Συγκλονιστικό βίντεο από την επιστροφή των τελευταίων «παραθεριστών» της Γυάρου τον Ιούλιο του '74

Η προδοσία της Κύπρου από το καθεστώς Ιωαννίδη οδήγησε στην κατάρρευση της χούντας τον Ιούλιο του 1974. Η δημοκρατία επέστρεψε στον τόπο που τη γέννησε και μαζί καταργήθηκαν οι εξορίες στα ξερονήσια.

Έτσι λοιπόν μπήκε οριστικά λουκέτο και στο «νησί του διαβόλου» τη Γύαρο. Τα Γιούρα ήταν το μέρος όπου κατά τη διάρκεια της χούντας «παραθέρισαν» αλλά και «μαρτύρησαν» για τις ιδέες και τα ιδανικά τους χιλιάδες αγωνιστές κατά του απριλιανού καθεστώτος. Μεταξύ αυτών υπήρχαν και πολλές γνωστές προσωπικότητες όπως ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, ο σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης, η ιστορική μορφή της Αριστεράς Μπάμπης Δρακόπουλος  και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος, αξιωματικός του στρατού και μετέπειτα ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα για πρώτη φορά ανάμεσα στους εξορισθέντες υπήρχαν γυναίκες ακόμα και εγκυμονούσες. 

Την ώρα που στο εξωτερικό είχαν αρχίσει να φτάνουν οι πληροφορίες για τα βασανιστήρια στη Γυάρο η χούντα προσπαθούσε να δώσει μία άλλη διάσταση. Μιλούσε για «παραθεριστές» που περνούσαν πολύ καλά και προσπαθούσε με κάθε τρόπο να δώσει μία άλλη εικόνα για το κολαστήριο της Γυάρου. Ωστόσο Γερμανοί δημοσιογράφοι του περιοδικού Stern καθώς και δημοσιογράφοι του γαλλικού περιοδικού Paris Match κατάφεραν να πετάξουν πάνω από τη Γυάρο με ελικόπτερο. Τα στιγμιότυπα που αποτύπωσαν λίγο αργότερα θα έκαναν το γύρο της Ευρώπης. 

Ο δικηγόρος Κώστας Κατσιμπίνης, είχε μιλήσει το 2017 στη Deutsche Welle και τόνισε πως «το καθεστώς των συνταγματαρχών δεν μπορούσε πλέον να αντικρούσει την αλήθεια. Το αποδεικτικό υλικό από τη Γυάρο συνέβαλε στον μετέπειτα αποκλεισμό της δικτατορικής Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης λόγω καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι πραξικοπηματίες προσπαθούσαν ακόμη και να διαστρεβλώσουν τον αριθμό των νεκρών».

«Οι νεκροί στο στρατόπεδο δεν ήταν μόνο 22 που ήταν οι τάφοι στη Γυάρο, ήταν πολύ περισσότεροι. Αλλά η τότε διοίκηση, επειδή δεν ήθελε να χρεωθεί θανάτους στο νησί, τους μετέφερε στη Σύρο για να πεθάνουν στο νοσοκομείο της Σύρου», ειχε προσθέσει.

Με αφορμή τα 48 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου από το πρωί της Τετάρτης κάνει το γύρο του διαδικτύου ένα βίντεο διάρκεια 2:20 λεπτών που προβλήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Μαρτυρίες» του Νίκου Καβουκίδη.

Στο συγκεκριμένο βίντεο φαίνεται αρχικά το οχηματαγωγό «Σκήρων» με επιβάτες τους τελευταίους «παραθεριστές» της Γυάρου να φτάνει στο λιμάνι της Ραφήνας. Εκεί τους περιμένουν φίλοι, σύντροφοι και συγγενείς με προσμονή για να τους υποδεχθούν. Τα πλάνα είναι συγκλονιστικά. Μανάδες, αγκαλιάζουν τα παιδιά τους που έχουν να τα δουν για χρόνια, γυναίκες με τα παιδιά στην αγκαλιά τους βλέπουν ξανά τους αγαπημένους τους ανθρώπους. Αναμφίβολα πρόκειται για εικόνες που μένουν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη ακόμα και σήμερα που έχουν περάσει 47 χρόνια από την πτώση της χούντας.

Προς το τέλος του αποσπάσματος προβάλλονται πλάνα από την πρώτη επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Για μία και μοναδική φορά δεν είχε πραγματοποιηθεί στις 17 Νοέμβρη λόγω των εκλογών που είχε προκηρύξει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η πρώτη πορεία στην οποία σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής συμμετείχαν πάνω από 1,5 εκατ. άνθρωποι πραγματοποιήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1974. 
Δείτε βίντεο με το απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ «Μαρτυρίες» καθώς και φωτογραφίες από το αρχείο της ΕΡΤ. 

Για την ιστορία η Γυάρος εκτός από την επταετία της χούντας χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας στους ρωμαϊκούς χρόνους αλλά και στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας από το 1947 μέχρι το 1952, από το 1955 έως το 1961.

Το 1947 κατασκευάστηκε και η φυλακή της Γυάρου η οποία με υπουργική απόφαση του 2001 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο. Το 1947 ξεκίνησαν οι πρώτες οικοδομικές εργασίες στο νησί που περιελάμβαναν εκβραχισμούς και διαμορφώσεις του εδάφους, διάνοιξη δρόμων, κτίσιμο ειδικών κτιρίων φυλακών, αποθηκών, κατοικιών φυλάκων, πυροβολείων, κ.α.

Όλες οι εργασίες έγιναν από τους εξόριστους φυλακισμένους. Σε πέντε όρμους του νησιού δημιουργήθηκαν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στον πρώτο όρμο, το 1950 βρισκόταν 5.500 κρατούμενοι, στον δεύτερο 1.500, στον τρίτο 990, στον τέταρτο 2.000 και στον πέμπτο 300 κρατούμενοι. Εκτός από τους πολιτικούς κρατούμενους, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά εξέτισαν ποινές εξορίας στη φυλακή της Γυάρου ως χριστιανοί αντιρρησίες συνείδησης.

Έως το 2000, χρησιμοποιήθηκε ως πεδίο βολής του Πολεμικού Ναυτικού. Ολόκληρο το νησί χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος το 2002 αλλά αποχαρακτηρίστηκε ένα τμήμα του το 2011 με σκοπό την προώθηση επενδύσεων για αιολικά πάρκα στο νησί.

Σήμερα, είναι ακατοίκητη. Ιστορικά η πορεία του πληθυσμού της αντιστοιχούσε κυρίως στον αριθμό εξορίστων που βρίσκονταν στο νησί κατά τη διάρκεια απογραφών. Υπολογίζεται πως συνολικά περάσαν από τη Γυάρο περίπου 22.000 εξόριστοι. Στο νησί υπάρχουν ακόμα τα κτίρια των φυλακών, του νοσοκομείου και του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού που έχτισαν οι εξόριστοι από το 1947 μέχρι το 1951.

Στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Γυάρο ζει το 15% του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας monachus monachus. Είναι ίσως η μεγαλύτερη αποικία του είδους παγκοσμίως. Ακόμα, άνω του 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου καλύπτεται από οικότοπους προτεραιότητας και, συγκεκριμένα, από μοναδικούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς και λιβάδια ποσειδωνίας. Το χερσαίο περιβάλλον της φιλοξενεί μία μοναδική αποικία περίπου 2.000 ζευγαριών του σπάνιου θαλασσοπουλιού Μύχου. Έτσι, το 2019 η Γυάρος θεσμοθετήθηκε ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή.



Ειδήσεις σήμερα:

«Δεν μου δόθηκε το δικαίωμα για εξηγήσεις» λέει ο προϊστάμενος της 44χρονης καθηγήτριας που κατήγγειλε βιασμό

Ο Λαπόρτα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής των Μέσι και Ινιέστα στην Μπαρστελόνα

Για δήμαρχος Χαλανδρίου σκοπεύει να κατέβει ο Χάρης Ρώμας