Ο δικηγόρος συλλέκτης που μεταμόρφωσε ένα τριώροφο της παλαιάς Αθήνας σε μουσείο

Μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Αθήνας, Μυκόνου και Παρισιού. Όταν δεν αγορεύει στα δικαστήρια της Αθήνας και της Σύρου, “πετάει” στην πόλη του φωτός, χάνεται στο μαγικό κόσμο των μουσείων και σε μικρές γκαλερί αναζητώντας τα επόμενα αριστουργήματα που θα εντάξει στη συλλογή του. Ο κ. Στέλιος Γκαρίπης, δικηγόρος και συλλέκτης έργων τέχνης, μέσα στις μαύρες, πέτρινες ημέρες της καραντίνας εμπνεύστηκε και κατάφερε τελικά να δώσει σάρκα και οστά σε ένα νέο μουσείο στην καρδιά της Αθήνας στου Φιλοπάππου.

“Σταδιακά μέσα στην καραντίνα και μετά ξαφνικά αρχίζει ο μετασχηματισμός ενός ακόμη τόπου της ζωής μου, ενός διαμερίσματος της παλιάς Αθήνας σε εκθεσιακό χώρο σε ένα μουσείο. Στο μουσείο Mario Prassinos. Πρώτη συνομιλία αφαιρετικών έργων του μεγάλου δημιουργού από τη συλλογή μου με έργα του Antoni Tapies και της Νάντιας Σκορδοπούλου” επισημαίνει στο protothema.gr ο κ. Γκαρίπης και σπεύδει να συμπληρώσει ότι “Ποτέ δεν είχα το όνειρο να ανοίξω ένα χώρο για επισκέπτες, αλλά μετά τις δύο καραντίνες συνειδητοποίησα ότι τα έργα που συλλέγω ήταν τόσα χρόνια ουσιαστικά σε «καραντίνα», κλεισμένα μέσα στο σπίτι ή τα γραφεία μου.

Τα αδέλφια Morozov, των οποίων η συλλογή εκτίθεται αυτή την περίοδο στη Fondation Louis Vuitton του Παρισιού, είχαν μετασχηματίσει στην τσαρική Ρωσία τους τόπους της ζωής και εργασίας τους σε εκθεσιακούς χώρους. Η μητέρα τους είχε μετατρέψει τα ιδιωτικά διαμερίσματά της σε ιδιωτικά λογοτεχνικά σαλόνια όπου σύχναζαν ο Αντόν Τσέχωφ, ο Λέων Τολστόι, ο ποιητής Αλεξάντρ Μπλοκ, ο συγγραφέας Ιβάν Μπουνίνε ή ακόμα ο κριτικός και δραματουργός Βαλερί Μπριουσσόφ”.

Το ταξίδι στο Παρίσι και η γνωριμία με τον Γαλλοεβραίο δικηγόρο

Είναι αρχές της δεκαετίας του 90. Ο νεαρός φοιτητής από τη Θεσσαλονίκη έχει κλείσει τον κύκλο των μαθημάτων της Νομικής και αποφασίζει να ταξιδέψει για λίγες ημέρες στο Παρίσι. Είναι μόνος του όμως δεν τον ενοχλεί. Παρέα με τον εαυτό του και τα βιβλία του, κάνει βόλτες στα στενά της πόλης με τα ζωηρά φώτα νέον, επισκέπτεται τα μουσεία και πίνει τον καφέ του σε μικρά ατμοσφαιρικά μαγαζιά μελετώντας καταλόγους εκθέσεων και φιλοσοφία.

“Το 1993, είχα περάσει όλα τα μαθήματα της Νομικής και έφυγα στο Παρίσι για να μείνω για λίγο καιρό μόνος, να γίνω «πολιτισμένος άνθρωπος». Γνώρισα έναν Γαλλοεβραίο δικηγόρο, ο οποίος με συμβούλευσε να αγοράζω πίνακες του Mario Prassinos: «έχετε και οι δύο δεσμούς με την Κωνσταντινούπολη, ελληνικές ρίζες και βρεθήκατε στο Παρίσι. Άλλωστε, είναι ένας μεγάλος ζωγράφος που τον εκπροσωπούσε η μεγάλη Gallerie de France και έργα του βρίσκονται σε όλα τα μεγάλα μουσεία».

Έτσι ξεκίνησα αρχικά να ερευνώ για τον Mario Prassinos, να ενημερώνομαι, να σκέφτομαι πολύ για τα έργα του, να ρωτώ φιλότεχνους που γνώριζα στο Παρίσι και να αγοράζω, όσο μπορούσα, με τα λιγοστά χρήματα που έβγαζα, έργα του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου. Η έννοια της «συλλογής» προέκυψε πολύ αργότερα από αυτή την περίοδο που ήμουν βουτηγμένος στα βιβλία του Carl Schmitt και του Michel Foucault, αλλά ο Mario Prassinos ήταν πάντα το σκηνικό της ζωής μου, με τα μαύρα αφηρημένα ή τα σουρεαλιστικά του έργα, επηρεάζοντας τη σκέψη μου, τα συναισθήματά μου, την αισθητική μου. Παρότι σταδιακά εξελίχθηκα και άρχισα να πορεύομαι και σε άλλες εποχές και τεχνοτροπίες π.χ. στους Old Masters, πάντα τα έργα που μου άρεσαν ήταν έργα που θα μπορούσαν να συγκατοικήσουν με έργα του Mario Prassinos”.

Επιρροές

Ο δικηγόρος αγοράζει μανιακά. Μεγαλώνει τη συλλογή του και μετατρέπει το διαμέρισμα του στο Κολωνάκι και την κατοικία της Μυκόνου σε μικρά μουσεία για ελάχιστους και εκλεκτούς επισκέπτες.. “Ποτέ δεν πούλησα έργο Τέχνης και γι’ αυτό το λόγο ποτέ δεν αγόρασα έργα για μεταπώληση, για δημόσιες σχέσεις ή ακόμα και για να στηρίξω, όπως κάνουν όλοι οι μεγάλοι συλλέκτες, κάποιους ζωγράφους. Όσο εγωιστικό και αν ακούγεται αυτό, ήθελα και θέλω έργα μόνο για εμένα.

Ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου θυμήθηκα την 28η Οκτωβρίου του 2020, όταν επισκεφθήκαμε με το γιο μου Αναστάση το Μουσείο Ορσέ (Musée d’ Orsay) του Παρισιού για να δούμε την αναδρομική έκθεση του Léon Spillaert, στην οποία είχα δανείσει ένα έργο του μεγάλου Βέλγου ζωγράφου από τη συλλογή μου. Η μέρα όμως εκείνη ήταν η τελευταία ημέρα «ελευθερίας» για τους Γάλλους, καθώς ήταν η τελευταία ημέρα πριν το ανακοινωθέν από τον Εμμανουέλ Μακρόν καθολικό lockdown. Βρεθήκαμε λοιπόν μόνοι εντελώς, οι δυο μας, στην αίθουσα των ιμπρεσιονιστών, και βλέπαμε από τα πελώρια σε σχήμα ρολογιού παράθυρα τους Παριζιάνους να τρέχουν να προλάβουν να προμηθευτούν τα απαραίτητα κι εμείς, μόνοι μέσα στο Μουσείο. Ρώτησα τον Αναστάση: «Πώς αισθάνεσαι;» «Αισθάνομαι σαν στον σπίτι μου. Τι διαφορά έχει;» αναφέρει. Μάλιστα λέει πως ποτέ δεν σκεφτόταν να ανοίξει ένα χώρο για επισκέπτες.

Όμως στην περίοδο της καραντίνας, το σκέφτηκε καλύτερα και αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα. Πηγή έμπνευσης όπως λέει “ Τα αδέλφια Μοροζόφ (Morozov), των οποίων η συλλογή εκτίθεται αυτή την περίοδο στη Fondation Louis Vuitton του Παρισιού, είχαν μετασχηματίσει στην τσαρική Ρωσία τους τόπους της ζωής και εργασίας τους σε εκθεσιακούς χώρους. Η μητέρα τους είχε μετατρέψει τα ιδιωτικά διαμερίσματά της σε ιδιωτικά λογοτεχνικά σαλόνια όπου σύχναζαν ο Αντόν Τσέχωφ, ο Λέων Τολστόι, ο ποιητής Αλεξάντρ Μπλοκ, ο συγγραφέας Ιβάν Μπουνίνε ή ακόμα ο κριτικός και δραματουργός Βαλερί Μπριουσσόφ. Ο μεγάλος Καναδός συλλέκτης Bob Rennie έχει κάνει κάτι ανάλογο, στις μέρες μας.

Έχει ένα χώρο στο Βανκούβερ που φιλοξενεί έργα της συλλογής του και είναι επισκέψιμος μόνο με κράτηση γιατί δίνει έμφαση στη μικρής κλίμακας και αληθινή επαφή με τους επισκέπτες. Άλλωστε, για λόγους προάσπισης της δημόσιας υγείας, οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται δεν πρέπει να έχουν μαζικότητα. Σκέφτηκα, πως αν απολαμβάνω τόσο πολύ να βλέπω τα έργα του Μario Prassinos, γιατί να μην τα απολαύσουν και όσοι θέλουν αληθινά να γνωρίσουν το έργο του; Στο γραφείο μου, στην πλατεία Κολωνακίου, έχω δεκάδες έργα του Prassinos από τα νεανικά μου χρόνια τα οποία θα μπορούσαν να επισκεφθούν οι φιλότεχνοι ένα από τα απογεύματα που επισκέπτονται και τις μεγάλες Γκαλερί της Αθήνας.

Συνειδητά, αποφάσισα να μετασχηματίσω ένα διαμέρισμα της παλιάς Αθήνας στου Φιλοπάππου, στην οδό Μινιάκ 18, σε Μουσείο Marios Prassinos προκειμένου, αφενός μεν για να τονίσω πως δεν πρόκειται για χώρο εμπορίας έργων Τέχνης (πχ γκαλερί), αφετέρου δε να προσέλθει, όποιος αληθινά ενδιαφέρεται να γνωρίσει τα έργα του μεγάλου Έλληνα ζωγράφου, να ρωτήσει, να μιλήσει, να εκφράσει τις σκέψεις του. Σταδιακά λοιπόν και μετά ξαφνικά … αποφάσισα να οργανώσω ένα Μουσείο αφιερωμένο στον Mario Prassinos, στο οποίο θα εκτίθενται έργα της συλλογής μου και θα μπορούν να εκθέσουν έργα του Mario Prassinos όσοι συλλέκτες το επιθυμούν.

Για την πρώτη έκθεση γνωριμίας, σκέφτηκα να αντιγράψω την ιδέα του Μουσείου του Ευγένιου Ντελακρουά στο Παρίσι, όπου αυτή την περίοδο εκτίθενται έργα του Ντελακρουά μαζί με τα έργα ενός νέου Γάλλου ζωγράφου, του Jean Claracq. Οργάνωσα μια έκθεση με αφαιρετικά έργα του Mario Prassinos σε συνομιλία προς αναζήτηση νέων αισθητικών με έργα του μεγάλου αφηρημένου εξπρεσιονιστή Antoni Tapies και της Νάντιας Σκορδοπούλου, της οποίας η Μετά - φυσική ματιά αποζητά να αποδώσει μια ενέργεια, Μετά την επιφάνεια των πραγμάτων, όπως ακριβώς προσέγγιζε τα φυσικά τοπία των Σπετσών ή της Εγκαλιέρ ο Mario Prassinos που διακήρυττε «Την πυκνότητα καλύτερα παρά την επιφάνεια. Ζωγράφισε αυτό που είναι μέσα, παρά αυτό που είναι πάνω». Από το Σάββατο 6 Νοεμβρίου στις 11:00 και μέχρι τις 20 Νοεμβρίου στην οδό Μινιάκ 18, Φιλοπάππου, με χορηγό τον ΑΔΜΗΕ”.

Ειδήσεις σήμερα:

Ποια μέτρα «φέρνει» ο συναγερμός για τα κρούσματα - Φόβοι ακόμη και για 10.000 την ημέρα

Τραγωδία στη Θεσσαλονίκη: Νεκρή 40χρονη ποδηλάτισσα που παρασύρθηκε από φορτηγό

Έκθεση της ΕΛΑΣ: Το 50% της εγκληματικότητας στην Αττική προέρχεται από τους καταυλισμούς Ρομά