Κουβεντιάζοντας με τον Νίκο Κουτρέτση - «Η χούντα έπιασε τις πολιτικές δυνάμεις στον ύπνο»

Ο μαθηματικός Νίκος Κουτρέτσης που είναι ένας από τους υπογράφοντες του βιβλίου «Διαδρομές» περιγράφει στο protothema.gr την πορεία της ζωής του από τα χρόνια της χούντας και της μεταπολίτευσης μέχρι και σήμερα

Οκτώ προσωπικότητες, με διαφορετικές διαδρομές, αποφάσισαν να γράψουν για την πορεία της ζωής τους και να διηγηθούν στιγμές από την εποχή των Λαμπράκηδων, τη χούντα και τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Ο λόγος για τους Νίκο Διακουλάκη, Σπύρο Καβουνίδη, Νίκο Κουτρέτση, Γιάννη Μαρούκη, Γιάννη Μεϊμάρογλου, Λάμπη Ντόλκα, Βασίλη Στεφανή και Δημήτρη Ψυχογιό, οι οποίοι γράφουν το βιβλίο «Διαδρομές» που παρουσιάζεται το ανήμερα της 21ης Απριλίου στις 6:00 το απόγευμα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Ενας απ’ αυτούς, ο Νίκος Κουτρέτσης, ανοίγει το σεντούκι των αναμνήσεων του στο protothema.gr και περιγράφει τη δική του “διαδρομή” λέγοντας μεταξύ άλλων πως «ήταν μια μεγάλη πρόκληση να προσπαθήσεις να αποκρυσταλλώσεις αυτά τα οποία σκεφτόσουν και ένιωθες κατά καιρούς».

Παράλληλα φέρνει στο μυαλό του εικόνες από τη μέρα που ξέσπασε η δικτατορία λέγοντας πως «έπιασε πολλούς στον ύπνο, αν και ήταν αναμενόμενη εξαιτίας της τότε υπάρχουσας κατάστασης στη χώρα». Επιπλέον κάνει αναφορά στο πως γεννήθηκε το φοιτητικό κίνημα, τα πρώτα του δειλά βήματα, την τρομοκρατία που υπήρχε από την ασφάλεια και τους τραμπούκους της χούντας, μέχρι το Πολυτεχνείο, για το οποίος όπως λέει ο ίδιος «φτάσαμε να πιστεύουμε ότι οι μέρες της χούντας ήταν μετρημένες, αλλά η κατάληξή του σήμαινε και το τέλος αυτών των ψευδαισθήσεων».

Όπως λέει ο Νίκος Κουτρέτσης η πρώτη του σύλληψη έγινε για … λάθος οργάνωση στις αρχές του '74, πράγμα που όμως δεν τον γλίτωσε από τους ξυλοδαρμούς και το βασανιστήριο της φάλαγγας. Λίγο μετά αφού αφέθηκε ελεύθερος, συνελήφθη και πάλι. Μιλάει για την αποκαλούμενη «γενιά του Πολυτεχνείου» σημειώνοντας πως «οι περισσότεροι που συμμετείχαν ενεργά δεν προσπάθησαν να εξαργυρώσουν την δράση τους, σε αντίθεση με πολλούς που συμμετείχαν ελάχιστα ή και καθόλου».

Ακόμη αναφέρεται στο τι τον οδήγησε να ενταχθεί μετά από μεγάλη περίοδο πολιτικής αδράνειας στο Ποτάμι, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «ήταν ένα αντισυστημικό κόμμα με την έννοια ότι καταπολεμούσε τον πελατειασμό, το κομματικό κράτος και την διαφθορά, αλλά ήθελε να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη χώρα κι όχι τριτοκοσμική τύπου Βενεζουέλας».

Τέλος, καταλήγει επισημαίνοντας πως «πολλοί κεντρώοι ψήφισαν Μητσοτάκη γιατί κέρδισε τις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ προβάλλοντας ένα φιλελεύθερο και εκσυγχρονιστικό προφίλ. Εδώ που τα λέμε όμως, δεν δικαίωσε τις προσδοκίες. Όλος ο κόσμος έχει ένα μούδιασμα στο που να στραφεί. Έτσι παρά το ότι υπάρχει ανάγκη και χώρος, δεν υπάρχει το “κύμα”. Όταν θα δημιουργηθεί αυτό νομίζω ότι θα είναι ισχυρό».

Η «διαδρομή» μου είναι μια ενδοσκόπηση

«Η προτροπή για να προσθέσω τη δική μου αφήγηση ήταν η ιδέα του Σπύρου Καβουνίδη, που τον είχα γνωρίσει στα κελιά της Ασφάλειας Προαστίων. Τύπος εξωστρεφής και ενεργητικός, ο Σπύρος απευθύνθηκε σε φίλους οι οποίοι είχαν αντιστασιακή δραστηριότητα και ακολούθησαν διάφορες πορείες μέχρι και σήμερα. Η προσέγγιση, η “διαδρομή” του καθένα γράφτηκε με τελείως υποκειμενικό τρόπο. Εγώ το είδα σαν ενδοσκόπηση, με την έννοια ότι έδωσα βάρος σε στοιχεία προσωπικής αναζήτησης. Άλλοι προχώρησαν σε μια πιο γλαφυρή εξιστόρηση του κλίματος και των γεγονότων της εποχής», αναφέρει αρχικά.

«Η προσπάθεια να αποκρυσταλλώσεις την πορεία σου είναι μια δυνατή εμπειρία. Η “διαδρομή” μου, απευθύνεται πρώτα σε μένα. Κατά δεύτερο λόγο σε όποιον από τους δικούς μου θέλει να με γνωρίσει λίγο καλύτερα. Και κατά τρίτο, σε όποιον μπορεί να βρει κάποια στοιχεία για να συμπληρώσει το παζλ της δικής του αναζήτησης. Να βάλει σε σειρά τις ιδέες του, να συμφωνήσει, να διαφωνήσει, να αποτελέσει δηλαδή μια αφορμή προβληματισμού», συνεχίζει ο Νίκος Κουτρέτσης.

Η επιβολή της χούντας

«Η χούντα ξάφνιασε πολλούς. Τότε έμενα στη Θεσσαλονίκη και πήγαινα τρίτη γυμνασίου. Βέβαια βλέπαμε ότι η πολιτική κατάσταση ήταν έκρυθμη και δεν ξέραμε πού θα οδηγούσε όλο αυτό. Καταλαβαίναμε ότι υπήρχε και περίπτωση να γίνει δικτατορία, αλλά δεν ήταν κάτι που το αναμέναμε για κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Για να καταλάβετε τι εννοώ, η εφημερίδα “Αυγή” ανήμερα της 21ης Απριλίου κυκλοφορούσε με κύριο άρθρο της “Γιατί δεν πρόκειται να γίνει δικτατορία”. Κυριολεκτικά η χούντα έπιασε όλο τον πολιτικό κόσμο στον ύπνο. Και το λέω αυτό ιδιαίτερα για τον κόσμο της αριστεράς. Ειδικά η αριστερά που ήταν και η πρώτη που θα έπρεπε να αντιδράσει, πιάστηκε στον ύπνο. Γίνονταν συλλήψεις ακόμα και μέσα από τα σπίτια, τους κρατούσαν σε διάφορες φυλακές και μετά τους έστελναν στη Γυάρο κι έτσι δεν μπορούσε να κουνηθεί ούτε φύλο. Λίγοι τα κατάφεραν να γλυτώσουν. Απ΄ ό,τι μου έλεγαν παλιοί αριστεροί, σε περίπτωση δικτατορίας είχαν συνεννοηθεί να μαζευτούν και να στήσουν διαδηλώσεις. Θεωρητικά ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν και τα όπλα, αλλά ήταν τέτοια η παγωμάρα που έπεσε που δεν έγινε τίποτα από όλα αυτά», σημειώνει.

Ενθυμούμενος τις εικόνες που είδε την πρώτη μέρα που ξέσπασε η χούντα τονίζει πως «εκείνη τη μέρα ξεκινώντας για το σχολείο έβλεπα παντού τανκς, από τα μεγάφωνα φώναζαν “Έλληνες πολίτες, γυρίστε σπίτια σας, μη φοβάστε, τα στρατευμένα σας παιδιά σας φυλάγουν”. Είχε κηρυχθεί ο στρατιωτικός νόμος, και φυσικά γύρισα πίσω. Περιέργως τις πρώτες ώρες δεν είχαν κοπεί τα τηλέφωνα, κι έτσι μπορούσες να επικοινωνήσεις και να δεις τι γίνονται οι δικοί σου. Η κυκλοφορία απαγορεύτηκε από το απόγευμα και μετά. Όταν άνοιξαν αργότερα ξανά οι τράπεζες, πολλοί έτρεχαν για να σηκώσουν λεφτά. Είχαν φρεσκοτυπώσει χαρτονομίσματα και δεν έμεινε κανένας παραπονεμένος, κι έτσι ησύχασαν. Αυτό είναι το φοβικό σύνδρομο του Έλληνα».

Πώς εντάχθηκα στο φοιτητικό κίνημα

«Δεν εντάχθηκα, εμείς ήμασταν το φοιτητικό κίνημα. Την εποχή που μπήκα εγώ στο πανεπιστήμιο δεν υπήρχε κανένα φοιτητικό κίνημα. Δεν υπήρχε καν αντίδραση εκτός από κάποιες πολύ μεμονωμένες οργανώσεις, μερικές έβαζαν και μικρές βόμβες, όπως η 20η Οκτώβρη. Αυτές εξαρθρώνονταν γρήγορα και δεν άφηναν ουσιαστικό αποτύπωμα, συνήθως τις μαθαίναμε από τις ανακοινώσεις των συλλήψεων», υποστηρίζει ο Νίκος Κουτρέτσης.

«Στο πανεπιστήμιο μπήκα το 1970. Μέχρι το 1972 δεν γινόταν τίποτα. Ότι ξεκίνησε να γίνεται έγινε από εμάς αυθόρμητα. Παρακολουθούσαμε το τι γινόταν στην Αθήνα, επειδή εκεί είχε ξεκινήσει πιο μπροστά η αντίδραση. Οργανώσαμε ενέργειες για συλλογή υπογραφών για ελεύθερες εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Όσοι υπέγραφαν, ήξεραν ότι αυτό ήταν μία αντιστασιακή πράξη που στρεφόταν κατά της χούντας», αναφέρει ακόμη.

«Στη συνέχεια προχωρήσαμε με τοπικούς συλλόγους. Μπορούμε να πούμε ότι τότε, παρά το ότι ο καθένας είχε τις απόψεις του, βρισκόμασταν και κουβεντιάζαμε για το πως θα προχωρήσει αυτή η δουλειά άτομα από πολλές παρατάξεις, που αργότερα ανακαλύφθηκε ότι ανήκαμε σε αυτές. Υπήρχε ένα πολύ καλό κλίμα μεταξύ μας αν και φαινόταν ότι είχαμε πολιτικές διαφορές. Ήταν ένα κλίμα συντροφικότητας και αλληλεγγύης. Κουβεντιάζαμε τις ενέργειες που θα έπρεπε να κάνουμε. Αυτές οι κινήσεις ήταν οι σπινθήρες που έβαλαν τη φωτιά. Θυμάμαι αρχές του '73 η ΕΦΕΕ που ήταν διορισμένη από τη χούντα για να δώσει μία εκτόνωση της κατάστασης οργάνωσε μία συνάντηση στο αμφιθέατρο της φυσικομαθηματικής που χωρούσε 500 άτομα. Ήμουν προβληματισμένος για το εάν θα έπρεπε να πάμε. Ωστόσο πολλοί, και μάλιστα άσχετοι που δεν είχαν εκδηλωθεί μέχρι τότε ήθελαν να πάνε και να αντιπαρατεθούν. Μέσα λοιπόν σε αυτό το αμφιθέατρο υπολογίζω ότι συγκεντρώθηκαν πάνω από 1.000 άτομα. Πέσαμε στην παγίδα καθώς βγαίνοντας έξω βρεθήκαμε περικυκλωμένοι από την ασφάλεια. Αρκετοί από τους πιο δραστήριους είχαν περικυκλωθεί από τους τραμπούκους των διορισμένων. Το λέω και ντρέπομαι. Πρακτικά 1.000 άτομα φάγαμε ξύλο από 50. Αυτό αργότερα ήταν αδιανόητο. Όταν καταλάβαμε το Πολυτεχνείο στη Θεσσαλονίκη δεν υπήρχε περίπτωση να έρθουν οι τραμπούκοι. Ήρθαν όμως τα τανκς», συνεχίζει ακόμη κάνοντας αναδρομή στα γεγονότα εκείνης της εποχής.

Η οργάνωση στην ΑΑΣΠΕ

Συνεχίζοντας αναφέρει πως «κάποια στιγμή είχα οργανωθεί με άλλους στην ΑΑΣΠΕ (Αντιφασιστική Αντιιμπεριαλιστική Σπουδαστική Παράταξη Ελλάδας) και οι δραστηριότητες μας συντονίζονταν πια με τη βοήθεια της Οργάνωσης. Γίνονταν ενέργειες όπως συγκεντρώσεις, παρεμβάσεις, συλλογές υπογραφών για τα δημοκρατικά και ακαδημαϊκά μας δικαιώματα, ρίψη τρικ και προκηρύξεων ώστε να αναθαρρεύει ο κόσμος και να είναι πιο καθαρή και η δική μας άποψη. Στην Αθήνα γίνονταν ακόμα και καταλήψεις σχολών (στη Θεσσαλονίκη αυτό έγινε μόνον κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου). Το “παράδοξο” της εποχής ήταν κι ότι πολλά βιβλία τότε διακινούνταν ελεύθερα. Μπορούσες να πας και να αγοράσεις βιβλία του Μαρξ, του Λένιν, του Τρότσκι. Είχαμε πέσει όλοι με τα μούτρα στο διάβασμα»

Η κατάληξη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ήταν το τέλος των ψευδαισθήσεων

Αναφερόμενος στα γεγονότα της αιματοβαμμένης εξέγερσης του Πολυτεχνείου, εξηγεί στο protothema.gr πως «το Πολυτεχνείο ήταν το τέλος των ψευδαισθήσεων ότι το φοιτητικό κίνημα θα μπορούσε να ρίξει τη χούντα έτσι απλά. Σαν νέοι μπήκαμε σ’ αυτή την ζόρικη προσπάθεια, ωθούμενοι από την ορμή μας και τις αρχές και αξίες που είχαμε πάρει από την οικογένεια και το περιβάλλον μας, σε μια αναλογία με την ιστορία του Δαυίδ με τον Γολιάθ. Δηλαδή ότι είσαι σε θέση να νικήσεις έναν πάρα πολύ ισχυρό αντίπαλο με τα φτωχά σου μέσα. Για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι εκείνης της περιόδου αυτό ήταν αλήθεια, με την έννοια ότι το φοιτητικό κίνημα φούντωνε καθημερινά και δεν μπορούσε να αναχαιτιστεί με τίποτα, αλλά όταν έφτασε στην κορύφωσή του που ήταν η εξέγερση του Νοέμβρη ’73 κι αυτή κατεστάλη με ωμό τρόπο, τότε καταλάβαμε όλοι ότι δεν ήταν τόσο απλά τα πράγματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι άλλαξαν τα μυαλά μας. Είναι σαν να έχεις ας πούμε μία τακτική ήττα στο πεδίο της μάχης η οποία σε βοηθάει να αναθεωρήσεις τη στρατηγική σου και να ψάχνεις άλλο τρόπο για να την προχωρήσεις».

Η πρώτη μου σύλληψη έγινε για… λάθος οργάνωση

Μάλιστα κάνει αναφορά και στην πρώτη σύλληψη η οποία όπως λέει έγινε για... λάθος οργάνωση αλλά και στα βασανιστήρια που υπέστη. «Η πρώτη μου σύλληψη έγινε …κατά λάθος. Είπα και πριν ότι οι παρατάξεις είχαν αρκετή συνεργασία μεταξύ τους, υπήρχαν κοινές ομάδες όπου κουβεντιάζαμε, χωρίς φυσικά να αποκαλύπτουμε την κομματική μας ένταξη, το πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε συντονισμένες κινήσεις. Επειδή τα μέλη της Αντί-ΕΦΕΕ ήταν λιγάκι …γραφειοκράτες κρατούσαν κατάστιχα με τους συμμετέχοντες. Όταν λοιπόν σημειώθηκε το χτύπημα στην Αντί-ΕΦΕΕ και την ΚΝΕ, βρήκαν τη λίστα με τα ονόματα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είμαι και εγώ μέλος τους. Ήρθαν στο σπίτι μου μέσα στη νύχτα, χτύπησαν την πόρτα και λέω τώρα εντάξει μας έπιασαν. Πηγαίνοντας στην ασφάλεια έβλεπα δεξιά και αριστερά διάφορα παιδιά που είχαν συλληφθεί. Όμως κανέναν γνωστό. Τότε με βουτάει ο αρχιασφαλίτης και μου λέει “καθίκι θα μου τα πεις όλα για την Αντι-ΕΦΕΕ”. Φοβερή ανακούφιση, κόντεψα να βάλω τα γέλια. Τις φάλαγγες μου τις έφαγα για να έχω να θυμάμαι. Έπειτα από έναν μήνα με άφησαν», θυμάται ο Νίκος Κουτρέτσης.

Το χτύπημα του ΕΚΚΕ και της ΑΑΣΠΕ

Μιλώντας για τη δεύτερη του σύλληψη, επισημαίνει ότι «αυτή έγινε όταν χτυπήθηκαν το ΕΚΚΕ και η ΑΑΣΠΕ. Εκεί είχα προλάβει να ακούσω από τη Deutsche Welle ότι είχαν συλληφθεί στην Αθήνα οι αρχηγοί της οργάνωσης. Λέω εντάξει, ώσπου να φτάσουν σε μένα έχουν μία διαδρομή να κάνουν. Την ίδια μέρα όμως με συνέλαβαν. Δεν πρόλαβα να εξαφανιστώ ως όφειλα, το είχα κατά νου, άλλοι φίλοι μου το έκαναν. Αφού ανακρίθηκα με την ίδια διαδικασία με έστειλαν στην Αθήνα. Μετά από μία περιήγηση σε διάφορα αστυνομικά τμήματα κατέληξα στην Ασφάλεια Προαστίων όπου βρέθηκα στο ίδιο κελί με τον Σπύρο Καβουνίδη. Η μόνη μου παρέα μέχρι τότε ήταν ένα …σκάκι που είχα φτιάξει, αφού δεν είχα άνθρωπο να κουβεντιάζω. Τον περισσότερο καιρό τον πέρασα στην απομόνωση. Όταν βρέθηκα με τον Σπύρο, κουβεντιάζαμε ατελείωτες ώρες».

Στη μεταπολίτευση

Ακολούθως ο Νίκος Κουτρέτσης μιλάει στο protothema.gr για την πορεία του στα χρόνια της μεταπολίτευσης. «Η χούντα πέφτει και εγώ εξακολούθησα να βρίσκομαι στην ΑΑΣΠΕ και το ΕΚΚΕ. Αυτό βάστηξε περίπου μέχρι το 1980. Πήγα στρατό ως ανεπιθύμητος. Ήταν κάτι που το διασκέδασα, καθότι δεν ήμουν ποτέ της καλοζωίας. Μετά το στρατό ήρθα στην Αθήνα, όπου δούλευα επαγγελματικά και κομματικά ως τη στιγμή που άρχισαν να μπαίνουν οι αμφιβολίες περί της ορθότητας των αριστερών στερεότυπων. Έγινε στην περίοδο που είχε αρχίσει η απομαζικοποίηση των οργανώσεων της αριστεράς, που μετά την πτώση της χούντας είχαν πάρει πολλά τα πάνω τους. Σιγά σιγά όσο η κατάσταση ομαλοποιούνταν, το πράγμα ξεφούσκωνε, έμπαιναν προβληματισμοί, εμφανίζονταν διάφορες τάσεις μέσα στα κόμματα κι αυτό οδηγούσε σε διασπάσεις. Οι διασπάσεις με την σειρά τους οδηγούσαν σε νέους προβληματισμούς. Κατέληξα έτσι για μεγάλο διάστημα ανένταχτος. Απλά ψήφιζα ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να ενδιαφερόμουν γι αυτό, αλλά δεν υπήρχε διάθεση ένταξης. Δεν ήμουν ούτε καν σε κάποια κλαδική του ΠΑΣΟΚ. Δεν ήταν κάτι που με συγκινούσε», λέει με νόημα.

Η γενιά του Πολυτεχνείου

Μάλιστα κάνει ειδική αναφορά στη γενιά του Πολυτεχνείου. Απαντώντας σε όσα καταλογίστηκαν σε όσους πρωτοστάτησαν ή αναμείχθηκαν ενεργά τα προηγούμενα χρόνια υποστηρίζει πως «πολλά λέγονται για αυτή τη γενιά. Οι περισσότεροι από μας δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συμμετοχή τους. Όσοι το έκαναν είναι γνωστοί και δακτυλοδεικτούμενοι. Είναι τελείως υπερβολή να λέμε ότι η γενιά του Πολυτεχνείου εξαργύρωσε τον αγώνα που έκανε με θέσεις σε κρατικούς μηχανισμούς. Κι εγώ για παράδειγμα που βρέθηκα γύρω στο ‘88 για οχτώ περίπου μήνες στο Δημόσιο, δεν άντεξα και έφυγα. Κάτι που έγινε κατά κόρον, ήταν αυτό που λέμε ότι η χώρα απέκτησε 10 εκατ. αντιστασιακούς. Πολλοί που δεν είχαν καν συμμετοχή κοίταξαν να εξαργυρώσουν τη μη συμμετοχή τους. Εμείς δεν το κάναμε για να εξαργυρώσουμε κάτι μετά. Ήταν μια εποχή που μύριζε μπαρούτι. Ήταν αστείο να κάθεσαι και να σκέφτεσαι ότι χτίζεις το μέλλον σου πάνω στο ξύλο που τρως. Ό,τι κάναμε το πιστεύαμε. Αυτό το λέω για να πω ότι το πελατειακό κράτος που ακολούθησε, βασίστηκε σε κάποιο βαθμό και σε αντιστασιακές δηλώσεις ανθρώπων που στην πραγματικότητα δεν είχαν καμία σχέση με το αντιστασιακό κίνημα. Όσοι είχαμε πραγματικά ενεργή συμμετοχή, δεν ήμασταν και τόσοι πολλοί, δεν είχαμε καν την κρίσιμη μάζα που θα μπορούσε να επιφέρει στην Ελλάδα τα δεινά με τους διορισμούς και άλλα ρουσφέτια. Τα δεινά επήλθαν από τις πελατειακές σχέσεις των κομμάτων όπου πολλοί προσέτρεξαν για να εξαργυρώσουν ανύπαρκτες αντιστασιακές περγαμηνές ή δηλώνοντας μια κομματική ταυτότητα συνδεδεμένη με ψήφους και βουλευτές. Από τους ανθρώπους που ήξερα εκείνη την εποχή, κανένας τους δεν εξαργύρωσε τίποτα».

Η στροφή στο Ποτάμι

Τα χρόνια πέρασαν και ο Νίκος Κουτρέτσης διάβηκε την πόρτα του Ποταμιού. «Μέσα στη “διαδρομή” μου περιγράφω τους λόγους που με οδήγησαν αργότερα να ενταχθώ στο Ποτάμι. Είχα αντίθεση με τα υπάρχοντα κόμματα εξουσίας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που με την ευνοιοκρατία και τον κομματισμό τους έβαλαν τις βάσεις της κρίσης. Όταν αυτή ξεκινούσε, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε μπει ακόμα στην δική του ιλιγγιώδη πορεία ανόδου, αλλά κι αυτά που άκουγα τότε μου φαίνονταν εκτός τόπου και χρόνου. Για παράδειγμα θυμάμαι τον Τσίπρα, με την κρίση ορατή, να καταθέτει ερώτηση στη Βουλή για την καύση των νεκρών. Δεν είχε ανακαλύψει ακόμα το χοντρό ψωμί που βρισκόταν πάνω στην έννοια αντιμνημόνιο. Το αντιλήφθηκε αργότερα, κι έγινε το άρμα όλων όσων δεν ήθελαν να καταλάβουν ότι αν δεν συμμαζευτεί η χώρα, πάμε για τα βράχια. Όλοι αυτοί καβάλησαν το άρμα του ΣΥΡΙΖΑ, κι έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε φυσιολογικά την κυβέρνηση. Βέβαια τον βοήθησε πολύ και το γεγονός ότι τα παλιά κόμματα εξουσίας είχαν χάσει τελείως την αξιοπιστία τους. Ακόμα και στη μνημονιακή περίοδο δούλευαν με παλιές λογικές. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Κάθε υπουργός που δεν υποχρεωνόταν, από το αντικείμενο των αρμοδιοτήτων του, να υπογράψει έναν μνημονιακό νόμο, ήταν καταχαρούμενος γιατί δεν θα έτρωγε τα μούτρα του ο ίδιος, αλλά κάποιος άλλος. Αυτός ο μικροκομματισμός οδηγούσε στο να μην παίρνονται μέτρα που θα μπορούσαν να φέρουν την Ελλάδα σε μια μορφή σύγχρονου κράτους. Η εμφάνιση του Ποταμιού ήταν μια ρωγμή σ’ αυτή τη νοοτροπία. Το Ποτάμι ήταν ένα αντισυστημικό κόμμα υπό την έννοια ότι καταπολεμούσε τον πελατειασμό, το κομματικό κράτος και την διαφθορά, αλλά ήθελε να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη χώρα κι όχι τριτοκοσμική τύπου Βενεζουέλας. Ακόμα, δεν δίσταζε να υποστηρίξει θέσεις και να ψηφίσει νομοσχέδια που τα θεωρούσε σωστά, ανεξάρτητα από το ποιος τα πρότεινε», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Απαντώντας στο εάν είναι δύσκολο να κρατηθούν επαφές με παλιούς φίλους και συντρόφους στο πέρασμα των χρόνων ο Νίκος Κουτρέτσης υπογραμμίζει πως «κρατάω επαφές. Ακόμα κι αν δω φίλο μου που διατηρεί τις ίδιες παλιές απόψεις, θα τρέξω να τον αγκαλιάσω και να με αγκαλιάσει».

Καταλήγοντας επισημαίνει πως «η σημερινή εποχή δεν συγκρίνεται ούτε με την εποχή του Πολυτεχνείου ούτε με την εποχή των μνημονίων και του Ποταμιού. Στην εποχή του Πολυτεχνείου υπήρχε ένας ορατός εχθρός, που ήταν η χούντα. Στην εποχή του μνημονίου άλλους τους συσπείρωσε ο αντιμνημονιακός αγώνας, άλλους τους συσπείρωνε ο φόβος ότι η Ελλάδα θα γλιστρήσει σε τριτοκοσμικές πρακτικές. Σήμερα οι νέοι θα πρέπει να ανακαλύψουν ποιοι είναι οι πραγματικοί τους αντίπαλοι. Και τονίζω "να τους ανακαλύψουν" κι όχι “να τους φαντάζονται”, ή “να τους εφεύρουν” και μάλιστα στηριγμένοι σε παλιές ιδέες, πρότυπα και καταστάσεις που ίσχυαν σε άλλες εποχές. Αυτή είναι η πραγματική πρόκληση. Είμαστε σαν χώρα σε μια επικίνδυνη δημοσιονομική και κοινωνική κατάσταση. Ούτε καν η πολιτική κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά, γιατί κυριαρχεί ακόμα η ευνοιοκρατία, οι διορισμοί ημετέρων, ο συνδικαλισμός κακής ποιότητας. Πιστεύω πως μπορούμε να κάνουμε κάτι γι αυτά. Τουλάχιστον εγώ εξακολουθώ να δουλεύω προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχει χώρος για κάτι τέτοιο. Ειδικά στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου. Το ΚΙΝΑΛ είναι πια το παλιό ΠΑΣΟΚ, χωρίς να είναι καν ένα μαζικό κόμμα. Το μόνο που κρατάει πολύ καλά – και τους θαυμάζω γι αυτό το κατόρθωμα- είναι την οργανωτική του δομή. Θα σας πω το εξής. Τον Νοέμβριο του 2017 ο Σταύρος Θεοδωράκης πήρε στην γειτονιά μου στα Βριλήσσια περισσότερους ψήφους από τη Φώτη Γεννηματά στις εκλογές για την προεδρία του ΚΙΝΑΛ. Αλλά όταν το ΚΙΝΑΛ διοργάνωνε τις τοπικές εσωτερικές του συναντήσεις, ήμουν ο μόνος Ποταμίσιος μέσα σε 80 Πασόκους. Όλος ο κόσμος έχει ένα μούδιασμα στο που να στραφεί. Πολλοί κεντρώοι και φιλελεύθεροι ψήφισαν Μητσοτάκη γιατί είχε κερδίσει τις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ προβάλλοντας ένα φιλελεύθερο και ανανεωτικό πρόταγμα. Εδώ που τα λέμε, δεν δικαίωσε τις προσδοκίες. Αλλά ενώ υπάρχει χώρος για το καινούριο, δεν υπάρχει το "κύμα" που θα το σηκώσει. Όταν δημιουργηθεί κι αυτό, νομίζω ότι θα είναι ισχυρό».

Ειδήσεις σήμερα:

Πανδημία-Βραζιλία: Κατέρριψε όλα τα τραγικά ρεκόρ θανάτων τους δυο τελευταίους μήνες

Διάγγελμα Μπάιντεν για την ετυμηγορία για τον φόνο του Φλόιντ: «Ένα γιγαντιαίο βήμα μπροστά στην πορεία προς τη δικαιοσύνη»