Τα ντοκουμέντα της τραγωδίας: Πώς και γιατί κάηκαν 11 ψυχές μέσα στο Euroferry Olympia

Εχουν περάσει σχεδόν δυόμισι μήνες από τα ξημερώματα της Παρασκευής 18/2 όταν στη θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της Ερεικούσας το πλοίο «Euroferry Olympia» τυλίχτηκε ξαφνικά στις φλόγες οδηγώντας στον θάνατο 11 ανθρώπους. Το «Euroferry Olympia» εκτελούσε το προγραμματισμένο δρομολόγιο από την Ηγουμενίτσα προς το Μπρίντιζι, όταν εκδηλώθηκε η πυρκαγιά με τα τραγικά αποτελέσματα.

Μέχρι στιγμής έχει πραγματοποιηθεί μόλις μία αυτοψία από τους ειδικούς πραγματογνώμονες της Εισαγγελίας και τους τεχνικούς συμβούλους των θυμάτων, κατά την οποία εντοπίστηκαν από τους τελευταίους ευρήματα που εξετάζονται και τα οποία δείχνουν ότι υπήρξε βραχυκύκλωμα στο σημείο όπου γίνεται η σύνδεση των φορτηγών ψυγείο με το πλοίο, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες-ντοκουμέντα που περιλαμβάνονται στη δικογραφία.

Ειδικότερα, όταν τα φορτηγά ψυγεία εισέρχονται σε ένα καράβι, η μηχανή τους πρέπει υποχρεωτικά να σβήσει και συνδέονται με pillars ρεύματος του πλοίου για να λειτουργούν τα ψυγεία και να προστατεύονται τα προϊόντα που μεταφέρουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ουσιαστικά ρευματοδοτούνται (υποχρεωτικά) τα ψυγεία-φορτηγά από το ίδιο το πλοίο.

Η σχετική ηλεκτρολογική εγκατάσταση πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη και άψογα συντηρημένη, διαφορετικά, επειδή το ρεύμα που διαπερνά τα καλώδια είναι μεγάλης ισχύος, ειδικά στο σημείο όπου συνδέονται οι πρίζες, μπορεί να προκαλέσει βραχυκύκλωμα. «Αυτό προκύπτει από τις φωτογραφίες-ντοκουμέντα που έχουμε στη διάθεση μας και τραβήχτηκαν κατά τη διενέργεια της αυτοψίας στο πλοίο», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο νομικός εκπρόσωπος μελών του πληρώματος του Euroferry Olympia Μιχάλης Μαρκουλάκος.

Τα ευρήματα της αυτοψίας

Σύμφωνα με το ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με την επιθεώρηση που πραγματοποιήθηκε στο «Euroferry Olympia» στις 5/4/2022, από τις 10 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα, με παρόντες τρεις πραγματογνώμονες εισαγγελίας, τους κυρίους Νικόλαο Βασιλειάδη, Παναγιώτη Σωτηρόπουλο και Δημήτρη Μπεκιάρη, μέλη του πληρώματος, επιθεωρητές και λοιπούς τεχνικούς συμβούλους, διαπιστώθηκαν από τους τεχνικούς συμβούλους των θυμάτων τα εξής: Α) Η κατακόρυφη σχάρα των καλωδίων στη φωλιά των ρευματοδοτών των ψυγείων με αριθμό 4 στην αριστερή πλευρά του καταστρώματος με αριθμό 2 (επισημαίνεται στο σχέδιο Γενικής Διατάξεως) έφερε ίχνη βραχυκυκλώματος, όπως φαίνεται στη φωτογραφία με τον αριθμό 7.

Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι το κεντρικό τμήμα της σχάρας έχει τοπικά (και όχι σε όλο της το μήκος) εξαϋλωθεί, σε αντίθεση με τις δύο μικρότερες σχάρες που βρίσκονταν στην ίδια φωλιά τοποθετημένες οριζόντια και δεν είχαν υποστεί ζημιά στην ίδια έκταση. Στις φωτογραφίες με αριθμούς 8 έως 11 απεικονίζονται για λόγους σύγκρισης άλλες φωλιές ρευματοδοτών ψυγείων του καταστρώματος με αριθμό 2, οι οποίες έχουν υποστεί εμφανώς μικρότερης έκτασης ζημιά.

Β) Η διαμήκης φρακτή (φωτογραφίες 5 και 6) επί της οποίας βρίσκεται η ανωτέρω φωλιά των ρευματοδοτών έχει καεί πιο έντονα σε σχέση με άλλες περιοχές στο ίδιο κατάστρωμα.  Οι τεχνικοί σύμβουλοι των οικογενειών των θυμάτων ότι το φορτηγό που ήταν σταθμευμένο στο σημείο αυτό είχε καταστραφεί σε μεγαλύτερο βαθμό από τα υπόλοιπα στον ίδιο χώρο. Το σχέδιο της στοιβασίας των οχημάτων και οι φωτογραφίες τους θα συμβάλουν στην περαιτέρω αξιολόγηση των ανωτέρων ευρημάτων. Επί του καταστρώματος, εκεί όπου εντοπίστηκε η προαναφερόμενη σχάρα των καλωδίων, βρέθηκαν αποθηκευμένα βαρέλια λιπαντικών ελαίων (φωτογραφία 12). Θα πρέπει να διερευνηθεί αν ο συγκεκριμένος χώρος προβλεπόταν για την αποθήκευση βαρελιών λιπαντικών ελαίων.

Οι τεχνικοί σύμβουλοι που προσέλαβαν οι συγγενείς των θυμάτων διατείνονται ότι εάν είχαν στη διάθεσή τους τα δεδομένα που έχουν ζητήσει εδώ και αρκετό καιρό, θα ήταν υπόθεση λίγων ημερών να καταλήξουν με απόλυτη διαφάνεια στην αλήθεια για την υπόθεση και την απόδοση ευθυνών, που είναι ολοφάνερο ότι υπάρχουν, όπως τονίζουν.

Η καθυστέρηση απόδοσης σημαντικών εγγράφων, αλλά και η αμφιβολία που έχει δημιουργηθεί στις οικογένειες των θυμάτων της τραγωδίας για το πότε και αν τους αποδοθούν προκαλούν επιφυλάξεις για το αν οι Αρχές ασχολούνται επισταμένως με την εύρεση των αιτιών που οδήγησαν στον θάνατο τους 11 επιβάτες του «Euroferry» και έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή εκατοντάδων άλλων, ενώ προκάλεσαν και την καταστροφή μεγάλων περιουσιών.

Τα ζητούμενα έγγραφα και στοιχεία πρέπει να αποδοθούν εδώ και τώρα, υπογραμμίζουν, για να αναδειχθούν οι ευθύνες της πλοιοκτήτριας εταιρείας ώστε να μην υπάρξει ξανά παρόμοιο τραγικό δυστύχημα. Την ίδια στιγμή, το γεγονός ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρμόδιες αρχές επιθυμούν να αποχωρήσει το κουφάρι του πλοίου από το λιμάνι του Αστακού το συντομότερο δυνατό για να οδηγηθεί σε διάλυση (scrap) μπορεί να οδηγήσει σε ολέθρια λάθη και να συσκοτίσει τις αιτίες που προκάλεσαν το δυστύχημα, προτού καν ολοκληρωθούν οι έρευνες και επαναληφθεί η αυτοψία στο καράβι - αυτή τη φορά με όλα τα ντοκουμέντα στη διάθεσή τους. Αν τυχόν διαλυθεί το πλοίο προτού ολοκληρωθούν οι έρευνες, θα πέσει σκοτάδι στα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία και θα μπουν αναχώματα στις προσπάθειες για την αποζημίωση των θυμάτων, υποστηρίζουν οι τεχνικοί σύμβουλοι.

Οπως επισημαίνει ο δικηγόρος μελών του πληρώματος του «Euroferry Olympia» Μιχάλης Μαρκουλάκος, έχουν ζητηθεί πάρα πολλά στοιχεία από τις εισαγγελικές αρχές, τα οποία ακόμα δεν έχουν αποδοθεί. Μεταξύ άλλων, έχουν ζητηθεί, τα πιστοποιητικά όλων των πυροσβεστικών και σωστικών μέσων, το σχέδιο εγκατάλειψης πλοίου, το σχέδιο χωρητικότητας, το σχέδιο πυρασφάλειας, το σχέδιο σωστικών μέσων, το σχέδιο στοιβασίας των οχημάτων στα καταστρώματα του πλοίου που συνέταξαν η Πυροσβεστική, ή οι λιμενικές αρχές, ή όποιες άλλες αρχές κατά την απομάκρυνση των οχημάτων/φορτηγών από το πλοίο, μαζί με το σχετικό φωτογραφικό υλικό και τα στοιχεία ενός εκάστου φορτηγού (αριθμός πλαισίου ή πινακίδα κυκλοφορίας), η Εκθεση κατάσχεσης για τους αφαιρεθέντες ρευματοδότες των χώρων φόρτωσης, το Bεβαιωτικό έγγραφο για τον χώρο φύλαξης των ρευματοδοτών των χώρων φόρτωσης που έχουν αφαιρεθεί από το πλοίο, φωτογραφικό υλικό ενός εκάστου και η παροχή πρόσβασης για την αυτοψία αυτών κ.ά.

Ο κ. Μαρκουλάκος προσθέτει ότι η δικηγορική εταιρεία του εκπροσωπεί δεκάδες επιβάτες που ήταν στο πλοίο καθώς και μέλη του ελληνικού πληρώματος. Εχουν αναθέσει σε εξειδικευμένη εταιρεία ναυτιλιακών πραγματογνωμόνων την ιχνηλάτηση των αιτιών της ζημιάς και ήδη έχουν προκύψει τα πρώτα δεδομένα που, κατά την άποψή του, αναδεικνύουν ευθύνη της πλοιοκτήτριας εταιρείας. «Είναι απαραίτητο όμως οι Αρχές να πράξουν τα δέοντα ώστε να χορηγήσουν τα στοιχεία στους εξειδικευμένους νομικούς και τεχνικούς συμβούλους που ασχολούνται με την υπόθεση», επαναλαμβάνει, «ώστε να μην υπάρξουν αμφιβολίες για το τι πραγματικά συνέβη εκείνη τη μοιραία μέρα».

Δηλώνει πεπεισμένος ότι υπήρξε βραχυκύκλωμα στο πλοίο που οδήγησε σε πυρκαγιά, ότι το σύστημα πυρασφάλειας δεν λειτούργησε αποτελεσματικά, ότι υπήρχαν πολλοί άνθρωποι στο αμπάρι του πλοίου, μέσα στα φορτηγά τους, ενώ αυτό απαγορεύεται και πως το πλοίο λειτουργούσε με απόλυτη επισφάλεια, μεταφέροντας ανθρώπινες ψυχές, τις οποίες εξέθετε σε καθημερινό κίνδυνο λόγω πλημμελούς συντήρησης.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από το ατύχημα χάθηκαν ανθρώπινες ζωές. Ομως από τα στοιχεία είναι μάλλον πιθανότερο να προκύψει ότι ήταν σε γνώση της εταιρείας και των ανθρώπων που τη διοικούν η επισφάλεια του πλοίου, και πως είχαν αποδεχτεί το ενδεχόμενο, λόγω πλημμελούς συντήρησης αλλά και πλημμελούς τρόπου διαχείρισης του πλοίου, να υπάρξει καταστροφικό ατύχημα, όπως και υπήρξε. Ηταν ένα ατύχημα που περίμενε να συμβεί. Ηταν ένα ατύχημα που θα γινόταν και ήταν θέμα χρόνου», καταλήγει ο κ. Μαρκουλάκος.

Ανασφάλιστοι

Από την πρώτη αυτοψία διαπιστώθηκε ακόμη ότι οι Ελληνες-μέλη πληρώματος είναι οι πιο αδικημένοι εκ των εργαζομένων. Απασχολούνταν με ένα ειδικό-καταχρηστικό καθεστώς, με ιταλική σύμβαση εργασίας περιορισμένου χρόνου και δεν είχαν ασφάλεια ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ιταλία. Την επόμενη κιόλας μέρα του ατυχήματος, βρέθηκαν άνεργοι, δεν είχαν πρόσβαση στον ελληνικό ΟΑΕΔ, ούτε βέβαια στον ιταλικό, δεν είχαν καμία νοσοκομειακή ή συντάξιμη ασφάλιση κατά τον χρόνο που δουλεύανε, γιατί απασχολούνταν σαν να κάνουν «μεροκάματα» σε αλλοδαπό πλοίο. Απασχολούνταν με ελάχιστα χρήματα μηνιαίως, λόγω ανάγκης, και θα έπρεπε οι ίδιοι να ασφαλίζουν τον εαυτό τους, γιατί η ιταλική εταιρεία δεν φρόντιζε να τους ασφαλίζει σε οποιονδήποτε φορέα.

Ούτε συντάξιμα χρόνια εγγράφονταν, ούτε νοσοκομειακή περίθαλψη είχαν, ούτε πρόνοια υπήρξε όταν έχασαν τη δουλειά τους, αφού πρώτα έθεσαν σε κίνδυνο τη ζωή τους γι’ αυτή. «Δεν είχαν την οποιαδήποτε υποστήριξη ώστε να αντιμετωπίσουν τα της επιβίωσής τους, καθώς δεν είχαν πρόσβαση σε κάποιον ασφαλιστικό φορέα ελληνικό ή ιταλικό για να τους πληρώνει κάποιο επίδομα. Και προφανώς η ναυτιλιακή εταιρεία τούς αγνόησε πλήρως», σημειώνει ο κ. Μαρκουλάκος.