Η Όλγα Μπακομάρου στον Δημήτρη Δανίκα: Οι 20 συνεντεύξεις από τις οικογένειες Μητσοτάκη - Παπανδρέου που έγραψαν Ιστορία

Oπως ακριβώς συνέβη. Πριν από κάμποσες ημέρες έπεσα πάνω σ’ ένα βιβλίο με τίτλο «Οικογένειες». Στο εξώφυλλο δύο φωτογραφίες. Οπου αριστερά ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και δεξιά ο Ανδρέας Παπανδρέου. Μπα, είπα, η σημειολογία θέλει να πει ότι ο Μητσοτάκης υπήρξε πιο δημοκράτης από τον Ανδρέα της «Aλλαγής». Αυτή η σημειολογία, η «απροσεξία», ερέθισε το ενδιαφέρον μου και αμέσως το αγόρασα.

Μέσα σε ελάχιστες ώρες το «καταβρόχθισα» και μέσα στα επόμενα λεπτά έπεσα πάνω σε μια ολόκληρη εποχή. Των πιο κρίσιμων και αμφιλεγόμενων προσώπων και δεκαετιών του ’70, του ’80 και του ’90. Oλα, τα πάντα μέσα μου, άρχισαν να φλερτάρουν με το παρελθόν, με τη συλλογική κοινωνική και πολιτική μνήμη και με τόσα καυτά θέματα όπως «Aποστασία», όπως «Χέρφιλντ», όπως «Μιμή και Μαργαρίτα», όπως «σκάνδαλο Κοσκωτά» και όλα τα συμπαρομαρτούντα.

Οι «Oικογένειες» αποτελούνται από είκοσι συνεντεύξεις. Από τα μέλη αυτών των δύο πολιτικών οικογενειών. Αριθμητικά υπερτερεί η Ντόρα Μπακογιάννη με πέντε, ακολουθεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τέσσερις, ο Ανδρέας με τρεις, η Μαρίκα Μητσοτάκη επίσης με τρεις, και από δύο ο Γιώργος Παπανδρέου Junior καθώς και η αδερφή του η Σοφία.

- Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης; (ρώτησα)
«Α μέχρι τότε, το 2004 που οι συνεντεύξεις ολοκληρώθηκαν, ο Κυριάκος απών από τα φώτα της δημοσιότητας».

- Είδες ανατροπές και εκπλήξεις;
Το αουτσάιντερ τα κέρδισε όλα. Η Ολγα Μπακομάρου, η συγγραφέας των «Oικογενειών», δημοσιογράφος φυσικά με πλεονέκτημα μοναδικό. Και αξιομνημόνευτο. Για εκείνη την εποχή. Οι συνεντεύξεις της έκαναν πάταγο. Θυμάμαι, τότε, όλοι εμείς τα «μειράκια» της έντυπης δημοσιογραφίας, ανεξαρτήτως πολιτικών και ιδεολογικών τοποθετήσεων, διαβάζαμε, θαυμάζαμε και ζηλεύαμε.

Η Ολγα Μπακομάρου της «Γυναίκας» του Τερζόπουλου και της «Ελευθεροτυπίας» του Σεραφείμ Φυντανίδη. Γι’ αυτό χωρίς κανένα δισταγμό και την παραμικρή επιφύλαξη σχημάτισα τον αριθμό του κινητού της, άκουσα αγχωμένη τη φωνή της και προς μεγάλη έκπληξή της με άκουσε να της λέω: «Αγαπητή Ολγα, θα ήθελα να συναντηθούμε για μια συνέντευξη με αφορμή το τελευταίο σου βιβλίο». Περίεργα πράγματα. Η Ολγα, η γκουρού των συνεντεύξεων, να παραχωρεί συνέντευξη σ’ ένα από εκείνα τα παλιά «μειράκια», που τώρα έχει βαλθεί να κάνει κι αυτός συνεντεύξεις. Αυτό κι αν είναι δημοσιογραφική «διαστροφή». Γι’ αυτό μ’ αρέσει που το κάνω.

Η συνάντηση έγινε. Και ήταν μεσημέρι. Και η Ολγα Μπακομάρου αγχωμένη αλλά και θλιμμένη: «Πριν από μέρες πέθανε ο Μπούμπης μου» (το σκυλάκι της εννοεί). Και ήταν σοβαρή, ολίγον κουμπωμένη και άκρως προσεκτική. Την καταλαβαίνω. Οπως συμβαίνει και με τις συνεντεύξεις της. Οι ερωτήσεις ευθείας βολής. Μερικές φορές άκρως τολμηρές. Τίποτα δεν θέλει να της διαφύγει. Καμία απροσεξία. Ιχνος επιπολαιότητας.

«Ολα όπως έχουν καταγραφεί στο μαγνητόφωνο»

Υπόδειγμα επαγγελματικής εγκυρότητας και ευσυνειδησίας. Τρία πράγματα μου έκαναν εντύπωση. Οπως ακριβώς μου τα είπε: «Κανείς από όλα αυτά τα πρόσωπα δεν μου ζήτησε να δει προκαταβολικά τις ερωτήσεις ώστε να τις εγκρίνει, να τις τροποποιήσει ή να τις απορρίψει. Κανείς δεν μου ζήτησε να δει το τελικό κείμενο. Και κανείς, στη συνέχεια, δεν με κάλεσε για φαγητό, για παρέα ή για κοσμικές συναθροίσεις. Εγώ απλώς έκανα τη δουλειά μου ως όφειλα».

Οι «Οικογένειες» είναι το δεύτερο κύμα συνεντεύξεων της Ολγας Μπακομάρου. Πριν από χρόνια είχε προηγηθεί το πρώτο κύμα, το πρώτο βιβλίο με τον συμβολικό τίτλο «Ωσεί παρόντες». Με 26 συνεντεύξεις ονομάτων όπως Μάνος Χατζιδάκις, Γιάννης Τσαρούχης, Δημήτρης Χορν, Μενέλαος Λουντέμης, Κάρολος Κουν, Ελλη Λαμπέτη, Μελίνα Μερκούρη, Ηλίας Ηλιού, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Ακης Πάνου, Μάνος Κατράκης, Αλέξανδρος Ιόλας. Και σκέφτηκα. Χωρίς να της το πω. Αν ζυγίσω το βάρος όλων αυτών των ονομάτων. Εκείνης της εποχής.

Τουλάχιστον των περισσότερων. Και αν το συγκρίνω με το βάρος των σημερινών, πρωτοκλασάτων ονομάτων, ε τότε θα με πιάσει απέραντη και αθεράπευτη μελαγχολία. Ετσι για δεύτερη φορά τη θαύμασα και τη ζήλεψα.

Για κάτι ακόμα. Για δύο συνεντεύξεις που όχι μόνο έκαναν πάταγο και συζητήθηκαν, αλλά και επειδή τα δύο αυτά πρόσωπα, η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Αλέξανδρος Ιόλας, ξεσήκωσαν τον κόσμο.

«Δεν φαντάζεσαι τι πέρασα».

- Τώρα ακόμα περισσότερο σε ζηλεύω. Μακάρι να ήμουν στη θέση σου. Δεν γέλασε. Αντιθέτως, μια σκιά πέρασε από το βλέμμα της. Η μεν Αλίκη σε έξαλλη κατάσταση του στυλ «ποια είναι αυτή που γράφει τέτοια πράγματα για μένα». Και τι έγραφε; Απλώς στον πρόλογο είχε εκφράσει τη γνώμη της, ότι η «εθνική μας σταρ» είχε τυλίξει το ταλέντο της σε γυαλισμένο σελοφάν. Χρειάστηκε να περάσει μια ολόκληρη δεκαετία ώσπου η Αλίκη να συναντηθεί σε ήρεμο κλίμα με την Ολγα Μπακομάρου.

- Παρεμπιπτόντως, να ξέρεις, Ολγα, ότι η Αλίκη, όσο και να μη μας αρέσει αυτό, δεν ήταν σταρ. Ποτέ δεν ήταν. Μόνο η Μελίνα ήταν. Σύμφωνα με τον ορισμό, σταρ είναι κάθε πρόσωπο με διεθνή ακτινοβολία. Τελεία και παύλα. Ο Ανδρέας ανοιχτός, ο Μητσοτάκης αποστασιοποιημένος, η Μαρίκα καταπληκτική και η Μαργαρίτα τυπική και ευγενική.

Πάμε τώρα στη δεύτερη περίπτωση θορύβου και σκανδάλου. Ο Αλέξανδρος Ιόλας σε κατάσταση παραληρήματος διέδιδε ότι τίποτα δεν είχε πει απ’ όλα αυτά στη συνέντευξη που παραχώρησε στην Ολγα Μπακομάρου. Εκείνη όμως, κραδαίνοντας το επιχείρημα της κασέτας και της φωνής του, τον αναγκάζει σε στροφή 180 μοιρών, απολογούμενος στη συνέχεια ότι «ναι, τα είπα, αλλά off the record». Κάτι τέτοιο!

Η Ολγα λοιπόν από τα Πούλιθρα πλησίον Λεωνιδίου, στην επαρχία Κυνουρίας του Νομού Αρκαδίας. «Εκεί μέχρι τα έντεκα, αριστούχος στα θρανία, με πάθος τόσο για τις εκθέσεις όσο και τις συνεντεύξεις. Από μικρή μού άρεσε να παίρνω συνεντεύξεις από τις συμμαθήτριές μου».

- Ποιες οι εντυπώσεις σου από τα πρόσωπα;
«Ο Αντρέας ανοιχτός, γελαστός. Δεν ήταν μύθος η ακτινοβολία του. Ηταν πραγματικά γοητευτικός και χαρισματικός. Με το “καλημέρα” πάντα ανοιχτός να απαντήσει σε ό,τι τον ρωτούσες».

- Και ο Μητσοτάκης;
«Στην αρχή κάπως αποστασιοποιημένος. Οσο όμως περνούσε ο καιρός και όσο τον κέρδιζες τόσο πιο ανοιχτός. Κάθε φορά όλο και πιο κοντά σε πλησίαζε. Κάπως έτσι κέρδιζες τη συμπάθειά του. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος ζήτησαν να δουν από πριν τις ερωτήσεις. Και οι δύο, πριν ολοκληρώσω την ερώτησή μου, ήξεραν, με προλάβαιναν και αμέσως απαντούσαν με σαφήνεια και επί της ουσίας. Και δεν με ρώτησαν πότε θα δημοσιευτούν οι συνεντεύξεις που τους είχα πάρει. Κορυφαίες περιπτώσεις».

- Και η Μαρίκα Μητσοτάκη;
«Καταπληκτική, με γνήσιο αυθορμητισμό, γελαστή, με τη χαρά της ζωής. Και εξακολουθώ να τη θαυμάζω για δύο πράγματα. Για το απαράμιλλο σθένος της σχετικά με το πρόβλημα υγείας που την ταλαιπωρούσε, όταν από εννέα ετών με πολιομυελίτιδα πηγαίνει στην Αμερική όπου την “έχτισαν” στον γύψο και, φαντάσου, έβλεπε τους επισκέπτες μέσα από έναν καθρέφτη. Και όμως, αυτό το ακατάβλητο πλάσμα καταφέρνει, κόντρα στις προβλέψεις, να φέρει στον κόσμο τέσσερα παιδιά και να ολοκληρώσει τον κύκλο της μέσα σε μια τόσο αρμονική και αγαπημένη οικογένεια. Περιττό να σου πω ότι αγαπούσε και θαύμαζε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη».

- Και η Μαργαρίτα;
«Δεν ήταν εκδηλωτική. Ηταν ευγενική και τυπική. Ομως λόγω των περιστάσεων με το διαζύγιο και την Μιμή, σου ενέπνεε συμπόνοια. Αν και δεν την είδα ταλαιπωρημένη, ίσως το έκρυβε από αξιοπρέπεια. Και το καταλαβαίνω. Πάντως δεν είχε τον αυθορμητισμό της Μαρίκας. Προσπαθούσε να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί αυτό που της είχε συμβεί με αξιοπρέπεια. Μάλιστα όταν την είδα της είπα με ειλικρίνεια: “Δεν είστε από τα πρόσωπα που συμπαθώ”. Εκείνη χαμογέλασε και με κοίταξε με συγκατάβαση. Ηταν η εποχή του διαζυγίου και ήταν εκείνες οι μέρες όπου η Μαργαρίτα χόρευε ζεμπέκικο και έσπαγε πιάτα. Φεύγοντας την είχα συμπαθήσει πάλι».

- Εκλαιγε στη συνέντευξη;
«Αυτό τη ρώτησα κι εγώ. Αν κλαίει. “Ποτάμι έτρεχαν”, μου είπε, “τα δάκρυά μου στο σπίτι μου, μόνη μου. Οχι δημοσίως, στο σπίτι μου”».


Πιο αριστερή

- Ολγα, μετά από τόσα χρόνια, θέλω να μου πεις με ειλικρίνεια, υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκες να «λογοκρίνεις» τα κείμενά σου, τις συνεντεύξεις σου; Να τις στρογγυλέψεις;
«Ποτέ! Πρέπει να σου πω ότι ήμουν φορτωμένη με άγχος. Πάντα ήμουν πολύ προσεκτική. Ο,τι γράφει το μαγνητόφωνο. Και μερικές φορές που κάποιες λέξεις, κάποια φράση δεν είχε αποτυπωθεί με καθαρότητα στο μαγνητόφωνο, τότε με έπιανε μεγάλο άγχος όλο το βράδυ».

- Είχες πάρει συνέντευξη και από την Ελένη Βλάχου.
«Θυμάμαι τη συμβουλή της, αν και διαφώνησα μαζί της. Οτι δεν πρέπει σε κάποιες αιχμηρές ερωτήσεις να επιμένω. Να ρωτάω αυτά που θέλει να μάθει ο κόσμος. Εγώ δεν ήθελα ούτε να εκθειάζω, μα ούτε να ταπεινώνω τους ανθρώπους. Στόχος μου ήταν να σκαλίζω την εικόνα, να πάω πιο μέσα. Ο Σαμαράκης μού είχε πει ότι οι συνεντεύξεις μου είναι σαν μια πολύ καλή φωτογραφία. Θυμάμαι μια άλλη περίπτωση, εκείνη του Χρήστου Λαμπράκη. Οταν τον συνάντησα μου είπε “θα με ρωτήσετε και θα απαντήσω μόνο σχετικά με το Μέγαρο Μουσικής”. Εγώ όμως στη συνέχεια προχώρησα και τον ρώτησα ποια η γνώμη του γι’ αυτά που λέγονται ότι κυβερνάει τη χώρα και ότι έχει τη δυνατότητα να ανεβάζει και να κατεβάζει κυβερνήσεις. Και εκείνος μου απάντησε και ποτέ δεν ζήτησε να δει προκαταβολικά το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που μου παραχώρησε».

- Απ’ όλες τις συνεντεύξεις πες μου μία, μόνο μία απ’ αυτές που σου έχουν κάνει εντύπωση και σε έχουν στοιχειώσει. Το σκέφτηκε για κλάσματα δευτερολέπτου και στη συνέχεια, με την απάντησή της με αιφνιδίασε.
«Η Αμαλία Μεγαπάνου (σ.σ.: η πρώην σύζυγος του “εθνάρχη” Κωνσταντίνου Καραμανλή)».

- Μα γιατί;
«Επειδή αν και μεγαλοαστή ήταν σαν άτομο η πιο αριστερή».

- Και μετά τις συνεντεύξεις;
«Μετά τίποτα. Εκλεινα το μαγνητόφωνο, έφευγα και ποτέ τίποτα απ’ όλους αυτούς δεν ζήτησα, ούτε ζητιάνεψα».

Τ’ ακούτε; Και για να ολοκληρώνω σχετικά με την περίπτωση «Ολγα Μπακομάρου», αντιγράφω και προσυπογράφω τα λόγια του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου:
«Μου λείπουν πολύ οι αψεγάδιαστες συνεντεύξεις της Μπακομάρου. Ποτέ κανείς δεν έφτασε τη μουσική ισορροπία τους, ένα είδος αφέλειας που έβγαζε απ’ την τρύπα του και το πιο διστακτικό θηρίο, την τόλμη του αυτοσχεδιασμού, μια πεζολογία αλά Γουόρχολ πριν από τον Γουόρχολ, το κύρος του δημοσιογράφου που συνομιλεί ως ίσος προς ίσο, χωρίς όμως να κορδώνεται ή να κλέβει την παράσταση, το πνεύμα της φιλοπεριέργειας στα καλύτερά του. Ολγα, σου βγάζω το καπέλο!».

Ειδήσεις σήμερα:
Δάφνη: Στον ανακριτή σήμερα ο συζυγοκτόνος - Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από την κατάθεσή του

Επιχείρηση «Ελευθερία»: «Φουλάρουν» οι εμβολιασμοί μετά τον Δεκαπενταύγουστο - Ποιοι θα κάνουν τρίτη δόση

Καιρός: Έβδομη μέρα καύσωνα - 45άρια και σήμερα - Ποιες περιοχές θα «ψηθούν»