Ένας αυτοδίδακτος ξυλογλύπτης από την Καρδίτσα «ζωντανεύει» από ξύλο τα όπλα του «ΟΧΙ»
Πριν από 82 χρόνια το «ελληνικό μάνλιχερ» έγραφε τη δική του ιστορία στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας. Σήμερα ένας αυτοδίδακτος ξυλογλύπτης από την Καρδίτσα, σκαλίζει με αγάπη και μεράκι το ξύλο, δημιουργώντας ακριβή αντίγραφα του όπλου -που συνδέθηκε με το θαύμα του 1940-1941.
Η αγάπη για το ξύλο και το πάθος του για την ιστορία και τα όπλα ήταν αυτά που οδήγησε τον κ.Ηλία Κατσαρό από την Καρδίτσα, να επιχειρήσει κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Όχι μόνο να σκαλίσει στο ξύλο ακριβή αντίγραφα όπλων του Β΄ Π.Π. αλλά να κατασκευάσει όλα τα κινητά-αποσπόμενα μέρη τους, όπως και στα κανονικά (κλείστρο, ξιφολόγχη, γεμιστήρα, δίποδα, ξύλινες διακοσμητικές σφαίρες κ.ά) δίνοντας τη δυνατότητα στον κάτοχό του να το «λύσει» και να το «δέσει» στη συνέχεια.
«Από μικρός περνούσα ατελείωτες ώρες σχεδιάζοντας πάνω στο ξύλο Πάντα με συνάρπαζε η ιστορία. Έτσι ακούγοντας αφηγήσεις από τους παλαιότερους για τον πόλεμο του 1940-1941, σκέφτηκα να πειραματιστώ, σκαλίζοντας τα όπλα με τα οποία έγραψαν ιστορία οι παππούδες μας» λέει, κρατώντας στο χέρι του ένα «ελληνικό μάνλιχερ» που θαρρείς πως είναι … «μπαρουτοκαπνισμένο».
Ο κ.Κατσαρός δεν είναι επαγγελματίας ξυλογλύπτης, αν και θα ήθελε κάποια στιγμή να κάνει το χόμπι του επάγγελμα. Η αγάπη του για το ξύλο και το κοπίδι ξεκίνησε σε πολύ μικρή ηλικία. Τότε που έβλεπε τον παππού του στο χωριό να σκαλίζει το ξύλο και δημιουργεί παραδοσιακές γκλίτσες, σωστά κομψοτεχνήματα. Έτσι, ακολουθώντας τα χνάρια του παππού, ξεκίνησε να σκαλίζει λαβές για γκλίτσες δημιουργώντας μικρά έργα τέχνης (ζώα, παιδικούς ήρωες κ.ά). Συνέχισε με ξυλόγλυπτα διακοσμητικά, καταλήγοντας σε πολεμικά όπλα, που κρατώντας τα νομίζεις πως είναι αληθινά.
Ωστόσο δεν είναι μόνο το «ελληνικό μάνλιχερ» που «ζωντάνεψε» στα χέρια του κ.Κατσαρού. Είναι επίσης αμερικάνικα, βρετανικά, γερμανικά, σοβιετικά κ.ά. όπλα του Β΄ Π.Π., πετυχαίνοντας τη δημιουργία μιας μοναδικής γκάμας όπλων – αντιγράφων εκείνης της εποχής (όπως M1 Garand, Mosin–Nagant, Lee–Enfield, Sten, Bren κ.ά). Επίσης και όπλα νεότερης εποχής όπως το θρυλικό ΑΚ-47 (καλάσνικωφ), το αμερικανικό τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή Barrett M82, το επίσης αμερικανικό Μ16 κ.ά.
Τα όπλα – αντίγραφα αποτελούνται από όλα τα κινητά μέρη τους, κατασκευάζονται συνήθως από ξύλο οξιάς και βάφονται στις κανονικές χρωματικές τους αποχρώσεις, αποδίδοντας επιπλέον ρεαλισμό.
Ο ίδιος εργάζεται με πάθος, για το σκάλισμα και τη συναρμολόγηση ενός όπλου – αντιγράφου απαιτείται εργασία έως 1,5 μήνα, δίνοντας μεγάλη προσοχή στις ακριβείς λεπτομέρειες, στα αποσπώμενα και κινητά μέρη των όπλων, προκειμένου να αγγίξει την πραγματική εικόνα. Πρόκειται για απόλυτα πειστική και λεπτομερή δουλειά, από την αρχή έως το τέλος, που μπορεί να χαρακτηριστεί τέχνη όσο οξύμωρο και εάν ακούγεται.
«Τα όπλα, όπως και τα άλλα αντικείμενα, είναι κυρίως κατασκευασμένα με ξύλο οξιάς ή καρυδιάς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιώ άλλα είδη ξύλου εξίσου καλής ποιότητας. Όλες οι δημιουργίες μου είναι σχεδιασμένες, σκαλισμένες και βαμμένες στο χέρι και τα χρώματα που χρησιμοποιώ είναι κατάλληλες βαφές νερού και βερνίκια εμποτισμού ιδανικά για ξύλα» λέει ο κ.Κατσαρός.
Το κοινό που αναζητά τα ξύλινα όπλα, είναι συνήθως συλλέκτες καθώς και ομάδες αναβιωτών που «ζωντανεύουν» συγκεκριμένες στιγμές της ιστορίας, όπως στην προκειμένη περίπτωση η «Ελληνική Ομάδα Ιστορικής Αναβίωσης» τον Ε.Σ. κατά τον Β΄ Π.Π. Τα όπλα επίσης, λόγω της εξαιρετικής πειστικότητάς τους, είναι ιδανικά για προθήκες μουσείων καθώς και για ανάγκες γυρισμάτων κινηματογραφικών ταινιών ή τηλεοπτικών σειρών.
Για την ιστορία το μάνλιχερ, επαναληπτικού τύπου τυφέκιο με περιστροφικό γεμιστήρα που παρήχθη από τη Steyr-Mannlicher για τον Ελληνικό Στρατό, αποτέλεσε το κύριο ελληνικό όπλο για όλο το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Το τυφέκιο έλαβε μέρος σε όλες τις πολεμικές περιπέτειες της χώρας. Από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, τον Α΄ Π.Π., και τη Μικρασιατική Εκστρατεία έως τον Β΄ Π.Π. ενάντια σε Ιταλούς και Γερμανούς
Οι Φωτογραφίες του κειμένου είναι του Αλέξανδρου Φωτόπουλου.