Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση: «Εχουμε σκοπό να γίνουμε οι φωνές αυτών που δεν μπορούν να μιλήσουν»
Η ιδρύτρια της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης A Promise to Animals Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση σε συνέντευξη της στο «Πρώτο Θέμα» μιλά για τα συμπεράσματα της έρευνας που έγινε σε ελληνικά χοιροτροφεία και διαπίστωσε πλήθος παραβάσεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που έχουν σχέση με τις συνθήκες ζωής και μεταχείρισης των ζώων
Βασίλης Τσακίρογλου
Είναι ηθικώς αποδεκτό να εκτρέφονται ζώα µε µόνο σκοπό να µετατραπούν σε τροφή για τον άνθρωπο; Αυτό είναι το βασικό ερώτηµα που θέτει η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «A Promise to Animals» (APA). Η απάντηση δίνεται αμέσως, με κατηγορηµατικό τρόπο από τα µέλη της ίδιας της οργάνωσης και είναι «Οχι».
Η κτηνοτροφία -και δη µε τις σύγχρονες µαζικές, βιοµηχανοποιηµένες µεθόδους παραγωγής ζωικών τροφίµων- είναι απαράδεκτη από ηθικής πλευράς. Πέραν αυτού, η APA υποστηρίζει ότι ο συγκεκριµένος βιοµηχανικός κλάδος είναι αποδεδειγµένα επιβλαβής για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, αλλά και καταδικασµένος σε αποτυχία από αµιγώς οικονοµικής άποψης.
Η οργάνωση «A Promise to Animals» πιστεύει ότι είναι εφικτός στην πράξη ο σεβασµός στην ύπαρξη κάθε ζώου και το µόνο κόστος είναι οι αλλαγές στις καθηµερινές διατροφικές συνήθειες του ανθρώπου. Στόχος της APA είναι η δηµιουργία ενός κόσµου στον οποίο κανένα ζώο -ή, καλύτερα, κανένα έµβιο ον- δεν θα υποφέρει στα χέρια των ανθρώπων.
Η APA προωθεί τη στροφή προς έναν χορτοφαγικό/βίγκαν τρόπο ζωής, µε βάση την επιστηµονικά τεκµηριωµένη γνώση και όχι, ενδεχοµένως, µε πυξίδα την πίστη σε µια ουτοπία. Γι’ αυτό και τονίζεται ότι, µε βάση στοιχεία του 2019, η παγκόσµια βιοµηχανία κρέατος εκτιµάται ως προς τον κύκλο εργασιών της στα 673,8 δισ. δολάρια, ενώ έως το 2024 προβλέπεται ότι θα έχει φτάσει στα 1032,7 δισ. δολάρια.
Κλείσιμο
Αντίστοιχα ποσά αφορούν την παγκόσµια αγορά γαλακτοκοµικών προϊόντων, γεγονός το οποίο, σύµφωνα µε την ανάλυση της APA, συνιστά τον απόλυτο παραλογισµό. Υπό την έννοια ότι χωρίς τη γενναία κρατική επιδότηση οι συγκεκριµένοι βιοµηχανικοί κλάδοι δεν θα επιβίωναν καν λόγω του υπέρογκου λειτουργικού κόστους.
Πάνω απ’ όλα, όμως, η ΜΚΟ APA εστιάζει στις συνθήκες διαβίωσης και µεταχείρισης των ζώων. Οι άνθρωποι της «A Promise to Animals» θεωρούν, π.χ., τα σφαγεία «νόµιµα κέντρα δολοφονίας, που κάνουν τα πάντα για να κρύψουν το γεγονός ότι εκεί υποδέχονται ζωντανά πλάσµατα, από τα οποία τελικά µένουν µόνο τα τεµαχισµένα µέλη τους, συσκευασµένα και έτοιµα προς κατανάλωση».
Αλλωστε, ένα ρητό που εκφράζει εναργώς τις αξίες της APA και µαρτυρά ότι πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από µια συνηθισµένη φιλοζωική οργάνωση είναι µια αποστροφή του θρυλικού «Σκαθαριού», του σερ Πολ ΜακΚάρτνεϊ, ο οποίος υποστηρίζει ότι «αν τα σφαγεία είχαν γυάλινους τοίχους, όλοι θα γινόµασταν χορτοφάγοι».
Η APA υποστηρίζει τις απόψεις της με έργα και διεξάγει έρευνες και επιτόπιες αυτοψίες σε χώρους όπου εκτρέφονται ζώα για διατροφικούς λόγους. Με αφορµή µια πρόσφατη, ιδιαίτερα αποκαλυπτική περιοδεία της APA σε πολλά ελληνικά χοιροτροφεία, από την οποία προέκυψαν ευρήµατα που σοκάρουν, το «ΘΕΜΑ» αναζήτησε περαιτέρω πληροφορίες από την κυρία Εριέττα Κούρκουλου-Λάτση, ένα από τα ιδρυτικά και πλέον δραστήρια µέλη της «A Promise to Animals».
- Καταρχάς, κυρία Κούρκουλου-Λάτση, τι ακριβώς κάνει η οργάνωση «A Promise to Animals»;
Αν έπρεπε να περιγράψω τον σκοπό της οργάνωσής μας με μία πρόταση, θα έλεγα ότι κάνουμε μια συντονισμένη προσπάθεια ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις που υφίστανται τα ζώα, το περιβάλλον και η υγεία του ανθρώπου εξαιτίας της κτηνοτροφίας και της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων. Τα ζώα που εκτρέφουμε για το κρέας και τα παράγωγά τους θεωρούνται αντικείμενα σύμφωνα με τον νόμο και περνούν μια σύντομη και μαρτυρική ζωή, χωρίς καμία προστασία, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν έχουν καμία διαφορά από τα κατοικίδια με τα οποία μοιραζόμαστε τα σπίτια και τις ζωές μας. Κάποια από αυτά μάλιστα, όπως τα γουρούνια, έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο έξυπνα από τα σκυλιά. Σε έναν κόσμο, λοιπόν, όπου η κατανάλωση του κρέατος και των ζωικών παραγώγων δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας, η εκμετάλλευση, η κακοποίηση και η σφαγή 70 δισεκατομμυρίων ζώων τον χρόνο είναι ανήθικη.
- Εννοείτε πως δεν θα έπρεπε να εκτρέφουμε ζώα;
Από τη στιγμή που δεν είναι απαραίτητο για την επιβίωσή μας, όχι. Ακόμη και οι άνθρωποι που δεν ενδιαφέρονται για τα ζώα αυτά, δεν μπορούν πια να αρνηθούν το γεγονός ότι η βιομηχανία παραγωγής ζωικού κρέατος δεν είναι πλέον βιώσιμη. Με την κατακόρυφη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν υπάρχει πλέον διαθέσιμη γη για την εκτροφή τόσων ζώων. Για τον λόγο αυτό δεν είναι ρεαλιστικό να υποστηρίζουμε την ελεύθερη βοσκή, η οποία αποτελεί και τον κύριο λόγο της καταστροφής του περιβάλλοντος. Τέλος, είναι πλέον παγκοσμίως αποδεκτό ότι η χορτοφαγική/βίγκαν διατροφή είναι κατάλληλη για κάθε στάδιο της ζωής ενός ανθρώπου.
Εχει αποδειχθεί επίσης ότι είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την ανθρώπινη υγεία και το μοναδικό είδος διατροφής το οποίο έχει τη δύναμη να αναστρέψει χρόνια καρδιολογικά νοσήματα. Αντιθέτως, έρευνες δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση κρέατος συνδέεται άμεσα όχι μόνο με προβλήματα της καρδιάς, αλλά και τους καρκίνους του μαστού, του εντέρου, του προστάτη και του αίματος. Μελέτες δείχνουν επιπλέον ότι το ρίσκο θανάτου των ανθρώπων που καταναλώνουν αυξημένες ποσότητες κόκκινου κρέατος είναι 10%-13% υψηλότερο από αυτό ενός χορτοφάγου.
Ο καθένας από εμάς έχει πλέον τη δυνατότητα να ακολουθήσει έναν τρόπο ζωής που επιδιώκει -πάντα στο μέτρο του δυνατού- να αποκλείσει όλες τις μορφές εκμετάλλευσης και σκληρότητας προς τα ζώα, με αφορμή το φαγητό ή οτιδήποτε άλλο προϋποθέτει την κακοποίησή τους. Επιπλέον, ακολουθώντας αυτό τον τρόπο ζωής, βελτιώνουμε την υγεία μας και προστατεύουμε τον πλανήτη. Υπάρχουν, συνεπώς, πολλοί λόγοι για να αλλάξουμε ριζικά τις διατροφικές μας συνήθειες, ακόμη και αν τα ίδια τα ζώα και τα δικαιώματά τους μας βρίσκουν παντελώς αδιάφορους.
«Σε έναν κόσμο που η κατανάλωση του κρέατος και των ζωικών παραγώγων δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωσή μας, η εκμετάλλευση, η κακοποίηση και η σφαγή 70 δισεκατομμυρίων ζώων τον χρόνο είναι ανήθικη»
- Πρόσφατα πραγματοποιήσατε μία έρευνα σε ελληνικά χοιροτροφεία. Ποιος ήταν ο λόγος γι’ αυτή την πρωτοβουλία;
Υπήρχαν αρκετοί λόγοι πίσω από την απόφασή μας να πραγματοποιήσουμε την εν λόγω έρευνα. Ο πρώτος μας στόχος ήταν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και η κατάρριψη των μύθων που έχει δημιουργήσει η βιομηχανία κρέατος. Ανοίγοντας την τηλεόρασή μας, γινόμαστε δέκτες εκατοντάδων διαφημίσεων από εταιρείες που έχουν σκεφτεί έξυπνους τρόπους να προωθήσουν τα προϊόντα τους. Οι εικόνες που βλέπουμε -πράσινα λιβάδια, χαρούμενα ζώα, παρέες να διασκεδάζουν- μεταφέρονται διακριτικά στο υποσυνείδητό μας, με αποτέλεσμα να συνδυάζουμε τα προϊόντα αυτά με συγκεκριμένες αξίες, μια ιστορία, ακόμη και ένα είδος ζωής, την οποία θα θέλαμε ιδανικά να αποκτήσουμε. Τα ζώα μετατρέπονται σε προϊόντα και ταυτίζονται με την παράδοση, την οικογένεια και την ευτυχία.
Στην Ελλάδα ειδικά, όπου η σημασία της οικογένειας και η δύναμη της παράδοσης είναι τεράστιες, είναι λογικό τρώγοντας ένα κομμάτι κρέας, ο καταναλωτής να νιώθει ότι στηρίζει μια οικογενειακή επιχείρηση η οποία εργάζεται με κόπο και μεράκι καθημερινά, προσπαθώντας να κερδίσει τα προς το ζην. Αυτή η εικόνα, όμως, δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πιο μακριά από την πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε και μέσα από την έρευνά μας. Ο δεύτερος στόχος μας αφορούσε την πιθανή βελτίωση της σύντομης ζωής των παραγωγικών ζώων στη χώρα μας.
Ενώ είναι προφανές ότι είμαστε κάθετα αντίθετοι σε κάθε μορφή εκμετάλλευσης των μη ανθρώπινων ζώων, αντιλαμβανόμαστε πως αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να σταματήσει από τη μία μέρα στην άλλη. Υπάρχουν όμως κανονισμοί και ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν την ευζωία και την «ορθή» μεταχείριση των ζώων αυτών. Θέλαμε να διαπιστώσουμε, λοιπόν, το κατά πόσο είμαστε ευθυγραμμισμένοι με αυτές τις οδηγίες. Η απάντηση, έτσι όπως προέκυψε από την επίσκεψή μας στα συγκεκριμένα χοιροτροφεία, είναι «καθόλου».
Οι παραβάσεις της νομοθεσίας της Ε.Ε. για την καλή διαβίωση των χοίρων ήταν πάρα πολλές. Είδαμε ζώα σοβαρά τραυματισμένα, άρρωστα, έγκλειστα σε κλουβιά, με υπεραναπτυγμένα νύχια, με κομμένες ουρές και βγαλμένα δόντια, με ανοιχτές πληγές, να ζουν πάνω στα απορρίμματά τους, να σέρνονται, να μην μπορούν να κουνήσουν τα πίσω πόδια τους, να κείτονται νεκρά... Ελπίζουμε ότι ως αποτέλεσμα της έρευνας αυτής, αλλά και της δημοσιότητας που πήρε, θα πραγματοποιούνται συχνότερα έλεγχοι στα χοιροτροφεία της Ελλάδας. Και ότι οι υπεύθυνοι θα κληθούν να απαντήσουν για τις φρικτές συνθήκες διαβίωσης των ζώων που βρίσκονται υπό τη «φροντίδα» τους.
Ο τρίτος λόγος είχε να κάνει με το περιβάλλον, το κατά πόσο δηλαδή τηρείται η περιβαλλοντική νομοθεσία από τα χοιροτροφεία, πράγμα σημαντικό, καθώς οποιαδήποτε σχετική παράβαση δημιουργεί κινδύνους, τόσο στο περιβάλλον όσο και στη δημόσια υγεία. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει θέσει αυστηρότατους όρους σε αυτόν τον τομέα. Παρ’ όλα αυτά, φάνηκε πως στα χοιροτροφεία που επισκεφτήκαμε, όχι μόνο δεν είχαν μεριμνήσει για τα απαραίτητα, αλλά οι πρακτικές τους ήταν και άκρως επικίνδυνες. Συγκεκριμένα, είδαμε νεκρούς χοίρους κάθε ηλικίας να πετιούνται και να θάβονται σε λάκκους κοντά σε ρυάκια με νερό -αντί να στέλνονται για καύση, όπως ορίζει ο νόμος-, απορρίμματα δίπλα σε θαλάμους εκτροφής και νεκρά γουρουνάκια μέσα στους διαδρόμους των θαλάμων αυτών. Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πολύ απλά πως το έδαφος, το νερό και η ανθρώπινη υγεία βρίσκονται σε κίνδυνο.
«Οι συνθήκες που συναντήσαμε σε όλες τις μονάδες ήταν επιεικώς απαράδεκτες και αυτό έχει επιπτώσεις όχι μόνο στα ίδια τα ζώα, αλλά και στην υγεία των τοπικών κοινοτήτων, του περιβάλλοντος και των καταναλωτών»
Ο τέταρτος και τελευταίος λόγος είχε να κάνει με την ενεργοποίηση της κυβέρνησης. Θέλαμε και θέλουμε η Πολιτεία να μεριμνήσει έτσι ώστε να εφαρμοστούν επιτέλους οι ισχύοντες νόμοι και κανονισμοί και να διασφαλιστεί η συμμόρφωση των χοιροτρόφων, αλλά και των ελεγκτικών μηχανισμών - οι οποίοι φαίνεται να είναι ανύπαρκτοι. Οι συνθήκες που συναντήσαμε σε όλες τις μονάδες ήταν επιεικώς απαράδεκτες και αυτό έχει επιπτώσεις όχι μόνο στα ίδια τα ζώα, αλλά και στην υγεία των τοπικών κοινοτήτων, του περιβάλλοντος και των καταναλωτών.
- Πιστεύετε πως θα το πετύχετε αυτό;
Ενώ αναγνωρίζουμε ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, αν δεν το πιστεύαμε, δεν θα ξεκινούσαμε την προσπάθεια αυτή. Η ομάδα μας έχει αφιερωθεί στην προστασία των ξεχασμένων ψυχών που υποφέρουν πίσω από τις κλειστές πόρτες των εντατικών εκτροφείων της χώρας μας και αυτή η έρευνα ήταν μόνο η αρχή. Εχουμε σκοπό να γίνουμε οι φωνές αυτών που δεν μπορούν να μιλήσουν και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά τους, ακόμα και αν χρειαστεί να σταθούμε απέναντι στα συμφέροντα των γιγαντιαίων επιχειρήσεων που προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποκρύψουν την αλήθεια.
- Πού μπορεί να βρει κάποιος τη συγκεκριμένη έρευνα;
Εχουμε αναρτήσει τα ευρήματα της έρευνας στο site μας www.apromisetoanimals.org, καθώς και κάποια video με αποσπάσματα από αυτά που αντικρίσαμε στις φάρμες. Αναλυτικές πληροφορίες και υλικό έχει αποσταλεί στους υπευθύνους, οι οποίοι έχουν προβεί ήδη σε κινήσεις ελέγχων.
Η Εθνική Τράπεζα συμμετέχει στα νέα προγράμματα του Ταμείου Εγγυοδοσίας ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ τα οποία προσφέρουν ευνοϊκή εγγυημένη χρηματοδότηση, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας του επιχειρηματικού κόσμου και την ανάπτυξη επενδυτικών πλάνων
