέζνσκι που πολέμησαν μαζί με τους Ελληνες καπεταναίους στις μάχες της Επανάστασης και άφησαν σε αυτές το αίμα και τα κόκαλά τους. Από το «ξανθό γένος» αντλούν τις ρίζες τους ο Ιβάν Αφανάσιεφ στο πυρπολικό του Ψαριανού μπουρλοτιέρη Παπανικολή, ο Νικόλαος Ράικο της εκστρατείας στη Χίο και επί Καποδίστρια φρούραρχος του Παλαμηδίου, ο στρατηγός Βασίλη Τσουκώφ, που χορηγούσε στρατιωτικό υλικό στους Φιλικούς, ενώ από το σώμα των Κοζάκων ο συνταγματάρχης Βασίλη Σκολτάνωφ οργάνωνε εθελοντικά σώματα Ρώσων για να πολεμήσουν στην Ελληνική Επανάσταση. Ανεξάρτητα από το αν οι Τσάροι αντιμετώπιζαν συμφεροντολογικά τους ανυπότακτους Ελληνες, σαν αιχμηρό χαλίκι στα πασουμάκια του εκάστοτε Οθωμανού σουλτάνου, υπήρχαν πάντα ανυστερόβουλοι Ρώσοι που στοιχήθηκαν ηρωικά με τους εξεγερμένους επαναστάτες.
Ενδεχομένως, ο από πέρυσι τον Ιανουάριο Ρώσος πρωθυπουργός να γνωρίζει ή το πιθανότερο κρίνεται να αγνοεί αυτές τις τολμηρές αγωνιστικές πρωτοβουλίες των προ δύο αιώνων θαρραλέων συμπατριωτών του. Χαμηλού προφίλ, τεχνοκράτης καριέρας με ειδίκευση στην ψηφιακή φορολόγηση, είναι για τα ΜΜΕ της χώρας του «ένας θαυμάσιος γραφειοκράτης, με την καλύτερη έννοια της λέξης». Μοσχοβίτης, πατέρας τριών παιδιών με την επιχειρηματία και εκατομμυριούχο σύζυγό του, ερασιτέχνης μουσικός και πιανίστας, αλλά κυρίως φανατικός οπαδός του χόκεϊ επί πάγου, πράγμα που τον σύνδεσε με τον έτερο φαν του αθλήματος Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν μοιάζει με τον πολιτικό που θα δονούνταν από ενθουσιασμό στον παλμό της ένδοξης επαναστατικής ιστορίας μιας ξένης χώρας, έστω και χριστιανικά ορθόδοξης. Τα φαινόμενα, ωστόσο, ενίοτε απατούν, καθώς κι αυτός συνδέεται με την Ελλάδα μέσω της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης του. Ακολούθησε, μάλιστα, ως θεοσεβούμενος την παράδοση που εγκαινίασε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με τις δύο επισκέψεις του στην Αθωνική Πολιτεία το 2005 και το 2016.
Αν και ο προκάτοχός του στο πρωθυπουργικό αξίωμα Ντμίτρι Μεντβέντεφ δεν πάτησε ποτέ εδώ το πόδι του -έστειλε όμως τη σύζυγό του Σβετλάνα με καλυμμένο το κεφάλι της με μια λευκή μαντίλα να προσκυνήσει ευλαβικά τα ιερά λείψανα του Αγίου Δημητρίου στον Ναό του πολιούχου της Θεσσαλονίκης-, ο Μισούστιν αποφάσισε να επισκεφτεί ιδιωτικώς το περασμένο φθινόπωρο το Αγιον Ορος. Ισως να εκπλήρωνε κάποιο τάμα, αφού τον Μάιο του 2020 διαγνώστηκε με κορωνοϊό, νοσηλεύτηκε σε κρατικό νοσοκομείο και αντικαταστάθηκε προσωρινά στα πρωθυπουργικά του καθήκοντα από τον πρώτο αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης Αντρέι Μπελοούσοφ. Αφού ανένηψε στα τέλη Σεπτεμβρίου, έφτασε αεροπορικώς στη Θεσσαλονίκη με σχετικά μικρή προσωπική συνοδεία, αναντίστοιχη για το υψηλόβαθμο αξίωμά του σε μια μεγάλη χώρα.
Και, το παράδοξο, δίχως δημοσιογραφική κάλυψη, δεδομένου ότι τέτοιες ευκαιρίες ευσεβούς δημοσιοποίησης «πουλάνε» στην ορθόδοξη πλειονότητα των πιστών του ρωσικού λαού, ο οποίος, σύμφωνα με τον Πατριάρχη Κύριλλο, έχει χτίσει 30.000 ναούς μέσα σε δέκα χρόνια. Ο ίδιος, πάντως, κατευθύνθηκε ταπεινά στην Ουρανούπολη και από εκεί εισήλθε με σκάφος στο «Περιβόλι της Παναγιάς». Μετέβη στη ρωσική Μονή Παντελεήμονος, επισκέφτηκε τη Μονή Βατοπεδίου και πιθανώς διανυκτέρευσε στη Μονή Φιλοθέου. Και όπως αθόρυβα ήρθε, έτσι και σιωπηλά αποχώρησε. Τώρα, βέβαια, αφότου αρνήθηκε ο πρόεδρος Πούτιν την πρόσκληση, έρχεται επισήμως στην Ελλάδα να εκπροσωπήσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Ρωσίας και να παραβρεθεί στην τελετή για τον εορτασμό της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου.
Γκραβούρα από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η 20ή Οκτωβρίου 1827 αποτέλεσε μία εκ των τελικών πράξεων επίλυσης του «ελληνικού ζητήματος»
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Ειδήσεις
Δημοφιλή
Σχολιασμένα