Τραπεζάκια έξω μέχρι τις 23.00 από σήμερα - Με self test το προσωπικό και μόνο καθήμενοι οι πελάτες - 330 εκατ. ευρώ έως το τέλος Μαΐου για 34.000 επιχειρήσεις με πτώση τζίρου 20% - Για ένεση ηθικού, αλλά και φόβο για την επιβίωσή τους κάνουν λόγο οι καταστηματάρχες
Τη δική του Ανάσταση προσμένει ο κλάδος της εστίασης, που σήμερα έστησε πλέον τα τραπεζάκια στους εξωτερικούς χώρους και υποδέχεται πελάτες έξι ολόκληρους μήνες μετά το αναγκαστικό κλείσιμό του λόγω κορωνοϊού. Περίοδος-ρεκόρ σε όλη την Ευρώπη, αφού στις υπόλοιπες χώρες υπήρχαν διαστήματα με ανοιχτά καταστήματα στο κοινό. Αυτή η προσμονή της επανεκκίνησης λειτουργεί θετικά στην ψυχολογία των επαγγελματιών, οι οποίοι ετοιμάζονται πυρετωδώς για να υποδεχτούν και πάλι πελάτες στα εστιατόρια και τα καφέ τους, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζουν τις δυσκολίες που βρίσκονται μπροστά τους.
«Από τη μία έχεις τη χαρά και την προσμονή επιτέλους να ανοίξεις, από την άλλη όμως υπάρχει ο προβληματισμός τι θα γίνει μετά, αφού η μεγαλύτερη πρόκληση παραμένει η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης. Και στην εστίαση το πλήγμα από τα lockdowns και την απουσία τουριστών είναι τεράστιο», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕΓιώργος Καββαθάς. «Το παν είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας της επιχείρησης και συνολικά του κλάδου. Με αυτό ως δεδομένο, όλα τα υπόλοιπα προβλήματα μπορούν να λυθούν. Εξάλλου, όπως λένε, “οι ζωντανοί μπορούν να ξεπεράσουν τα προβλήματα, οι νεκροί όχι”», προσθέτει. Γι’ αυτό εξάλλου η εικόνα που έχει η oμοσπονδία, όπως λέει ο κ. Καββαθάς, είναι ότι τα περισσότερα καταστήματα θα ανοίξουν τις πόρτες τους την επόμενη εβδομάδα. «Οποιος έχει επαρκή εξωτερικό χώρο και θεωρεί ότι έως τις 11 το βράδυ μπορεί να διεκδικήσει πελατεία που θα του αφήσει κάτι στο ταμείο στο τέλος της ημέρας δεν θα διστάσει να ανοίξει από τη Δευτέρα του Πάσχα κιόλας. Σίγουρα πάντως μέχρι το επόμενο Σαββατοκύριακο θα έχουν ανοίξει οι περισσότεροι», τονίζει.
Η επιστρεπτέα προκαταβολή
Μάλιστα 55.000 επιχειρήσεις εστίασης(από το σύνολο των περίπου 77.000 του κλάδου) το προηγούμενο διήμερο πήραν μια ελάχιστη βοήθεια στο ταμείο τους για τα πρώτα έξοδα μέσω της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 7. Συνολικά έλαβαν 170 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε μέσο όρο 3.500 ευρώ, αν και κάθε επιχείρηση έλαβε διαφορετικό ποσό. Το 50% αυτών των χρημάτων μάλιστα (85 εκατ. ευρώ) δεν θα επιστραφεί στο Δημόσιο, αποτελώντας μια καθαρή επιδότηση.
«Είναι μια σημαντική βοήθεια για να ξεκινήσει κανείς, αν και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για μαραθώνιο», επισημαίνει από την πλευρά του ένας επιχειρηματίας με μεγάλη διαδρομή στον χώρο, ο κ. Αντώνης Σταύρου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Kastelorizo Group. Αναφέρει μάλιστα ότι χρήματα από την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 7μπήκαν στο ταμείο και ήδη έχουν δοθεί για την προετοιμασία των καταστημάτων του ομίλου. «Παρά τις δυσκολίες λόγω του σφιχτού χρονοδιαγράμματος, έχουμε καταφέρει να προετοιμαστούμε. Σε πρώτη φάση θα λειτουργήσουν τα καταστήματα που μέχρι σήμερα είναι ανοιχτά με delivery και take away», λέει στο «ΘΕΜΑ».
Ο ίδιος δηλώνει απαισιόδοξος για τον κλάδο συνολικά με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά, είναι αισιόδοξος όμως για τις δικές του δυνάμεις σε σχέση με τις μεγάλες προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά. «Πιστεύω ακράδαντα ότι η δομή που έχω στήσει δεν θα μου δημιουργήσει πρόβλημα. Οπως απεδείχθη και με το delivery, το οποίο πήγε πολύ καλά. Ξέρετε, είμαι αγωνιστής, το παλεύω και δεν το βάζω κάτω. Και αυτό πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε όλοι. Ετσι, στο τέλος θα βρούμε τον τρόπο να επιβιώσουμε», καταλήγει.
Σημαντικό στήριγμα στην προσπάθεια επανεκκίνησης θα αποτελέσει το ειδικό πρόγραμμα που σχεδιάστηκε μέσω ΕΣΠΑ αποκλειστικά για τη στήριξη της εστίασης. Υπολογίζεται ότι έως το τέλος του Μαΐου 34.000 επιχειρήσεις του κλάδου, πάσης φύσεως (ακόμα και franchise), που έχουν παρουσιάσει πτώση του τζίρου τους 20% πέρυσι, θα λάβουν επιδότηση συνολικά άλλα 330 εκατ. ευρώ με σκοπό τη χρήση τους ως κεφάλαιο κίνησης για τα έξοδα των πρώτων μηνών. Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης έχει οριστεί στο 7% του συνολικού τζίρου του 2019 και πάντως όχι πάνω από 100.000 ευρώ. Το συνολικό ποσό θα είναι μη επιστρεπτέο. Η σχετική πλατφόρμα για τις αιτήσεις αναμένεται να ενεργοποιηθεί γύρω στις 10 Μαΐου, με τις πρώτες εκταμιεύσεις να γίνονται στο τέλος του μήνα.
Με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά και με τα οριζόντια μέτρα που είχαν ισχύσει για το σύνολο των επιχειρηματικών κλάδων, η κυβέρνηση υπολογίζει ότι θα έχει δώσει πάνω από 1 δισ. ευρώ ζεστό χρήμα στις επιχειρήσεις της εστίασης. Επιπλέον, για τους περίπου 260.000 από τους 410.000 εργαζομένους του κλάδου που τέθηκαν σε αναστολή, το κράτος διέθεσε 720 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις που αναπλήρωναν τις αποδοχές τους. Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., ο κύκλος εργασιών στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου υπηρεσιών εστίασης το 2020 μειώθηκε περίπου κατά 2,3 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2019 (στα 3,77 δισ. ευρώ από 6,06 δισ. ευρώ). Παράλληλα, πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Τράπεζας σημείωσε ότι και φέτος η εστίαση θα έχει τεράστιες ανάγκες ρευστότητας, καθώς οι πωλήσεις της θα παραμείνουν σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το 2019 και μέρος αυτών των αναγκών θα μείνει ακάλυπτο. Οπως λένε επαγγελματίες του κλάδου, σε μεγάλο βαθμό η πορεία πολλών επιχειρήσεων θα κριθεί και από την πορεία του τουρισμού. «Δυστυχώς και φέτος τα πράγματα θα είναι δύσκολα στα νησιά», λέει ο κ. Νεκτάριος Νικολόπουλος, πρόεδρος του σωματείου ΒARECA και ιδιοκτήτης πολλών επιχειρήσεων στον χώρο της εστίασης. Ο ίδιος προγραμματίζει να ανοίξει τις πόρτες γνωστού εστιατορίου του έως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. «Εκτός του ότι αντιμετωπίζουμε ένα απίστευτο πρόβλημα, κι αυτό είναι να πείσουμε τους εργαζομένους να επιστρέψουν άμεσα και να προετοιμαστούμε, δεν βιαζόμαστε», σημειώνει. Για τον ίδιο, πάντως, μείζον θέμα, όπως και για πολλούς άλλους, είναι το ωράριο. «Τα εμπορικά καταστήματα θα κλείνουν στις 20.30 και η κυκλοφορία θα σταματάει στις 23.00, με το μαγαζί να πρέπει να κλείνει από τις 22.45 ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να επιστρέφουν σπίτι τους χωρίς πρόβλημα», λέει ο κ. Νικολόπουλος
Οι όροι επαναλειτουργίας
Σε κάθε περίπτωση, από τη Δευτέρα του Πάσχα η εστίαση κάνει πλέον το πρώτο βήμα επαναλειτουργίας. Ενα βήμα το οποίο συνοδεύεται από αρκετούς περιορισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, τα καταστήματα θα λειτουργούν έως τις 10.45 το βράδυ, ενώ θα μπορούν να ανοίγουν ξανά μετά στις 5 το πρωί. Κατά το διάστημα που θα παραμένουν κλειστά θα απαγορεύεται η εκτέλεση παραγγελιών take away. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να συνεχίσουν να προσφέρουν την υπηρεσία delivery, με εξαίρεση τη διανομή αλκοολούχων ποτών (μπίρα, κρασί, αποστάγματα) ή κοκτέιλ. Σε ό,τι αφορά τους όρους λειτουργίας των καταστημάτων, οι πελάτες θα επιτρέπεται να κάθονται μόνο σε εξωτερικούς χώρους. Δεν θα επιτρέπονται όρθιοι πελάτες παρά μόνο καθήμενοι. Σε κάθε τραπέζι θα μπορούν να κάθονται έως έξι άτομα και θα πρέπει να υπάρχουν απολυμαντικά. Οι αποστάσεις ανάμεσα στα τραπέζια θα είναι οι ακόλουθες: α) όταν στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ δύο παράπλευρων τραπεζιών δεν τοποθετείται καρέκλα σε κανένα εκ των δύο, τότε η ελάχιστη απόσταση μεταξύ αυτών ορίζεται στα 0,90 μ., β) όταν τοποθετείται καρέκλα σε ένα εκ των δύο, τότε η ελάχιστη απόσταση μεταξύ αυτών ορίζεται στο 1,20 μ., και γ) όταν τοποθετείται καρέκλα σε καθένα εκ των δύο, τότε η ελάχιστη απόσταση μεταξύ αυτών ορίζεται στο 1,80 μ. Δεν θα οριστεί ταυτόχρονα μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός πελατών με βάση τα τετραγωνικά μέτρα, όπως είχε γίνει πέρυσι, όταν άνοιξε στα τέλη Μαΐου η εστίαση. Θα επιτρέπεται η χρήση του μπαρ από τους πελάτες μόνο με καθήμενους πελάτες - επιτρέπεται να είναι δίπλα-δίπλα έως δύο σκαμπό. Η επόμενη δυάδα σκαμπό θα πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση 1,5 μ. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο της εστίασης θα υποβάλλονται υποχρεωτικά δύο φορές την εβδομάδα σε self test. Το κόστος για το ένα θα καλύπτεται από το κράτος, ενώ για το άλλο από τον εργοδότη. Ηχρήση μάσκας θα είναι υποχρεωτική για τους εργαζόμενους, αλλά και για τους πελάτες κατά τη διάρκεια της αναμονής τους στον χώρο εστίασης. Επίσης υπάρχει ισχυρή σύσταση για μάσκα και για τους καθήμενους πελάτες. Οσο για τους καταλόγους, θα πρέπει να απολυμαίνονται κατά την εναλλαγή των πελατών στα τραπέζια.