Μαρία Αγγελικούση: Μια γιατρός στο πηδάλιο του μεγαλύτερου εμπορικού στόλου

Αρχές Ιουνίου του 2018. Ανήμερα των εγκαινίων της παγκόσμιας ναυτιλιακής έκθεσης «Ποσειδώνια». Λίγες ώρες πριν από την επίσημη τελετή, ο αμερικανικός νηογνώμονας ABS είχε οργανώσει στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος μια συνάντηση γιγάντων. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάθισαν στο ίδιο πάνελ ο Γιάννης Αγγελικούσης, ο Πήτερ Λιβανός και ο Γιώργος Προκοπίου μπροστά σε περιορισμένο αριθμό προσκεκλημένων. Επρόκειτο για μια εκδήλωση με θέμα το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που γράφτηκε στη ναυτιλιακή ιστορία της χώρας.

«Το θέμα είναι αν μπορούμε να ανταγωνιστούμε τον Γιώργο. Μπορούμε;» ήταν η πρώτη ατάκα του χαμογελαστού Γιάννη Αγγελικούση προς τον Πήτερ Λιβανό και με αποδέκτη τον Γιώργο Προκοπίου. Η κουβέντα αυτή ήταν που έσπασε τον πάγο. H απάντηση του Γιώργου Προκοπίου ήταν άμεση και στο ανάλογο κλίμα και ύφος: «Είμαι χαρούμενος να κάνω ανταγωνισμό. Κι όμως, δεν μπορώ να ανταγωνιστώ τον Γιάννη Αγγελικούση σε αυτό που κάνει».

Το όνομα του 73χρονου Γιάννη Αγγελικούση ήρθε στο προσκήνιο την περασμένη Κυριακή λόγω της περιπέτειας της υγείας του, μετά από καρδιακή προσβολή που υπέστη ενώ βρισκόταν στο σπίτι του μία ημέρα νωρίτερα, το πρωί του Σαββάτου. Εκτοτε, λοιπόν, τον έμαθαν και όσοι δεν τον ήξεραν από τους εκτός ναυτιλίας.

Η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία ταρακουνήθηκε, μια και είναι ο ισχυρότερος ιδιώτης πλοιοκτήτης. Ο όμιλος που διαθέτει τρεις εταιρείες έχει στόλο ο οποίος αποτελείται συνολικά από 149 πλοία. Η Maran Dry έχει 49 φορτηγά με μέσο όρο ηλικίας τα 9 έτη, η Maran Tankers 54 δεξαμενόπλοια crude oil, εκ των οποίων δύο είναι υπό ναυπήγηση και η Maran Gas 46 πλοία, εκ των οποίων 36 LNG στο νερό, 9 υπό ναυπήγηση και μία πλωτή δεξαμενή αποθήκευσης LNG, γνωστή ως FSRU.

O Γιάννης Αγγελικούσης συνεχίζει να είναι ο στυλοβάτης της ελληνικής σημαίας. Από τα 149 συνολικά πλοία του ομίλου του τα 126 (ποσοστό 89,3%) είναι υπό ελληνική σημαία. Το ελληνικό νηολόγιο αριθμεί 584 πλοία άνω των 1.000 τόνων, κάτι που σημαίνει ότι τα πλοία του ομίλου Αγγελικούση αποτελούν το 21,5% του ελληνικού νηολογίου και το 40% με βάση τη χωρητικότητα του στόλου.

Αυτό συνεπάγεται ότι στηρίζει και τους Ελληνες αξιωματικούς μηχανής και γέφυρας από την περίοδο που βρίσκονται στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού και μετέπειτα. Είναι από τους λίγους Ελληνες εφοπλιστές που δίνει αγώνα συστηματικό για να μη χαθεί ο Ελληνας αξιωματικός και μαζί του η τεχνογνωσία που έκανε την ελληνική ναυτιλία παγκόσμια δύναμη.

Τα μυστικά της δουλειάς

Πάντοτε αναφέρεται στον πατέρα του, τον αείμνηστο Αντώνη Αγγελικούση, από τον οποίο, όπως τονίζει, έμαθε όλα τα μυστικά της δουλειάς που τον οδήγησαν να δημιουργήσει τη ναυτική αυτοκρατορία: «Ξεκίνησα με τη γνώση και τις εμπειρίες του πατέρα μου. Κάθε μέρα που περνούσε στη δουλειά ένιωθα ότι μάθαινα όλο και περισσότερα», έλεγε πριν από χρόνια όταν βραβεύτηκε στα Lloyd’s Awards ως η Προσωπικότητα της Χρονιάς για τη ναυτιλία. Τότε είχε στο πλευρό του και την πολυαγαπημένη του μητέρα Μαρία Παπαλιού, που είχε πάει για να τον καμαρώσει σε μια μεγάλη προσωπική στιγμή και η οποία έφυγε από τη ζωή το 2008.

Ο πατέρας του και ιδρυτής της ναυτιλιακής αυτοκρατορίας, ο αείμνηστος Αντώνης Αγγελικούσης, ξέχωρα από επιτυχημένος εφοπλιστής, υπήρξε ήρωας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και παρασημοφορήθηκε δύο φορές από την ελληνική και άλλες δύο από την αγγλική κυβέρνηση για τη δράση και την αυταπάρνηση που έδειξε στη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου.

Η πίστη του Γιάννη Αγγελικούση στις αξίες της οικογένειας είναι αδιαμφισβήτητη. Δεν ξεχνά τη στήριξη που είχε στις δύσκολες στιγμές, στα ups and downs, όπως συνηθίζει να λέει, από τη σύζυγό του Ελίζαμπεθ, η οποία κατάγεται από το Χιούστον του Τέξας.

«Το σημερινό επιχειρηματικό μου δημιούργημα δεν είναι μόνο δικό μου αποτέλεσμα. Είναι αποτέλεσμα αφοσιωμένων στελεχών και των ναυτικών που ταξιδεύουν με τα πλοία των εταιρειών μας», συμπληρώνει για τους ανθρώπους που δουλεύουν στο πλευρό του. «Είναι μiα κατηγορία μόνος του στην παγκόσμια ναυτιλία», είναι η απάντηση που παίρνει όποιος ρωτήσει για το διεθνές επιχειρηματικό του μέγεθος.

Toν περασμένο Δεκέμβριο είδε το όνομά του, για μία ακόμη χρονιά, να φιγουράρει στην κορυφή της Lloyd’s List, με τις 100 προσωπικότητες που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια ναυτιλία το 2020. Βρίσκεται μάλιστα στην 7η θέση. Τόσα χρόνια συναγωνίζεται με έναν άλλον μεγάλο πρωταγωνιστή της ναυτιλίας, τον Νορβηγό Τζον Φρέντρικσεν. Οσοι προηγούνται στον κατάλογο των δύο δεν έχουν αυτή την ίδια ιδιότητα. Είναι πρόεδροι ή διευθύνοντες σύμβουλοι εταιρειών ή διεθνών οργανισμών.

Ο Γιάννης Αγγελικούσης έδωσε το δαχτυλίδι της διαδοχής στην κόρη του Μαρία, παραμένοντας όμως ενεργός στα ναυτιλιακά δρώμενα. Τα τελευταία οκτώ χρόνια η Μαρία Αγγελικούση αναλάμβανε όλο και περισσότερες αρμοδιότητες στον όμιλο. Στο πλαίσιο αυτό, δημιούργησε τον δικό της διοικητικό κύκλο και αποφάσισε να απομακρυνθούν κορυφαία διεθνώς στελέχη που συνέβαλαν ως συνεργάτες του πατέρα της στη γιγάντωση του ομίλου τα τελευταία 40 χρόνια.

Είχε κάνει μία πρώτη προσπάθεια πριν από 1-2 χρόνια να φύγουν συγκεκριμένα υψηλόβαθμα και έμπειρα στελέχη, όμως ο πατριάρχης της οικογένειας έκρινε ότι δεν ήταν σωστή η χρονική συγκυρία. Ανάμεσα στα ονόματα που είχαν ακουστεί και προκαλέσει αίσθηση ήταν του αντιπροέδρου του ομίλου Γιάννη Πλατσιδάκη, με 29 χρόνια παρουσίας στην επιχείρηση, και του Σταύρο Χατζηγρηγόρη επί 39 έτη Μanaging Director της Maran Gas Maritime Inc. Οι αλλαγές δεν έγιναν τότε, όμως ήταν ξεκάθαρο ότι το μήνυμα είχε σταλεί και το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.

Στα τέλη του περασμένου Ιουλίου, στην εκδήλωση για την απονομή των ναυτιλιακών Βραβείων Ευκράντη, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη, ανάμεσα στους οκτώ βραβευθέντες ήταν και ο κ. Χατζηγρηγόρης, ο οποίος είχε τιμηθεί με το βραβείο του Καλύτερου Μάνατζερ της Χρονιάς. Η αποχώρησή του από τον όμιλο δεν είχε γίνει τότε γνωστή. Στο περιθώριο όμως της εκδήλωσης, όταν λάμβανε τα συγχαρητήρια των παρευρισκομένων και πίνοντας χαλαρά ένα ποτήρι κρασί, έλεγε χαμογελώντας σε όσους τον πλησίαζαν: «Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να αποχωρήσω από τον όμιλο».

Λίγες ημέρες αργότερα έγινε γνωστή η είδηση. Ο ίδιος συνέχισε να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στον όμιλο μέχρι το τέλος του 2020. Τη θέση ανέλαβε ως General Manager η Δέσποινα Μουστάκα, που πλαισιώνεται από τον Ανδρέα Σπέρτου, τεχνικό διευθυντή, τον Ρίτσαρντ Γκίλμορ, εκτελεστικό αντιπρόεδρο, και τον Σρντναν Σίλιτς, Οperations Μanager. Ο Γιάννης Αγγελικούσης έκανε δήλωση στην οποία ανέφερε και το όνομα της κόρης του για πρώτη φορά, στέλνοντας ποικίλα μηνύματα - αναλόγως πώς τη διαβάζει κανείς.

Το βασικότερο είναι ότι χρίζει την κόρη του διάδοχο και επισημοποιεί αυτό που γνώριζαν όλοι, ότι έχει πρωτεύοντα ρόλο στον όμιλο: «Η κόρη μου Μαρία κι εγώ θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Σταύρο για την πολυετή και πιστή υπηρεσία του στον όμιλο, η οποία έχει συνεισφέρει σημαντικά στην επιτυχία και ανάπτυξή μας. Θέλουμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας προς τον Σταύρο και να του ευχηθούμε τα καλύτερα για το μέλλον». Λίγες ημέρες νωρίτερα ο κ. Πλατσιδάκης, εντεταλμένος σύμβουλος Anangel Maritime Services Inc. και αντιπρόεδρος του ομίλου Αγγελικούση, είχε κάνει γνωστή την αποχώρησή του από τον όμιλο μετά από 29 χρόνια, σε αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε στο «business stories».

Η αλλαγή σελίδας

Η γεννημένη και μεγαλωμένη στη Μεγάλη Βρετανία κόρη του Γιάννη Αγγελικούση έχει το όνομα της γιαγιάς της Μαρίας Παπαλιού. Σπούδασε Ιατρική και άσκησε το επάγγελμα επί οκτώ χρόνια στο Νησί προτού αποφασίσει να ασχοληθεί με τον όμιλο και τη ναυτιλιακή βιομηχανία στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Είναι τρίτη γενιά πλέον της οικογένειας που ασχολείται με την πλοιοκτησία, μετά τον παππού της Αντώνη και τον πατέρα της.

Οσο εξασκούσε το ιατρικό επάγγελμα προσέφερε τις υπηρεσίες της αφιλοκερδώς σε δοκιμαζόμενες από φτώχεια και εμφύλιες συγκρούσεις χώρες του Τρίτου Κόσμου, κάποιες φορές και μέσα στη ζούγκλα πολύ μακριά από τον πολιτισμό, όπου η οικογένειά της έχανε κάθε επαφή μαζί της. Για την ενασχόλησή της με τη ναυτιλία και τον λόγο που άφησε την Ιατρική έχει μιλήσει σε παλιότερη συνέντευξή της σε αγγλόφωνο περιοδικό: «Η συναναστροφή ως γιατρός με πολύ κόσμο και η ικανότητα που αποκτάς να διαβάζεις τους ανθρώπους είναι και αυτό κλειδί για την ενασχόλησή μου με τη ναυτιλία». Η Μαρία Αγγελικούση αποφεύγει την επίδειξη πλούτου και το lifestyle, γι’ αυτό και βρίσκεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας όσο αυτό είναι δυνατόν.

Πριν από περίπου πέντε χρόνια απασχόλησε μία από τις ελάχιστες φορές τα ΜΜΕ, για θέμα εκτός ναυτιλίας, αφού γράφτηκε ότι αγόρασε, αντί 5 εκατ. ευρώ την πολυτελή βίλα του Mr Nammos Ζαννή Φραντζέσκου. Το υπερπολυτελές σπίτι είναι ένα από τα πιο επιβλητικά του νησιού και βρίσκεται στην τοποθεσία Φανάρι, κοντά στα Παραδείσια. Προτού το αγοράσει, το νοίκιαζε και το είχε αγαπήσει τόσο πολύ που μόλις βγήκε προς πώληση το αγόρασε. Η ίδια αναγνωρίζει στους γονείς της ότι, εκτός από τις αρχικές συμβουλές που της έδωσαν, στη συνέχεια την άφησαν ελεύθερη να χαράξει τη δική της ρότα στη ναυτιλιακή επιχείρηση, μαθαίνοντας από τα λάθη της: «Ο πατέρας μου μού έμαθε να σκέφτομαι έξω από τα συνήθη πλαίσια, να είμαι ευφάνταστη και με δίδαξε ότι για κάθε πρόβλημα υπάρχει πάντοτε λύση». Τα κοινά σημεία που έχει με τον πατέρα της, όπως επισημαίνουν άνθρωποι του επιχειρηματικού τους κύκλου, είναι η διορατικότητα και το πείσμα.

Υπερηφάνεια

Ο Γιάννης Αγγελικούσης νιώθει περήφανος για εκείνη. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια της βράβευσής του, σε ξενοδοχείο του Μανχάταν, από το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, ως Πρόσωπο της Χρονιάς, είχε πει φανερά συγκινημένος: «Αποδέχομαι αυτό το βραβείο εξ ονόματος των στελεχών, των εργαζομένων, των καπετάνιων και των ναυτών που συνέβαλαν και συμβάλλουν στην επιτυχία της εταιρείας, καθώς και της συζύγου μου Ελίζαμπεθ και της κόρης μου Μαρίας».

Ειδήσεις σήμερα:

Το Ever Given «αποκολλήθηκε» από τη Διώρυγα του Σουέζ - Δείτε βίντεο

Ο Έλληνας που φτιάχνει ηλεκτρικές κιθάρες για τους σταρ... με ξύλα από τον Όλυμπο!

Όσκαρ 2021: Χωρίς κεντρικό παρουσιαστή και φέτος η τελετή απονομής των βραβείων