Κι αν εξαφανιστούν οι μέλισσες;

Sponsored Content

Πώς θα ήταν άραγε η ζωή μας χωρίς τους επικονιαστές, που μεταφέρουν τη γύρη από λουλούδι σε λουλούδι γονιμοποιώντας τα φυτά; Η απάντηση είναι τρομακτική. Θα εξαφανιζόταν το 80% των τροφίμων, δεν θα υπήρχαν δεκάδες φρούτα και λαχανικά, και το ανθρώπινο είδος θα είχε πρόβλημα επιβίωσης.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, σχεδόν το 35% των ασπόνδυλων επικονιαστών, όπως οι μέλισσες και οι πεταλούδες, απειλούνται με εξαφάνιση παγκοσμίως, ενώ 100 έως 1000 φορές υψηλότερος από τον κανονικό είναι ο ρυθμός εξαφάνισης των μελισσών εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας στις 20 Μαΐου, το ζήτημα της μείωσης του πληθυσμού των μελισσών και άλλων επικονιαστών (π.χ. πεταλουδών) αναδεικνύεται σε παγκόσμιο επίπεδο, ως μια παράμετρος που επηρεάζει την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και θέτει σε κίνδυνο τη βιώσιμη ανάπτυξη του πλανήτη.

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος, να σημειωθεί ότι πάνω από το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τους επικονιαστές. Κι από τα 100 είδη καλλιεργούμενων φυτών που παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής τα 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες, ενώ στη μέλισσα οφείλει την ύπαρξή της και το 80% της άγριας βλάστησης.

Στην περίπτωση που η τάση αφανισμού των μελισσών συνεχιστεί σε βάθος χρόνου, θρεπτικά διατροφικά είδη, όπως είναι τα φρούτα (π.χ. μήλα, φράουλες), οι ξηροί καρποί και πολλά λαχανικά (π.χ ντομάτες) θα δεχθούν σοβαρό πλήγμα, θα αντικατασταθούν σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό από βασικές καλλιέργειες, όπως το ρύζι, το καλαμπόκι και οι πατάτες και συνεπώς θα διαταραχθεί η ισορροπία στην ανθρώπινη διατροφή.

Οι άνθρωποι δε νοιάζονται για τις μέλισσες
Οι σύγχρονες αγρο-τεχνικές που εφαρμόζει ο άνθρωπος, όπως η εφαρμογή πρακτικών εντατικής καλλιέργειας, το διαδεδομένο γεωργικό μοντέλο της μονοκαλλιέργειας (ανάπτυξη ενός μόνο είδους καλλιέργειας στο χωράφι) και η εντατική χρήση αγροχημικών ουσιών στο χωράφι, μπορεί να οδηγήσουν σε υποβάθμιση του εδάφους και σε μειωμένη βιοποικιλότητα, καθώς περιορίζουν την ανάπτυξη φυτών και ζώων, όπως οι μέλισσες, που αντίστοιχα με τη σειρά τους είναι ικανά να περιορίσουν την εξάπλωση παρασίτων που επηρεάζουν τις καλλιέργειες.

Η κλιματική κρίση χτυπάει την πόρτα της μελισσοκομίας
Ταυτόχρονα, οι υψηλές περιβαλλοντικές θερμοκρασίες, ως απόρροια του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και οι εκτεταμένες πυρκαγιές, όπως οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στην Βόρεια Εύβοια (Αύγουστος 2021), επηρεάζουν δυσμενώς την παραγωγικότητα του εδάφους και συνεπώς την αποδοτικότητα των καλλιεργειών, απομειώνουν τον πληθυσμό των μελισσών και δημιουργούν ένα θλιβερό περιβάλλον εργασίας για τους μελισσοκόμους.

Παρ’ ότι στη χώρα μας συχνά το πρόβλημα υποτιμάται, σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΕ (Μάϊος 2021), η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που έχει παρουσιάσει μείωση του αριθμού των μελισσοκόμων κατά 62% την τριετία 2020-2022, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 15.000 λιγότερους επαγγελματίες μελισσοκόμους.

Ειδικά στην πληγείσα από τις πυρκαγιές περιοχή του πευκοδάσους της Εύβοιας, η μελισσοκομική παραγωγή διαταράχθηκε σημαντικά, καθώς χάθηκαν περίπου 10.000 μελίσσια από τα οποία παραγόταν τo 40% της εγχώριας παραγωγής πευκόμελου, το οποίο με τη σειρά του ισοδυναμεί στο 60%-65% της ελληνικής παραγωγής μελιού.

Στήριξη στους πληγέντες μελισσοκόμους της Εύβοιας
Στο πλαίσιο αυτό, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στην περιοχή, η Πολιτεία έθεσε ως προτεραιότητα την ουσιαστική στήριξη των πληγέντων μελισσοκόμων, με στόχο την αποκατάσταση της μελισσοκομικής δραστηριότητας, μέσα από την εκπόνηση σχετικής μελέτης για κατασκευή τεσσάρων μελισσοκομικών πάρκων στην ευρύτερη περιοχή της Εύβοιας. Ταυτόχρονα, επιχειρήσεις και ιδιωτικοί φιλανθρωπικοί οργανισμοί στάθηκαν αρωγοί στην προσπάθεια αποκατάστασης του νευραλγικού τομέα της μελισσοκομίας στην περιοχή, σε μια δύσκολη συγκυρία.

Για παράδειγμα, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ, ήταν η πρώτη εταιρεία που ανέλαβε δράση για την ανακούφιση των πληγέντων μελισσοκόμων, στο πλαίσιο της δέσμευσής του για άμεση και ουσιαστική στήριξη των τοπικών κοινωνιών, προσφέροντας πλέον των 150 τόνων τροφής σε περισσότερους από 300 πληγέντες μελισσοκόμους, σε συνεργασία με τον Μελισσοκομικό Συνεταιρισμό Ιστιαίας «Η Κυψέλη».

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συνεταιρισμού, κ. Στάθη Αλμπάνη, «Η γενναιόδωρη προσφορά του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ ήρθε σε μια δύσκολη συγκυρία για τη Βόρεια Εύβοια και συνέβαλε σημαντικά στην επιβίωση των μελισσίων και την προστασία του περιβάλλοντος. Εννέα μήνες μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, η μελισσοκομία στην περιοχή μας παρέμεινε όρθια και οι μελισσοκόμοι μας δεν τα παράτησαν, συνεχίζουν να παράγουν μέλι και να βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην τοπική και εθνική οικονομία, αλλά και το ευρύτερο οικοσύστημα».

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας έρχεται να ευαισθητοποιήσει ακόμα περισσότερο και να ενεργοποιήσει ανθρώπινη δράση για την ανάσχεση της απώλειας του πληθυσμού των μελισσών, την ενίσχυση της βιοποικιλότητας και την αναγέννηση της μελισσοκομίας, καθώς όλοι μας είμαστε μέρος της λύσης, ως αναπόσπαστος κρίκος του οικοσυστήματος ζωής.