Ευρωπαϊκό βραβείο στο Αστεροσκοπείο Αθηνών για το σύστημα διάγνωσης μολυσματικών ασθενειών από κουνούπια

Το πρώτο βραβείο ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ απονεμήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, στο Κέντρο Ερευνών Παρατήρησης Γης και Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για το σύστημα EYWA το οποίο ενημερώνει και προβλέπει τον επιδημιολογικό κίνδυνο ασθενειών που προέρχονται από κουνούπια όπως Μαλάρια Ιός του Δυτικού Νείλου, Δάγκειος Πυρετός και άλλα.

Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ποσοστό άνω του 80% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο μολυσματικών ασθενειών όπως οι παραπάνω, ενώ μόνο για το 2020 καταγράφηκαν 650 εκατομμύρια κρούσματα Μαλάριας και Δάγκειου Πυρετού, που οδήγησαν σε 700 χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως. Από τους θανάτους αυτούς, οι 400 χιλιάδες αφορούσαν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών που νόσησαν σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.

Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής ευνοεί τη μετανάστευση και την επιβίωση των κουνουπιών φορέων και στην Ευρώπη. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η αύξηση της υγρασίας και οι έντονες βροχοπτώσεις, σε συνδυασμό με τα μεγάλα πλημμυρικά γεγονότα, τις αλλαγές στα οικοσυστήματα και τους υγροβιότοπους, άνοιξαν διαδρομές στα κουνούπια και έφεραν τις ασθένειες αυτές ακόμη και σε χώρες της Β. Ευρώπης. Σήμερα στην Ευρώπη καταγράφεται έντονη παρουσία του Ιού του Δυτικού Νείλου και μάλιστα κατά την τελευταία δωδεκαετία καταγράφηκε σημαντικός αριθμός κρουσμάτων σε Ελλάδα, Ιταλία, Σερβία, Γαλλία και Γερμανία. Οι χώρες αυτές, οι οποίες υποστηρίζονται στον έλεγχο της διασποράς των κουνουπιών από το σύστημα EYWA, συγκεντρώνουν περίπου το 80% των καταγεγραμμένων περιστατικών (3.449 κρούσματα από ένα σύνολο 4.226 καταγεγραμμένων στην Ευρώπη). Σημαντική όμως αύξηση εμφανίζουν και τα περιστατικά Μαλάριας που ανέρχονται (μέσα στη δωδεκαετία) σε 85.246, αλλά και σε Δάγκειο Πυρετό, Zika, και Chikungunya που ανέρχονται σε 30.249 κρούσματα αντίστοιχα.

Το Σύστημα EYWA – Χαρακτηριστικά οφέλη

Το Σύστημα EYWA είναι ένα διεπιστημονικό τεχνολογικό επίτευγμα που συνδυάζει τις επιστήμες της Ιατρικής, των Μαθηματικών, της Παρατήρησης της Γης, της Τεχνητής Νοημοσύνης, του Πληθοπορισμού (Crowdsourcing), της Κλιματολογίας-Μετεωρολογίας και της μελέτης του Περιβάλλοντος. Το EYWA αντλεί γνώση για τα προγνωστικά του μοντέλα και βασίζει την αξιοπιστία του στον συνδυασμό μεγάλων περιβαλλοντικών και επιγείων ιστορικών καταγραφών. Οι καταγραφές αφορούν σε έναν πληθυσμό πλέον των 6.6 εκατομμυρίων κουνουπιών που έχουν συλλεγεί κατά τα τελευταία 12 χρόνια σε περισσότερες από 39.000 δειγματοληψίες σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Με βάση τις εβδομαδιαίες και μηνιαίες προγνώσεις ανάπτυξης του πληθυσμού των κουνουπιών και της αναμενόμενης εκδήλωσης κρουσμάτων, γίνονται ψεκασμοί έγκαιρα και μάλιστα από το στάδιο ακόμη των προνυμφών. Οι ψεκασμοί είναι στοχευμένοι στα χωριά που έχουν υποδειχθεί ως χωριά υψηλού κινδύνου. Ταυτόχρονα στα ίδια χωριά πραγματοποιούνται επιτόπιες επισκέψεις των συνεργείων δημόσιας υγείας με σκοπό την ενημέρωση των κατοίκων και την υπόδειξη καλών πρακτικών και μέτρων περιορισμού της ανάπτυξης του πληθυσμού των κουνουπιών. Για παράδειγμα στα σπίτια να μην καταβρέχονται οι αυλές και αφήνονται λιμνάζοντα ύδατα, να ψεκάζονται τα ανοιχτά δίκτυα αποχετεύσεων, φρεάτια-βόθροι, κ.λπ.

Η εφαρμογή του συστήματος στις εννέα (9) περιφέρειες της Ευρώπης καταδεικνύει ότι:
Προβλέπονται οι πληθυσμοί των κουνουπιών σε περιοχές ενδιαφέροντος με ακρίβεια άνω του 90%.
Υποδεικνύονται οι οικισμοί και οι δήμοι, όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης κρουσμάτων Ιού Δυτικού Νείλου (ΙΔΝ). Στα δύο (2) έτη λειτουργίας διαπιστώθηκε ότι κατά μέσο όρο περί τα μισά κρούσματα ΙΔΝ καταγράφηκαν στους οικισμούς και δήμους που είχαν προβλεφθεί από το σύστημα, επιτρέποντας έτσι τη στοχευμένη εφαρμογή μέτρων καταπολέμησης κουνουπιών στο υποσύνολο των περιοχών με αυξημένο ρίσκο (π.χ. στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας το 2020 καταδείχθηκαν 33 από τους 65 οικισμούς στους οποίους ανιχνεύτηκαν κρούσματα ΙΔΝ σε σύνολο 1050 οικισμών).

Βάσει των παραπάνω ενεργειών αποδείχθηκε ότι περιορίζεται σημαντικά - έως και 50% - ο πληθυσμός των κουνουπιών, συγκριτικά με τον μέσο ετήσιο αριθμό κουνουπιών που έχει καταγραφεί τα προηγούμενα έτη, περιορίζοντας αισθητά και τον επιδημιολογικό κίνδυνο με σχεδόν υποδιπλασιασμό των κρουσμάτων και των περιπτώσεων βαριάς νόσησης.

Οι περιφέρειες-χώρες που επωφελούνται σήμερα από το σύστημα EYWA

Εννέα (9) περιφέρειες της Ευρώπης επωφελούνται από το σύστημα EYWA στον έλεγχο των κουνουπιών και στην έγκαιρη ενημέρωση, σε εβδομαδιαία και μηνιαία βάση, αναφορικά με τον αναμενόμενο εντομολογικό και επιδημιολογικό κίνδυνο σε επίπεδο οικισμού και Δήμου της Περιφέρειας. Οι Περιφέρειες αυτές είναι: Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα και Κρήτη στην Ελλάδα, Veneto στην Ιταλία, Vojvodina στη Σερβία, Grand Est, and Corsica στην Γαλλία, και Baden-Württemberg στη Γερμανία. Οι περιφέρειες αυτές μαζί συγκεντρώνουν το 56% των συνολικών περιστατικών του Ιού Δυτικού Νείλου που καταγράφονται στην Ευρώπη.

Το σύστημα από αυτήν την χρονιά θα αναπτυχθεί επιπλέον και σε δύο χώρες της Ασίας και της Αφρικής και συγκεκριμένα στην Ταϊλάνδη και στην Ακτή Ελεφαντοστού.



Ειδήσεις σήμερα:

Δολοφονία Άλκη: Τι λένε οι χούλιγκαν για τον εγκέφαλο της καταδρομικής επίθεσης - Απολογούνται σήμερα

Επιδοτήσεις στο ρεύμα: 39 ευρώ για νοικοκυριά - 65 ευρώ για επιχειρήσεις το Φεβρουάριο

Εξοικονομώ: Παράταση αιτήσεων έως τις 15 Μαρτίου, τα απαραίτητα δικαιολογητικά