Κύπρος: Επέτειος για τα 62 χρόνια ανεξαρτησίας χωρίς προοπτικές για λύση του Κυπριακού

Η Κύπρος γιορτάζει σήμερα την 62η επέτειο της ανεξαρτησίας της, με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον τερματισμό της Βρετανικής αποικιακής εξουσίας.

Κάθε χρόνο το κλίμα γίνεται βαρύτερο, καθώς τα τετελεσμένα που έχει δημιουργήσει η Τουρκία επί του εδάφους και η διακοπή κάθε διαλόγου για επίλυση του προβλήματος από το 2017, δεν δημιουργούν ελπίδες για βελτίωση της κατάστασης.

Η ανεξαρτησία δεν ήταν ο στόχος των Κυπρίων όταν ξεκίνησε ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου του 1955. Ο στόχος ήταν η Ένωση με την Ελλάδα, καθώς ήταν μία από τις υποσχέσεις που είχε δώσει η Βρετανία καλώντας λίγα χρόνια νωρίτερα τους Κύπριους να συνδράμουν στον αγώνα κατά των δυνάμεων του άξονα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με τη προοπτική αυτή χιλιάδες Κύπριοι κατατάχθηκαν εθελοντικά στον Βρετανικό στρατό και η Μεγαλόνησος ανέμενε την υλοποίηση της υπόσχεσης για Ένωση μετά τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας. Η Ένωση δεν επετεύχθη, καθώς οι διεθνείς συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί και η πολιτική της Βρετανίας, δεν άφηναν περιθώρια για την ικανοποίηση του αιτήματος των Ελληνοκυπρίων, που αποτελούσαν το 82% του πληθυσμού του νησιού.

Τίποτα δεν έγινε την 1η Οκτωβρίου

Η ημέρα εορτασμού της επετείου της Κυπριακής Ανεξαρτησίας επελέγη με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 1963. Η ημέρα που η Κύπρος κατέστη τυπικώς ανεξάρτητη ήταν η 16η Αυγούστου 1959, όταν τέθηκαν σε εφαρμογή οι συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, οι οποίες περιείχαν το σπέρμα της σύγκρουσης μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και οδήγησαν στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1963, στις συγκρούσεις του 1964 και στην τουρκική εισβολή του 1974, με αφορμή το πραξικόπημα της χούντας του δικτάτορα Ιωαννίδη για ανατροπή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Στις 16 Αυγούστου του 1959, υπεστάλη η βρετανική σημαία και αναρτήθηκε η κυπριακή σημαία σε όλα τα δημόσια κτήρια, ενώ αποχώρησε και ο τελευταίος Βρετανός κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ. Ωστόσο, η Βρετανία συνεχίζει να διατηρεί κυριαρχία μέχρι σήμερα στη Κύπρο, με τις δύο στρατιωτικές βάσεις στη Δεκέλεια και στο Ακρωτήρι, οι οποίες αποτελούν κυρίαρχο έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Δεν πίστεψαν στην Ανεξαρτησία

Παρά το ότι το Σύνταγμα του 1960 απαγορεύει ρητώς την Ένωση με άλλη χώρα ή τη διχοτόμηση, οι Ελληνοκύπριοι θεωρούσαν την επίτευξη της ανεξαρτησίας ως βήμα για τον στόχο της Ένωσης με την Ελλάδα και οι Τουρκοκύπριοι που αποτελούσαν τη μειοψηφία του 18%, ως ελπίδα για τη διχοτόμηση του νησιού. Το νέο κράτος από την ημέρα της ίδρυσής του δεν στηρίχθηκε και δεν αποτελεί υπερβολή, αν κάποιος πει ότι υπονομεύτηκε με κάθε τρόπο τόσο από τους Ελληνοκύπριους, όσο και από τους Τουρκοκύπριους.

Μόλις τρία χρόνια μετά, η Κυπριακή Δημοκρατία μπήκε σε περιπέτειες με αφορμή την πρόταση αλλαγής 13 σημείων του Συντάγματος από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Οι Τουρκοκύπριοι με την πίεση της Τουρκίας αποσύρθηκαν από τις κρατικές δομές (κυβέρνηση, βουλή, δημόσια υπηρεσία, αστυνομία, στρατό κλπ) και δημιούργησαν θύλακες, με την Άγκυρα να αναλαμβάνει καθοδηγητικό ρόλο μέσω του Ραούφ Ντενκτάς. Ο ματωμένος Δεκέμβρης του 1963 και οι συγκρούσεις του 1964, με αποκορύφωμα τους βομβαρδισμούς της τουρκικής αεροπορίας, οδήγησαν στη μυστική αποστολή μιας ελληνικής μεραρχίας η οποία εγκαταστάθηκε στην Κύπρο. Τα χρόνια που ακολούθησαν, αποτελούσαν ουσιαστικά την κατάσταση νηνεμίας που προηγείται της καταιγίδας.

Πραξικόπημα και εισβολή

Το πραξικόπημα του 1967 στην Ελλάδα οδηγεί βήμα-βήμα στην καταστροφή της Μεγαλονήσου. Σημειώνονται συγκρούσεις με τους Τουρκοκύπριους και αναβιώνει η ρητορική της Ένωσης με την Ελλάδα, με την διεθνή κοινότητα να αρνείται να αποδεχθεί μια τέτοια εξέλιξη. Η ελληνική μεραρχία αποσύρεται και ουσιαστικά ανοίγει ο δρόμος για εισβολή της Τουρκίας με την πρώτη ευκαιρία. Την ευκαιρία αυτήν την έδωσαν τα εγκλήματα της ΕΟΚΑ Β’ και οι μηχανορραφίες του στρατηγού Γρίβα, ο οποίος βρισκόταν μυστικά στην Κύπρο, καθοδηγώντας τις προσπάθειες ανατροπής του Μακαρίου, τον οποίο θεωρούσε εμπόδιο για την Ένωση. Τον Ιούλιο του 1974, η χούντα του Ιωαννίδη με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου έδωσε στην Τουρκία το «πράσινο φως» για να εισβάλει στην Κύπρο, επικαλούμενη τις συνθήκες εγγυήσεως των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου. Από κει και πέρα έως σήμερα, τα πράγματα λίγο έχουν αλλάξει. Της εισβολής ακολούθησε η προσφυγοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων Ελληνοκυπρίων, ο εποικισμός των κατεχομένων με Τούρκους και η ανακήρυξη του ψευδοκράτους τον Νοέμβριο του 1983, το οποίο έχει αναγνωριστεί μόνο από την Τουρκία. Σήμερα η Τουρκία έχει ξεκινήσει διεθνή προσπάθεια για αναγνώριση του ψευδοκράτους, χωρίς να βρίσκει πρόσφορο έδαφος, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έχει δημιουργήσει αρνητικό κλίμα ακόμα και για συζήτηση μιας τέτοιας εξέλιξης.

Ευκαιρίες και τέλμα

Από το 1974, έχουν διεξαχθεί δεκάδες κύκλοι διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού, χωρίς αποτέλεσμα. Το 2004, για πρώτη φορά, έγινε δημοψήφισμα επί ενός σχεδίου λύσης (Σχέδιο Ανάν). Το αποτέλεσμα ήταν η απόρριψη από τους Ελληνοκύπριους και η υιοθέτηση από τους Τουρκοκύπριους.

Η πιο σημαντική στιγμή στην 60χρονη πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας υπήρξε η ένταξη στην ΕΕ, η οποία θα λειτουργούσε ως καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε. Η τελευταία φορά που φτάσαμε κοντά στη λύση ήταν το 2017 στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας και έκτοτε το Κυπριακό βρίσκεται σε τέλμα, καθώς η τουρκική πλευρά αποφάσισε να ταχθεί υπέρ της λύσης δύο κρατών, προχωρώντας παράλληλα σε κινήσεις ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Επίσης μετά την πρόσφατη άρση του εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων προς τη Κύπρο, η Τουρκία εξήγγειλε περαιτέρω ενίσχυση του κατοχικού στρατού στη Κύπρο, με το ενδεχόμενο λύσης να απομακρύνεται ακόμα περισσότερο.

Παρέλαση και διακηρύξεις

Όπως κάθε χρόνο, κυβέρνηση και κόμματα, με ανακοινώσεις και διακηρύξεις, τιμούν την επέτειο ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται, για ακόμα μία χρονιά, προοπτική επανέναρξης συνομιλιών για λύση του Κυπριακού. Μόλις προχθές, ο ειδικός αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Πάουλ, μίλησε για ξεθώριασμα της προοπτικής εξεύρεσης συμφωνημένης λύσης.

Σήμερα, θα πραγματοποιηθεί, όπως κάθε χρόνο, η στρατιωτική παρέλαση στην οποία η ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπηθεί από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο και τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη στρατιωτική παρέλαση, μετά την άρση του εμπάργκο στην πώληση και χρήση αμερικανικών όπλων από την Κύπρο.

Ειδήσεις σήμερα:

Υγρασία και 35άρια σήμερα, χαλάει αύριο ο καιρός στα δυτικά και βόρεια

Διπλό έγκλημα στην Καβάλα: «Την είχε απειλήσει ότι θα σκοτώσει και εκείνη και το παιδί, αλλά δεν τον πίστευε»

Ζάχος Χατζηφωτίου: Οι πέντε γάμοι και οι ιστορίες πίσω από τους χωρισμούς του αμετανόητου μπον βιβέρ