«Άγουρες» συμμορίες με σουγιάδες – Πώς προέκυψαν οι ανήλικοι δράστες «έτοιμοι για όλα»

Από θαύμα γλίτωσε τη ζωή του ο 14χρονος Βαγγέλης πριν από λίγες μέρες που δέχτηκε δολοφονική επίθεση στον Αλιμο. Συμμορία πέντε ανηλίκων τού επιτέθηκε σε πάρκινγκ fast food με κουζινομάχαιρο και σουγιά προκαλώντας του τραύματα στο κεφάλι και τα πλευρά. Το περιστατικό με τον Βαγγέλη είναι ένα από τα πολλά που συμβαίνουν συχνά το τελευταίο διάστημα και αποτελούν στοιχεία μιας επικίνδυνης αύξησης της νεανικής εγκληματικότητας από άγουρες συμμορίες που συγκροτούνται σε πολλές περιοχές.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σκληρή μορφή νεανικής εγκληματικότητας, η οποία σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται και με τη χρήση μαχαιριών και σουγιάδων. Ειδικοί κάνουν λόγο για μια «Generation Knife Crime», για μια γενιά που επιδίδεται σε εγκλήματα με μαχαίρια. Αυτό όμως που είναι ανησυχητικό είναι ότι πολλά νέα παιδιά θεωρούν φυσιολογικό να κουβαλούν σουγιάδες και μικρά μαχαίρια με πρόσχημα την ατομική προστασία τους.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, το 2020 υπήρξαν 194 ανήλικοι εμπλεκόμενοι σε 132 υποθέσεις όλων των ειδών σωματικών βλαβών. Πρωταγωνιστές, μαθητές ηλικίας 13-17 ετών οι οποίοι συγκροτούν ομάδες 10 έως και 30 ατόμων με τη συμμετοχή και κοριτσιών ανάμεσά τους, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια έχουν καταγραφεί πάνω από 700 περιπτώσεις όπου πρωταγωνιστές εγκληματικών πράξεων είναι ανήλικοι. Σε ποσοστό 70% οι περιπτώσεις αφορούσαν επιθέσεις συμμοριών οι οποίες επιτίθενται για αφαίρεση χρημάτων, κινητών τηλεφώνων και τιμαλφών. Το 20% των περιπτώσεων ήταν τοπικιστικού χαρακτήρα, δηλαδή άτομα μιας περιοχής ή μιας γειτονιάς που καβγάδιζαν για την υπεροχή τους. Και ένα 10% είχε σχέσεις με οπαδικά ζητήματα ή αυτό που λέμε «για τα μάτια μιας κοπέλας».

Βίαια Επεισόδια

Εκτός από το πρόσφατο περιστατικό με τον 14χρονο Βαγγέλη, οι βίαιες και αιματηρές επιθέσεις ανήλικων συμμοριών σε βάρος συνομηλίκων τους για να τους πάρουν το κινητό τηλέφωνο είτε το χαρτζιλίκι τους έχουν αυξηθεί, με το φαινόμενο να βρίσκεται σε έξαρση και να απασχολεί ιδιαίτερα την Αστυνομία αλλά και τους γονείς. Ενα τέτοιο αιματηρό περιστατικό είχαμε τον Φεβρουάριο του 2021 στον Βύρωνα με θύμα έναν 17χρονο και δράστη έναν 19χρονο. Αλλά και τον περασμένο Ιούνιο ένας 8χρονος (!) με δύο 15χρονους ήταν οι πρωταγωνιστές μιας ληστείας στην πλατεία Συντάγματος.

Οι τρεις ανήλικοι δράστες έβαλαν στο στόχαστρο δύο άλλους 15χρονους οι οποίοι έκαναν ποδήλατο και σκέιτ-μπορντ. Ο 8χρονος πλησίασε και άρχισε να μιλά με τα δύο θύματα όταν ξαφνικά οι άλλοι δύο 15χρονοι τους επιτέθηκαν, τους χτύπησαν με κλοτσιές και μπουνιές και τους άρπαξαν πορτοφόλια και κινητά τηλέφωνα.

Σύμφωνα με στοιχεία από την Αστυνομία, μόνο πέρυσι εξαρθρώθηκαν 17 συμμορίες ανηλίκων, υπεύθυνες για κάθε λογής αδικήματα. Ωστόσο, σύμφωνα με αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας, στις περιπτώσεις εγκληματικότητας ανηλίκων δεν έχουμε μόνο συμμορίες, αλλά και μικρές παρέες που αυθορμήτως λειτουργούν εγκληματικά. Τα μέλη των συμμοριών είναι Ελληνες και αλλοδαποί, με τη συντριπτική πλειονότητα των τελευταίων να έχουν αλβανική καταγωγή, και αυτό επειδή προέρχονται από οικογένειες που ήρθαν εδώ και χρόνια στην Ελλάδα και έχουν πάρει την ελληνική υπηκοότητα. Σε κάθε περίπτωση, όπως εξηγεί αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., οι ανήλικοι παραβάτες προέρχονται από προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον. Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενήλικοι 19 και 20 ετών «ψαρεύουν» ανήλικους 13-16 ετών και τους εκμεταλλεύονται. Οπως για παράδειγμα μια περίπτωση στην Ηλιούπολη όπου ένας 13χρονος και ένας 11χρονος αλβανικής καταγωγής έκαναν επιθέσεις σε συνομηλίκους τους ύστερα από εντολές ενός 19χρονου Ελληνα.

Παγκράτι, Καισαριανή, Βύρωνας, Ζωγράφου, Πανόρμου, Αργυρούπολη, Ηλιούπολη, Γαλάτσι, Αγία Παρασκευή, Γλυφάδα, Κηφισιά και Καλλιθέα είναι μερικές μόνο από τις περιοχές στις οποίες τον τελευταίο χρόνο έχουν καταγραφεί συμπλοκές και βίαιες επιθέσεις με ανήλικους πρωταγωνιστές. Εκείνο που προκαλεί έντονη ανησυχία είναι το γεγονός ότι οι άγουροι παραβάτες πολλές φορές φεύγουν από τις περιοχές που μένουν και πηγαίνουν σε αυτές που θεωρούν ότι θα αρπάξουν αρκετά χρήματα και κινητά τηλέφωνα. Ηδη στα νότια προάστια παρατηρείται έξαρση των ληστειών από ανήλικους εις βάρος συνομηλίκων τους γιατί εκεί υπάρχουν αρκετοί γόνοι πλούσιων οικογενειών, και οι δράστες έχουν λεία κινητά, τάμπλετ, αλλά και χρήματα. Οπως σημειώνει ο ίδιος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., οι ανήλικοι που έρχονται από άλλες περιοχές δεν θα μαχαιρώσουν και δεν θα χτυπήσουν εύκολα, και αυτό γιατί ξέρουν πως δεν είναι στη δική τους γειτονιά ή κοντά στο σπίτι τους.

Το... εύκολο χρήμα, οι νέες συσκευές κινητών τηλεφώνων ή ένα αστραφτερό ρολόι είναι η λεία των δραστών. «Η αλητεία είναι ωραίο πράγμα, όπως και το εύκολο χρήμα», θα πει στο «ΘΕΜΑ» ένα παιδί μιας παρέας που συναντήσαμε στο Γαλάτσι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι μεταξύ των παρεών-συμμοριών υπάρχουν και ανήλικα κορίτσια. Αυτό συμβαίνει, πρώτον, για να μη γίνεται αντιληπτή η παρέα ανήλικων δραστών και, δεύτερον, γιατί τα κορίτσια της παρέας-συμμορίας είναι αυτά που εντοπίζουν τους γυναικείους στόχους και κάνουν τις επιθέσεις.

«Η έξαρση του φαινομένου της εγκληματικότητας των ανηλίκων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια θα πρέπει να μας ανησυχήσει όλους. Ο Ελληνας αστυνομικός αντιμετωπίζει καθημερινά εγκλήματα που έχουν ως αίτιο την πρόθεση ανηλίκων να αποκτήσουν υλικά αγαθά και χρηματικά ποσά από συνομηλίκους τους, ενώ είναι και έκφραση μιας αναίτιας επιθετικότητας κάποιων σε βάρος ατόμων ίσης ή μικρότερης ηλικίας. Τα συμβάντα αυτά αντιμετωπίζονται με την προσοχή και την ευαισθησία που απαιτείται, όμως η εμπλοκή του Ελληνα αστυνομικού αρχίζει και τελειώνει στην αποτροπή τέτοιων περιστατικών, όπου αυτό είναι εφικτό να γίνει, και στην περίπτωση που τελούνται τέτοιες πράξεις από ανηλίκους στη σύλληψη για παραπομπή στην Δικαιοσύνη, πάντα με τη συνδρομή παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, όπου φυσικά αυτό απαιτείται. Η κοινωνία καλείται να αντιμετωπίσει συνολικά αυτό το φαινόμενο, το οποίο ξεκινά μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον και το σχολείο», θα πει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Γιώργος Καλλιακμάνης, πρόεδρος Ενωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Νοτιοανατολικής Αττικής. Πού οφείλεται η έξαρση του φαινομένου; Αιτίες του προβλήματος εντοπίζονται τόσο στο γεγονός ότι για ενάμιση σχεδόν χρόνο υπήρξε ο εγκλεισμός στα σπίτια λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, γεγονός που επιβάρυνε την ψυχική κατάσταση των εφήβων, οι οποίοι δεν πήγαιναν στο σχολείο, δεν κοινωνικοποιούνταν, με τους περισσότερους να βρίσκουν εύφορο έδαφος για να εκτονωθούν στα διαδικτυακά παιχνίδια βίας.

Βασικές Αιτίες

Διαδίκτυο και καραντίνα είναι οι δύο βασικές αιτίες για την έξαρση της ανήλικης επιθετικότητας, που σε συνδυασμό με ένα προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον δημιουργούν δράστες έτοιμους για όλα. Ο διδάκτωρ Εγκληματολογίας και βουλευτής της Ν.Δ. Αγγελος Τσιγκρής μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» εξηγεί: «Εχει αποδειχτεί ότι ο χαλαρός έλεγχος στο πλαίσιο της οικογένειας και η έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στον γονιό και στο παιδί ευνοούν την παραβατικότητα. Εάν λείπει το στοιχείο της επικοινωνίας με τους γονείς, αντίστοιχα το παιδί αδιαφορεί για το σχολείο και εμπλέκεται σε ομάδες άλλων νεαρών που μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά. Πολυετείς επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι οι οικογένειες των νεαρών παραβατών έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το ένα είναι ότι συνήθως πρόκειται για φτωχές οικογένειες. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η φτώχεια που προκαλεί την εγκληματικότητα. Πολύ συχνά η φτώχεια ωθεί τους νέους να ξεπεράσουν άλλους συνομηλίκους τους από εύπορες οικογένειες και να μεγαλουργήσουν. Για να υπάρξει πιθανότητα τέλεσης εγκληματικών πράξεων από ανήλικους πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός φτώχειας, εγκληματικού παρελθόντος της ίδιας της οικογένειας και έλλειψης ελέγχου των γονέων προς το παιδί. Πρέπει δηλαδή να συμπέσουν ταυτόχρονα τρεις παράγοντες προκειμένου να υπάρξει σοβαρή πιθανότητα να εκδηλώσει κάποιος ανήλικος παραβατική συμπεριφορά.

Οι ανήλικοι με παραβατικό ιστορικό (π.χ. τέλεση κλοπών, πρόκληση επεισοδίων στα γήπεδα και φθορά ξένης ιδιοκτησίας) παρουσιάζουν αντίστοιχα προβλήματα στην οικογένεια και το σχολείο, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε παραβατικές ομάδες προκειμένου να αναπληρώσουν εκεί την ανθρώπινη επικοινωνία και την αναγνώριση που τους λείπει. Η εγκληματολογική έρευνα αναφορικά με τους έφηβους παραβάτες έχει αποδείξει ότι πρόκειται κυρίως για αγόρια μέσης ηλικίας. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους εμφανίζεται γενικά να είναι αρκετά καλή, καθώς εργάζονται συνήθως και οι μητέρες τους, αλλά περιστασιακά και οι ίδιοι.

Οι παραβατικές παρέες των νέων σχολικής ηλικίας είναι σχετικά πολυμελείς και στελεχώνονται κυρίως από άτομα του ιδίου φύλου. Τα μέλη της παρέας προέρχονται κυρίως από το σχολείο, αλλά και από τη γειτονιά, τον χώρο εργασίας και τους τόπους νυχτερινής διασκέδασης. Στην παρέα μετέχουν συνήθως για να βρουν φίλους, χωρίς να έχουν συνήθως κάποιον αρχηγό ή ιεραρχική δομή, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για “συμμορίες ανηλίκων”».

Ειδήσεις σήμερα: 

Χρηματιστήριο Αθηνών: Ήπια αντίδραση μετά την «βουτιά» της Δευτέρας

Βατόπουλος για τους νέους: Δεν είναι «μαγκιά» να μην εμβολιάζεσαι

Υπουργείο Εξωτερικών: Οι εξαγγελίες Ερντογάν για τα Βαρώσια παραβιάζουν τις αποφάσεις του ΟΗΕ