Ευγένιος Τριβιζάς: «Φαντάζομαι το 2022 με ένα ουράνιο τόξο να το στεφανώνει»
12.01.202217:14
Ο μεγάλος δημιουργός μιλά στο protothema.gr για έναν πιο όμορφο κόσμο, χωρίς ιούς και βία, με το χαμόγελο των παιδιών και μια αγάπη «πιο μεγάλη από έναν λόφο σιμιγδάλι» - Αυτή την Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2022 μην χάσετε με το «Πρώτο Θέμα» το σπαρταριστό ημερολόγιο του Ευγένιου Τριβιζά, εμπνευσμένο απο το θρυλικό του έργο «Φρουτοπία»
Ο Ευγένιος Τριβιζάς ονειρεύεται δυνατά, γράφει σαν να ζωγραφίζει και χαρίζει σε μικρούς και μεγάλους χιλιάδες αφορμές για να φαντάζονται έναν κόσμο διαφορετικό, χωρίς ασχήμιες, ιούς και βία, με το χαμόγελο των παιδιών και μια αγάπη «πιο μεγάλη από έναν λόφο σιμιγδάλι».
Τα βιβλία του εξαντλούνται σε χρόνο ρεκόρ σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς μόνο στην Αμερική έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις τα 2 εκατομμύρια. Γεννημένος στην Αθήνα το 1946 ο «Ελληνας Αντερσεν», σύμφωνα με τον Μπόιντ Τόνκιν του «Independent» και «Ποιητής παραμυθιών» για τον πανεπιστημιακό Γιώργο Μπαμπινιώτη, έχει καταφέρει να συνδυάσει την πανεπιστημιακή καριέρα ως επικεφαλής στο Τμήμα Εγκληματολογικών Μελετών στο Πανεπιστήμιο του Reading με τη συγγραφική ενασχόληση, αποδεικνύοντας ότι η φαντασία μπορεί να ξεπερνά τα πιο ακραία ρεαλιστικά δεδομένα.
Δεν είναι τυχαίο ότι άρχισε να γράφει παραμύθια από πολύ μικρός με τους «Πειρατές της καμινάδας», οι οποίοι, λέει, ότι ήταν για χρόνια κρυμμένοι στη φαντασία του και ξύπνησαν ξαφνικά σε μια περίοδο που είχε σταματήσει το λογοτεχνικό γράψιμο και σκεφτόταν να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην Εγκληματολογία, όταν βρήκε μια επιστολή που είχε λάβει από ένα κορίτσι που είχε διαβάσει εκείνη την παιδική ιστορία στο περιοδικό «Η διάπλασις των παίδων». Εκτοτε δεν σταμάτησε να γράφει και να χαρίζει αφορμές ευτυχίας για μικρούς και μεγάλους που φροντίζουν όχι μόνο να διαβάζουν και να αγοράζουν τα βιβλία του, αλλά και να παρακολουθούν κάθε νέο του εγχείρημα, όπως τα άκρως πετυχημένα «Μαγικά μαξιλάρια» που μέχρι πρόσφατα παίζονταν στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
«Τα όνειρα δεν ελέγχονται, περιορισµούς εύκολα δεν δέχονται, καραδοκούν καλά κρυµµένα, από βλέφαρα πίσω σφαλισµένα. Πίσω από βαθιές ρυτίδες ανατέλλουν ηλιαχτίδες, γαλαξίες, περιγιάλια, βαθιά µέσα στα κεφάλια»
Τον ελεύθερο χρόνο του, πάντως, ο Ευγένιος Τριβιζάς προτιμά να συνομιλεί με τον αγαπημένο του παπαγάλο -που αποκαλεί Σύνθια «στα σοκολατινικά»- και να εμπνέεται και άλλες παραπάνω εικόνες για τις ιστορίες του από το φευγαλέο και το ανείπωτο όπως τα ηλιοτρόπια της Ισπανίας, τις μπουκαμβίλιες της Πλάκας, τους κόκορες της Ντελαγκράτσια, τους κάκτους της Αριζόνα, ένα χρώμα, μια φευγαλέα σκιά ακόμα και από ένα κουκούτσι βύσσινου. Αυτές είναι οι αναφορές του και όχι οι σκηνές βίας όπως είδαμε πρόσφατα να εξελίσσονται γύρω από ένα βιβλίο του, για το οποίο δεν θέλησε να κάνει κανένα σχόλιο.
«Το κουνέλι με το μαντολίνο», που μόλις κυκλοφόρησε, είναι ένα βιβλίο με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό
Οπλο του είναι άλλωστε η ομορφιά που είναι η καλύτερη απάντηση στην ασχήμια. Οπως άλλωστε μας εξομολογείται χαρακτηριστικά, αυτό που μας ενώνει είναι «μια αύρα θάλασσας, μια φευγαλέα αναλαμπή πράσινων ματιών και η αντίσταση στις κάθε είδους δεισιδαιμονίες, προκαταλήψεις και φυλετικές διακρίσεις».
- Ανατρέχοντας στη χρονιά που μας πέρασε, μήπως είμαστε λίγο σαν τους υπηκόους του βασιλιά της Ουρανούπολης, του Αρπατίλαου του Α’, στο έργο σας «Τα μαγικά μαξιλάρια»; Εχουμε, αλήθεια, χάσει το δικαίωμα στη χαρά;
Το δικαίωμα στη χαρά, όσο και αν προσπαθεί, κανείς δεν μπορεί να το στερεί. Η χαρά ελλοχεύει ακόμα και στα πιο ταπεινά. Μια φούχτα κομφετί, μια νότα απο μουσικό κουτί, νήμα από αργαλειό, σκουλαρίκι από χαρταετό, αποκριάτικες κορδέλες, χρυσόχαρτα από καραμέλες, ένα τετράφυλλο τριφύλλι, θρύψαλα από ροζ κοχύλι είναι μικρές χαρές που τα παιδιά της Ουρανούπολης συγκεντρώνουν για να τις μετατρέψουν σε εναύσματα της αντίστασης κατά του Αρπατίλαου και της καταπίεσης των αυλικών του.
- Πάντως τα όνειρα δείχνουν να απειλούν το καθεστώς στα πρόσφατα «Μαγικά μαξιλάρια», «κάτι ονειράκια τόσο δα, ανεπαίσθητα, φευγαλέα, μικροσκοπικά, αλλά που φουντώνουνε σαν τη φωτιά και κάνουν τον κόσμο άνω κάτω». Είναι τα όνειρα, όπως λέγαμε και παλιότερα, η απάντηση στην εξουσία;
Ναι, επειδή όσο αυταρχική κι αν είναι η εξουσία, αδυνατεί να τα ελέγξει. Οπως διαπιστώνει ο Σαυρίλιος Βρισελιέ, ο αρχιμάγος του παλατιού, «τα όνειρα δεν ελέγχονται, περιορισμούς εύκολα δεν δέχονται, καραδοκούν καλά κρυμμένα, από βλέφαρα πίσω σφαλισμένα. Πίσω από βαθιές ρυτίδες ανατέλλουν ηλιαχτίδες, γαλαξίες, περιγιάλια, βαθιά μέσα στα κεφάλια». Η δε εισήγηση του βάναυσου στρατηγού Βουλίμιου Βλήμα «να σπάμε των υπηκόων τα κεφάλια και τα όνειρα να αφαιρούμε με λαβίδα και τανάλια», απορρίπτεται, επειδή οι υπήκοοι χρειάζονται «για να καταβάλλουν φόρους και μη στερηθεί η εξουσία πόρους».
Από την παράσταση της Λυρικής «Τα μαγικά μαξιλάρια» (Φωτ. Valeria Isaeva)
- Αφού μιλάμε για τα «Μαγικά μαξιλάρια», είδαμε ότι εμπνέεστε όπερα για όλη τη οικογένεια και μάλιστα με ανέλπιστη επιτυχία, αφού οι παραστάσεις ήταν συνεχώς sold out. Ηταν η πρώτη σας προσπάθεια; Θα υπάρξει συνέχεια και με άλλο έργο;
Εχουν προηγηθεί δύο όπερες, «Οι δραπέτες της σκακιέρας» που γράψαμε με τον αξεπέραστο Γιώργο Κουρουπό και το «Δώδεκα παρά δώδεκα» με τις υπέροχες συνθέσεις του Δημήτρη Παπαδημητρίου. Ελπίζω να υπάρξει συνέχεια. Ηδη έχω αρχίσει να διασκευάζω το μυθιστόρημά μου «Η τελευταία μαύρη γάτα» σε λιμπρέτο όπερας.
Το διάβασµα είναι το καλύτερο αντίδοτο στην απελπισία, λέει ο ποιητής των παραµυθιών
- Επίσης, για πρώτη φορά είδαμε να εμφανίζονται σε παράσταση μικρά παιδιά σε πρωταγωνιστικούς ρόλους όπερας. Πόσο εύκολο ήταν αυτό το πρωτοποριακό βήμα;
Πρόκειται για μια τολμηρή απόφαση του Γιώργου Κουμεντάκη, του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ. Οι ενδοιασμοί σχετικά με τις δυνατότητες των παιδικών φωνών ήταν σοβαροί, οι δυσκολίες οργάνωσης και συντονισμού ακανθώδεις, οι κίνδυνοι προβλημάτων και απροόπτων συνεχείς και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για τη χώρα περίοδο. Το αποτέλεσμα δικαίωσε όλους όσοι συνεργάστηκαν στη δημιουργία της απαιτητικής αυτής παράστασης. Ο Γιώργος Δούσης ενθουσίασε τα παιδιά με τη μουσική του και η υπεύθυνη της χορωδίας, Κωνσταντίνα Πιτσιάκου, συνδυάζοντας τρυφερότητα μαμάς, δυναμισμό θηριοδαμαστή και υπομονή βουδιστή μοναχού, βοήθησε να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό.
«Τα μαγικά μαξιλάρια» (Φωτ.: Α. Σιμόπουλος)
Χάρη στην ευαίσθητη σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη τα παιδιά αγάπησαν το έργο, ταυτίστηκαν με τους ρόλους και μπόρεσαν να τους υποδυθούν με τέτοιο αυθόρμητο πάθος, τέτοια γνήσια συγκίνηση, που συγκλονίζει. Ομολογώ ότι δάκρυσα παρακολουθώντας τις πρώτες πρόβες. Η σκηνή της ΕΛΣ έγινε εκκολαπτήριο νέων ταλέντων και η πλατεία φυτώριο νέων θεατών της όπερας.
-Δεν μπορούμε, αλήθεια, να φανταστούμε ένα παιδί κλεισμένο στο σπίτι τον καιρό της καραντίνας χωρίς τον Τριβιζά. Είχατε αίσθηση ότι η αποστολή σας τον καιρό της πανδημίας ήταν πραγματικά ακόμα μεγαλύτερη;
Οχι μόνο η δική μου, αλλά κάθε συγγραφέα. Σε δύσκολες στιγμές τα βιβλία προσφέρουν συντροφιά, ελπίδα και παρηγοριά, όχι μόνο στα παιδιά, αλλά σε όλους μας. Η φιλαναγνωσία είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα αντίδοτα στην απελπισία.
Η «Τελευταία μαύρη γάτα» συμπλήρωσε 20 χρόνια περιπλάνησης
- Διαβάζοντας, πάντως, τα έργα σας -παραμύθια, θεατρικά κ.λπ.-βλέπουμε να σας απασχολεί πολύ η ελευθερία, η αναζήτηση της φωνής πέρα από καθορισμούς και φόβους. Πώς μπορούμε να βαδίσουμε σε αυτό τον δρόμο, να απογειωθούμε και να μεταμορφωθούμε από ταπεινά σκιάχτρα σε πουλιά;
Ακολουθώντας τις συμβουλές που δίνουν ο Τιτιβούε και τα άλλα πουλιά στον Αχυρούλη το σκιάχτρο που ονειρεύεται να πετάξει: για να πετάξεις με χαρά και κέφι/ως τον ήλιο, ως τα νέφη/σκέψου κάτι ελαφρό!/Ζάχαρη άχνη, ιστό από αράχνη/ή της θάλασσας αφρό!/Ξέχνα τα λόγια που σου λέγανε/τα βαρυσήμαντα!/Σκέψου ψίθυρους ανάλαφρους,/ανθάκια ασήμαντα,/της χαραυγής τις ηλιαχτίδες/και το πρώτο όνειρο που είδες!
- Πόσο όμορφο, όπως και όλες οι ιστορίες σας! Παίρνοντας στα χέρια μου την επετειακή έκδοση της «Τελευταίας μαύρης γάτας» -που συμπλήρωσε είκοσι χρόνια περιπλάνησης- αναλογίστηκα τις διαφορετικές γενιές που μεγάλωσαν με την παρέα του Μεταξονούρη, του Σαλταπήδα, του Ραμσή, της Αραπίνας, του Σαρδανάπαλου. Τι άραγε ενώνει αυτά τα διαφορετικά μέλη της μυστικής αδελφότητας των νεαρών και νυν μεγάλων αναγνωστών;
Μια αύρα θάλασσας, μια φευγαλέα αναλαμπή πράσινων ματιών και η αντίσταση στις κάθε είδους δεισιδαιμονίες, προκαταλήψεις και φυλετικές διακρίσεις.
- Επίσης, παρότι δεν σηκώσατε ποτέ το δάχτυλο, δεν υποδείξατε ποτέ κανέναν δρόμο, παρά μόνο ονειρευτήκατε, δείξατε ευαισθησία για όλα τα κοινωνικά και περιβαλλοντολογικά φαινόμενα. Ποια ταξίδια ακόμα θα θέλατε να κάνετε μαζί μας και με τα παιδιά μας, μιλώντας τους για τέτοια ευαίσθητα θέματα;
Το ημερολόγιο του 2022 με τη «Φρουτοπία» του Ευγένιου Τριβιζά κυκλοφορεί με το «ΘΕΜΑ» αυτή την Κυριακή 16 Ιανουαρίου
Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα «Το κουνέλι με το μαντολίνο», ένα βιβλίο με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό, εικονογραφημένο από τον Στίβεν Γουέστ, τον καλλιτέχνη που έχει εικονογραφήσει την «Τελευταία μαύρη γάτα». Ηρωας της ιστορίας είναι ένα νεαρό κουνέλι που επειδή είναι αλλεργικό στα καρότα και αντί για ποδόσφαιρο προτιμάει να παίζει στα διαλείμματα μαντολίνο, οι συμμαθητές του στο κουνελοσχολείο το χλευάζουν και το κάνουν να υποφέρει. Τους επόμενους μήνες πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ψυχογιός το νέο μου μυθιστόρημα «Η εκδίκηση που ήρθε από το κρύο».
Μέσα από μια διασκεδαστική αλληγορία το βιβλίο στοχεύει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει παιδιά και γονείς για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τους τρόπους αντιμετώπισής του. Το έχει εικονογραφήσει ο Αγης Αγησιλάου, συνοδεύεται από παράρτημα που εξηγεί με απλό και χιουμοριστικό τρόπο βασικές έννοιες, όπως είναι η τρύπα του όζοντος, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή και η όξινη βροχή και περιλαμβάνει καταχώρηση της WWF, η οποία προτρέπει τους αναγνώστες να υιοθετήσουν έναν πιγκουίνο, μια εξαιρετική ιδέα, ακόμα και για πολύτεκνους.