Μετάλλαξη Όμικρον: Πρόβλεψη για 400.000 κρούσματα μέχρι 20 Ιανουαρίου αλλά μόνο το 1,5% θα νοσηλευτεί

Στην αυγή του 2022 η πανδημία κορωνοϊού παραμένει κυρίαρχη, με τα ημερήσια κρούσματα λόγω του μεταλλαγμένου στελέχους Omicron να καλπάζουν και να αποτυπώνουν με μελανά χρώματα την εικόνα του Ιανουαρίου. Τα περισσότερα από 100.000 κρούσματα κορωνοϊού που καταγράφηκαν την τελευταία εβδομάδα του έτους επιβεβαιώνουν τα προγνωστικά μοντέλα για την επίδραση της υπερμεταδοτικής μετάλλαξης στην ξέφρενη αλλά σύντομη πορεία της πανδημίας.

«Με τον δείκτη αναπαραγωγής (Rt) να φτάνει στο 1,6 σε εβδομαδιαίο μέσο όρο, έναντι 0,87 που ήταν πριν από μόλις 8 ημέρες, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων θα φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη τις επόμενες τρεις εβδομάδες», αναφέρει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Δημοσθένης Σαρηγιάννης, προσθέτοντας ότι «αναμένεται υπερδιπλασιασμός της σημερινής διασποράς στην κοινότητα έως τις 16 Ιανουαρίου, με τον κυλιόμενο εβδομαδιαίο μέσο όρο των ημερήσιων κρουσμάτων να ξεπερνά τις 18.000, έναντι των 8.700 σήμερα. Ενώ δεν αποκλείεται κάποιες ημέρες τα κρούσματα να αγγίξουν και τις 40.000».

Αυτό πρακτικά θα μπορούσε να μεταφραστεί σε έως και 400.000 νέα κρούσματα κορωνοϊού μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, στην περίπτωση που επαληθευτεί η πρόγνωση για την κορύφωση του κύματος τον πρώτο μήνα του έτους. Η πολυπόθητη μεν αποκλιμάκωση θα συνοδευτεί, όπως συνέβη και στις προηγούμενες επιδημικές εξάρσεις, από υψηλό αριθμό θανάτων που κατ’ εκτίμηση θα αγγίζουν τους 100 ημερησίως το γ’ δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις του καθηγητή σε ό,τι αφορά και τους άλλους σκληρούς δείκτες της πανδημίας, παρά τις ισχυρές ενδείξεις ότι η παραλλαγή Omicron προκαλεί ηπιότερη νόσηση. «Με τόσο μεγάλη διασπορά θα έχουμε αύξηση και στις εισαγωγές σε νοσοκομεία και στις νοσηλείες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Με βάση τα μοντέλα μας, αναμένονται επιπλέον 2.100 εισαγωγές στα νοσοκομεία», εκτιμά ο κ. Σαρηγιάννης.

Με δεδομένο ότι οι νοσηλευόμενοι στην επικράτεια μέχρι και την περασμένη Τετάρτη ήταν 3.706 (οι 2.760 σε απλές κλίνες και οι 946 σε ειδικές μονάδες), η επιβάρυνση που θα δεχτεί εκ νέου το σύστημα υγείας αναμένεται ισχυρή και μάλιστα σε μικρό εύρος χρόνου.

Το σύνολο των νοσηλευομένων σε απλές και ειδικές κλίνες στις 20 Ιανουαρίου θα ξεπεράσει τις 5.500, εκ των οποίων οι 800 διασωληνωμένοι, ασκώντας ισχυρή πίεση στο ήδη εξαντλημένο υγειονομικό προσωπικό, με τις ιδιωτικές δομές υγείας να καλούνται να διαχειριστούν περισσότερα non-COVID περιστατικά. «Αν και η μετάλλαξη Omicron φαίνεται να προκαλεί ήπια νόσηση, γεγονός που ελπίζουμε να μην επιβαρύνει περαιτέρω το σύστημα υγείας, δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι η πλειονότητα των νοσηλευομένων είναι φορείς της μετάλλαξης Delta, η οποία προκαλεί βαριά νόσηση και παρατεταμένη νοσηλεία.

Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι ο χρόνος νοσηλείας στους ασθενείς που έχουν νοσήσει λόγω της Omicron είναι μειωμένος κατά 40% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο χρόνο για τους ασθενείς λόγω της Delta. Δηλαδή η νοσηλεία διαρκεί 6 ημέρες», επισημαίνει ο κ. Σαρηγιάννης.

Η πιστή τήρηση των μέτρων τις επόμενες δύο εβδομάδες, συνδυαστικά με τον υψηλό εμβολιαστικό ρυθμό, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην οριοθέτηση της πανδημίας και τη σταδιακή αποκλιμάκωση των ημερήσιων κρουσμάτων και έπειτα των νοσηλειών. Εξάλλου, όπως συνέβη στα προηγούμενα επιδημικά κύματα, η αποσυμφόρηση των νοσοκομείων γίνεται ορατή 4 έως 6 εβδομάδες μετά την έξαρση, κάτι που στην προκειμένη περίπτωση αναμένεται να συμβεί περί τις αρχές Μαρτίου. Στην εκπνοή του έτους οι πλήρως εμβολιασμένοι πολίτες στη χώρα μας έχουν ξεπεράσει τα 7 εκατομμύρια, με τους 400.000 να εμβολιάζονται με την πρώτη δόση μέσα στον Δεκέμβριο.

Στη δε αναμνηστική, τρίτη δόση, ποσοστό άνω του 75% των πολιτών που τη δικαιούνται την έχουν ήδη κάνει, και ειδικά στις ευάλωτες ομάδες άνω των 60 ετών το ποσοστό αυτό πλέον υπερβαίνει το 90%. Ρωγμή στο τείχος ανοσίας μπορεί να προκαλέσουν τα παιδιά ηλικίας 5 έως 11 χρόνων, ο εμβολιασμός των οποίων βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, καθώς και οι περίπου 300.000 ανεμβολίαστοι ηλικίας άνω των 60 χρόνων για τους οποίους ο εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού είναι υποχρεωτικός από τις 16 Ιανουαρίου.

Η φαρμακευτική φαρέτρα

Παρά την επέλαση της Omicron, οι γιατροί υποδέχονται το νέο έτος με εμπλουτισμένη τη θεραπευτική φαρέτρα. Περισσότεροι από 250 ασθενείς με ήπια ή μέτριας βαρύτητας COVID-19 έχουν λάβει μονοκλωνικά αντισώματα -συνολικά η χώρα έχει παραλάβει 2.000 θεραπείες- ώστε να αποτραπεί η σοβαρή νόσος. «Στους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ο μη εμβολιασμός, η ηλικία άνω των 70 χρόνων, η παχυσαρκία (ΒΜΙ>35), η αιμοκάθαρση, η χρόνια καρδιοπάθεια, η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, ο σακχαρώδης διαβήτης, η εγκυμοσύνη, οι νεοπλασίες καθώς και οι αιμοσφαιρινοπάθειες», εξηγεί ο καθηγητής Θεραπευτικής - Αιματολογίας - Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής και πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Θάνος Δημόπουλος. Οι πρώτες παρτίδες από τις 10.000 συσκευασίες μολνουπιραβίρης έχουν ήδη φτάσει στη χώρα μας.

Πρόκειται για την πρώτη από του στόματος αγωγή που σκοπό έχει να ανακόψει τις νοσηλείες λόγω κορωνοϊού και να απλοποιήσει τη θεραπευτική διαδικασία καθώς θα λαμβάνεται κατ’ οίκον. Η χορήγησή της θα γίνεται κατόπιν έγκρισης από ειδική επιτροπή και η προμήθειά της από τα νοσοκομεία σε ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Οπως εξηγεί ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Στυλιανός Λουκίδης, «η μολνουπιραβίρη αναστέλλει την αναπαραγωγή του ιού, με αποτέλεσμα τη μείωση της φλεγμονής. Η δοσολογία είναι 8 χάπια ημερησίως και για 5 ημέρες. Η αγωγή πρέπει να ξεκινά μέσα στις πρώτες 5 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και αφορά άτομα ανεμβολίαστα με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19, όπως η μεγάλη ηλικία ή υποκείμενο νόσημα».

Μέχρι τον Απρίλιο αναμένονται στη χώρα και τα αντι-ιικά χάπια της Pfizer. «Πρόκειται για συνδυαστική χορήγηση δύο ξεχωριστών φαρμάκων, με το δεύτερο να ενισχύει την αποτελεσματικότητα του πρώτου ώστε να σταματά σε πρώιμο στάδιο την αναπαραγωγή του ιού», αναφέρει ο κ. Λουκίδης.

Το θεραπευτικό πρωτόκολλο προβλέπει χορήγηση εντός 5 ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων και για 5 ημέρες. «Σε κλινικές δοκιμές παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση των νοσηλειών και το αξιοσημείωτο είναι ότι δεν αναφέρθηκαν θάνατοι μεταξύ των ασθενών που έλαβαν την αντι-ιική αγωγή, ενώ 10 άτομα στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου πέθαναν», επισημαίνει ο κ. Λουκίδης.

Στα τέλη του 2022 αναμένεται η ολοκλήρωση της κλινικής διερεύνησης του φαρμάκου EXO-CD 24 σε Ισραήλ και Ελλάδα. «Το φάρμακο χορηγείται με εισπνοή, δρα απευθείας στους πνεύμονες και στοχεύει στην αποτροπή της λεγόμενης “καταιγίδας κυτταροκινών”, δηλαδή της υπερβολικής, μη ελεγχόμενης αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι του ιού. Σε όσους χορηγήθηκε το υπό μελέτη φάρμακο παρατηρήθηκε ταχεία ύφεση των συμπτωμάτων, μείωση της διάρκειας νοσηλείας και της πιθανότητας διασωλήνωσης», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο καθηγητής Παθολογίας - Ογκολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Κωνσταντίνος Ν. Συρίγος.

Τέλος, η καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Αντωνία Κουτσούκου υπογραμμίζει ότι «όσοι νοσούν ήπια και παραμένουν στο σπίτι δεν πρέπει να παίρνουν αντιβιοτικά. Αποτελούν υπερόπλο για τις επαναλοιμώξεις του ασθενούς COVID, που, αν έχει αχρηστευτεί εκτός νοσοκομείου, δεν έχει αποτέλεσμα μετά».