Ο Δήμος Μαραθώνα και 50 φορείς προσέφυγαν στο ΣτΕ για τον ΧΥΤΑ στο Γραμματικό 

Σε θέση μάχης βρίσκονται και πάλι οι κάτοικοι της Βορειοανατολικής Αττικής για την κατασκευή Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων - ΕΔΑ (ΧΥΤΑ) στην περιοχή του Γραμματικού, που θα επεξεργάζεται 80.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο. Η υλοποίησης της ΕΔΑ έχει ξεκινήσει θεωρητικά από το 2003 και τώρα επανεκκινήθηκε η διαδικασία κατασκευής της, με αποτέλεσμα να αναζωπυρωθούν οι τοπικές αντιδράσεις.

Στα 18 αυτά χρόνια, δηλαδή από την πρώτη υπουργική απόφαση για την κατασκευή της ΕΔΑ μέχρι σήμερα, που ξεκίνησε η διαδικασία επιλογής αναδόχου του έργου, είναι αμέτρητες οι συμπλοκές αστυνομικών δυνάμεων με κατοίκους του Γραμματικού και των πέριξ περιοχών που αντιδρούν στην κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων. Οι δρόμοι γύρω από το επίμαχο έργο είχαν αποκλειστεί από απορριμματοφόρα οχήματα των δήμων, έτσι ώστε να μην είναι προσβάσιμη η περιοχή, ενώ το κυνηγητών πολιτών και αστυνομικών είχε επεκταθεί και στα χωράφια. Παράλληλα, δεν είναι λίγες και οι αποφάσεις που έχει εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για το θέμα της καταλληλότητας του χώρου που έχει επιλεγεί και τη συμβατότητά του με την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία.

Στο πλαίσιο του περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης στερεών αποβλήτων, το 2003 εγκρίθηκαν αρχικά οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή της επίμαχης μονάδας στη θέση Μαύρο Βουνό Γραμματικού (σε έκταση 520 στρεμμάτων), οι οποίοι ανανεώθηκαν το 2009. Στη συνέχεια οι περιβαλλοντικοί όροι τροποποιηθήκαν και ανανεώθηκαν εκ νέου το 2015 και στην εκπνοή του 2019 επικαιροποιήθηκαν. Τον περασμένο Φεβρουάριο από τον Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) προκηρύχθηκε η διαδικασία επιλογής αναδόχου του επίμαχου έργου, εκτιμώμενης αξίας 112.139.753 ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Πάντως, διευκρινίζεται ότι ο ΧΥΤΑ ήδη έχει κατασκευαστεί στην επίμαχη περιοχή.

Μέσα λοιπόν σε αυτό το αρνητικό κλίμα, που και πάλι έχει δημιουργηθεί στη Βορειοανατολική Αττική, ο Δήμος Μαραθώνα και 50 τοπικοί φορείς (περιβαλλοντικοί, πολιτιστικοί, εξωραϊστικοί, λαογραφικοί, αθλητικοί σύλλογοι, σύλλογοι γυναικών και γονέων, ναυτικοί όμιλοι κ.λπ.) από Μαραθώνα, Νέα Μάκρη, Ραφήνα, Πικέρμι, Νέο Βουτζά, Γραμματικό, Ωρωπό, Μάτι, Βαρνάβα, Κάλαμο και Αγίους Αποστόλους προσέφυγαν στο ΣτΕ.

Οι 50 συν ένας φορείς ζητούν από τους συμβούλους Επικρατείας να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η διακήρυξη επιλογής αναδόχου του έργου, στην οποία έχει ενσωματωθεί η Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ), που όμως εκδόθηκε κατά παράβαση των νομοθετικών κανόνων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων, σύμφωνα με τους προσφεύγοντες.

Αναλυτικότερα, υποστηρίζουν ότι η διακήρυξη επιλογής αναδόχου εκδόθηκε κατά παράβαση: 1) του νόμου 4014/2011 και της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς η ΑΕΠΟ δεν συμπεριέλαβε ειδική μελέτη οικολογικής αξιολόγησης, παρά τη χωροθέτηση του έργου σε περιοχή η οποία από το 2017 έχει ενταχθεί στον εθνικό κατάλογο προστατευομένων περιοχών Natura 2000 και 2) στηρίχτηκε σε ανεπίκαιρη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων παρά τη συνταγματική πρόβλεψη για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη, ήταν μη νόμιμη η ανανέωση της ΑΕΠΟ που έγινε το 2015 και εκδόθηκε κατά «πλάνη περί τα πράγματα», καθώς υπάρχουν δύο ρέματα στην περιοχή που θα υλοποιηθεί το έργο.

Πέραν όλων αυτών, υποστηρίζουν ότι η προγραμματισμένη κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων συνιστά επέμβαση μεγάλης κλίμακας, η οποία «ξεπερνά τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής, δηλαδή θα προκαλέσει σημαντική και ανεπανόρθωτη οικολογική υποβάθμιση της περιοχής». Να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα τελευταία χρόνια που έχει αποφασιστεί η κατασκευή μονάδας αποβλήτων στον Γραμματικό, διίστανται οι γνώμες των αρμοδίων κρατικών φορέων (Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Διεύθυνση Ελέγχου Κατασκευής Εργων Περιφέρειας Αττικής, ΙΓΜΕ, κ.λπ.) ως προς την ύπαρξη ή μη των δύο ρεμάτων τα οποία διέρχονται από την επίμαχη έκταση και εκβάλλουν στις παραλίες του Σεσίου (Ευβοϊκός κόλπος).

Ετσι, ως προς το πλαίσιο των διαφωνιών αναφορικά με την ύπαρξη ρεμάτων, οι φορείς επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 24 του Συντάγματος, η εκτέλεση τεχνικών έργων κοντά σε ρέματα, επιτρέπεται μόνο υπό την προϋπόθεση ότι «διασφαλίζεται η ανεμπόδιστη επιτέλεση της φυσικής λειτουργίας τους και δεν επιτρέπεται η αλλοίωση της φυσικής κατάστασης των ρεμάτων, η επίχωση ή κάλυψη της κοίτης τους».

Ωστόσο, σύμφωνα με τις αιτήσεις, παραβιάζονται η Συνθήκη Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΛΕΕ) στο σκέλος εκείνο που προβλέπει την υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και οι ευρωπαϊκές οδηγίες: 1) 92/43/ΕΟΚ που προστατεύει τη διατήρηση των φυσικών οικότοπων και ειδικά αυτών που είναι ενταγμένων στο πανευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 και 2) 2000/60/ΕΟΚ για την προστασία των ρεμάτων. Παράλληλα, σημειώνουν ότι δεν έχει γίνει οι οριοθετήσει των ρεμάτων, όπως επιβάλλει η νομοθεσία και η νομολογία του ΣτΕ.

Επιπλέον, η διακήρυξη είναι αντίθετη στις διατάξεις του νόμου περί περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων (ν. 2014/2011), καθώς έως σήμερα δεν έχει εκπονηθεί η προβλεπόμενη ειδική μελέτη οικολογικής αξιοποίησης, προκειμένου να υπάρχει εκτίμηση των επιπτώσεων του όλου έργου που πρόκειται να κατασκευαστεί στην ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένης και της θαλάσσιας περιοχής του Νότιου Ευβοϊκού, του Εθνικού Πάρκου Σχοινιά -Μαραθώνα και του υγρότοπου του Σχοινιά.