Γιατί Φίλιππος και Ελισάβετ δεν ήρθαν ποτέ στην Ελλάδα

Το φιλελληνικό κύμα που φύσηξε, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, πάνω από την Ευρώπη και ξεσήκωσε τους εταίρους στο πλευρό των επαναστατημένων Ελλήνων, θυμηθήκαμε εκ νέου, 200 χρόνια μετά, μέσα από τα ένθερμα λόγια των Εμανουέλ Μακρόν, πρίγκιπα Καρόλου, Μιχαήλ Μισούστιν. Γιατί μπορεί ο πρόεδρος της Γαλλίας να μην κατάφερε να παραστεί λόγω έξαρσης της πανδημίας στους ελληνικούς εορτασμούς, αλλά ήταν ωσεί παρών: όχι μόνο έστειλε τις δικές του ευχές και μήνυμα πρακτικής και πραγματικής συμπαράστασης στο πλευρό των Ελλήνων, αλλά και φρόντισε να προβάλει τους στενούς δεσμούς Ελλάδας - Γαλλίας, θυμίζοντας την επέτειο από τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης στην ίδια του τη χώρα (πολλά κτίρια στο Παρίσι στολίστηκαν με τις ελληνικές σημαίες). Επιπλέον, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ και τον Νίκο Αλιάγα, ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε ότι το ανθρωπιστικό πνεύμα για εκείνον φέρει ελληνική σφραγίδα, όπως και οι θεωρητικές του σκέψεις που γαλουχήθηκαν μέσα από το πνεύμα του Αριστοτέλη και του Παρμενίδη.

Αντίστοιχα και ο πρίγκιπας Κάρολος δεν έδειξε καθόλου να υπολείπεται σε ένθερμο σθένος: ύψωσε στα ελληνικά τη φωνή του αποστηθίζοντας στίχους από τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό και το «Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά», ενώ άφησε να φανεί ένα δάκρυ, γεγονός σπάνιο για τους ανέκφραστους ανθρώπους των βρετανικών ανακτόρων, στο άκουσμα του Ελληνικού Εθνικού Υμνου κατά την κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη.




Ακόμα και ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν φρόντισε να υπογραμμίσει τα φιλελληνικά του αισθήματα, τονίζοντας την αμοιβαία υποστήριξη Ελλάδας και Ρωσίας σε κρίσιμες στιγμές, όπως όταν «Ρώσοι αξιωματικοί του ναυτικού συμμετείχαν στη διεθνή ειρηνευτική αποστολή στην Κρήτη. Ρώσοι στρατιώτες και αξιωματικοί πολέμησαν στο Μακεδονικό Μέτωπο κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολέμησαν δίπλα-δίπλα με τους Ελληνες αντάρτες εναντίον των εισβολέων ναζί». Παράλληλα, γνωστός για τα σεβαστικά του ιδεώδη, ο Ρώσος πρωθυπουργός θύμισε το επερχόμενο έτος Ιστορίας του Ελληνο-Ρωσικού Σταυρού, που θα τονώσει ακόμα περισσότερο τις ελληνορωσικές σχέσεις, που πλέον έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς την ορθοδοξία.




Εμανουέλ Μακρόν: «Η δική σας ελευθερία είναι η δική μας»

Ισως τελικά να είναι μια ελάχιστη λεπτομέρεια η απουσία του Μακρόν από τους εορτασμούς, τα συμβολικά εγκαίνια της Εθνικής Πινακοθήκης και τη μεγαλοπρεπή παρέλαση, αφού φρόντισε να τιμήσει τη χώρα μας με κάθε τρόπο. Δίνοντας έμφαση στην έμπρακτη και όχι θεωρητική συμπαράσταση, τόνισε ότι «είμαστε εδώ και θα είμαστε στο πλευρό όταν η Ιστορία γίνεται άδικη μαζί σας, όταν η αλληλεγγύη μερικές φορές μπορεί να απουσιάζει ή όταν υπάρχει απειλή. Γιατί η δική σας ελευθερία είναι η δική μας». Πρόκειται ίσως για το πιο ένθερμο μήνυμα που έχει ακουστεί από ξένο πρόεδρο όχι μόνο με αφορμή μια μεγάλη επέτειο όπως τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 2021, αλλά γενικά, καθώς η φράση του αυτή ξανακούστηκε και στο τέλος του μηνύματός του, όταν είπε στα ελληνικά: «Η δική σας ελευθερία είναι η δική μας». 



Μακρόν έχει άλλωστε αποδείξει, με κάθε τρόπο, ότι είναι πραγματικός φίλος και αρωγός της χώρας μας, παρεμβαίνοντας σε κρίσιμες στιγμές και φροντίζοντας πριν από λίγα χρόνια να πράξει κάτι αντίστοιχο, την ώρα που έπεφτε ο ήλιος, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα, σε μια αντίστοιχα δύσκολη φάση, από τον τον συμβολικό τόπο της δημοκρατίας, την Πνύκα. Τώρα, παραμένοντας αναγκαστικά στα Ηλύσια Πεδία, αλλά φορώντας το απαραίτητο κουστούμι για την περίσταση, θέλησε να στείλει ένα μήνυμα ειρήνης και σημαίνοντος συμβολισμού που πάντα ενέχει και αποθεώνει την Ελλάδα.

«Η θέληση της Ελλάδας για ελευθερία υπήρξε και παραμένει σημείο αναφοράς, ένα καθοριστικό σημείο, ένα φως», είπε, αποδεικνύοντας ότι τα μαθήματα που έλαβε σε νεαρή ηλικία από τον Γάλλο φιλόσοφο Πολ Ρικέρ (για τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα, την Παρμενίδεια φιλοσοφία) ήταν αυτά που εμπότισαν τις αρχές και την ιδεολογία του. Αυτό τόνισε και στη συνέντευξή του στον Νίκο Αλιάγα στην ΕΡΤ, λέγοντας ότι η φιλοσοφία του Παρμενίδη λειτουργεί κατά κάποιο τρόπο παρηγορητικά γι’ αυτόν, καθώς επανέρχεται σε αυτά τα διαβάσματα κάθε φορά που θέλει να δει τα πράγματα καθαρά.

Ξέρει, άλλωστε, ότι οι προκάτοχοί του Γάλλοι πρόεδροι εμπνέονταν, αν μη τι άλλο, από αντίστοιχα ιδανικά, όπως και οι αγαπημένοι του συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες. Είχε υπόψη του και ανέφερε χαρακτηριστικά τον Ντελακρουά, γνωρίζοντας ότι οι δικοί του πίνακες, που εκτίθενται αυτή τη στιγμή στην Εθνική Πινακοθήκη, έκαναν γνωστό παντού τον ελληνικό αγώνα. Αντίστοιχα τόνισε ότι από την Ελληνική Επανάσταση ήταν εμπνευσμένα τα ποιήματα του Βίκτορ Ουγκό, που καλλιέργησαν το κλίμα αρωγής και συμπαράστασης προς τον ελληνικό λαό, φροντίζοντας να μας θυμίσει μερικά.

Και αυτό λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο αμφίδρομα. «Οι Ελληνες επαναστάτες μελέτησαν τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού», τόνισε στην ομιλία του ο κ. Μακρόν, για να συμπληρώσει δίνοντας ένα μάθημα Ιστορίας: «Κάποιοι εξ αυτών είχαν πολεμήσει κατά τη Γαλλική Επανάσταση και τους Ναπολεόντειους Πολέμους κι έτσι, το 1821, ένα διεθνές κίνημα διανόησης, ανθρωπισμού, ένα κίνημα εθελοντών ξεσηκώθηκε σ’ ολόκληρη την Ευρώπη για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ηταν το κίνημα των αγωνιστών της ελευθερίας, των Ελλήνων που φονεύονταν σε συνθήκες φρικτής βαναυσότητας για την ανεξαρτησία, την ελευθερία, τη δημιουργία της σύγχρονης Ελλάδας.

Σημαιοφόροι αυτού του αγώνα υπήρξαν ο λόρδος Βύρωνας, ο Ντελακρουά, ο Ουγκό, ο Πούσκιν, ο Σατωβριάνδος. Και πέρα από αυτούς τους επιφανείς φιλέλληνες, ο πόλεμος της Ελληνικής Επανάστασης έδωσε την πρώτη ώθηση μιας καθαρά λαϊκής διεθνούς αλληλεγγύης στην Ιστορία, όπου ο καθένας μπορούσε να συνεισφέρει αγοράζοντας μια παρτιτούρα, παρακολουθώντας μια παράσταση, προσφέροντας χρήματα, ζώντας ένα μέρος αυτού του αγώνα». Κάπως έτσι άλλωστε αναβίωσε έντονα το ελληνικό ανθρωπιστικό πνεύμα ο λεγόμενος Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, στον οποίο ο Γάλλος πρόεδρος ομνύει με κάθε τρόπο - και φροντίζει να υπενθυμίζει στους κάπως λιγότερο καλλιεργημένους τεχνοκράτες των Βρυξελλών. «Η βούληση της Ελλάδας για ελευθερία υπήρξε και παραμένει σημείο αναφοράς, ένα καθοριστικό σημείο, ένα φως για την Ευρώπη.

Η ιδέα αυτή που έχουμε σήμερα οι Ευρωπαίοι για εμάς τους ίδιους, για την ήπειρό μας, για τις προσδοκίες μας από την Ευρώπη, την αλληλεγγύη μας, η ιδέα αυτή πιστεύω ακράδαντα ότι προέρχεται επίσης από τους αγώνες του 1821», τόνισε καλώντας τους πάντες να εμπνευστούν ακριβώς «από τα ιδεώδη του 1821, από τη δράση του λαού, την ώθηση του πνεύματος και της αλληλεγγύης. Ας θυμηθούμε με αφορμή αυτή την επέτειο ότι η σχέση φιλίας με την Ελλάδα έχει περάσει από τα όπλα με τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και τη γαλλική στρατιωτική αποστολή στον Μοριά, αλλά κυρίως από τα γράμματα, την τέχνη, το πάθος του λαού για έναν δίκαιο σκοπό, το αίσθημα ότι το να είσαι Ευρωπαίος σήμαινε να αγαπάς την ελευθερία, να υπερασπίζεσαι έναν πολιτισμό και τις ιδέες του». Βέβαια, ως αριστοτελιστής, ομολόγησε πως θα ήθελε περισσότερη ισορροπία σε τόσο ταραγμένους καιρούς -ενδεχομένως και καλύτερη πολιτική εκ μέρους των Ευρωπαίων.

Κατά τη συνέντευξή στον Νίκο Αλιάγα, μίλησε αναλυτικά επίσης για το Μεταναστευτικό, τονίζοντας ότι η Ελλάδα παραμένει η χώρα που θα δεχτεί πρώτη το εκάστοτε προσφυγικό κύμα. Υπενθύμισε στους εταίρους τον καίριο ρόλο που παίζει η χώρα μας ως θεματοφύλακας των ευρωπαϊκών συνόρων - και απέναντι σε μια εχθρική, προς το παρόν, Τουρκία. Εννοείται ότι υποσχέθηκε πως θα επισκεφθεί την Ελλάδα με την πρώτη ευκαιρία και πως είναι δίπλα μας με καθε τρόπο - έμπρακτα και στην ουσία.

Η επιστροφή ενός φιλέλληνα

Σαρωτικό ήταν το πέρασμα του Καρόλου από την Ελλάδα ύστερα από τις εκδηλώσεις της πραγματικής αγάπης και θαυμασμού του, με τα δάκρυα που άφησε να φανούν κατά το άκουσμα του Εθνικού Υμνου μπροστά από την Ελληνική Βουλή -εκεί όπου κάποτε διέμενε ένας Ελληνας πρόγονός του!-, επιδεικνύοντας πραγματικό ενδιαφέρον για τη στολή αλλά και το τελετουργικό της Προεδρικής Φρουράς. Ενδεχομένως οι δικές του αναμνήσεις να μπλέχτηκαν ιδανικά με τις ηρωικές αναφορές σε Βρετανούς που έδειξαν να εμφορούνται από φιλελληνικό πνεύμα, όπως του Κάνινγκ, του Μπάιρον, αλλά και του προσωπικού του ήρωα Αγγλου ναυάρχου Φρανκ Αμπνεϊ Χέιστινγκς - και να συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός λόγου που ήταν απρόσμενα παραπάνω ένθερμος και θετικός απ’ όσο προβλέπουν οι συνήθεις αποστασιοποιημένοι λόγοι της βασιλικής οικογένειας.

Το ενδιαφέρον του πρίγκιπα για τα έργα που εμπνεύστηκαν από την Επανάσταση και είχαν ως πρωταγωνιστές αυτούς τους Αγγλους φιλέλληνες ήταν πραγματικό, όπως και το ενδιαφέρον του για την ελληνική τέχνη και αισθητική. Δεν είναι τυχαίες οι ερωτήσεις που έθεσε στον πρωθυπουργό κατά τη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου. Θέλησε δε να μείνει παραπάνω χρόνο κατά την ξενάγησή του την ημέρα των συμβολικών εγκαινίων στην Εθνική Πινακοθήκη, κάτι που σπανίζει στο βρετανικό πρωτόκολλο, το οποίο έχει από ακρίβεια λεπτών έως και δευτερολέπτων.



Συνοδευόμενος από τη σύζυγό του δούκισσα της Κορνουάλης Καμίλα, έναν τίτλο που προτιμάει η ίδια αντί για τον επίσημο, πριγκίπισσα της Ουαλίας, προφανώς λόγω και της ισχυρής σύνδεσης του τίτλου με την Νταϊάνα, ρώτησε λεπτομέρειες για τα περισσότερα από τα έργα, ενώ εξήγησε την ιδιαίτερη σύνδεση που έχει με ένα από αυτά. Η προφανής χαρά και ικανοποίηση του πριγκιπικού ζεύγους Καμίλα - Καρόλου από την παραμονή τους στην Ελλάδα φάνηκε από τις κοινές τους αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία επισκέπτονται χιλιάδες χρήστες από ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ελλάδα είναι αγαπημένος τους κοινός προορισμός ήδη από τα χρόνια που έρχονταν ινκόγκνιτο, προτού καν ο Κάρολος πάρει επίσημα διαζύγιο, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, οπότε επισκέπτονταν τα ποταπά δωμάτια της απομακρυσμένης Αστυπάλαιας και άλλων άγνωστων τότε στους πολλούς νησιών, φροντίζοντας να μένουν μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα.

Αυτή τη φορά, όμως, έρχονται επίσημα, έχοντας νομιμοποιήσει μια μακροχρόνια σχέση και μια περιπετειώδη γνωριμία που κρατάει ήδη σχεδόν μισό αιώνα. Πρόκειται για την τρίτη επίσημη επίσκεψή τους στην Ελλάδα, μετά την πρώτη τους κοινή άφιξη τον Νοέμβριο του 1998, ύστερα από πρόσκληση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, προτού καν η Ελλάδα εισέλθει στο ευρώ και μόλις έναν χρόνο μετά τον θάνατο της Νταϊάνας. Βέβαια όλο αυτό το διάστημα οι ίδιοι δεν έχαναν ποτέ ευκαιρία να επισκέπτονται, εκτός από τα ελληνικά νησιά, το αγαπημένο τους ορμητήριο, το σπίτι της οικογένειας των τραπεζιτών Ρόθτσιλντ, στην Κέρκυρα, ή να περιηγούνται στα νησιά με ιδιωτικές θαλαμηγούς Ελλήνων φίλων τους.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο πατέρας του Καρόλου, πρίγκιπας Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, είχε γεννηθεί στο όμορφο νησί του Ιονίου, ενώ είναι γνωστή η σύνδεση όλης της βασιλικής οικογένειας -βλέπε «Μον Ρεπό»- με την Κέρκυρα. Ακόμα και όταν ο πατέρας του Φίλιππος -αλλά και η βασίλισσα Ελισάβετ- είχε δηλώσει ότι προτιμάει να απέχει από τις επισκέψεις στη χώρα μας, μην μπορώντας να ξεπεράσει την προσωπική ιστορία του πατέρα του πρίγκιπα Ανδρέα, ο μικρός ακόμα Κάρολος επέμενε να έρχεται στην Αθήνα για να δει τη γιαγιά του, η οποία θέλησε να μείνει στην Ελλάδα μέχρι τα βαθιά της γεράματα.

Εκτός από τον πατέρα του Φίλιππο, ο οποίος γεννήθηκε στην Ελλάδα και πρόσφατα μάλιστα τον είδαμε να φιγουράρει σε σχετική φωτογραφία ντυμένος τσολιαδάκι, η Ελλάδα υπήρξε και η γενέτειρα του παππού του Καρόλου, πρίγκιπα Ανδρέα. Ωστόσο, επειδή δεν ξεπέρασε ποτέ την καταδίκη του πρίγκιπα Ανδρέα σε θάνατο μετά την περίφημη δίκη των έξι, το 1922, και την κατοπινή διαφυγή του, μετά από μεσολάβηση της βρετανικής κυβέρνησης στο εξωτερικό, ο γιος του Φίλιππος δεν θέλησε ποτέ να επισκεφθεί την Ελλάδα. Αντιθέτως, ο Κάρολος φαίνεται να ενστερνίζεται από πολύ νωρίς τα φιλελληνικά αισθήματα της μητέρας του Φίλιππου, πριγκίπισσας Αλίκης, η οποία δεν ήθελε να εγκαταλείψει την αγαπημένη της Αθήνα, επιμένοντας να ζει στην καρδιά της πόλης, σε ένα διαμέρισμα στην Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι, μέχρι τη χούντα του 1967, οπότε ξεκίνησε και η σύγκρουση των συνταγματαρχών με το Παλάτι, που σήμανε κατόπιν το τέλος της βασιλείας στη χώρα μας.

Η πριγκίπισσα Αλίκη είχε αγαπήσει την περιοχή από τότε που σε νεαρή ηλικία είχε εγκατασταθεί στην Κουμπάρη, εκεί όπου τώρα στεγάζεται το Μουσείο Μπενάκη. Από το σημείο εκείνο μπορούσε κανείς να δει μέχρι και τη θάλασσα του Πειραιά. Εκεί, επίσης, κατάφερε κατόπιν να ανανήψει από μια περιπέτεια με την υγεία της και την ψυχική ασθένεια που την οδήγησαν στο ντιβάνι της γνωστής ψυχαναλύτριας Μαρίας Βοναπάρτη. Πρόκειται για το ίδιο σπίτι, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Κάρολος στην ομιλία του, όπου η ίδια έκρυψε διωκόμενους από τους ναζί Εβραίους και γι’ αυτό τον λόγο της δόθηκε μετάλλιο από το ισραηλινό κράτος.

Η πριγκίπισσα Αλίκη, που προτιμούσε να μην την αναγνωρίζουν και να κυκλοφορεί ινκόγκνιτο στους δρόμους της Αθήνας, εξακολούθησε να μη θέλει να εγκαταλείψει την Ελλάδα ακόμα και όταν ένας, όπως λέγεται, παράνομος έρωτας την ανάγκασε να αποποιηθεί τα εγκόσμια, να ντυθεί καλόγρια, ζητώντας μάλιστα καταφύγιο σε μοναστήρι της Τήνου! Και όχι μόνο αυτό, αλλά φρόντισε να ιδρύσει εκεί μοναστηριακή αδελφότητα την οποία τιμούσε πάντα, τολμώντας να ορθώσει ορθόδοξο παρεκκλήσι μετά την επιστροφή της στο Μπάκιγχαμ. Πέθανε δύο χρόνια μετά την επιστροφή της στο παλάτι από την Ελλάδα το 1969.

Πάντως, όπως και η γιαγιά του, έτσι και ο Κάρολος -από την οποία λένε ότι έχει κληρονομήσει την ιδιοσυγκρασία και το δηκτικό χιούμορ- αγάπησε απομακρυσμένα και άγνωστα σημεία της Ελλάδας. Δέχτηκε με χαρά να χορέψει παραδοσιακούς χορούς κατά την άφιξή του στη χώρα μας το 1998, αλλά και να κολυμπήσει στις κρυφές παραλίες της Λήμνου μαζί με φίλους, σε μια από τις κρυφές επισκέψεις του με την Καμίλα. Αγαπημένος του προορισμός είναι και η Κρήτη, από την οποία δήλωσε ιδιαίτερα εντυπωσιασμένος, μια δεκαετία αργότερα, το 2018, όταν επισκέφτηκε επίσημα τη χώρα μας ως προσκεκλημένος του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, στον οποίο είχε επίσης εκφράσει τα φιλελληνικά του αισθήματα τονίζοντας ότι «η Ελλάδα στο κάτω-κάτω είναι η γενέτειρα του παππού μου».

Οι Κρητικοί πάντως θα θυμούνται τους χορούς του με τις ντυμένες στις τοπικές ενδυμασίες νεαρές και τα τσίπουρα που ήπιε με τους ντόπιους, αλλά και τα τσουγκρίσματα που αντάλλαξε. Προφανώς στο περήφανο νησί της Κρήτης ακόμα και ένας πρίγκιπας λησμονεί πρωτόκολλα και κώδικες -έως και την οικολογική συνείδηση που τον έκανε, φέρ’ ειπείν, κάποια άλλη στιγμή να αφήσει το καλαμάκι για να απολαύσει τον ελληνικής έμπνευσης καπουτσίνο φρέντο σε γνωστή καφετέρια του κέντρου της Αθήνας. Δεδομένων των συνθηκών και των κλειστών καφέ, δυστυχώς ο πρίγκιπας δεν είχε αυτή τη φορά την ευκαιρία για άλλη μια τέτοια… αυτοκρατορική απόλαυση, αν και εξέφρασε μεγάλη ικανοποίηση για τα γευστικά πιάτα που είχε τη χαρά να απολαύσει στο Προεδρικό Μέγαρο από τα χέρια του Ελληνα σεφ Λευτέρη Λαζάρου.

Κρυφές επιθυμίες

Ωστόσο, δεν ήταν το μενού που έπαιξε ρόλο το βράδυ του επίσημου δείπνου, το οποίο φάνηκαν πραγματικά να απολαμβάνουν ο πρίγκιπας Κάρολος και η δούκισσα Καμίλα, τρώγοντας για πρώτο πιάτο μπισκότο ζυμωμένο με μελάνι σουπιάς, κρέμα λευκού ταραμά και αυγά ψαριού, αλλά και μια σούπα -αγαπημένο πιάτο του- με κακαβιά με πεσκανδρίτσα, σήμα κατατεθέν του γνωστού Ελληνα σεφ, ούτε τα εκλεκτά κρασιά από ανεξάρτητους Ελληνες παραγωγούς, όπως το F του Φοίβου Παπαστρατή, ένας συνδυασμός Ασσύρτικου με Μοσχάτο.

Αυτό που πραγματικά θα μείνει από εκείνη τη βραδιά είναι οι στίχοι του Διονυσίου Σολωμού που προτίμησε ο πρίγκιπας να απαγγείλει στα ελληνικά, προκαλώντας θερμά χειροκροτήματα στους παρευρισκόμενους, ύστερα από μια αντιφώνηση-ωδή στη χώρα μας όπου τόνισε «τη βαθιά του σύνδεση με την Ελλάδα, τα τοπία της, την ιστορία της και τον πολιτισμό της», λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «σε αυτό δεν είμαι μόνος: ένα κομμάτι της ουσίας της Ελλάδας βρίσκεται μέσα σε όλους μας.

Ως πηγή του Δυτικού πολιτισμού, το πνεύμα της Ελλάδας διαπερνά τις κοινωνίες και τις δημοκρατίες μας. Χωρίς την Ελλάδα, οι νόμοι μας, η τέχνη μας, ο τρόπος ζωής μας, δεν θα είχαν ακμάσει». Σε όλο το διάστημα της ομιλίας του ο πρίγκιπας συνοδευόταν από τον υπασπιστή του με τη χαρακτηριστική κιλτ αμφίεση. Ο ίδιος που έσπευσε την επόμενη μέρα, κατά τη διάρκεια της παρέλασης, να σκεπάσει τα εκτεθειμένα στο κρύο γόνατα της Καμίλα με μια λευκή κουβέρτα. Λίγο νωρίτερα, ο Κάρολος, καταθέτοντας στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη ένα στεφάνι που έφερε από την Αγγλία, με τις χαρακτηριστικές εμβληματικές κόκκινες παπαρούνες ως φόρο τιμής στους νεκρούς του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυα συγκίνησης στη γενέτειρα των προγόνων του.

Γι’ αυτό και ήταν πραγματικό το ενδιαφέρον του για συγκεκριμένα έργα φιλοτεχνημένα τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, στα οποία ξεναγήθηκε μαζί με τους υψηλούς προσκεκλημένους στο «εμβληματικό πολιτιστικό τοπόσημο, που συναντά ένα ανεπανάληπτο ιστορικό ορόσημο», όπως χαρακτηριστικά είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για την Εθνική Πινακοθήκη, λαμβάνοντας μάλιστα ως δώρο-ενθύμιο μια ειδική έκδοση, την «Αγιογραφία του Αγώνα» του Καρλ Κράιζεν.

Η ξενάγηση έλαβε χώρα σε πέντε διαφορετικά γκρουπ και κράτησε 20 λεπτά, στις δύο εντυπωσιακές αίθουσες του πρώτου ορόφου. Η κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα θέλησε να δείξει στον πρίγκιπα, εκτός από τα έργα των Βρετανών περιηγητών που αγάπησαν τη χώρα μας, τον πίνακα του Ιάκωβου Ρίζου «Στην ταράτσα ή Αθηναϊκή βραδιά» με έναν αξιωματικό του Ναυτικού να είναι αναπαυτικά καθισμένος στην καρέκλα του σε μια σκηνή θερινής ραστώνης με θέα την Ακρόπολη και να διαβάζει ποίηση σε δύο κυρίες. Ο άνδρας αυτός εικάζεται ότι είναι ο πρίγκιπας Ανδρέας της Ελλάδας. Ωστόσο ο πίνακας που κίνησε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον του Καρόλου ήταν η «Υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» του Θεόδωρου Βρυζάκη, όπου απεικονίζεται η άφιξη του Αγγλου ρομαντικού ποιητή στη μετέπειτα ιερή πόλη τον Ιανουάριο του 1824.

Η σκηνή αποτυπώνει τη δημοτικότητα του φιλέλληνα ευγενούς, ο οποίος φτάνει ευτυχής στον τόπο όπου έμελλε να χάσει τη ζωή του τρεις μήνες αργότερα, και την πάνδημη υποδοχή που είχε οργανώσει για εκείνον ο παριστάμενος Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Οπως έγραφε ο Τύπος στο Μεσολόγγι, «όλαι αι τάξεις των εγκατοίκων τον υπεδέχθησαν με προπομπήν μεγίστην, εις επίδειξιν της οφειλόμενης ευγνωμοσύνης προς άνδρα συντελεστικώτατον εις του Ελληνικού έθνους την αναγέννησιν». Εμφαντικό στοιχείο των προσδοκιών και των συμπαραδηλώσεων είναι το ότι ο ιερωμένος δίπλα στον δεσπότη που ευλογεί παριστάνεται να κρατά φορητό εικόνισμα της Ανάστασης του Ιησού, ενώ και ο ίδιος ο Μπάιρον κάνει μία «μεσσιανική» εμφάνιση εν μέσω του πλήθους που τον επευφημεί. Ο πρίγκιπας Κάρολος τόνισε τη συμβολή του Μπάιρον στον αγώνα και τη φιλία του με τον έτερο ποιητή της εποχής Σέλεϊ.

Ο πίνακας του Βρυζάκη

Σε αυτό όμως που στάθηκε για πολλή ώρα και με το οποίο δήλωσε ότι είναι συναισθηματικά συνδεδεμένος ο πρίγκιπας Κάρολος ήταν το «Στρατόπεδο του Καραϊσκάκη», έργο που φιλοτεχνήθηκε μόλις λίγα χρόνια μετά την έναρξη του Αγώνα, το 1855. Ο λόγος που ο πρίγκιπας θέλησε να μάθει περισσότερα γι’ αυτό το έργο είναι γιατί εδώ απεικονίζεται -με τα χαρακτηριστικά κιάλια- ο Αγγλος ναύαρχος Φρανκ Αμπνεϊ Χέιστινγκς, τον οποίο έχει μελετήσει σε βάθος και έχει εμπνευστεί από την περιπέτεια που είχε το δικό του καράβι με το όνομα «Καρτερία», στο οποίο άλλωστε αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο επίσημο δείπνο, λέγοντας ότι τον ενέπνευσε τα μάλα.

Συνολικότερα στο έργο του Βρυζάκη αναπαρίσταται αναλυτικά το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη (1855) στο Φάληρο πριν από τη μάχη στον Ανάλατο (1827), όταν Ελληνες και φιλέλληνες αξιωματικοί διατάσσονται σε αυτή την πολυπρόσωπη σκηνή, που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον από πλευράς σύνθεσης, ποικιλίας και επεξεργασίας. Στο ύψωμα δεξιά, όπου κυματίζει η λευκή σημαία με τον γαλάζιο σταυρό, σε ευθεία παράταξη, απεικονίζονται περί τους δεκαπέντε άνδρες, μεταξύ των οποίων εκτός από τον επικεφαλής Καραϊσκάκη, ο οποίος δείχνει προς την Ακρόπολη, με τη γνωστή μάχη που έλαβε χώρα μετά την Αλωση του Μεσολογγίου ο Μακρυγιάννης, ο Σκωτσέζος συνταγματάρχης Τόμας Γκόρντον και φυσικά ο Χέιστινγκς, ο οποίος όχι μόνο έκανε γνωστό τον ελληνικό αγώνα στη Βρετανία, αλλά ήταν και από αυτούς που οραματίζονταν «μια τεχνολογική επανάσταση για τη σωτηρία της Ελλάδας», ένα σχέδιο που ενέπνευσε και το αντίστοιχο μεγάλο έργο του πρίγκιπα για μια συνολική χάρτα που θα περιλαμβάνει πολλά κράτη σε μια κοινή δράση για ένα κοινό μέλλον. Είναι η ίδια «Terra Carta», την οποία υπέγραψε ο Δήμος Αθηναίων κατά την τελετή παρασημοφόρησης του Καρόλου με το μετάλλιο Αξίας της Πόλεως των Αθηνών ως πραγματικού φίλου της Ελλάδας και της Αθήνας.

Ο Κάρολος τα τελευταία χρόνια θέτει το καίριο ζήτημα της αναγνώρισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων της φύσης, σε έναν αγώνα δρόμου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, με την οποία έχει παθιαστεί επιδεικνύοντας τα τελευταία χρόνια μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον. Λαμβάνοντας το μετάλλιο αλλά και πολλά αναμνηστικά δώρα από τη χώρα μας, ο πρίγκιπας αναχώρησε μαζί με τη δούκισσα για την πρώτη του πατρίδα έχοντας πολλά πλέον να θυμάται από την επί 200 χρόνια ελεύθερη Ελλάδα.

Ειδήσεις σήμερα: 

Κιλκίς: Νεκρός 86χρονος σε τροχαίο

Έντεκα καταθέσεις-«φωτιά» για τον τραυματιοφορέα του Παίδων «Αγία Σοφία» και την ασέλγεια σε ανήλικα

Αγγελική - Μιχάλης Λεβεντογιάννης: Ο Μιχάλης έχει περάσει πολλά, αξίζει ένα ωραίο τέλος