Ο Ιντιάνα Τζόουνς της Φλώρινας έγραψε ιστορία - Δεν βρήκε λίρες αλλά μπήκε στη «Διαύγεια»
25.07.202222:50
Με τη βούλα του κράτους μπορεί να κάνει πλέον τις ανασκαφές του ο Χριστόφορος Μαυροματίδης που έχει εστιάσει πλέον στην κοινότητα Κέλλης κοντά στο Αμύνταιο, όπου πιστεύει ότι υπάρχουν θησαυροί από τον Β’ Παγκόσμιο, τον Εμφύλιο ή ακόμη και από την Τουρκοκρατία
Την επίσημη άδεια από το κράτος εξασφάλισε ο κυνηγός χαμένων θησαυρών Χριστόφορος Μαυροματίδης προκειμένου να προχωρήσει σε ανασκαφές στην περιοχή του Αμυνταίου Φλώρινας. Ο κ. Μαυροματίδης, πρώην αρχιτέκτων και περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο «Ελληνας Ιντιάνα Τζόουνς», πιστεύει πως σε μια συγκεκριμένη έκταση εντός της κοινότητας Κέλλη του Δήμου Αμυνταίου υπάρχουν θαμμένα πολύτιμα αντικείμενα, ενδεχομένως χρυσές λίρες κ.λπ. από την περίοδο του Εμφυλίου ή και ακόμη παλαιότερα. Μάλιστα, η έγκριση του σχετικού αιτήματος που είχε υποβάλει ο κ. Μαυροματίδης αναρτήθηκε κανονικά στη «Διαύγεια». Το σχετικό έγγραφο προβλέπει τη χορήγηση της απαραίτητης άδειας για την επέμβαση (ανασκαφή) σε ένα τμήμα δημόσιας γης δασικού χαρακτήρα, με συνολικό εμβαδόν 17.251,86 τ.μ. Η απόφαση φέρει την υπογραφή της αναπληρώτριας προϊσταμένης της Διεύθυνσης Δασών Φλώρινας και συνιστά... ιστορικό ορόσημο, καθώς η άδεια για κυνήγι θησαυρού χορηγείται για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά - τουλάχιστον από καταβολής «Διαύγειας», δηλαδή από το 2010 έως σήμερα.
Η γραφειοκρατία
Η εξασφάλιση της αδειοδότησης από την αρμόδια Διεύθυνση Δασών δεν ήταν εύκολη υπόθεση, καθώς η γραφειοκρατία καθιστά την όλη διαδικασία εξαιρετικά χρονοβόρα. Εκτός αυτού, είναι μόνο το πρώτο βήμα προς την υλοποίηση των ανασκαφικών σχεδίων του Χριστόφορου Μαυροματίδη. Και αυτό διότι το αίτημά του θα πρέπει να εγκριθεί επίσης από το δημοτικό συμβούλιο Αμυνταίου. «Στον δήμο μας δεχόμαστε τέτοιου τύπου αιτήματα δύο και τρεις φορές τον χρόνο», διευκρινίζει στο «ΘΕΜΑ» ο δήμαρχος Αμυνταίου Ανθιμος Μπιτάκης. Και εξηγεί περαιτέρω ότι «χρειάζεται άδεια εκσκαφής, δεν είναι απλή διαδικασία, απαιτείται χρόνος για να ετοιμαστεί ο φάκελος. Και η διαδικασία της καθαυτό εκσκαφής εκτελείται παρουσία ανθρώπων του δήμου, της αστυνομίας, της εφορίας κ.λπ. Ως σήμερα, πάντως, όσες προσπάθειες έχουν γίνει στην περιοχή μας δεν απέδωσαν ευρήματα. Συγκεκριμένα, για την υπόθεση της έρευνας στην κοινότητα Κέλλης, μέχρι στιγμής δεν έχει υποβληθεί αίτημα στον δήμο μας. Για κάτι τέτοιο προαπαιτείται απόφαση από συλλογικό όργανο, δημοτικό συμβούλιο ή οικονομική επιτροπή. Η αλήθεια είναι όμως ότι πρόσφατα δώσαμε μια παρόμοια άδεια, κοντά στο χωριό Ασπρόγεια, στον ορεινό όγκο του Βιτσίου, εκεί όπου διαδραματίστηκε η τελευταία φάση του Εμφυλίου Πολέμου».
Σημειωτέον ότι η άδεια εκσκαφής και αναζήτησης θησαυρού στα Ασπρόγεια, την οποία αναφέρει ο κ. Μπιτάκης, έχει χορηγηθεί και αυτή στον Χριστόφορο Μαυροματίδη - και σχετικά πρόσφατα, μάλιστα.
Ο δήμαρχος Αμυνταίου Ανθιμος Μπιτάκης
Γιατί στο Αμύνταιο
Το έντονο και επίμονο ενδιαφέρον του κ. Μαυροματίδη για την περιοχή του Αμυνταίου ίσως εξηγεί εν μέρει το γιατί προσελκύονται σε αυτό -όπως και σε άλλα σημεία της Δυτικής Μακεδονίας- διάφοροι άλλοι επίδοξοι χρυσοθήρες. Ο κ. Μπιτάκης επισημαίνει ότι «κατά καιρούς υπάρχουν κάποια αιτήματα στον δήμο μας για σχετικές άδειες ανεύρεσης θησαυρού. Αφορούν κυρίως σε περιοχές οι οποίες βρέθηκαν στο επίκεντρο του Εμφυλίου, εξ ου και υπάρχουν αφηγήματα, ιστορίες κ.λπ. Τα οποία λένε ότι οι Αγγλοι υποτίθεται πως άφηναν λίρες σε συγκεκριμένα σημεία για να χρηματοδοτούν διάφορες αντάρτικες οργανώσεις κ.λπ. Μετά το τέλος του Εμφυλίου, τον Αύγουστο του 1949 και παρόλο που οι Βρετανοί είχαν αποχωρήσει αρκετά νωρίτερα, λέγεται πως μέρος του θησαυρού παρέμεινε κρυμμένο μέσα σε σπηλιές. Ομως, τίποτε από όλα αυτά δεν αποδείχτηκε ποτέ, με αποτέλεσμα οι διαδόσεις αυτές να επιβιώνουν σαν εικασίες». Από ιστορικής άποψης, το σημείο όπου σχεδιάζει την ανασκαφή του ο Χριστόφορος Μαυροματίδης, θεωρούνταν παραδοσιακά μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε διάφορες περιόδους, ως πέρασμα ανάμεσα στο όρος Καϊκμακτσαλάν και το λεκανοπέδιο της Φλώρινας, στον δρόμο προς Εδεσσα και Θεσσαλονίκη. Τα ερείπια του βυζαντινού τείχους επιβεβαιώνουν την προνομιακή θέση της Κέλλης ως παρατηρητήριο με άπλετη θέα προς κάθε κατεύθυνση.
Ορισμένοι μελετητές ταυτίζουν την περιοχή με την αρχαία πόλη Κέλλα, η οποία αποτελούσε σταθμό της ρωμαϊκής Εγνατίας Οδού. Κατόπιν, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο ίδιος οικισμός, ο οποίος σε φορολογικούς καταλόγους του Αλή Πασά αναφέρεται ως Γκορνίτσοβο, κατοικούνταν από περίπου 100 οικογένειες.
Το σχετικό έγγραφο που υπογράφεται από την αναπληρώτρια προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δασών Φλώρινας προβλέπει τη χορήγηση της απαραίτητης άδειας για την ανασκαφή σε ένα τμήμα δημόσιας γης δασικού χαρακτήρα, με συνολικό εμβαδόν 17.251,86 τ.μ.
Οι ανασκαφές
Ο Χριστόφορος Μαυροματίδης δεν είναι νέος στο σπάνιο επάγγελμα του συστηματικού κυνηγού χαμένων θησαυρών, καθώς έχει αφοσιωθεί κατ’ αποκλειστικότητα σε αυτή τη δραστηριότητα τα τελευταία 15 χρόνια.
Πριν από την Κέλλη, το όνομά του είχε συνδεθεί με ανασκαφές κοντά στην Κοζάνη (περιοχή Βλάστης και Μαυροπηγής), αλλά χωρίς οι προσπάθειές του να αποφέρουν τα αποτελέσματα που εκείνος προσδοκούσε. Ο κ. Μαυροματίδης αναζητά κατά κύριο λόγο αναζητά θαμμένα δοχεία με χρυσές λίρες ή οτιδήποτε πολύτιμο μπορεί να κρύβεται στο χώμα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο ή ακόμη και την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Παρά τα πενιχρά αποτελέσματα, ο κ. Μαυροματίδης συνεχίζει την έρευνά του με πάθος και χωρίς να απογοητεύεται. Εξάλλου εργάζεται σκληρά και μεθοδικά. Μελετά σχολαστικά τοπικούς χάρτες από διάφορες περιοχές, προσπαθεί να αντιστοιχίζει τις πραγματικές γεωγραφικές συντεταγμένες με τους μύθους ή τις διηγήσεις που κατά καιρούς συλλέγει, από γραπτές και προφορικές μαρτυρίες, μέσα από ιστορικές αναφορές, βιβλία κ.λπ, ώστε να προετοιμάζει με απόλυτη προσοχή και σεβασμό την εκάστοτε ανασκαφή του.
Φυσικά, ο κ. Μαυροματίδης τηρεί όλες τις προβλεπόμενες νόμιμες διαδικασίες. Και πάνω απ’ όλα δεν χάνει την υπομονή του μπροστά στις ατελείωτες καθυστερήσεις ανάμεσα στο αίτημα που υποβάλλει και την αδειοδότηση της ανασκαφικής εργασίας, από υπηρεσίες όπως η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Δασαρχείου, τοπικού δήμου κ.λπ.
Ακριβώς λόγω των αργών και μακρόσυρτων τυπικών διαδικασιών, ο Χριστόφορος Μαυροματίδης είναι υποχρεωμένος να κινείται με τη μέγιστη δυνατή προσοχή, εφόσον δεν έχει το παραμικρό περιθώριο λάθους - ιδιαίτερα αφότου εγκριθεί το εκάστοτε αίτημά του.
Περνώντας στη φάση της υλοποίησης, ο κ. Μαυροματίδης ξεκινά με την ακριβή οριοθέτηση της περιοχής εκσκαφής, καθώς επιβάλλεται να τοποθετηθούν ακόμα και προειδοποιητικές πινακίδες για πιθανούς κινδύνους που διατρέχουν πεζοί, ζώα κ.λπ. στο σημείο των εργασιών. Για παράδειγμα, μόνο για την εκσκαφή της Μαυροπηγής χρειάστηκε να αποκλειστεί περιοχή έκτασης 18 στρεμμάτων. Μέσα σε αυτά ο κ. Μαυροματίδης είχε υποδείξει συγκεκριμένα σημεία, στα οποία είχε την άδεια να σκάψει για 5 τ.μ. στο καθένα. Βεβαίως, όπως προβλέπεται, από τη στιγμή που ανάψει το πράσινο φως για την αναζήτηση του θησαυρού και καθ’ όλη τη διάρκεια της εκσκαφής, η οποία ακολουθεί αυστηρά προδιαγεγραμμένα μέρες και ωράρια, παρίστανται εκπρόσωποι από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες ενέκριναν τα αιτήματα του κ. Μαυροματίδη.
Δύο χώροι σε δύσβατη και βραχώδη πλαγιά, όπου είχαν διενεργηθεί λαθρανασκαφές, εντοπίστηκαν την άνοιξη του 2020 σε περιοχή του Δήμου Τρίπολης. Οι έρευνες οδήγησαν τελικά
στην εξάρθρωση σπείρας που δρούσε
σε περιοχές των Νομών Αρκαδίας και Κορινθίας
Το κόστος του «κυνηγιού»
Για ανασκαφές όπως αυτές που αναλαμβάνει ο Χριστόφορος Μαυροματίδης απαιτούνται, μεταξύ άλλων, ειδικοί ηλεκτρονικοί ανιχνευτές. Στην ελληνική αγορά διατίθεται μεγάλη γκάμα τέτοιου είδους μηχανημάτων, με κόστος που κυμαίνεται από 300 έως 10.000 ευρώ. Προφανώς οι χαμηλής εμβέλειας είναι και οι πιο φθηνοί (σε τιμές από 300 έως 1.000 ευρώ), με δυνατότητα εντοπισμού μεταλλικών αντικειμένων σε βάθος έως 70 εκατοστών μέσα στο έδαφος. Αντιστοίχως, οι υψηλών επιδόσεων ανιχνευτές κοστίζουν από 2.000 έως 10.000 ευρώ και μπορούν να «ακτινοσκοπήσουν» σε βάθος έως και 4 μέτρων.
Ωστόσο, το συνολικό κόστος μιας ανασκαφής μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα 10.000 ευρώ, αφού ο ενδιαφερόμενος καλείται να καλύψει το κόστος για διάφορες εργασίες που προβλέπονται. Αν, για παράδειγμα, απαιτηθεί κοπή δέντρων, αυτή γίνεται πάντα με δαπάνη του αιτούντος μετά από άδεια υλοτομίας, στην οποία ορίζεται ακόμα και ο τρόπος διάθεσης των προϊόντων. Επίσης, ο ερευνητής οφείλει να απομακρύνει και να διαχειρίζεται, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τα οποιασδήποτε μορφής απορρίμματα προκύψουν κατά τη διάρκεια των εργασιών και μετά το πέρας αυτών. Ακόμα καλείται να διασφαλίσει την έκταση από κάθε κίνδυνο πυρκαγιάς, λαμβάνοντας όλα τα προληπτικά και κατασταλτικά αντιπυρικά μέτρα, τα οποία θα του υποδειχθούν από την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τέλος, αφού ολοκληρώσει την έρευνά του, ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να αποκασταστήσει πλήρως τον χώρο όπου επενέβη - και πάλι σύμφωνα με τις υποδείξεις της Δασικής Υπηρεσίας. Η μη τήρηση του όρου υπόκειται στις κυρώσεις των διατάξεων της Δασικής Υπηρεσίας. Επομένως, παρά την αίσθηση της έκπληξης και της παραδοξότητας, η υπόθεση της ανασκαφής από ιδιώτες ερευνητές, όπως ο Χριστόφορος Μαυροματίδης, διέπεται από αυστηρούς κανόνες. Και μάλλον απέχει αρκετά από το στερεότυπο του τυχοδιώκτη χρυσοθήρα, ο οποίος σκάβει μυστικά και ανεξέλεγκτα οπουδήποτε «οσμίζεται» τον κρυμμένο θησαυρό που οραματίζεται.