«Τα σχολεία μελετούν τους σεισμούς»: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το σεισμικό φαινόμενο
Επιχειρεί να εντάξει τη σεισμολογία στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών - Η εγκατάσταση σεισμογράφων στις σχολικές μονάδες φιλοδοξεί να μετατρέψει τα σχολεία σε κόμβους εκπαίδευσης, καινοτομίας και πληροφόρησης
Βασίλης Γούλας
Η πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στην Ελλάδα με τους ισχυρούς σεισμούς σε Σάμοκαι Θεσσαλία έχει δημιουργήσει ιδιαίτερη ανησυχία στον πληθυσμό. Όμως ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο με το οποίο πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Άλλωστε είμαστε σε μια από τις πιο σεισμογενής περιοχές του πλανήτη.
Στο πλαίσιο αυτό το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Τα σχολεία μελετούν τους σεισμούς» επιχειρεί συστηματικά και μεθοδικά από το 2015 να εντάξει τη σεισμολογία στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών σχεδιάζοντας σειρά δράσεων που καλύπτουν διαφορετικές θεματικές προσεγγίσεις στο φαινόμενο. Το πρόγραμμα συντονίζει ο Δρ. Γεράσιμος Χουλιάρας, Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του προγράμματος έχει πραγματοποιήσει η Ελληνογερμανική Αγωγή.
Μέσω της εγκατάστασης χαμηλού κόστους σεισμογράφων σε ολόκληρη την Ελλάδα το πρόγραμμα φιλοδοξεί να μετατρέψει τα σχολεία σε τοπικούς κόμβους εκπαίδευσης, καινοτομίας και πληροφόρησης σχετικά με τους σεισμούς, συνδέοντάς τα με τις τοπικούς φορείς, κέντρα έρευνας και επιστήμης και άλλους ενδιαφερόμενους από την τοπική κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται κάθε σχολείο. Το πρόγραμμα λειτουργεί σήμερα ένα δίκτυο 62 σχολικών σεισμογράφων και έχει ήδη αναγνωρισθεί ως "Βέλτιστη Πρακτική" από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι συντονιστές φορείς επεκτείνουν διαρκώς το δίκτυο σε νέα σχολεία της επικράτειας.
Μία από τις πιο πετυχημένες δράσεις του δικτύου τα τελευταία χρόνια είναι ο διαγωνισμός «Φτιάξε τον Ψηφιακό σου Σεισμογράφο» που διοργανώνεται και για την φετινή σχολική χρονιά (2020-2021) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Ανταποκρινόμενοι στις έκτακτες συνθήκες λόγω της πανδημίας, στη φετινή διοργάνωση καλούνται ομάδες μαθητών, σε συνεργασία με τους καθηγητές τους, να κατασκευάσουν ένα ψηφιακό μοντέλο ενός αυτοσχέδιου σεισμογράφου και να περιγράψουν την όλη διαδικασία κατασκευής σε μία έκθεση συνοδευόμενη από φωτογραφικό ή άλλου είδους οπτικοακουστικό υλικό και να καταθέσουν τις συμμετοχές τους έως τις 17 Μαΐου 2021. Οι 10 ομάδες που θα διακριθούν θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί είτε διαδικτυακά είτε με φυσική παρουσία εαν οι συνθήκες το επιτρέψουν. Η ομάδα που θα κατακτήσει την πρώτη θέση θα λάβει ως έπαθλο έναν ψηφιακό σεισμογράφο Rasberry Shake (https://raspberryshake.org/products/raspberry-shake-1d/).
Παράλληλα, σήμερα η διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων σε συνεργασία με την Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων, το Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και την Ελληνογερμανική Αγωγή, στο πλαίσιο ενημέρωσης σε θέματα αντισεισμικής προστασίας διοργανώνουν διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα: «Τα σχολεία μελετούν τους σεισμούς».
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί μέσω της πλατφόρμας WEBEX σήμερα στις 18:00 το απόγευμα. Αφορμή για το σεμινάριο στάθηκε η πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Θεσσαλίας που έχει δημιουργήσει ιδιαίτερη ανησυχία στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζεται να διοργανωθούν σεμινάρια για εκπαιδευτικούς της περιοχής, όπου θα παρουσιαστούν οι δραστηριότητες του Δικτύου Σχολικών Σεισμογράφων.
Στο πρώτο σεμινάριο αρχικά θα παρουσιαστεί στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς το πρώτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Τα σχολεία μελετούν τους σεισμούς». Το πρόγραμμα αυτό επιχειρεί να εντάξει τη σεισμολογία στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών σχεδιάζοντας σειρά δράσεων που καλύπτουν διαφορετικές θεματικές προσεγγίσεις στο φαινόμενο. Μέσω της εγκατάστασης χαμηλού κόστους σεισμογράφων σε ολόκληρη την Ελλάδα το πρόγραμμα φιλοδοξεί να μετατρέψει τα σχολεία σε τοπικούς κόμβους εκπαίδευσης, καινοτομίας και πληροφόρησης σχετικά με τους σεισμούς, συνδέοντάς τα με τις τοπικούς φορείς, κέντρα έρευνας και επιστήμης και άλλους ενδιαφερόμενους από την τοπική κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται κάθε σχολείο. Οι συμμετέχοντες θα παρακολουθήσουν σε πραγματικό χρόνο τις καταγραφές των σεισμογράφων του Δικτύου Σχολικών Σεισμογράφων, θα μελετήσουν κυματομορφές από σεισμούς που έχουν γίνει στο παρελθόν, θα κατανοήσουν την χρονική διαφορά μεταξύ των σεισμικών κυμάτων (και πώς θα μπορεί αυτή να αξιοποιηθεί από σύγχρονα συστήματα έγκαιρης ενημέρωσης) και θα μάθουν να εντοπίζουν το επίκεντρο και το μέγεθος κάθε σεισμού με διάφορους τρόπους. Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για εκπαιδευτικές δραστηριότητες, στις οποίες οι μαθητές μαθαίνουν, εξασκούν και αξιοποιούν τα επιστημονικά μέσα και μεθόδους ενώ παράλληλα καλούνται να γνωστοποιούν τα αποτελέσματα των εργασιών τους με το ευρύ κοινό. Θα δουν επίσης μέσω σειράς παραδειγμάτων πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν σεισμολογικά δεδομένα σε καινοτόμες σχολικές δραστηριότητες διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων.
Στη συνέχεια, θα παρουσιαστεί ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι για μαθητές Δημοτικού Σχολείου που έχει αναπτύξει η ομάδα TALOS του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που φιλοδοξεί να ευαισθητοποιήσει τους μικρούς μαθητές σχετικά με τις φυσικές καταστροφές. Το παιχνίδι επιχειρεί να βοηθήσει τα παιδιά να αυξήσουν τις γνώσεις τους με διασκεδαστικό και διαδραστικό τρόπο, βασιζόμενο σε μια δυναμική πλοκή που υποστηρίζεται από διαδραστικά στοιχεία όπως κουίζ, παζλ και μίνι-παιχνίδια. Τέλος, οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί θα ενημερωθούν για Σχολικό Διαγωνισμό με θέμα: «Φτιάξε τον Ψηφιακό σου Σεισμογράφο» που διοργανώνεται και για την φετινή σχολική χρονιά (2020-2021) από την Ελληνογερμανική Αγωγή σε συνεργασία με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Ανταποκρινόμενοι στις έκτακτες συνθήκες λόγω της πανδημίας, στη φετινή διοργάνωση καλούνται ομάδες μαθητών, σε συνεργασία με τους καθηγητές τους, να κατασκευάσουν έναν ψηφιακό μοντέλο ενός αυτοσχέδιου σεισμογράφου και να περιγράψουν την όλη διαδικασία κατασκευής σε μία έκθεση συνοδευόμενη από φωτογραφικό ή άλλου είδους οπτικοακουστικό υλικό και να καταθέσουν τις συμμετοχές τους έως τις 17 Μαϊου 2021.
