Άγιος Αλέξανδρος: Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ονομαστός για την αρετή του - Η μνήμη του εορτάζεται στις 30 Αυγούστου
Δευτέρα 30 Αυγούστου σήμερα και σύμφωνα με το εορτολόγιο τιμάται η μνήμη του Αγίου Αλεξάνδρου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του Αγίου Ευλαλίου ιεράρχου εν Κύπρω και του Οσίου Φύλακος.
Γιορτάζουν τα εξής ονόματα: Αλέξανδρος, Αλέκος, Αλέξης, Άλεξ, Αλεξάνδρα, Αλεξία, Αλέξα, Ευλάλιος, Ευλαλία και Φύλακας.
Ο Άγιος Αλέξανδρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ο Αλέξανδρος καταγόταν από την Καλαβρία της Ιταλίας και από μικρός αφιερώθηκε στο Θεό. Το 314 διαδέχθηκε τον Μητροφάνη στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως και το 325 ήταν ένας από τους 318 Πατέρες της Εκκλησίας, που έλαβαν μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας για την καταδίκη της αίρεσης του Αρείου.
Ήταν, όπως λέγουν, «ἀποστολικοῖς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος». Σαν πρεσβύτερος ακόμα, διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια, την αρετή και την αγαθότητα του. Στην Α' Οικουμενική σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο τότε Πατριάρχης τον εξέλεξε αντιπρόσωπο του. Και όταν στη Σύνοδο αυτή καταδικάστηκε ο Άρειος, ο Αλέξανδρος, αν και γέροντας 70 χρονών, δέχθηκε να περιοδεύσει στη Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία και στην υπόλοιπη Ελλάδα, για να διδάξει και να γνωστοποιήσει τα ορθά δόγματα των αποφάσεων της Συνόδου της Νικαίας. Αλλά ενώ βρισκόταν στην περιοδεία αυτή, ο πατριάρχης Μητροφάνης απεβίωσε.
Όρισε όμως διάδοχο του τον Αλέξανδρο, διότι, παρά το γήρας του, είχε τα κατάλληλα εφόδια για τη διακυβέρνηση της αρχιεπισκοπής της πρωτεύουσας. Πράγματι, σαν Πατριάρχης ο Αλέξανδρος ανταποκρίθηκε σωστά στις δύσκολες περιστάσεις των καιρών. Τότε ο Άρειος είχε εξαπατήσει το βασιλιά Κωνσταντίνο ότι δήθεν πιστεύει ορθά. Και ο βασιλιάς διέταξε τον Αλέξανδρο να αφήσει τον Άρειο να μετέχει της Θείας Κοινωνίας. Ο Αλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια Του. Η δέηση του Ιεράρχη εισακούσθηκε. Και το πρωί που ο Άρειος με πομπή θα πήγαινε στην εκκλησία, βρέθηκε το σώμα του σχισμένο και σκωληκόβρωτο.
Ο Άγιος Αλέξανδρος απεβίωσε ειρηνικά το 337.
Απολυτίκο
Μύσται ουράνιοι αποδεικνύμενοι, θείοι εκφάντορες τω κόσμω ώφθητε, την Εκκλησίαν του Χριστού, ποιμάναντες θεαρέστως, ιερέ Αλέξανδρε, της Τριάδος ο πρόμαχος, Ιωάννη ένδοξε, ο της χάριτος τρόφιμος, και Παύλε Ιερέων ακρότης, όθεν υμάς ανευφημούμεν.