Υπόθεση Βαλυράκη: Ποιος σκότωσε τον Σήφη

«Τώρα πλέον έχει τον λόγο η Δικαιοσύνη για να ανακαλύψει την αλήθεια και να τιμωρήσει παραδειγματικά αυτούς που στέρησαν τη ζωή από τον άνθρωπό μας...». Μετά τη διαρροή στη δημοσιότητα μέρους του πορίσματος της ιατροδικαστικής έρευνας που διενήργησε η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Χαρά Σπηλιοπούλου, η Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη εξέφρασε την πεποίθησή της ότι ο σύζυγός της, πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Σήφης Βαλυράκης, δολοφονήθηκε. Αναπόφευκτα, μετά από δύο μήνες άγονων ερευνών, το θρίλερ της διερεύνησης των αιτιών του θανάτου του άτυχου πολιτικού παίρνει καινούρια τροπή.

Οι εκκρεμότητες, οι αμφισημίες, οι υποψίες και οι συσκοτίσεις παραμερίζονται για να δώσουν την ευκαιρία στην αλήθεια να λάμψει. Οι εξελίξεις αναμένονται ραγδαίες, δεδομένου ότι το πόρισμα αναφέρει ότι υπάρχουν λοιπές κακώσεις στο θύμα που δεν προέρχονται από την προπέλα, αλλά από άλλα όργανα, τα οποία απομένει να βρεθούν. Η συγκεκριμένη έκθεση συνηγορεί σαφώς με τη βεβαιότητα την οποία εξαρχής είχε διατυπώσει η οικογένεια του εκλιπόντος, σύμφωνα με την οποία ο θάνατός του δεν προέκυψε από απλό επεισόδιο αυτοτραυματισμού, αλλά ήταν αποτέλεσμα εγκληματικής ενέργειας. Εξάλλου, το σενάριο της ανθρωποκτονίας είχε κρίνει ως επικρατέστερο και ο ειδικός πραγματογνώμονας και τεχνικός σύμβουλος που είχε προσλάβει η οικογένεια. Από την αρχή είχε πει ότι ήταν πολύ δύσκολος έως αδύνατος ο θανάσιμος τραυματισμός του από την προπέλα του δικού του σκάφους. Υποστήριξε δημοσίως ότι για να είχε συμβεί κάτι τέτοιο θα έπρεπε ο άτυχος άνδρας να κάθεται στην πλώρη του σκάφους του, κάτι που δεν προέκυπτε από τα στοιχεία. Και εκτίμησε ότι κάτι βίαιο, που δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει, τον έριξε στη θάλασσα εκείνο το μοιραίο για τη ζωή του κυριακάτικο μεσημέρι της 24ης Ιανουαρίου.

Δεινός ψαροντουφεκάς, δοκιμασμένος χειμερινός κολυμβητής, λάτρης της θάλασσας και εξοικειωμένος με τα σπορ της, ο 77χρονος Σήφης Βαλυράκης, ένας άνδρας ακμαίος, δυναμικός, υγιέστατος, χωρίς παθολογικά προβλήματα, είχε ξεκινήσει από το παραθαλάσσιο σπίτι του στην Ερέτρια με το φουσκωτό του, στο οποίο είχε δώσει το όνομα της αγαπημένης συζύγου του, δηλαδή «Μίνα», για βόλτα και ενδεχομένως ψάρεμα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ανοιγόταν στα νερά του Ευβοϊκού. Εμελλε, όμως, να είναι η τελευταία της ρουτίνας του. Λίγες ώρες μετά το σαλπάρισμά του, το σώμα του ξεβράστηκε από τη θάλασσα στα βράχια ενός μικρού νησιού στην περιοχή Πεζονήσι ή Νησί των Ονείρων. Φορούσε καταδυτική στολή και βρέθηκε ένα μίλι μακριά από το φουσκωτό του, το οποίο είχε εντοπιστεί νωρίτερα προσαραγμένο νοτιοανατολικά στη νησίδα Αγία Τριάδα, χωρίς επιβάτες, με τη μηχανή να δουλεύει και με δύο ψαροντούφεκα στο εσωτερικό του.

Είχε, ωστόσο, μεσολαβήσει ένα περίεργο περιστατικό. Την ώρα που ο πρώην βουλευτής βρισκόταν στη θάλασσα, άνδρες του Λιμενικού της Ερέτριας επισκεφτήκαν το μεσημέρι το σπίτι του για να βεβαιώσουν πρόστιμο για παράνομο ψάρεμα εν μέσω απαγορευτικού λόγω lockdown. Η σύζυγός του τους ενημέρωσε ότι εκείνος έλειπε από το σπίτι. Το απόγευμα, όταν η ίδια ανησύχησε επειδή ο σύζυγός της δεν είχε επιστρέψει μετά από πολλές ώρες και υπό τον έντονο φόβο μην τυχόν του είχε συμβεί κάτι απρόοπτο, ειδοποίησε τηλεφωνικά το Λιμενικό ότι αγνοείται. Το κρίσιμο ερώτημα, όμως, παρέμενε αδυσώπητα παρόν. Πώς το Λιμενικό της Ερέτριας προηγήθηκε και έσπευσε να επιβάλει χρηματικό πρόστιμο για παράβαση, από τη στιγμή που δεν διαθέτει σκάφος και χρέη θαλάσσιου ελέγχου κάνουν τα επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη; Σύμφωνα με τους τεχνικούς συμβούλους της οικογένειας, οι λιμενικοί είχαν ειδοποιηθεί ότι πήγε κρυφά για ψάρεμα από κάποιους ψαράδες που είχαν βγει με τα καΐκια τους για να του κάνουν παρατήρηση. Κατόπιν της ιδιωτικής ερευνάς τους, έκριναν ότι η υπόθεση αφορά καθαρή δολοφονία, όχι δυστύχημα, ενώ η οικογένεια Βαλυράκη ζήτησε άρση του τηλεφωνικού απορρήτου για να διαπιστωθεί ποιος ψαράς ενημέρωσε τους λιμενικούς.

O αυτόπτης μάρτυρας

Τη Δευτέρα, δηλαδή την επομένη του θανατηφόρου συμβάντος, ένας αυτόπτης μάρτυρας, έχοντας πληροφορηθεί τον αδόκητο θάνατο του Σήφη Βαλυράκη, προσήλθε αυτοβούλως στο Λιμεναρχείο Ερέτριας ζητώντας να καταθέσει όσα ισχυρίζεται ότι είδε. Ο 40χρονος ερασιτέχνης ψαροντουφεκάς υποστήριξε στην κατάθεσή του ότι βρισκόταν στο νότιο τμήμα του Νησιού των Ονείρων και παρακολουθούσε από απόσταση 400-500 μέτρων το φουσκωτό σκάφος του Σήφη Βαλυράκη: «Κατά τη διάρκεια της διαδρομής του φουσκωτού, σχεδόν στα μισά της, έσβησε μια φορά η μηχανή του σκάφους. Το έβαλε πάλι μπρος και συνέχισε, όμως μετά από λίγο του έσβησε πάλι. Εκείνη τη στιγμή τον πλησίασε ένα αλιευτικό επαγγελματικό σκάφος λευκού χρώματος». Η μαρτυρία έπαιρνε πλέον συγκλονιστική τροπή.

Ο αυτόπτης κατέθεσε ότι είδε τον κυβερνήτη του αλιευτικού να λογομαχεί με τον Σήφη Βαλυράκη, να τον απειλεί φωναχτά ότι θα καλέσει το Λιμεναρχείο διότι αυτό που κάνει απαγορεύεται και ο τελευταίος να αντιδρά. Τότε ο ψαράς με το «λευκό τρεχαντήρι» έκανε «εκδικητικά» δυο σβούρες με το σκάφος του γύρω από τη φουσκωτή βάρκα του πρώην υπουργού, με αποτέλεσμα να προκαλέσει κυματισμό, πριν το ένα σκάφος τραβήξει δεξιά και το άλλο αριστερά. Εντελώς συμπτωματικά αυτόν τον κυματισμό, όπως και το σκάφος που τον προκάλεσε, κατέγραψε με το κινητό της τηλέφωνο μια κάτοικος της Ερέτριας, η οποία, νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποιο δελφίνι ή άλλο θαλάσσιο θηλαστικό, άρχισε να βιντεοσκοπεί την αιφνίδια στροβιλιστική ταλάντωση των ήρεμων νερών. Το συγκεκριμένο βίντεο αποτελεί μέρος του προανακριτικού υλικού. Το ίδιο φέρεται να αποτελεί ακόμη μια μαγνητοσκόπηση που καταγράφηκε από το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης καταστήματος στο λιμάνι της Ερέτριας, η οποία δείχνει ξεκάθαρα ότι το μοιραίο εκείνο μεσημέρι κάποια αλιευτικά μπήκαν στη θάλασσα παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς των ιδιοκτητών τους.

Εν τω μεταξύ, οι λιμενικές αρχές που ανέλαβαν να χειριστούν την υπόθεση του τραγικού θανάτου του πρώην υπουργού είχαν ξεκινήσει να ψάχνουν δεκάδες αλιευτικά επαγγελματιών ψαράδων στην Ερέτρια και τα κοντινά λιμάνια του Ωρωπού και της Αμάρυνθου, ενώ επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές των βόρειων ακτών της Αττικής και του νότιου Ευβοϊκού κόλπου. Με τη σειρά τους κάλεσαν τον αυτόπτη μάρτυρα να ταυτοποιήσει κάποιο από τα περίπου 50 σκάφη της περιοχής που είχαν φωτογραφίσει. Εκείνος αναγνώρισε ως πιθανά εμπλεκόμενα τρία από αυτά, τα οποία έμοιαζαν με το αλιευτικό σκάφος που είχε δει εκείνη την ημέρα στο επίμαχο σημείο που περιέγραψε. Οι ιδιοκτήτες τους κλήθηκαν αμέσως για κατάθεση στο Λιμεναρχείο της Ερέτριας. Από τη μεριά τους ήταν κατηγορηματικοί, αρνούμενοι σε υψηλούς τόνους οποιαδήποτε σχέση με το συμβάν, υποστηρίζοντας ότι εκείνη τη θλιβερή ημέρα που κόστισε τη ζωή σε έναν άνθρωπο δεν βρίσκονταν στη θάλασσα.

Ενας εξ αυτών, μάλιστα, είπε στις τηλεοπτικές κάμερες ότι δεν είχε βγει για ψάρεμα διότι είχε φουρτούνα, αν και το δελτίο καιρού έδειχνε μπουνάτσα. Ο δεύτερος αμφισβήτησε την αξιοπιστία του αυτόπτη μάρτυρα. Ο τρίτος προχώρησε σε πρόχειρη πραγματογνωμοσύνη δηλώνοντας πως, αν το θύμα έχει χτυπηθεί από προπέλα, τότε θα υπήρχαν αποτυπώματα στην καταδυτική στολή του. Ωστόσο, μέσω φωτογραφιών από ερασιτεχνικό drone οι λιμενικοί είδαν ότι δύο από τους ψαράδες βρίσκονταν πράγματι την ίδια ημέρα στη θάλασσα κι έτσι κλήθηκαν να δώσουν συμπληρωματική κατάθεση. Ο πρώτος εξ αυτών υποστήριξε ότι είχε βγει απλώς έξω από το λιμανάκι για να φορτίσει την μπαταρία του σκάφους του και όχι για να ψαρέψει και ο δεύτερος δεν είχε αναφέρει σωστά την ώρα που επέστρεψε με το σκάφος του στο λιμανάκι, έχοντας ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί σε βάρος τους νέα δικογραφία για ψευδορκία. Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν καθόλου απλά, καθώς τα αδιευκρίνιστα στοιχεία που σχετίζονταν με το τραγικό περιστατικό άφηναν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Πραγματογνώμονες

Ηδη το Λιμενικό είχε προχωρήσει και στον διορισμό δύο πραγματογνωμόνων για να διερευνήσουν πλήρως το συμβάν. Την ίδια στιγμή οι ψαράδες της Ερέτριας -όπως συμβαίνει συνήθως στις τοπικές κοινωνίες που συσπειρώνονται όταν νιώθουν να διακυβεύονται συντεχνιακά «προνόμια» των μελών της-, φέρονται διατεθειμένοι να κινηθούν νομικά κατά του αυτόπτη μάρτυρα, για τον οποίο διατείνονται ότι έκανε ανακριβή κατάθεση που τους δυσφημεί και τους εμπλέκει σε μια υπόθεση ανθρωποκτονίας. Προφανώς, κατά τη γνώμη των αστυνομικών αρχών, κανένα ευσυνείδητο, ειλικρινές και έντιμο μέλος της κοινότητάς τους δεν απειλείται από συκοφαντίες. Ούτε επιβουλεύεται κάποιος την ηθική ακεραιότητά τους, παρότι δεν διαφεύγει την προσοχή ότι έχουν εκδηλωθεί μεμονωμένα επεισόδια στη θάλασσα και πως έχει κατά καιρούς ασκηθεί μπούλινγκ προς τους ερασιτέχνες ψαράδες που τόλμησαν να εισέλθουν στα θαλάσσια χωράφια των επαγγελματιών. Από την πλευρά του ο ιατροδικαστής που εξέτασε τη σορό του Σήφη Βαλυράκη εντόπισε βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, επιπλέον κακώσεις στην πλάγια αριστερή πλευρά του λαιμού του, καθώς και σημάδια πνιγμού.

Τα τελευταία χαρακτηρίστηκαν «δευτερεύουσα αιτία θανάτου», καθώς η ιατροδικαστική εξέταση συμπέρανε ότι πέφτοντας το θύμα από άγνωστη αιτία στο νερό -ο ιατροδικαστής δεν διαπίστωσε να έχει υποστεί έμφραγμα νωρίτερα- πιθανότατα να χτυπήθηκε από την προπέλα του φουσκωτού, το χειριστήριο του οποίου βρισκόταν σε θέση πρόσω, ή χτυπήθηκε από την προπέλα άλλου σκάφους, το οποίο επίσης βρισκόταν στο ίδιο σημείο. Αυτό το διαζευκτικό «ή» πύκνωσε το αίνιγμα των ακριβών συνθηκών του θανάτου του Κρητικού πολιτικού. Αυτομάτως η οικογένειά του προσέλαβε ιδιώτη ιατροδικαστή προκειμένου διερευνήσει περαιτέρω και εξονυχιστικά το εύρος των κακώσεων που είχε στο σώμα, ιδιαίτερα στο δεξιό μέρος της κεφαλής του, ο αδικοχαμένος Σήφης Βαλυράκης.

Παράλληλα συνέστησε μια ομάδα ειδικών για να πλαισιώσει την έρευνα, αποτελούμενη στον τομέα των ηλεκτρονικών ιχνών και πειστηρίων από τον πρώην στρατηγό της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Μανώλη Σφακιανάκη και στο νομικό σκέλος από τους δικηγόρους Γιάννη Παγορόπουλο και Μανώλη Φωτάκη. Στόχος τους ήταν να ρίξουν επικουρικά άπλετο φως στις επίσημες έρευνες, καθώς οι ημέρες περνούσαν δίχως ουσιαστικό αποτέλεσμα για τις συνθήκες θανάτου του Σήφη Βαλυράκη. Από την πρώτη κιόλας στιγμή η συντετριμμένη σύζυγός του, με επιστολή που απέστειλε στον υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη, κατήγγειλε εγκληματική ενέργεια. Τίποτε δεν θα αφηνόταν στην τύχη, ανεξιχνίαστο και παρασυρμένο από γραφειοκρατικές δίνες. Ωστόσο, παρότι οι ενδείξεις πλήθαιναν, η διαλεύκανση της υπόθεσης βάδιζε οδυνηρά αργά, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει και η εξόδιος ακολουθία του εκλιπόντος.

Εκείνο το τσουχτερά παγωμένο μεσημέρι της Πέμπτης 28 Ιανουαρίου στο Κοιμητήριο Παπάγου, ράγιζαν καρδιές από την πένθιμη ατμόσφαιρα που κύκλωνε βαριά όσους προσήλθαν για να πουν το τελευταίο «αντίο» στον συγγενή, φίλο και συναγωνιστή τους Σήφη Βαλυράκη. Τραγική φιγούρα η σύζυγός του, υποβασταζόμενη από τους δύο γιους τους, η οποία έφτασε θρηνώντας ως το μνήμα με τη φωτογραφία του στα χέρια για να αποχαιρετίσει για πάντα τον άνθρωπο της ζωής της. Και συνάμα τον ακέραιο αγωνιστή της Δημοκρατίας, τον αφοσιωμένο γιο ενός ανδρειωμένου πατέρα και μιας λεβέντισσας μάνας. Τον πάντα ερωτευμένο και μεγαλύτερο θαυμαστή της διεθνώς αναγνωρισμένης εικαστικού και μοναδικής συντρόφου του, της επί τρεις και πλέον δεκαετίες συζύγου του Μίνας Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη. Τον στοργικό πατέρα δύο αξιαγάπητων αγοριών, του Γιάννη και του Αλέξανδρου.

Επικίνδυνες αποστολές

Με καταγωγή από το Ασκύφου Σφακίων και ρίζες από την οικογένεια των Πάτερων που δεν γονάτισε σε Ενετούς και Τούρκους κατακτητές, ο Σήφης Βαλυράκης ανέπνεε σε όλη του τη ζωή τον αέρα της αντίστασης σε κάθε καταπίεση που φυσούσε στις κορφές των Λευκών Ορέων της Κρήτης.

Σπουδαγμένος ηλεκτρολόγος μηχανικός στη Γερμανία και τη Σουηδία με ειδίκευση στους βιομηχανικούς αυτοματισμούς, ο 24χρονος τότε Σήφης είχε επιστρέψει στο νησί του επί χούντας. Ο πατέρας του είχε ήδη συλληφθεί και φοβούμενος ότι του επιφυλασσόταν η ίδια μοίρα από τους πραξικοπηματίες, έφυγε με πλαστό διαβατήριο για την Ιταλία. Οι επαφές του εκεί από εξόριστους του αντιδικτατορικού αγώνα τού συνέστησαν να φύγει για τη Γερμανία. Φιλοξενήθηκε στο Μόναχο από τον Γιάννη Σακελλαρίου, τον άνθρωπο που θα γινόταν αργότερα ο πρώτος ελληνικής καταγωγής ευρωβουλευτής της Γερμανίας με το SPD, και έπιασε δουλειά στο τυπογραφείο του Βασίλη Στρουμπουλάκου, στο οποίο τυπωνόταν η αντιστασιακή εφημερίδα «Ο Αγώνας». Από εκεί ήρθε σε επαφή με την Αγγέλα Κοκκόλα στη Στοκχόλμη, όπου ήδη ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε συστήσει από το 1968 το ΠΑΚ. Στην παγωμένη Σουηδία εντάχτηκε στον ένοπλο βραχίονα της οργάνωσης. Το 1971 ανέλαβε παλικαρίσια ειδική επικίνδυνη αποστολή. Πέρασε κρυφά στην Ελλάδα κουβαλώντας ένα βαλιτσάκι με εκρηκτικά. Στην Αθήνα έμεινε κρυμμένος επί ενάμιση μήνα στο σπίτι μιας εξαδέλφης του αναμένοντας το πράσινο φως για να τοποθετήσει τον εκρηκτικό μηχανισμό. Λίγο πριν από την πυροδότηση στο σημείο που του είχαν υποδείξει, τον συνέλαβε η Αστυνομία.

Στα κρατητήρια της ΕΣΑ, στο σημερινό Πάρκο Ελευθερίας, υπέστη άγρια βασανιστήρια. Χατζηζήσης, Θεοφιλογιαννάκος, Πέτρου και λοιποί βασανιστές τον λιάνισαν κυριολεκτικά. Δεν έβγαλε κουβέντα, δεν μαρτύρησε τίποτε. Στο μυαλό του στριφογυρνούσε μόνο η σκέψη της απόδρασης για να συνεχίσει τον αγώνα στον οποίο ήταν ταγμένος. Σαν ανυπότακτο αγρίμι στο κλουβί, κατάφερε να κόψει τα κάγκελα του κελιού του με πριονάκι αργυροχοΐας κρυμμένο μέσα σε σωληνάριο οδοντόκρεμας. Προκάλεσε βραχυκύκλωμα στο ηλεκτρικό δίκτυο με μια φουρκέτα μαλλιών και έσπασε το σιδερένιο προστατευτικό πλέγμα με μοχλό το πόδι του ξύλινου τραπεζιού που είχε στο κελί του. Μέσα στο σκοτάδι, 2 η ώρα πριν τα χαράματα, βγήκε στο προαύλιο, σάλταρε τον τοίχο προς το Ναυτικό Νοσοκομείο και εξαφανίστηκε. Κρύφτηκε 15 ημέρες στην Αθήνα ψάχνοντας διαφυγή στο εξωτερικό. Αποπειράθηκε να ταξιδέψει στη Γιουγκοσλαβία κουρνιασμένος στην οροφή της αμαξοστοιχίας «Ακρόπολις». Στα σύνορα όπου άλλαζε η ατμομηχανή, ένας προβολέας έριξε τυχαία μια δέσμη φωτός πάνω στην οροφή του τρένου. Εντοπίστηκε, τον συνέλαβαν για μία ακόμη φορά και οι διώκτες του τον οδήγησαν σιδηροδέσμιο πίσω στο ΕΑΤ-ΕΣΑ όπου πλέον τα παράθυρα των κελιών είχαν χτιστεί.

Υπέστη χειρότερα και πιο βάρβαρα βασανιστήρια, του φορούσαν μόνιμα χειροπέδες και τον κρατούσαν σε ένα άδειο από έπιπλα μπουντρούμι διαστάσεων 2x3 όρθιο επί εβδομάδες. Τον κουβάλησαν κακήν κακώς σε άθλια κατάσταση στις Φυλακές Κορυδαλλού, εν αναμονή της δίκης του. Το έκτακτο Στρατοδικείο τον καταδίκασε σε ποινή κάθειρξης επτά ετών. Εν τω μεταξύ, στις Φυλακές Κορυδαλλού προετοίμαζε νέα απόδραση. Ανοιξε μια τρύπα στο κελί του πίσω από τον νιπτήρα, αλλά το σχέδιό του ματαιώθηκε. Μεταφέρθηκε στις μεσαιωνικές, υψίστης ασφαλείας Φυλακές της Κέρκυρας. Παρότι οι πολιτικοί κρατούμενοι βρίσκονταν σε καθεστώς αυστηρής επιτήρησης, σχεδίασε αυτομάτως την τολμηρή απόδρασή του. Επιστράτευσε ένα ξεδοντιασμένο ξυλοπρίονο, ροκάνισε μεθοδικά τα κάγκελα την ώρα της μεσημεριανής φασαρίας του αυλισμού και κάλυπτε τα σίδερα με τσίχλα χρωματισμένη με νεσκαφέ για να παίρνει το χρώμα της σκουριάς. Την ανοιξιάτικη νύχτα της 19ης Μαΐου του 1972 έκανε το άλμα προς την πολυπόθητη ελευθερία. Οι δεσμοφύλακες τον πήραν χαμπάρι, άναψαν τους προβολείς και πυροβολούσαν αδιακρίτως από τις σκοπιές προς ό,τι κινούνταν στην περίμετρο. Εκείνος πήδηξε από τον εξωτερικό τοίχο ύψους 8 μέτρων, κρεμάστηκε από ένα τηλεφωνικό καλώδιο, έπεσε σχετικά μαλακά στο έδαφος και έγινε άφαντος.

Τις επόμενες τρεις ημέρες, ενώ περιπλανιόταν και κρυβόταν με προφυλάξεις στο όρος Παντοκράτορας, η Στρατοχωροφυλακή λύσσαξε. Εκανε άνω κάτω το νησί για να τον βρει. Κι αυτός, στην απόγνωσή του, ρίχτηκε νύχτα, ως νέος «Πεταλούδας», στα παγωμένα νερά του στενού θαλάσσιου καναλιού που χωρίζει την Κέρκυρα από την Αλβανία. Εξαντλημένος από το πολύωρο κολύμπι, παρασυρμένος και αποπροσανατολισμένος από τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα, κατάφερε να βγει στη στεριά, εντελώς εξουθενωμένος και μισολιπόθυμος. Συνελήφθη από συνοριακή περίπολο Αλβανών στρατιωτών. Με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα τον πήγαν σε κάποιο φυλάκιο, το οποίο ήταν ταυτόχρονα και στάνη για πρόβατα. Από εκεί τον μετέφεραν στον αστυνομικό σταθμό των Αγίων Σαράντα, όπου τον κράτησαν τρεις μήνες για προανάκριση. Κατόπιν τον οδήγησαν σε λαϊκό δικαστήριο με την κατηγορία της κατασκοπείας που προέβλεπε την ποινή της εκτέλεσης. Τότε ήταν που είπε στους δικαστές του: «Αφού πήρε φωτιά το σπίτι μου, αναγκάστηκα να περάσω στο δικό σας. Δεν μπορούσα να χτυπήσω την πόρτα, ήρθα αναγκαστικά από το παράθυρο». Τον άκουσαν βερεσέ και τον έκλεισαν στη φυλακή τρία χρόνια για παραβίαση συνόρων, στέλνοντάς τον σε άθλια στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας σταλινικού τύπου, πρώτα στη Βόρεια Αλβανία, μετά στα Τίρανα και τελικά στο Φιέρι.

Τα αλλεπάλληλα γράμματα που έστελνε επί 18 μήνες στους οικείους του δεν ταχυδρομούνταν ποτέ και καταχωρούνταν στον φάκελό του για μελλοντική χρήση. Η δε επικοινωνία του με τον έξω κόσμο ήταν μηδενική. Στην Ελλάδα τον είχαν για αγνοούμενο, αν δεν τον έκλαιγαν κιόλας. Ωσπου κάποια στιγμή έφυγε ένα γράμμα που έστελνε στη μάνα του. Αυτή με τη σειρά της το έδωσε στην αντιστασιακή οργάνωσή του που έμαθε ότι ζει φυλακισμένος στην Αλβανία. Ηταν η εποχή που η «αδάμαστη» Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας του Ενβέρ Χότζα βίωνε παράφορο έρωτα με τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Κίνας. Με τη δημοσιοποίηση της κράτησής του διεθνείς δημοκρατικές προσωπικότητες διαμαρτυρήθηκαν με διαβήματα στην κυβέρνηση της Αλβανίας και της Κίνας.

Η απελευθέρωση

Με πρωτοβουλία του ο Ανδρέας Παπανδρέου επικοινώνησε με τον πρίγκιπα της Καμπότζης Σιχανούκ, φίλο και σύμμαχος του Μάο Τσε Τουνγκ, ο οποίος μεσολάβησε για να φτάσει το αίτημα της απελευθέρωσής του στα σωστά αυτιά με την κατάλληλη επιρροή. Τον Νοέμβριο του 1973, «επισήμως» η αλβανική Βουλή τού «χάρισε» αναπάντεχα το υπόλοιπο της ποινής του. Τον πήραν από το στρατόπεδο με απόλυτη μυστικότητα, τον έχωσαν σε ένα τζιπ και τον έστειλαν στη Σκόδρα στη Βόρεια Αλβανία. Ηταν σχεδόν σκελετός από την ασιτία και τις κακουχίες, όταν τον αμπάρωσαν σε ένα διαμέρισμα και άρχισαν να τον ταΐζουν για να τον παχύνουν. Του πήραν μέτρα για ένα φτηνό κουστούμι μιας χρήσης, του έδωσαν 5 δολάρια, τον φόρτωσαν χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα «κάργκο» σε ένα μικρό στρατιωτικό ελικοφόρο και τον ξαπόστειλαν «τράνζιτ» στο αεροδρόμιο Φιουμιτσίνο της Ρώμης.

Οι καραμπινιέροι τον κράτησαν στο τμήμα ασφαλείας του αεροδρομίου μεταφέροντάς του το καλωσόρισμα και τις ευχές του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζιοβάνι Λεόνε. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα κατέφτασαν για να τον καλωσορίσουν ο Αλέκος Παναγούλης με την Οριάνα Φαλάτσι. Την επομένη, με ειδική άδεια της ιταλικής κυβέρνησης, τον έβγαλε από το αεροδρόμιο η Αμαλία Φλέμινγκ, η οποία τον φιλοξένησε στο σπίτι της στη Ρώμη. Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς ο Ανδρέας Παπανδρέου συμμετείχε σε μεγάλη αντιφασιστική διαδήλωση στο Μιλάνο. Ξέκλεψε λίγο χρόνο από το πιεστικό πρόγραμμά του και πετάχτηκε ως τη Φλωρεντία για ένα επείγον ραντεβού. Στην Πιάτσα ντέλα Σινιορία της πρωτεύουσας της Τοσκάνης, ο αρχηγός του ΠΑΚ με μαύρο δερμάτινο μπουφάν και μακριές φαβορίτες αντάμωσε τον θρυλικό για την αποκοτιά του μυστακοφόρο αντιστασιακό. Ο Ανδρέας του είπε και ο Σήφης δεν ξέχασε ποτέ ότι «η Ελλάδα, η πατρίδα μας, βρίσκεται σε πολιορκία. Υπάρχει δουλειά να γίνει, το αντιδικτατορικό κίνημα, ο αγώνας για τη Δημοκρατία δεν περιμένει, οφείλουμε να ξανακερδίσουμε τη χώρα μας».

Ηδη όμως η χούντα ψυχορραγούσε. Λιγότερο από δέκα μήνες μετά και οι δύο είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα. Με τον Σήφη Βαλυράκη, λεβέντη αγωνιστή και μακροχρόνιο συνοδοιπόρο του Ανδρέα, να συνυπογράφει την ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ στις 3 Σεπτέμβρη του 1974. Τρία χρόνια αργότερα εκλεγόταν πανηγυρικά βουλευτής Χανίων. Στον νομό του και σε όλη την Κρήτη ήταν ο δικός τους τολμηρός, αξιόμαχος και ανυπότακτος «Σηφαλιός», που ο λαός τον εξέλεγε επί σχεδόν 30 χρόνια αντιπρόσωπό του στη Βουλή.

Ειδήσεις σήμερα:

«Ελ. Βενιζέλος»: Συνελήφθη 33χρονος που προσπάθησε να περάσει κοκαΐνη στη χώρα


Με click away πουλούσε «μαϊμούδες» από το σπίτι του στη Βόρεια Ελλάδα


Υπευθυνότητα και σύνεση ζητά το Μαξίμου από τους εμπόρους Θεσσαλονίκης, Αχαΐας και Κοζάνης