Μητσοτάκης: Η Ευρώπη ήταν πάντα εκεί για την Ελλάδα και η Ελλάδα πάντα εδώ για την Ευρώπη
27.05.2021
19:04
«Είχαμε μόνον ένα δυσάρεστο διάλειμμα, το 2015 επεκράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός» τόνισε ο πρωθυπουργός μιλώντας στο Ζάππειο για τα 40 χρόνια της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΕ - «Σήμερα η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής με αξιοπιστία και ισχύ» - Η εκδήλωση έγινε παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας και ανώτατων αξιωματούχων της ΕΕ
«Η ένταξη της Ελλάδος στην Ευρώπη αποτελεί πλέον αδιαπραγμάτευτη συνιστώσα της ταυτότητας της χώρας μας», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην επετειακή εκδήλωση για τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδος στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και για την επίσημη έναρξη του δημοσίου διαλόγου στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, στο Ζάππειο Μέγαρο.
Η εκδήλωση έγινε παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, αλλά και ανώτατων Ευρωπαίων αξιωματούχων, όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι. Παρόντες, ήταν και πρώην πρωθυπουργοί.
«Από την 1η Ιανουαρίου του 1981 η Ελλάδα ξαναβρίσκει την θέση της στην Ευρώπη έχοντας κοινά συμφέροντα και στόχους. Με αυτά τα λόγια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποδεχόταν την ένταξη της Ελλάδος στις τότε Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες ως το 10ο μέλος της. Για τον ιστορικό ηγέτη με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ , έκλεινε θριαμβευτικά ένα προσωπικό στοίχημα», ανέφερε ο πρωθυπουργός, πιάνοντας από την αρχή το νήμα της κοινής πορείας Ελλάδας και Ευρώπης.
Η απόφαση, σημείωσε «πλούτισε και την Ευρώπη καθώς ήταν η πρώτη είσοδος χώρας του Ευρωπαϊκού Νότου, που είχε βιώσει δικτατορικό καθεστώς. Έκτοτε η κοινή μας διαδρομή υπήρξε συναρπαστική».
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει δημόσιο πεδίο που να μην ευεργετήθηκε με κάποιον τρόπο από την ένταξη στην Ένωση. Δεν έλειψαν ασφαλώς και οι στιγμές, που ο ρόλος της Ένωσης παρεξηγήθηκε κάτι που συνέτεινε και στην εκδήλωση της κρίσης της προηγούμενης 10ετίας. Η Ευρώπη είναι πολλά περισσότερα από ένα ταμείο. Είναι μία κοινή αντίληψη για τη ζωή, για την οικονομία και την κοινωνία, που προσφέρει δικαιώματα, αλλά γεννά και υποχρεώσεις», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Είχαμε ένα δυσάρεστο διάλειμμα, το 2015, όταν επικράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός»
Ο κ. Μητσοτάκης άφησε αιχμές για τα όσα έγιναν στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. «Είχαμε μόνον ένα δυσάρεστο διάλειμμα, το 2015 επεκράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός, τότε που η Ελλάδα βρέθηκε ένα βήμα πριν από τον γκρεμό, αλλά οι προοδευτικές δυνάμεις αντιστάθηκαν και συνέτριψαν τις δυνάμεις της δημαγωγίας» επισήμανε.
«Σήμερα η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής με αξιοπιστία και ισχύ. Η οικονομία της αναβαθμίζεται διαρκώς. Ενώ οι κινήσεις της στη διεθνή σκακιέρα φέρνουν παντού αποτελέσματα: στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συνόρων και στην ανθρωπιστική συμβολή στο Μεταναστευτικό. Όπως και στις πρωτοβουλίες ειρήνης, που αναπτύσσονται στη Μεσόγειο της Ευρώπης», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε υπερηφάνεια, καθώς μαζί με άλλους 8 ηγέτες, πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ έκανε αναφορά στη συμβολή του στην από κοινού προμήθεια εμβολίων και την έκδοση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Covid.
Η εκδήλωση έγινε παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, αλλά και ανώτατων Ευρωπαίων αξιωματούχων, όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι. Παρόντες, ήταν και πρώην πρωθυπουργοί.
«Από την 1η Ιανουαρίου του 1981 η Ελλάδα ξαναβρίσκει την θέση της στην Ευρώπη έχοντας κοινά συμφέροντα και στόχους. Με αυτά τα λόγια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποδεχόταν την ένταξη της Ελλάδος στις τότε Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες ως το 10ο μέλος της. Για τον ιστορικό ηγέτη με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ , έκλεινε θριαμβευτικά ένα προσωπικό στοίχημα», ανέφερε ο πρωθυπουργός, πιάνοντας από την αρχή το νήμα της κοινής πορείας Ελλάδας και Ευρώπης.
Η απόφαση, σημείωσε «πλούτισε και την Ευρώπη καθώς ήταν η πρώτη είσοδος χώρας του Ευρωπαϊκού Νότου, που είχε βιώσει δικτατορικό καθεστώς. Έκτοτε η κοινή μας διαδρομή υπήρξε συναρπαστική».
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει δημόσιο πεδίο που να μην ευεργετήθηκε με κάποιον τρόπο από την ένταξη στην Ένωση. Δεν έλειψαν ασφαλώς και οι στιγμές, που ο ρόλος της Ένωσης παρεξηγήθηκε κάτι που συνέτεινε και στην εκδήλωση της κρίσης της προηγούμενης 10ετίας. Η Ευρώπη είναι πολλά περισσότερα από ένα ταμείο. Είναι μία κοινή αντίληψη για τη ζωή, για την οικονομία και την κοινωνία, που προσφέρει δικαιώματα, αλλά γεννά και υποχρεώσεις», τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Είχαμε ένα δυσάρεστο διάλειμμα, το 2015, όταν επικράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός»
Ο κ. Μητσοτάκης άφησε αιχμές για τα όσα έγιναν στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. «Είχαμε μόνον ένα δυσάρεστο διάλειμμα, το 2015 επεκράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός, τότε που η Ελλάδα βρέθηκε ένα βήμα πριν από τον γκρεμό, αλλά οι προοδευτικές δυνάμεις αντιστάθηκαν και συνέτριψαν τις δυνάμεις της δημαγωγίας» επισήμανε.
«Σήμερα η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής με αξιοπιστία και ισχύ. Η οικονομία της αναβαθμίζεται διαρκώς. Ενώ οι κινήσεις της στη διεθνή σκακιέρα φέρνουν παντού αποτελέσματα: στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συνόρων και στην ανθρωπιστική συμβολή στο Μεταναστευτικό. Όπως και στις πρωτοβουλίες ειρήνης, που αναπτύσσονται στη Μεσόγειο της Ευρώπης», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε υπερηφάνεια, καθώς μαζί με άλλους 8 ηγέτες, πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ έκανε αναφορά στη συμβολή του στην από κοινού προμήθεια εμβολίων και την έκδοση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Covid.
Στόχος είναι να απαντήσουμε θετικά στην πρόσκληση της γενιάς μας και να καταστήσουμε την Ευρώπη πιο πράσινη, πιο παραγωγική και πιο δίκαιη για εκείνους που την κατοικούν. «Η Ευρώπη ήταν πάντα εκεί για την Ελλάδα, όπως και η Ελλάδα είναι πάντα εδώ για την Ευρώπη», ανέφερε.
Αναλυτικά, ο πρωθυπουργός ανέφερε στην ομιλία του
«Από την 1η Ιανουαρίου του 1981, η Ελλάδα ξαναβρίσκει τη θέση της στην Ευρώπη με την οποία συνδέεται ιστορικά και πολιτιστικά, έχοντας κοινά συμφέροντα και στόχους». Με αυτά τα λόγια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποδεχόταν πριν από 40 χρόνια την ένταξη της Ελλάδας στις τότε Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες, ως μόλις το 10ο μέλος τους.
Για τον ιστορικό ηγέτη έκλεινε θριαμβευτικά ένα προσωπικό στοίχημα. Ενώ για τη χώρα άνοιγε ένα συναρπαστικό ταξίδι με τριπλό προορισμό: την Ασφάλεια, τη Δημοκρατία και την Ευημερία. Αυτό το ταξίδι συνεχίζουμε σήμερα, κρατώντας σταθερά την ίδια πυξίδα αλλά έχοντας πια πιο δυνατό άνεμο στα πανιά μας, περισσότερους επιβάτες στο ευρωπαϊκό σκάφος. Και στο τιμόνι του ισχυρούς θεσμούς, που γιορτάζουν τώρα μαζί μας και τους οποίους ευχαριστώ θερμά για την παρουσία τους.
Εκείνη η στιγμή του 1981, πάντως, δεν ήλθε χωρίς περιπέτειες. Ας θυμηθούμε ότι η σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρώπη είχε ήδη αποφασιστεί το 1961. Η απριλιανή δικτατορία όμως, στα πολλά δεινά που προκάλεσε πρόσθεσε και αυτό του «παγώματος» της ευρωπαϊκής προοπτικής της πατρίδας μας, υπονομεύοντας την ελευθερία, την οικονομία και τον εκσυγχρονισμό της. Ο χαμένος χρόνος έληξε μαζί με την τυραννία. Κι έτσι, το 1975, η δημοκρατική Ελλάδα απευθύνθηκε και πάλι στην Ευρώπη.
Ήταν μια κίνηση με ρεαλισμό και όραμα. Γιατί σφράγιζε τη μετάβαση στην πολιτική ομαλότητα με την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Και ταυτόχρονα χάραζε και τη λεωφόρο στην οποία θα βάδιζε η πατρίδα μας τις επόμενες δεκαετίες. Ήταν πολλοί εκείνοι που αντέδρασαν τότε. Όλοι τους, ωστόσο, αγνοούσαν τη συγκυρία της εποχής, με νωπή ακόμα την Κυπριακή τραγωδία και με τη δημοκρατία μας στα πρώτα της βήματα. Όπως, όμως, και την εμβέλεια του εγχειρήματος, με ένα μεσαίο ευρωπαϊκό κράτος να βρίσκει, επιτέλους, ασφαλές λιμάνι σε μία ισχυρή υπερεθνική συμμαχία, μέσα σε έναν αβέβαιο κόσμο.
Η απόφαση εκείνη ίσως να μην πληρούσε πλήρως τα αυστηρά τεχνοκρατικά κριτήρια. Απαντούσε, όμως, σε μια ιστορική αναγκαιότητα. Γι’ αυτό και, σταδιακά, όλο το κομματικό φάσμα -με ελάχιστες εξαιρέσεις- συνέκλινε στην ευρωπαϊκή κοίτη. Για να αποτελέσει σήμερα αδιαπραγμάτευτη συνιστώσα της δημόσιας ζωής αλλά και σταθερό ορίζοντά της. Με πολιτικό πρόσημο αλλά και με εθνικό περιεχόμενο και διαχρονική ισχύ.
Η ελληνική υπόθεση, πάντως, πλούτισε και την εμπειρία της ίδιας της Ευρώπης. Γιατί ήταν η πρώτη υποδοχή κράτους του Νότου από εκείνα που είχαν βιώσει δικτατορικά καθεστώτα. Για να ακολουθήσουν, λίγο μετά, η Ισπανία και η Πορτογαλία, και αργότερα οι χώρες του ανατολικού μπλοκ. Ήταν, λοιπόν, η ελληνική είσοδος στην ευρωπαϊκή οικογένεια η αρχή μιας πολυσήμαντης διεύρυνσης. Μιας διεύρυνσης όχι μόνο σε μέλη αλλά και σε αξίες. Γι’ αυτό και τολμώ να πω ότι η ώσμωση με τον τόπο μας και την ιστορία του αποτύπωνε και την απόφαση της τότε ΕΟΚ να αναδειχθεί, εκτός από ένα σχήμα οικονομικής συνεργασίας, και σε έναν υπερεθνικό φάρο δημοκρατίας. Προορισμένου να απλώνει διαρκώς το φως του και να ενώνει μεταξύ τους τις ακτίνες του.
Στις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε η κοινή μας διαδρομή, κύριοι Πρόεδροι, υπήρξε συναρπαστική. Η επιταγή της ανάπτυξης συνάντησε την αναγκαιότητα της πολιτικής συνεννόησης. Το πρόταγμα της δικαιοσύνης την εξέλιξη των δικαιωμάτων. Και οι εθνικές αποχρώσεις το πολύχρωμο «ουράνιο τόξο» της ενιαίας ευρωπαϊκής κουλτούρας.
Όμως και η Ελλάδα του 2021 είναι μία διαφορετική χώρα από εκείνη που έκανε τα πρώτα δειλά της βήματα στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Μία χώρα ταλαιπωρημένη από κρίσεις, καταστροφές, δικτατορίες, εμφυλίους και συχνά ταλαιπωρημένη και από ένα αίσθημα εθνικής μοναξιάς, βιώνει σήμερα την πιο σταθερή και ανοιχτή δημοκρατία που γνώρισε ποτέ.
Η ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών κανόνων ενίσχυσε το κράτος δικαίου. Ήλθαν νέες αντιλήψεις για το Περιβάλλον, για τον Πολιτισμό, για την Παιδεία. Ενώ η κοινοτική ομπρέλα πλαισίωσε, ενίσχυσε, τη διπλωματική και αμυντική μας φαρέτρα.
Με λίγα λόγια, δεν πιστεύω ότι υπάρχει δημόσιο πεδίο το οποίο να μην ευεργετήθηκε με κάποιο τρόπο από τη συμβολή της Ευρώπης. Όπως και στην οικονομία: oι πόροι της Ένωσης προίκισαν τη χώρα μας με υπερπολύτιμες υποδομές. Στήριξαν -εδώ και πολλές δεκαετίες- την αγροτική παραγωγή, ενθαρρύνοντας τον εξαγωγικό της προσανατολισμό. Η άρση των δασμών έστρεψε, αναγκαστικά, την ελληνική παραγωγή, την ελληνική βιομηχανία προς την ανταγωνιστική καινοτομία. Με το εμπόριο, τις υπηρεσίες, τον τουρισμό, να δρουν πλέον μέσα στη μεγάλη, πανευρωπαϊκή αγορά.
Δεν έλειψαν, ασφαλώς, και οι στιγμές που ο ρόλος της Ένωσης παρεξηγήθηκε, κάτι που, πιστεύω, ότι συνέτεινε και στην εκδήλωση της κρίσης της τελευταίας δεκαετίας. Όμως, η Ευρώπη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ταμείο. Είναι μία κοινή αντίληψη για τη ζωή, για την οικονομία και την κοινωνία που προσφέρει από τη μία δικαιώματα, αλλά γεννά από την άλλη και υποχρεώσεις.
Υπάρχει, από την άλλη πλευρά, και ο θετικός απολογισμός: η Ελλάδα άσκησε τέσσερις επιτυχημένες προεδρίες, δύο από τις οποίες, μάλιστα, συνέπεσαν και με διευρύνσεις. Εργάστηκε για τη διαμόρφωση των Μεσογειακών Προγραμμάτων, όπως και της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Πολλοί Έλληνες στελεχώνουν καίριες θέσεις σε ενωσιακούς θεσμούς. Δεκάδες χιλιάδες νέοι μας μοιράζονται το ευρωπαϊκό όραμα μέσω των προγραμμάτων Erasmus.
Η ελληνική πορεία στην Ευρώπη δεν υπήρξε πάντοτε ανέφελη. Όμως, σχετικά γρήγορα ο αντιευρωπαϊσμός έπαψε να αποτελεί κεντρικό επιχείρημα στην ελληνική πολιτική ζωή. Και χαίρομαι γιατί η παράταξη την οποία έχω την τιμή να εκπροσωπώ πρωτοστάτησε σε αυτό. Γιατί είτε βρισκόταν στην εξουσία είτε όχι παρέμεινε πάντα η μεγάλη παράταξη της Ευρώπης.
Θυμίζω ότι το 1992, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη προώθησε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, με ευρύτατη πλειοψηφία τότε, χάρη στην ωριμότητα και των άλλων πολιτικών κομμάτων. Αλλά και ως αντιπολίτευση, η Νέα Δημοκρατία στήριξε τους δύο εθνικούς στόχους: την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την είσοδό μας στην Οικονομική και Νομισματική ένωση και τελικά στο ευρώ.
Γύρω από το ζητούμενο της δυνατής ευρωπαϊκής Ελλάδας οικοδομήθηκαν, λοιπόν, ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις αναβαθμίζοντας την ποιότητα της εσωτερικής πολιτικής ζωής. Με ένα μόνο σκοτεινό διάλειμμα: την περίοδο κατά την οποία επικράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός, το 2015. Τότε που η χώρα οδηγήθηκε ένα μόλις βήμα πριν τον γκρεμό. Και πάλι όμως, οι προοδευτικές δυνάμεις αντιστάθηκαν και διέλυσαν τα έωλα συνθήματα. Κράτησαν τον τόπο στην Ευρώπη και στο κοινό νόμισμα. Και τελικά συνέτριψαν τη δημαγωγία μαζί με το διπλό αντιευρωπαϊκό και αντιδημοκρατικό ψέμα, τόσο αυτό με το αριστερό προσωπείο όσο και εκείνο με το ακροδεξιό πρόσωπο του φασισμού και του μίσους.
Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι,
Σήμερα η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής με αξιοπιστία και ισχύ. Η οικονομία της αναβαθμίζεται διαρκώς, ενώ οι κινήσεις της στη διεθνή σκακιέρα φέρνουν αποτελέσματα: στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συνόρων αλλά και στην ανθρωπιστική συμβολή για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Όπως και στις πρωτοβουλίες ειρήνης που αναπτύσσονται στη Μεσόγειο της Ευρώπης.
Αλλά και η πανδημία στάθηκε πεδίο όπου εκδηλώθηκαν οι αρετές των Ελλήνων. Η χώρα αύξησε σημαντικά τη δυναμικότητα του συστήματος υγείας, ενώ ψηφιοποίησε οριζόντια τις δράσεις του κράτους. Κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στους πολύ γρήγορους ρυθμούς των εμβολιασμών. Πρόκειται για το απόσταγμα μιας οδυνηρής εμπειρίας, που σήμερα καλούμαστε να μετατρέψουμε σε καθαρό νερό για να αρδευτεί ένα εύφορο αύριο.
Γι’ αυτό κι είμαι υπερήφανος, καθώς μαζί με άλλους οκτώ ευρωπαίους ηγέτες πρωτοστατήσαμε -με μια επιστολή που είχαμε στείλει τον Μάρτιο του περασμένου έτους στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- στην ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Κάτι το οποίο φάνταζε πριν από 1,5 χρόνο όνειρο απατηλό έγινε πραγματικότητα. Και αυτό θα είναι και ο οδηγός μας τις επόμενες δεκαετίες.
Περήφανος νιώθω και για τη συμβολή της Ελλάδας σε δύο ακόμα μεγάλα ευρωπαϊκά βήματα προς την μετα-Covid εποχή. Την από κοινού προμήθεια εμβολίων και την έκδοση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Covid που θα επιτρέψει και πάλι στους πολίτες μας να ταξιδέψουν με ασφάλεια. Γιατί αυτά ήταν κατά τη γνώμη μου -η σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης και η αντιμετώπιση της πανδημίας- δύο κορυφαία επιτεύγματα της Ευρώπης για την υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης.
Κλείνω με το αισιόδοξο μήνυμα το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να εκπέμψει και η Διάσκεψη για το κοινό μας Μέλλον.
Συμπολίτες μου της Ευρώπης,
Μπορούμε! Μπορούμε να απαντήσουμε θετικά στην πρόκληση της γενιάς μας. Και να κάνουμε πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο παραγωγική, πιο δίκαιη, πιο ευαίσθητη, την ήπειρό μας για εκείνους που την κατοικούν. Κυρίως όμως για τις νέες και τους νέους μας, τις ανησυχίες και τα όνειρα των οποίων κανείς δεν μπορεί να αγνοεί.
Τα επόμενα χρόνια είναι στο χέρι μας να γίνουν τα χρόνια της ανόρθωσης. Με μεγαλύτερη γεωπολιτική επιρροή της Ένωσής μας. Με περισσότερη συνοχή στις κοινωνίες μας. Και με ανάδειξη της κοινής μας ταυτότητας, που συνδυάζει την ευρωπαϊκή με την εθνική υπερηφάνεια. Αυτό είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε. Και θα το κερδίσουμε.
Η Ελλάδα βαδίζει γοργά στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, γιορτάζοντας τα 200 χρόνια της ελευθερίας της και τα 40 χρόνια της ευρωπαϊκής διαδρομής της. Και θυμάται ότι πάντα σε αυτή την πολυκύμαντη και ταραχώδη διαδρομή, πάντα στις δυσκολίες, έστρεφε το βλέμμα της στην Ευρώπη. Και η Ευρώπη ήταν πάντα εκεί για την Ελλάδα, όπως και η Ελλάδα ήταν και είναι εδώ για την Ευρώπη.
Σας ευχαριστώ.
«Ελλάδα, Ευρώπη, Δημοκρατία και ελευθερία» το μήνυμα του Σαρλ Μισέλ
Παρών στην εκδήλωση και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που έστειλε το μήνυμα ότι η Ευρώπη διαμορφώθηκε από την Ελλάδα και η Ελλάδα μετασχηματίστηκε από την Ευρώπη. «Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς εσάς, όπως εσείς επιλέξετε να μην υπάρχετε χωρίς την Ευρώπη» τόνισε.
«Ελλάδα, Ευρώπη, Δημοκρατία και ελευθερία» ήταν το μήνυμά του στα ελληνικά, ενώ σημείωσε πως η Δημοκρατία και Ελευθερία είναι τα θεμέλια του ευρωπαϊκού μας εγχειρήματος, είναι οι αξίες που πρέπει να μας οδηγούν.
Ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι η ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ είχε διττό μήνυμα. Πρώτον σηματοδοτούσε την επιστροφή στις ρίζες για τους Έλληνες, ενώ και οι Ευρωπαίοι θεώρησαν πως ήταν επιστροφή στις ρίζες τους, επειδή η Ευρώπη γεννήθηκε στην Ελλάδα.
Δήλωσε πως σήμερα με την παρουσία του στην εκδήλωση αισθάνεται μεγάλη συγκίνηση και αναγνώριση για τη μοναδική θέση που κατέχει η κλασική Ελλάδα όχι μόνο στην προσωπική του παιδεία και ταυτότητα, αλλά κυρίως στη δημιουργία της συλλογικής συνείδησης της Ευρώπης. Επιπροσθέτως, σημείωσε πως ένα σκίτσο του Σωκράτη στο γραφείο του τού υπενθυμίζει πως η Ελλάδα είναι το λίκνο της σκέψης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας.
Σασόλι: Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ έθεσε τη δημοκρατική διάσταση στην καρδιά της Ευρώπης
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι τόνισε ότι πριν 40 χρόνια, η Ελλάδα ενώθηκε με την ευρωπαϊκή οικογένεια, ξεκινώντας μια νέα εποχή για την Ευρώπη. Όπως είπε, η ελληνική ένταξη χάραξε σημείο καμπής για την ΕΕ, θέτοντας τη δημοκρατική διάσταση στο κέντρο, στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, διανοίγοντας τον δρόμο για τη δημοκρατική αναγέννηση της Ευρώπης και τη σταθεροποίησή της.
«Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τη συμβολή της Ελλάδας στην πρόοδο του πολιτισμού και το γεγονός ότι οι έννοιες της Δημοκρατίας, της ελευθερίας, της αλήθειας, της αισθητικής, με την υπερβατική τους διάσταση, διέτρεξαν τους αιώνες και οδήγησαν στη σημερινή μορφή της Ελλάδας και έδωσαν τη φυσιογνωμία της Ευρώπης», τόνισε, σημειώνοντας ότι βλέποντας «τα 40 αυτά χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας, βλέπουμε την ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος».
Επίσης, ειδική μνεία έκανε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τη συμβολή του για την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ.
Φον ντερ Λάιεν: «Η ΕΕ αποκτά τεράστιο όφελος έχοντας την Ελλάδα στον πυρήνα της»
Χαιρετίζοντας (με βιντεοσκοπημένο μήνυμα και εξ αποστάσεως) την 40η επέτειο ένταξης της Ελλάδας στην Ενωμένη Ευρώπη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε τα εξής:
«Το θεωρώ μεγάλη τιμή που έχω τη δυνατότητα να απευθυνθώ σε σας σήμερα, σε αυτή την πολύ σημαντική επέτειο για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Τη χρονιά αυτή εορτάζουμε συγχρόνως δύο χρονικά ορόσημα. Δύο επετείους που έχουν θεμελιακό χαρακτήρα για το πνεύμα και τον χαρακτήρα της σύγχρονης Ελλάδας.
Πριν από 200 χρόνια ξεκίνησε η επανάσταση για την ανεξαρτησία. Μία επανάσταση που οδήγησε στη γέννηση του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Πριν από 40 χρόνια, η Ελλάδα, το αρχαίο λίκνο της δημοκρατίας, εκπλήρωσε το ιστορικό της πεπρωμένο, και έλαβε τη θέση της στην καρδιά της σύγχρονης δημοκρατικής Ευρωπαϊκής μας οικογένειας.
Γι' αυτό θέλω να συγχαρώ διπλά τον Ελληνικό λαό σήμερα. Για την ανεξαρτησία σας και για την υπερήφανη συμμετοχή σας ως μέλος στην Ένωσή μας. Η προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση την Ελλάδα, μία νεαρή δημοκρατία, να αναπτυχθεί, ενίσχυσε τους θεσμούς και, ίσως το σημαντικότερο όλων, η Ευρώπη άνοιξε νέους ορίζοντες στους Έλληνες πολίτες.
Μεγάλης κλίμακας Ευρωπαϊκές επενδύσεις και υψηλής ποιότητας υποδομές άλλαξαν την καθημερινή ζωή, ενώ οι Ελληνικές επιχειρήσεις απέκτησαν πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά, μία μοναδική πηγή ευκαιριών. Αλλά δεν είναι μόνο η Ελλάδα που ωφελείται από το να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ίδιο ισχύει και από την αντίστροφη πλευρά.
Η Ένωσή μας αποκτά επίσης τεράστιο όφελος έχοντας την Ελλάδα στον πυρήνα της. Ιδίως κατά τους τελευταίους μήνες. Το πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας είναι από τα πιο αποτελεσματικά στην Ευρώπη. Είναι ένα λαμπερό παράδειγμα του τι μπορούμε να επιτύχουμε όταν εργαζόμαστε μαζί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προμηθεύτηκε τα πιο ελπιδοφόρα εμβόλια για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες και οι Ελληνικές Αρχές οργάνωσαν ένα πρόγραμμα εμβολιασμών που αποτελεί αντικείμενο "φθόνου" από πολλές άλλες χώρες. Και όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάστηκαν χέρι-χέρι.
Ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν ένας από τους πρώτους που προώθησαν την ιδέα να διευκολυνθούν οι μετακινήσεις, μεταξύ άλλων, για τους εμβολιασμένους πολίτες. Και μπορώ με περηφάνια να πω ότι το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό θα μπορεί να τεθεί σε ισχύ ήδη από τον Ιούνιο.
Το θετικό από μία τόσο στενή φιλία είναι ότι μπορούμε να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον. Σκεφτείτε μόνο το "Next Generation EU", το Πρόγραμμά μας για την Ανάκαμψη και την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Με αυτό το σχέδιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να κάνει κάτι που δεν έχει ποτέ στο παρελθόν σε τέτοια κλίμακα: με την ισχυρή υποστήριξη των 27 κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντλεί χρήματα από την κεφαλαιαγορά, και μαζί θα επενδύσουμε δισεκατομμύρια στην ανάκαμψη που τόσο χρειαζόμαστε όλοι.
Από κοινού επενδύουμε για να αντιμετωπίσουμε την κρίση και να κάνουμε την Ένωσή μας πιο ψηφιακή και πιο πράσινη. 32 δισεκατομμύρια ευρώ από το "Next Generation EU" προγραμματίζονται για την ανάκαμψη της Ελλάδας.
Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται χέρι-χέρι με τις Ελληνικές Αρχές με σκοπό την βέλτιστη αξιοποίηση αυτής της μοναδικής ευκαιρίας. Θέλουμε να δώσουμε στην Ελληνική οικονομία μία ώθηση. Θέλουμε να επενδύσουμε στους ανθρώπους, σε δουλειές, στην ευημερία. Θέλουμε να επιτύχουμε μία καλύτερη ποιότητα ζωής για κάθε πολίτη.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο μεγάλος πολιτικός που σχεδίασε την προσχώρηση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είχε πει κάποτε: "το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην ενσωμάτωση και το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται σε μία ενωμένη Ευρώπη".
Τα λόγια αυτά παραμένουν σήμερα τόσο αληθινά όσο και πριν από 40 χρόνια. Γι' αυτό ας αποτελέσουν τα σοφά αυτά λόγια πηγή έμπνευσης για τα επόμενα 40 χρόνια».
Σαράντα χρόνια από την ένταξη στην ΕΟΚ
Το 1981 (από την 1η Ιανουαρίου) η χώρα μας γινόταν πλήρες μέλος της ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), πραγματοποιώντας ένα μεγάλο και κρίσιμης σημασίας βήμα προς τη λεγόμενη «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Η σχετική Σύμβαση Προσχώρησης είχε υπογραφεί από το 1979, από τον τότε πρωθυπουργό και ένθερμο υποστηρικτή της ζεύξης της Ελλάδας στο άρμα της Ευρώπης, Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Η επετειακή εκδήλωση για τα 40χρονα του θεσμικού «εξευρωπαϊσμού» της Ελλάδας διοργανώθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών με προϊστάμενο τον Αναπληρωτή Υπουργό, κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, στο Ζάππειο.
Στο Ζάππειο έγιναν τα εγκαίνια φωτογραφικής έκθεσης για τα 40 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες.
H πορεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του ΥΠΕΞ σε κείμενο όπου επιχειρείται συνοπτική ιστορική αναδρομή των δεσμών Ελλάδας-Ενωμένης Ευρώπης «ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδας ασφαλώς υπερβαίνει τη σύνδεση και τη μετέπειτα ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ένωση. Έλαβε, ωστόσο, συγκεκριμένη διάσταση με την υποβολή της αίτησης για σύνδεση με τη νεοπαγή Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), τον Ιούνιο του 1959, αίτηση που οδήγησε στην υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης Ελλάδας – ΕΟΚ, τον Ιούνιο του 1961, την πρώτη Συμφωνία Σύνδεσης που σύναψε η ΕΟΚ.
»Η Συμφωνία αυτή, η οποία ουσιαστικά αποτελούσε το πρώτο βήμα στην πορεία της Ελλάδας για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, 'πάγωσε' με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα (Απρίλιος 1967) και ενεργοποιήθηκε εκ νέου μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας (Ιούλιος 1974). Ο στόχος, όμως, της ελληνικής κυβέρνησης ήταν η ενσωμάτωση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ως πλήρους μέλους.
»Πράγματι, η αίτηση για πλήρη ένταξη υποβλήθηκε στις 12 Ιουνίου 1975, με επιστολή του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στον πρόεδρο του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Υπουργό Εξωτερικών της Ιρλανδίας, G. Fitzgerald.
Οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα επέλεξε την πλήρη ένταξη στην Κοινότητα μπορούν να συνοψισθούν στους εξής:
- Θεώρησε την Κοινότητα ως το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να εδραιώσει το δημοκρατικό πολιτικό της σύστημα και τους δημοκρατικούς θεσμούς.
- Επεδίωκε την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της θέσης της στο περιφερειακό και διεθνές σύστημα, με την ανάπτυξη των σχέσεών της και με άλλους διεθνείς δρώντες πέραν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
- Θεώρησε την ένταξη στην Κοινότητα ως ισχυρό παράγοντα που θα συνέβαλε στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
- Επιθυμούσε, ως ευρωπαϊκή χώρα, να είναι 'παρούσα' και να επηρεάζει τις διεργασίες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το πρότυπο της Ευρώπης.
»Η πρώτη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην Ελληνική αίτηση εκδηλώθηκε αρχικά από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία σύμφωνα με το (τότε) άρθρο 237 της Συνθήκης της Ρώμης, έπρεπε να διατυπώσει 'γνώμη' πάνω στην αίτηση τρίτης χώρας για ένταξη στην Κοινότητα. Η Επιτροπή δημοσίευσε τη 'γνώμη' της στις 28 Ιανουαρίου 1976. H Επιτροπή, ενώ αρχικά τόνιζε ότι πρέπει να δοθεί 'σαφώς θετική απάντηση' στο αίτημα της Ελλάδας για ένταξη, εντούτοις πρότεινε θέσπιση προενταξιακής μεταβατικής περιόδου πριν από την πλήρη θεσμική ενσωμάτωση της χώρας προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
»Με παρέμβαση του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή προς τις κυβερνήσεις των εννέα κρατών-μελών και ιδιαίτερα της Γαλλίας και της Γερμανίας, η πρόταση αυτή της Επιτροπής απορρίφθηκε. Έτσι, τον Ιούλιο 1976 άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 1979 με την υπογραφή, στην Αθήνα (Ζάππειο Μέγαρο), της Πράξης Προσχώρησης. Η Βουλή των Ελλήνων κύρωσε την Πράξη Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες στις 28 Ιουνίου 1979. Η πλήρης ένταξη έλαβε χώρα δύο χρόνια αργότερα, την 1η Ιανουαρίου 1981».
Η ιστοριογραφία
Σχετικά με την πρόσληψη του αντικτύπου και την αξιολόγηση της πραγματικής σημασίας που είχε η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ, μπορεί να ανατρέξει κάποιος στις δεκάδες ιστορικές μελέτες οι οποίες έχουν γραφεί για τη σύγχρονη Ελλάδα. Ενδεικτικά, σε μία από τις πιο πρόσφατες ολοκληρωμένες εργασίες, το βιβλίο «Ο Ελληνικός 20ος αιώνας» (εκδ. Πόλις), του -αριστερών ιδεολογικών πεποιθήσεων- Αντώνη Λιάκου, αναφέρονται τα εξής: «Το στοίχημα της συνοχής: Στη Μεταπολίτευση, οι δύο μεγάλες πολιτικές δυνάμεις, δηλαδή η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, δεν συμφωνούσαν ως προς τη σύνδεση με την ΕΟΚ. Η ΝΔ έβλεπε ότι τα πολιτικά οφέλη της σύνδεσης, δηλαδή η στερέωση της δημοκρατίας, είχαν προτεραιότητα σε σχέση με τα οικονομικά. Το ΠΑΣΟΚ εξέφραζε την αντίρρησή του και στο πολιτικό και στο οικονομικό πεδίο με την παροιμιώδη φράση 'ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο'. Ως προς την οικονομία, οι οικονομολόγοι του ΠΑΣΟΚ θεωρούσαν ότι η κατάργηση των δασμών μιας ασθενέστερης βιομηχανικά χώρας, σε σχέση με τον ισχυρό βιομηχανικό πυρήνα της Ευρώπης, θα κατέληγε σε βάρος και της ελληνικής βιομηχανίας και της γεωργίας.
»Αν και το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση μερικούς μήνες μετά την επίσημη υπογραφή της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ το 1981, δεν πραγματοποίησε τις προγραμματικές του διακηρύξεις να αποχωρήσει από αυτούς τους δύο υπερεθνικούς οργανισμούς. Ο ελληνικός ριζοσπαστισμός γνώριζε τα όριά του, όταν βρισκόταν στην εξουσία. Το επιχείρημα του Παπανδρέου προς τους ψηφοφόρους του ήταν ότι το κόστος της αποχώρησης θα ήταν μεγαλύτερο από εκείνο της παραμονής. Η μισή Ελλάδα μπήκε απρόθυμα σε μια διαδικασία που θα την άλλαζε ριζικά. Παρόλ' αυτά οι δισταγμοί της ελληνικής κυβέρνησης κατέληξαν σε μια διαπραγμάτευση, η οποία συνέβαλε στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού ενωτικού εγχειρήματος και στην υιοθέτηση μιας πολιτικής για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών περιφερειών.
»Η ΕΟΚ, ως το 1981, αποτελούνταν από χώρες οι οποίες είχαν οικονομικό και βιομηχανικό επίπεδο παρόμοιο. Η μόνη μεγάλη οικονομικά καθυστερημένη περιοχή, έως τότε, ήταν η νότια Ιταλία, κάτι ωστόσο που αποτελούσε εσωτερικό ιταλικό ζήτημα. Με την είσοδο της Ιρλανδίας (1973) και της Ελλάδας (1981), αλλά και με την επικείμενη είσοδο της Ισπανίας και της Πορτογαλίας (1986), ο ευρωπαϊκός νότος διευρυνόταν και οι φτωχές αγροτικές περιοχές έγιναν ευρωπαϊκό πρόβλημα, γιατί στο σύνολό τους αποτελούσαν τμήμα των καινούριων χωρών. Το 1981, όταν εισήλθε στην ΕΟΚ η Ελλάδα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν περίπου στο μισό του αντίστοιχου των έξι χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα».
Ειδήσεις σήμερα:
Πώς συνεχίζεται το εμβολιαστικό πρόγραμμα μετά τα 5 περιστατικά θρομβώσεων
Aποφασισμένος να «ανεβάσει στροφές» ο Τσίπρας - Σε ρόλο... εμψυχωτή ο Πολάκης
Εξαφανίστηκε η «Δήμητρα» της Λέσβου - Η ιστορία της που έγινε γνωστή χάρη στο προσφυγικό
Αναλυτικά, ο πρωθυπουργός ανέφερε στην ομιλία του
«Από την 1η Ιανουαρίου του 1981, η Ελλάδα ξαναβρίσκει τη θέση της στην Ευρώπη με την οποία συνδέεται ιστορικά και πολιτιστικά, έχοντας κοινά συμφέροντα και στόχους». Με αυτά τα λόγια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υποδεχόταν πριν από 40 χρόνια την ένταξη της Ελλάδας στις τότε Ευρωπαϊκές Οικονομικές Κοινότητες, ως μόλις το 10ο μέλος τους.
Για τον ιστορικό ηγέτη έκλεινε θριαμβευτικά ένα προσωπικό στοίχημα. Ενώ για τη χώρα άνοιγε ένα συναρπαστικό ταξίδι με τριπλό προορισμό: την Ασφάλεια, τη Δημοκρατία και την Ευημερία. Αυτό το ταξίδι συνεχίζουμε σήμερα, κρατώντας σταθερά την ίδια πυξίδα αλλά έχοντας πια πιο δυνατό άνεμο στα πανιά μας, περισσότερους επιβάτες στο ευρωπαϊκό σκάφος. Και στο τιμόνι του ισχυρούς θεσμούς, που γιορτάζουν τώρα μαζί μας και τους οποίους ευχαριστώ θερμά για την παρουσία τους.
Εκείνη η στιγμή του 1981, πάντως, δεν ήλθε χωρίς περιπέτειες. Ας θυμηθούμε ότι η σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρώπη είχε ήδη αποφασιστεί το 1961. Η απριλιανή δικτατορία όμως, στα πολλά δεινά που προκάλεσε πρόσθεσε και αυτό του «παγώματος» της ευρωπαϊκής προοπτικής της πατρίδας μας, υπονομεύοντας την ελευθερία, την οικονομία και τον εκσυγχρονισμό της. Ο χαμένος χρόνος έληξε μαζί με την τυραννία. Κι έτσι, το 1975, η δημοκρατική Ελλάδα απευθύνθηκε και πάλι στην Ευρώπη.
Ήταν μια κίνηση με ρεαλισμό και όραμα. Γιατί σφράγιζε τη μετάβαση στην πολιτική ομαλότητα με την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Και ταυτόχρονα χάραζε και τη λεωφόρο στην οποία θα βάδιζε η πατρίδα μας τις επόμενες δεκαετίες. Ήταν πολλοί εκείνοι που αντέδρασαν τότε. Όλοι τους, ωστόσο, αγνοούσαν τη συγκυρία της εποχής, με νωπή ακόμα την Κυπριακή τραγωδία και με τη δημοκρατία μας στα πρώτα της βήματα. Όπως, όμως, και την εμβέλεια του εγχειρήματος, με ένα μεσαίο ευρωπαϊκό κράτος να βρίσκει, επιτέλους, ασφαλές λιμάνι σε μία ισχυρή υπερεθνική συμμαχία, μέσα σε έναν αβέβαιο κόσμο.
Η απόφαση εκείνη ίσως να μην πληρούσε πλήρως τα αυστηρά τεχνοκρατικά κριτήρια. Απαντούσε, όμως, σε μια ιστορική αναγκαιότητα. Γι’ αυτό και, σταδιακά, όλο το κομματικό φάσμα -με ελάχιστες εξαιρέσεις- συνέκλινε στην ευρωπαϊκή κοίτη. Για να αποτελέσει σήμερα αδιαπραγμάτευτη συνιστώσα της δημόσιας ζωής αλλά και σταθερό ορίζοντά της. Με πολιτικό πρόσημο αλλά και με εθνικό περιεχόμενο και διαχρονική ισχύ.
Η ελληνική υπόθεση, πάντως, πλούτισε και την εμπειρία της ίδιας της Ευρώπης. Γιατί ήταν η πρώτη υποδοχή κράτους του Νότου από εκείνα που είχαν βιώσει δικτατορικά καθεστώτα. Για να ακολουθήσουν, λίγο μετά, η Ισπανία και η Πορτογαλία, και αργότερα οι χώρες του ανατολικού μπλοκ. Ήταν, λοιπόν, η ελληνική είσοδος στην ευρωπαϊκή οικογένεια η αρχή μιας πολυσήμαντης διεύρυνσης. Μιας διεύρυνσης όχι μόνο σε μέλη αλλά και σε αξίες. Γι’ αυτό και τολμώ να πω ότι η ώσμωση με τον τόπο μας και την ιστορία του αποτύπωνε και την απόφαση της τότε ΕΟΚ να αναδειχθεί, εκτός από ένα σχήμα οικονομικής συνεργασίας, και σε έναν υπερεθνικό φάρο δημοκρατίας. Προορισμένου να απλώνει διαρκώς το φως του και να ενώνει μεταξύ τους τις ακτίνες του.
Στις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε η κοινή μας διαδρομή, κύριοι Πρόεδροι, υπήρξε συναρπαστική. Η επιταγή της ανάπτυξης συνάντησε την αναγκαιότητα της πολιτικής συνεννόησης. Το πρόταγμα της δικαιοσύνης την εξέλιξη των δικαιωμάτων. Και οι εθνικές αποχρώσεις το πολύχρωμο «ουράνιο τόξο» της ενιαίας ευρωπαϊκής κουλτούρας.
Όμως και η Ελλάδα του 2021 είναι μία διαφορετική χώρα από εκείνη που έκανε τα πρώτα δειλά της βήματα στην ευρωπαϊκή κοινότητα. Μία χώρα ταλαιπωρημένη από κρίσεις, καταστροφές, δικτατορίες, εμφυλίους και συχνά ταλαιπωρημένη και από ένα αίσθημα εθνικής μοναξιάς, βιώνει σήμερα την πιο σταθερή και ανοιχτή δημοκρατία που γνώρισε ποτέ.
Η ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών κανόνων ενίσχυσε το κράτος δικαίου. Ήλθαν νέες αντιλήψεις για το Περιβάλλον, για τον Πολιτισμό, για την Παιδεία. Ενώ η κοινοτική ομπρέλα πλαισίωσε, ενίσχυσε, τη διπλωματική και αμυντική μας φαρέτρα.
Με λίγα λόγια, δεν πιστεύω ότι υπάρχει δημόσιο πεδίο το οποίο να μην ευεργετήθηκε με κάποιο τρόπο από τη συμβολή της Ευρώπης. Όπως και στην οικονομία: oι πόροι της Ένωσης προίκισαν τη χώρα μας με υπερπολύτιμες υποδομές. Στήριξαν -εδώ και πολλές δεκαετίες- την αγροτική παραγωγή, ενθαρρύνοντας τον εξαγωγικό της προσανατολισμό. Η άρση των δασμών έστρεψε, αναγκαστικά, την ελληνική παραγωγή, την ελληνική βιομηχανία προς την ανταγωνιστική καινοτομία. Με το εμπόριο, τις υπηρεσίες, τον τουρισμό, να δρουν πλέον μέσα στη μεγάλη, πανευρωπαϊκή αγορά.
Δεν έλειψαν, ασφαλώς, και οι στιγμές που ο ρόλος της Ένωσης παρεξηγήθηκε, κάτι που, πιστεύω, ότι συνέτεινε και στην εκδήλωση της κρίσης της τελευταίας δεκαετίας. Όμως, η Ευρώπη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ταμείο. Είναι μία κοινή αντίληψη για τη ζωή, για την οικονομία και την κοινωνία που προσφέρει από τη μία δικαιώματα, αλλά γεννά από την άλλη και υποχρεώσεις.
Υπάρχει, από την άλλη πλευρά, και ο θετικός απολογισμός: η Ελλάδα άσκησε τέσσερις επιτυχημένες προεδρίες, δύο από τις οποίες, μάλιστα, συνέπεσαν και με διευρύνσεις. Εργάστηκε για τη διαμόρφωση των Μεσογειακών Προγραμμάτων, όπως και της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Πολλοί Έλληνες στελεχώνουν καίριες θέσεις σε ενωσιακούς θεσμούς. Δεκάδες χιλιάδες νέοι μας μοιράζονται το ευρωπαϊκό όραμα μέσω των προγραμμάτων Erasmus.
Η ελληνική πορεία στην Ευρώπη δεν υπήρξε πάντοτε ανέφελη. Όμως, σχετικά γρήγορα ο αντιευρωπαϊσμός έπαψε να αποτελεί κεντρικό επιχείρημα στην ελληνική πολιτική ζωή. Και χαίρομαι γιατί η παράταξη την οποία έχω την τιμή να εκπροσωπώ πρωτοστάτησε σε αυτό. Γιατί είτε βρισκόταν στην εξουσία είτε όχι παρέμεινε πάντα η μεγάλη παράταξη της Ευρώπης.
Θυμίζω ότι το 1992, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη προώθησε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, με ευρύτατη πλειοψηφία τότε, χάρη στην ωριμότητα και των άλλων πολιτικών κομμάτων. Αλλά και ως αντιπολίτευση, η Νέα Δημοκρατία στήριξε τους δύο εθνικούς στόχους: την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την είσοδό μας στην Οικονομική και Νομισματική ένωση και τελικά στο ευρώ.
Γύρω από το ζητούμενο της δυνατής ευρωπαϊκής Ελλάδας οικοδομήθηκαν, λοιπόν, ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις αναβαθμίζοντας την ποιότητα της εσωτερικής πολιτικής ζωής. Με ένα μόνο σκοτεινό διάλειμμα: την περίοδο κατά την οποία επικράτησε ο διχαστικός λαϊκισμός, το 2015. Τότε που η χώρα οδηγήθηκε ένα μόλις βήμα πριν τον γκρεμό. Και πάλι όμως, οι προοδευτικές δυνάμεις αντιστάθηκαν και διέλυσαν τα έωλα συνθήματα. Κράτησαν τον τόπο στην Ευρώπη και στο κοινό νόμισμα. Και τελικά συνέτριψαν τη δημαγωγία μαζί με το διπλό αντιευρωπαϊκό και αντιδημοκρατικό ψέμα, τόσο αυτό με το αριστερό προσωπείο όσο και εκείνο με το ακροδεξιό πρόσωπο του φασισμού και του μίσους.
Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι,
Σήμερα η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής με αξιοπιστία και ισχύ. Η οικονομία της αναβαθμίζεται διαρκώς, ενώ οι κινήσεις της στη διεθνή σκακιέρα φέρνουν αποτελέσματα: στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συνόρων αλλά και στην ανθρωπιστική συμβολή για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Όπως και στις πρωτοβουλίες ειρήνης που αναπτύσσονται στη Μεσόγειο της Ευρώπης.
Αλλά και η πανδημία στάθηκε πεδίο όπου εκδηλώθηκαν οι αρετές των Ελλήνων. Η χώρα αύξησε σημαντικά τη δυναμικότητα του συστήματος υγείας, ενώ ψηφιοποίησε οριζόντια τις δράσεις του κράτους. Κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στους πολύ γρήγορους ρυθμούς των εμβολιασμών. Πρόκειται για το απόσταγμα μιας οδυνηρής εμπειρίας, που σήμερα καλούμαστε να μετατρέψουμε σε καθαρό νερό για να αρδευτεί ένα εύφορο αύριο.
Γι’ αυτό κι είμαι υπερήφανος, καθώς μαζί με άλλους οκτώ ευρωπαίους ηγέτες πρωτοστατήσαμε -με μια επιστολή που είχαμε στείλει τον Μάρτιο του περασμένου έτους στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- στην ίδρυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Κάτι το οποίο φάνταζε πριν από 1,5 χρόνο όνειρο απατηλό έγινε πραγματικότητα. Και αυτό θα είναι και ο οδηγός μας τις επόμενες δεκαετίες.
Περήφανος νιώθω και για τη συμβολή της Ελλάδας σε δύο ακόμα μεγάλα ευρωπαϊκά βήματα προς την μετα-Covid εποχή. Την από κοινού προμήθεια εμβολίων και την έκδοση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού Covid που θα επιτρέψει και πάλι στους πολίτες μας να ταξιδέψουν με ασφάλεια. Γιατί αυτά ήταν κατά τη γνώμη μου -η σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης και η αντιμετώπιση της πανδημίας- δύο κορυφαία επιτεύγματα της Ευρώπης για την υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης.
Κλείνω με το αισιόδοξο μήνυμα το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να εκπέμψει και η Διάσκεψη για το κοινό μας Μέλλον.
Συμπολίτες μου της Ευρώπης,
Μπορούμε! Μπορούμε να απαντήσουμε θετικά στην πρόκληση της γενιάς μας. Και να κάνουμε πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο παραγωγική, πιο δίκαιη, πιο ευαίσθητη, την ήπειρό μας για εκείνους που την κατοικούν. Κυρίως όμως για τις νέες και τους νέους μας, τις ανησυχίες και τα όνειρα των οποίων κανείς δεν μπορεί να αγνοεί.
Τα επόμενα χρόνια είναι στο χέρι μας να γίνουν τα χρόνια της ανόρθωσης. Με μεγαλύτερη γεωπολιτική επιρροή της Ένωσής μας. Με περισσότερη συνοχή στις κοινωνίες μας. Και με ανάδειξη της κοινής μας ταυτότητας, που συνδυάζει την ευρωπαϊκή με την εθνική υπερηφάνεια. Αυτό είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε. Και θα το κερδίσουμε.
Η Ελλάδα βαδίζει γοργά στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, γιορτάζοντας τα 200 χρόνια της ελευθερίας της και τα 40 χρόνια της ευρωπαϊκής διαδρομής της. Και θυμάται ότι πάντα σε αυτή την πολυκύμαντη και ταραχώδη διαδρομή, πάντα στις δυσκολίες, έστρεφε το βλέμμα της στην Ευρώπη. Και η Ευρώπη ήταν πάντα εκεί για την Ελλάδα, όπως και η Ελλάδα ήταν και είναι εδώ για την Ευρώπη.
Σας ευχαριστώ.
«Ελλάδα, Ευρώπη, Δημοκρατία και ελευθερία» το μήνυμα του Σαρλ Μισέλ
Παρών στην εκδήλωση και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, που έστειλε το μήνυμα ότι η Ευρώπη διαμορφώθηκε από την Ελλάδα και η Ελλάδα μετασχηματίστηκε από την Ευρώπη. «Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς εσάς, όπως εσείς επιλέξετε να μην υπάρχετε χωρίς την Ευρώπη» τόνισε.
«Ελλάδα, Ευρώπη, Δημοκρατία και ελευθερία» ήταν το μήνυμά του στα ελληνικά, ενώ σημείωσε πως η Δημοκρατία και Ελευθερία είναι τα θεμέλια του ευρωπαϊκού μας εγχειρήματος, είναι οι αξίες που πρέπει να μας οδηγούν.
Ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι η ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ είχε διττό μήνυμα. Πρώτον σηματοδοτούσε την επιστροφή στις ρίζες για τους Έλληνες, ενώ και οι Ευρωπαίοι θεώρησαν πως ήταν επιστροφή στις ρίζες τους, επειδή η Ευρώπη γεννήθηκε στην Ελλάδα.
Δήλωσε πως σήμερα με την παρουσία του στην εκδήλωση αισθάνεται μεγάλη συγκίνηση και αναγνώριση για τη μοναδική θέση που κατέχει η κλασική Ελλάδα όχι μόνο στην προσωπική του παιδεία και ταυτότητα, αλλά κυρίως στη δημιουργία της συλλογικής συνείδησης της Ευρώπης. Επιπροσθέτως, σημείωσε πως ένα σκίτσο του Σωκράτη στο γραφείο του τού υπενθυμίζει πως η Ελλάδα είναι το λίκνο της σκέψης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας.
Σασόλι: Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ έθεσε τη δημοκρατική διάσταση στην καρδιά της Ευρώπης
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι τόνισε ότι πριν 40 χρόνια, η Ελλάδα ενώθηκε με την ευρωπαϊκή οικογένεια, ξεκινώντας μια νέα εποχή για την Ευρώπη. Όπως είπε, η ελληνική ένταξη χάραξε σημείο καμπής για την ΕΕ, θέτοντας τη δημοκρατική διάσταση στο κέντρο, στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, διανοίγοντας τον δρόμο για τη δημοκρατική αναγέννηση της Ευρώπης και τη σταθεροποίησή της.
«Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τη συμβολή της Ελλάδας στην πρόοδο του πολιτισμού και το γεγονός ότι οι έννοιες της Δημοκρατίας, της ελευθερίας, της αλήθειας, της αισθητικής, με την υπερβατική τους διάσταση, διέτρεξαν τους αιώνες και οδήγησαν στη σημερινή μορφή της Ελλάδας και έδωσαν τη φυσιογνωμία της Ευρώπης», τόνισε, σημειώνοντας ότι βλέποντας «τα 40 αυτά χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας, βλέπουμε την ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος».
Επίσης, ειδική μνεία έκανε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τη συμβολή του για την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ.
Φον ντερ Λάιεν: «Η ΕΕ αποκτά τεράστιο όφελος έχοντας την Ελλάδα στον πυρήνα της»
Χαιρετίζοντας (με βιντεοσκοπημένο μήνυμα και εξ αποστάσεως) την 40η επέτειο ένταξης της Ελλάδας στην Ενωμένη Ευρώπη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε τα εξής:
«Το θεωρώ μεγάλη τιμή που έχω τη δυνατότητα να απευθυνθώ σε σας σήμερα, σε αυτή την πολύ σημαντική επέτειο για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Τη χρονιά αυτή εορτάζουμε συγχρόνως δύο χρονικά ορόσημα. Δύο επετείους που έχουν θεμελιακό χαρακτήρα για το πνεύμα και τον χαρακτήρα της σύγχρονης Ελλάδας.
Πριν από 200 χρόνια ξεκίνησε η επανάσταση για την ανεξαρτησία. Μία επανάσταση που οδήγησε στη γέννηση του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Πριν από 40 χρόνια, η Ελλάδα, το αρχαίο λίκνο της δημοκρατίας, εκπλήρωσε το ιστορικό της πεπρωμένο, και έλαβε τη θέση της στην καρδιά της σύγχρονης δημοκρατικής Ευρωπαϊκής μας οικογένειας.
Γι' αυτό θέλω να συγχαρώ διπλά τον Ελληνικό λαό σήμερα. Για την ανεξαρτησία σας και για την υπερήφανη συμμετοχή σας ως μέλος στην Ένωσή μας. Η προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση την Ελλάδα, μία νεαρή δημοκρατία, να αναπτυχθεί, ενίσχυσε τους θεσμούς και, ίσως το σημαντικότερο όλων, η Ευρώπη άνοιξε νέους ορίζοντες στους Έλληνες πολίτες.
Μεγάλης κλίμακας Ευρωπαϊκές επενδύσεις και υψηλής ποιότητας υποδομές άλλαξαν την καθημερινή ζωή, ενώ οι Ελληνικές επιχειρήσεις απέκτησαν πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά, μία μοναδική πηγή ευκαιριών. Αλλά δεν είναι μόνο η Ελλάδα που ωφελείται από το να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ίδιο ισχύει και από την αντίστροφη πλευρά.
Η Ένωσή μας αποκτά επίσης τεράστιο όφελος έχοντας την Ελλάδα στον πυρήνα της. Ιδίως κατά τους τελευταίους μήνες. Το πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας είναι από τα πιο αποτελεσματικά στην Ευρώπη. Είναι ένα λαμπερό παράδειγμα του τι μπορούμε να επιτύχουμε όταν εργαζόμαστε μαζί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προμηθεύτηκε τα πιο ελπιδοφόρα εμβόλια για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες και οι Ελληνικές Αρχές οργάνωσαν ένα πρόγραμμα εμβολιασμών που αποτελεί αντικείμενο "φθόνου" από πολλές άλλες χώρες. Και όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάστηκαν χέρι-χέρι.
Ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν ένας από τους πρώτους που προώθησαν την ιδέα να διευκολυνθούν οι μετακινήσεις, μεταξύ άλλων, για τους εμβολιασμένους πολίτες. Και μπορώ με περηφάνια να πω ότι το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό θα μπορεί να τεθεί σε ισχύ ήδη από τον Ιούνιο.
Το θετικό από μία τόσο στενή φιλία είναι ότι μπορούμε να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον. Σκεφτείτε μόνο το "Next Generation EU", το Πρόγραμμά μας για την Ανάκαμψη και την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Με αυτό το σχέδιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να κάνει κάτι που δεν έχει ποτέ στο παρελθόν σε τέτοια κλίμακα: με την ισχυρή υποστήριξη των 27 κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντλεί χρήματα από την κεφαλαιαγορά, και μαζί θα επενδύσουμε δισεκατομμύρια στην ανάκαμψη που τόσο χρειαζόμαστε όλοι.
Από κοινού επενδύουμε για να αντιμετωπίσουμε την κρίση και να κάνουμε την Ένωσή μας πιο ψηφιακή και πιο πράσινη. 32 δισεκατομμύρια ευρώ από το "Next Generation EU" προγραμματίζονται για την ανάκαμψη της Ελλάδας.
Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται χέρι-χέρι με τις Ελληνικές Αρχές με σκοπό την βέλτιστη αξιοποίηση αυτής της μοναδικής ευκαιρίας. Θέλουμε να δώσουμε στην Ελληνική οικονομία μία ώθηση. Θέλουμε να επενδύσουμε στους ανθρώπους, σε δουλειές, στην ευημερία. Θέλουμε να επιτύχουμε μία καλύτερη ποιότητα ζωής για κάθε πολίτη.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο μεγάλος πολιτικός που σχεδίασε την προσχώρηση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είχε πει κάποτε: "το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην ενσωμάτωση και το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται σε μία ενωμένη Ευρώπη".
Τα λόγια αυτά παραμένουν σήμερα τόσο αληθινά όσο και πριν από 40 χρόνια. Γι' αυτό ας αποτελέσουν τα σοφά αυτά λόγια πηγή έμπνευσης για τα επόμενα 40 χρόνια».
Σαράντα χρόνια από την ένταξη στην ΕΟΚ
Το 1981 (από την 1η Ιανουαρίου) η χώρα μας γινόταν πλήρες μέλος της ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), πραγματοποιώντας ένα μεγάλο και κρίσιμης σημασίας βήμα προς τη λεγόμενη «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Η σχετική Σύμβαση Προσχώρησης είχε υπογραφεί από το 1979, από τον τότε πρωθυπουργό και ένθερμο υποστηρικτή της ζεύξης της Ελλάδας στο άρμα της Ευρώπης, Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Η επετειακή εκδήλωση για τα 40χρονα του θεσμικού «εξευρωπαϊσμού» της Ελλάδας διοργανώθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών με προϊστάμενο τον Αναπληρωτή Υπουργό, κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, στο Ζάππειο.
Στο Ζάππειο έγιναν τα εγκαίνια φωτογραφικής έκθεσης για τα 40 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες.
H πορεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του ΥΠΕΞ σε κείμενο όπου επιχειρείται συνοπτική ιστορική αναδρομή των δεσμών Ελλάδας-Ενωμένης Ευρώπης «ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδας ασφαλώς υπερβαίνει τη σύνδεση και τη μετέπειτα ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ένωση. Έλαβε, ωστόσο, συγκεκριμένη διάσταση με την υποβολή της αίτησης για σύνδεση με τη νεοπαγή Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), τον Ιούνιο του 1959, αίτηση που οδήγησε στην υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης Ελλάδας – ΕΟΚ, τον Ιούνιο του 1961, την πρώτη Συμφωνία Σύνδεσης που σύναψε η ΕΟΚ.
»Η Συμφωνία αυτή, η οποία ουσιαστικά αποτελούσε το πρώτο βήμα στην πορεία της Ελλάδας για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, 'πάγωσε' με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα (Απρίλιος 1967) και ενεργοποιήθηκε εκ νέου μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας (Ιούλιος 1974). Ο στόχος, όμως, της ελληνικής κυβέρνησης ήταν η ενσωμάτωση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ως πλήρους μέλους.
»Πράγματι, η αίτηση για πλήρη ένταξη υποβλήθηκε στις 12 Ιουνίου 1975, με επιστολή του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή στον πρόεδρο του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Υπουργό Εξωτερικών της Ιρλανδίας, G. Fitzgerald.
Οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα επέλεξε την πλήρη ένταξη στην Κοινότητα μπορούν να συνοψισθούν στους εξής:
- Θεώρησε την Κοινότητα ως το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να εδραιώσει το δημοκρατικό πολιτικό της σύστημα και τους δημοκρατικούς θεσμούς.
- Επεδίωκε την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της θέσης της στο περιφερειακό και διεθνές σύστημα, με την ανάπτυξη των σχέσεών της και με άλλους διεθνείς δρώντες πέραν των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
- Θεώρησε την ένταξη στην Κοινότητα ως ισχυρό παράγοντα που θα συνέβαλε στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
- Επιθυμούσε, ως ευρωπαϊκή χώρα, να είναι 'παρούσα' και να επηρεάζει τις διεργασίες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το πρότυπο της Ευρώπης.
»Η πρώτη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στην Ελληνική αίτηση εκδηλώθηκε αρχικά από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η οποία σύμφωνα με το (τότε) άρθρο 237 της Συνθήκης της Ρώμης, έπρεπε να διατυπώσει 'γνώμη' πάνω στην αίτηση τρίτης χώρας για ένταξη στην Κοινότητα. Η Επιτροπή δημοσίευσε τη 'γνώμη' της στις 28 Ιανουαρίου 1976. H Επιτροπή, ενώ αρχικά τόνιζε ότι πρέπει να δοθεί 'σαφώς θετική απάντηση' στο αίτημα της Ελλάδας για ένταξη, εντούτοις πρότεινε θέσπιση προενταξιακής μεταβατικής περιόδου πριν από την πλήρη θεσμική ενσωμάτωση της χώρας προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
»Με παρέμβαση του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή προς τις κυβερνήσεις των εννέα κρατών-μελών και ιδιαίτερα της Γαλλίας και της Γερμανίας, η πρόταση αυτή της Επιτροπής απορρίφθηκε. Έτσι, τον Ιούλιο 1976 άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 1979 με την υπογραφή, στην Αθήνα (Ζάππειο Μέγαρο), της Πράξης Προσχώρησης. Η Βουλή των Ελλήνων κύρωσε την Πράξη Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες στις 28 Ιουνίου 1979. Η πλήρης ένταξη έλαβε χώρα δύο χρόνια αργότερα, την 1η Ιανουαρίου 1981».
Η ιστοριογραφία
Σχετικά με την πρόσληψη του αντικτύπου και την αξιολόγηση της πραγματικής σημασίας που είχε η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ, μπορεί να ανατρέξει κάποιος στις δεκάδες ιστορικές μελέτες οι οποίες έχουν γραφεί για τη σύγχρονη Ελλάδα. Ενδεικτικά, σε μία από τις πιο πρόσφατες ολοκληρωμένες εργασίες, το βιβλίο «Ο Ελληνικός 20ος αιώνας» (εκδ. Πόλις), του -αριστερών ιδεολογικών πεποιθήσεων- Αντώνη Λιάκου, αναφέρονται τα εξής: «Το στοίχημα της συνοχής: Στη Μεταπολίτευση, οι δύο μεγάλες πολιτικές δυνάμεις, δηλαδή η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, δεν συμφωνούσαν ως προς τη σύνδεση με την ΕΟΚ. Η ΝΔ έβλεπε ότι τα πολιτικά οφέλη της σύνδεσης, δηλαδή η στερέωση της δημοκρατίας, είχαν προτεραιότητα σε σχέση με τα οικονομικά. Το ΠΑΣΟΚ εξέφραζε την αντίρρησή του και στο πολιτικό και στο οικονομικό πεδίο με την παροιμιώδη φράση 'ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο'. Ως προς την οικονομία, οι οικονομολόγοι του ΠΑΣΟΚ θεωρούσαν ότι η κατάργηση των δασμών μιας ασθενέστερης βιομηχανικά χώρας, σε σχέση με τον ισχυρό βιομηχανικό πυρήνα της Ευρώπης, θα κατέληγε σε βάρος και της ελληνικής βιομηχανίας και της γεωργίας.
»Αν και το ΠΑΣΟΚ έγινε κυβέρνηση μερικούς μήνες μετά την επίσημη υπογραφή της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ το 1981, δεν πραγματοποίησε τις προγραμματικές του διακηρύξεις να αποχωρήσει από αυτούς τους δύο υπερεθνικούς οργανισμούς. Ο ελληνικός ριζοσπαστισμός γνώριζε τα όριά του, όταν βρισκόταν στην εξουσία. Το επιχείρημα του Παπανδρέου προς τους ψηφοφόρους του ήταν ότι το κόστος της αποχώρησης θα ήταν μεγαλύτερο από εκείνο της παραμονής. Η μισή Ελλάδα μπήκε απρόθυμα σε μια διαδικασία που θα την άλλαζε ριζικά. Παρόλ' αυτά οι δισταγμοί της ελληνικής κυβέρνησης κατέληξαν σε μια διαπραγμάτευση, η οποία συνέβαλε στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού ενωτικού εγχειρήματος και στην υιοθέτηση μιας πολιτικής για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών περιφερειών.
»Η ΕΟΚ, ως το 1981, αποτελούνταν από χώρες οι οποίες είχαν οικονομικό και βιομηχανικό επίπεδο παρόμοιο. Η μόνη μεγάλη οικονομικά καθυστερημένη περιοχή, έως τότε, ήταν η νότια Ιταλία, κάτι ωστόσο που αποτελούσε εσωτερικό ιταλικό ζήτημα. Με την είσοδο της Ιρλανδίας (1973) και της Ελλάδας (1981), αλλά και με την επικείμενη είσοδο της Ισπανίας και της Πορτογαλίας (1986), ο ευρωπαϊκός νότος διευρυνόταν και οι φτωχές αγροτικές περιοχές έγιναν ευρωπαϊκό πρόβλημα, γιατί στο σύνολό τους αποτελούσαν τμήμα των καινούριων χωρών. Το 1981, όταν εισήλθε στην ΕΟΚ η Ελλάδα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν περίπου στο μισό του αντίστοιχου των έξι χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα».
Ειδήσεις σήμερα:
Πώς συνεχίζεται το εμβολιαστικό πρόγραμμα μετά τα 5 περιστατικά θρομβώσεων
Aποφασισμένος να «ανεβάσει στροφές» ο Τσίπρας - Σε ρόλο... εμψυχωτή ο Πολάκης
Εξαφανίστηκε η «Δήμητρα» της Λέσβου - Η ιστορία της που έγινε γνωστή χάρη στο προσφυγικό
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr