Μνήμες 49 ετών ξύπνησαν το βράδυ της Δευτέρας με αφορμή την επίσημη παρουσίαση της αυτοβιογραφίας του Μίμη Ανδρουλάκη με τίτλο «Πριν σβήσουν τα φώτα», όπου αντάμωσαν ξανά πολλά από τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης του Πολυτεχνείου.
Μεταξύ άλλων ο Μίμης Ανδρουλάκης μιλώντας για το βιβλίο του στάθηκε στο κεφάλαιο όπου γίνεται αναφορά στο περίφημο, κατά άλλους περιβόητο φύλλο της «Πανσπουδαστικής Νο 8» σχετικά με τη στάση του ΚΚΕ στον φοιτητικό ξεσηκωμό, αλλά και σε μία εξέχουσα προσωπικότητα του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, τον Διονύση Μαυρογένη.
Αναφερόμενος στον τότε φοιτητή της Φυσικομαθηματικής τον οποίο η «Πανσπουδαστική», «έδειχνε» ως εκείνον που μαζί με άλλους «350 προβοκάτορες έκαναν την κατάληψη του Πολυτεχνείου είπε πως το σφάλμα που έκανε ο συντάκτης του φύλλου δεν αναγνωρίστηκε ποτέ. Μάλιστα χρησιμοποιώντας την φράση του Ελευθερίου Βενιζέλου είπε πως «οι μεγάλοι μαστόροι κάνουν τα μεγάλα λάθη» και συνέχισε λέγοντας ότι «η δημόσια αναγνώριση είναι καθαρτήρια και λυτρωτική. Αυτό το πράγμα δεν υπήρξε στο θέμα που μας συνδέει με τονΔιονύση Μαυρογένη».
Στη συνέχεια ο κ. Ανδρουλάκης στεκόμενος στο κομμάτι του βιβλίου που μιλάει για την δικτατορία είπε πως «στη δικτατορία συνδέθηκα - και εδώ μιλάμε για μεταφυσικές συμπτώσεις - με την οικογένεια Παναγούλη. Την δεύτερη μέρα που ήρθα στην Αθήνα πήγαινα σε μία θεία μου με ένα καλάθι με καρύδια.
Κλείσιμο
Λίγο πριν φτάσω είχε φύγει από εκεί ο Αλέκος Παναγούλης και είχε γίνει μπλόκο. Την μέρα που είχε αποδράσει από την Αίγινα ο ξάδερφος του Παναγούλη, Νίκος Ζαμπέλης ήμουν στο σπίτι του Παύλου Νυσταζάκη ο οποίος εργαζόταν ως δικαστικός υπάλληλος στις φυλακές και πίναμε ρακές. Στρατολογώ στην κοινή μας κίνηση τον γιο του Γιάννη και τότε έμαθα ότι ο Παύλος Νυσταζάκης ήταν εκείνος που πέρασε τη λίμα στις φυλακές και έτσι ο Ζαμπέλης έβγαλε το κάγκελο από το κελί της φυλακής και δραπέτευσε. Προσέξτε τώρα τις δαιμονικές συμπτώσεις. Ο Στάθης Παναγούλης είχε κλείσει ένα υπόγειο στην οδό Δευκαλίωνος προκειμένου να κρύψει τον Ζαμπέλη. Ήταν το σπίτι στο οποίο τον Μάρτιο του 1973 με συνέλαβαν μετά το πρώτο Πολυτεχνείο (Φλεβάρης του 73).
Και οι συμπτώσεις συνεχίζονται. Το ίδιο σπίτι κατά δήλωση του πρώτου γραμματέα της σπουδάζουσας Γιάννη Τσεβρένη είχε χρησιμοποιηθεί ως τυπογραφείο της "Πανσπουδαστικής". Βλέπω ότι εδώ είναι και ο Δημήτρης Παπαχρήστος. Δεν θα πω κάτι παρά μόνο θα τον χειροκροτήσω διότι το βράδυ της17ης Νοέμβρημας χάρισε την πιο συγκινητική στιγμή. Εμείς δεν ήμασταν παιδιά που δεν είχαμε προοπτική και ελπίδα. Τη δεκαετία του '60 και του ΄70 μπορούσες να γίνει πλούσιος. Δεν ήμασταν οι φτωχούληδες που μπήκαμε στο κίνημα. Σκεφτείτε ότι προέρχομαι από πολύ φτωχική οικογένεια. Δεν ήταν αυτό το κίνητρο. Για όλους έχω να πω μία ιστορία. Ακόμα και για τον Νίκο Βούτση. Στον περίβολο του Πολυτεχνείου ο γραμματέας της ΚΝΕ Στέφανος Πάντος συνομιλούσε μαζί του. Συζητούσαν ότι ακούμε τι μας λένε οι καθοδηγήσεις μας αλλά εμείς θα μείνουμε εδώ μέχρι τέλους μαζί με τους συναδέλφους μας.
Επειδή όλοι σας τρέχετε στο πέμπτο μέρος του βιβλίου πρέπει να διαβάσετε και τα προηγούμενα κεφάλαια. Δηλαδή το 51-52 ήταν επί σκηνής όλα τα πρόσωπα που συναντήσαμε στο Πολυτεχνείο. Δημήτριος Ιωαννίδης. Έκανε το πραξικόπημα του ΙΔΕΑ το 51-52. Ας πάρουμε τον Σπύρο Μαρκεζίνη. Τα περισσότερα παιδιά του Πολυτεχνείου - όχι εγώ - τον θεωρούσαν μασκαρά. Δεν ήξεραν ότι ήταν ο εγκέφαλος του Παπάγου και εκείνος που σταθεροποίησε τη δραχμή. Οι νέοι της αριστεράς - εγώ το ήξερα - αγνοούσαν ότι ο Μαρκεζίνης ήταν σταθερός συνομιλητής της ΕΔΑ στη δυσκολότερη περίοδο μετά τον εμφύλιο.
Μάλιστα στις εκλογές του 1956 η ΕΔΑ έχει φτάσει σε ολοκληρωμένη εκλογική συνεργασία μαζί του. Πανικοβάλλεται το Κέντρο και σπεύδει το φιλελεύθερο κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου, η φιλελεύθερη δημοκρατική ένωση του Σοφοκλή Βενιζέλου, τα δύο κόμματα της κεντροαριστεράς, το αγροτικό κόμμα, το λαϊκό κόμμα και δημιουργείται η μεγαλύτερη εκλογική σύμπραξη όλων των εποχών. Ωστόσο την τελευταία στιγμή βάζει βέτο για τον Μαρκεζίνη ο Καρτάλης και έτσι η συνεργασία δεν προχώρησε. Η συγκεκριμένη συμμαχία πήρε 48,7% και ο Καραμανλής με την ΕΡΕ πήρε 47%.
Όμως λόγω του τριφασικού συστήματος βγήκε πρωθυπουργός ο Καραμανλής. Εάν τελικά είχε συμπράξει ο Μαρκεζίνης, δεν θα είχε εκλεγεί ο Καραμανλής. Τον Μαρκεζίνη τον προσκάλεσε η Σοβιετική Ένωση με μεγάλες τιμές και ο Καραμανλής σχολίασε πως η πολυπραγμοσύνη του τον έκανε φορέα της σοβιετικής προπαγάνδας.
Στις εκλογές του 58 με διαπραγματευτή τον Ηλία Ηλιού η ΕΔΑ είχε φτάσει σε πλήρη συμφωνία με τον Μαρκεζίνη. Τα είχαν βρει στη λήθη, στην απομάκρυνση των βάσεων, στην αμνηστία και έρχεται ο Αντώνης Μπρυλλάκης ως κομιστής της γραμμής του ΚΚΕ από το Βουκουρέστι και έβαλε ως θέμα και την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ. Ο Μαρκεζίνης δεν το άντεχε. Αυτά τα λέω τώρα για να καταλάβετε κάτι από τις ρωγμές που θα δείτε στο βιβλίο για το 1973. Εμείς δεν είχαμε καμία αμφιβολία όμως υπήρχαν κάποιες αυταπάτες στην αριστερά».
Στη συνέχεια ο συντονιστής της συζήτησης Στέλιος Κούλογλου παίρνοντας τον λόγο σχολίασε το κεφάλαιο που τιτλοφορείται «Ύβρις Νο 8» (σ.σ Πανσπουδαστική Νο 8) λέγοντας πως «ο Μίμης Ανδρουλάκης προχωράει σε μία πολύ τίμια και ειλικρινή πράξη καθώς αναφέρεται στην Πανσπουδαστική. Παίρνει το θάρρος και γράφει αναλυτικά γι αυτό το θέμα».
Ακολούθως ο κ. Κούλογλου διάβασε στο κοινό μία επιστολή η οποία συντάχθηκε τις πρώτες μέρες της Μεταπολίτευσης σε μία συνάντηση μελώ της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου όπου και συζητήθηκε η υπόθεση της Πανσπουδαστικής. Σε εκείνο το σημείο παρενέβη ο κ. Ανδρουλάκης και είπε ότι «η συγκεκριμένη επιστολή γράφτηκε τον Σεπτέμβρη του '74 όταν και μαζεύτηκε η αυθεντική Συντονιστική Επιτροπή στο σπίτι του συγχωρεμένου του Κυριάκου Σταμέλλου και αποδοκιμάσαμε την ψευδεπίγραφη ανακοίνωση της Πανσπουδαστικής Νο8».
Σημειώνεται πως στη συγκεκριμένη επιστολή υπάρχει και σχόλιο του Διονύση Μαυρογένη ο οποίος αναφέρει μεταξύ άλλων πως «η απόφαση αυτή υπογράφηκε ιδιοχείρως τους πρώτους μήνες του '74 από τις συναγωνίστριες και τους συναγωνιστές του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος και δημοσιεύθηκε στον Τύπο της εποχής. Όποιοι από τους παριστάμενους στην παρουσίαση του βιβλίου το επιθυμούν μπορούν να συνυπογράψουν την επιστολή 48 χρόνια μετά. Το ζητώ μετά λόγου γνώσεως για λόγους αποκατάστασης της προσωπικής μου ακεραιότητας αλλά και της ιστορικής αλήθειας. Σε ένδειξη αγωνιστικής, ηθικής και πολιτικής εντιμότητας προς τους απόντες και τους επιζήσαντες συναγωνιστές και συναγωνίστριες που είχαν συνυπογράψει από τότε και προς την νεολαία του μέλλοντός μας».
Σχολιάζοντας το περιεχόμενο της συγκεκριμένης επιστολής ο κ. Ανδρουλάκης είπε πως «τα χιλιάδες μέλη της αντι-ΕΦΕΕ δεν έχουν καμία ευθύνη και είναι παντελώς αμέτοχα σε αυτό το ηθικό και πολιτικό ατόπημα. Το αντιλαμβανόμαστε όλοι».
Ολόκληρη η ανακοίνωση με τις υπογραφές των προσώπων που καταδίκαζαν το φύλλο της Πανσπουδαστικής:
Από την πλευρά του ο Κώστας Λαλιώτης σχολιάζοντας το «Πριν σβήσουν τα φώτα» επεσήμανε ότι ο «Μίμης θέτει ερωτήματα και μετά απαντάει. Δίνει απαντήσεις και για την δημοκρατική ρωγμή με το πείραμα Μαρκεζίνη και με όλη την επίθεση που έχει δεχθεί η γενιά του Πολυτεχνείου. Δεν υπάρχει γενιά του Πολυτεχνείου, κατά τη γνώμη μου, παρά μόνο για μία οριακή στιγμή στην ρωγμή του χρόνου που είναι η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Θα μπορούσε να κάνει ακόμα και κόμμα αλλά δεν έκανε. Με ενδιαφέρει να δοθούν απαντήσεις στον ιστορικό αναθεωρητισμό. Εάν είχε επικρατήσει ο Παπαδόπουλος με την δημοκρατική ρωγμή του Μαρκεζίνη δεν θα υπήρχε η τραγωδία της Κύπρου. Η χούντα ήταν μία χούντα μπάμπουσκα και αμερικανοκίνητη, είχε ενιαία και αδιαίρετη αρχή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τους αναθεωρητές που προσπαθούν να συνδέσουν το Πολυτεχνείο με την κυπριακή τραγωδία. Θέλω να θυμίσω οκτώ σημεία για τις ευθύνες της ενιαίας και αδιαίρετης χούντας από το 67 έως και το 74.
Πιο συγκεκριμένα η χούντα - μπάμπουσκα ευθύνεται για την κυπριακή τραγωδία διότι:
1) πραγματοποίησε με πρωτοβουλία της μία συνάντηση ανωτάτου επιπέδου των κυβερνήσεων Ελλάδας - Τουρκίας στην Κεσσάνη και στην Αλεξανδρούπολη. Αυτή η συνάντηση μυστήριο ήταν βλαπτική για τα εθνικά συμφέροντα χωρίς στοιχειώδη προετοιμασία, χωρίς προκαθορισμένη ημερήσια διάταξη, χωρίς σκοπούς και στόχους
2) προχώρησε στην απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο
3) σχεδίασε την δολοφονική απόπειρα κατά του αρχιεπισκόπου Μακάριου
4) έστειλε στην Κύπρο τον Γεώργιο Γρίβα για να ιδρύσει την ΕΟΚΑ Β'
5) προώθησε το σχέδιο πραξικοπήματος στην Κύπρο στις 15 Φεβρουαρίου 1972 και το οποίο ευτυχώς ματαίωσε εγκαίρως ο Μακάριος και η κυβέρνησή του
6) οργάνωσε και εκτέλεσε το προδοτικό πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου 1974 που άνοιξε την κερκόπορτα στους Τούρκους
7) αποδιοργάνωσε και υπονόμευσε την ενότητα του αξιόμαχου των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όπως αποκαλύφθηκε με το φιάσκο και το δραματικό χάος της επιστράτευσης το καλοκαίρι του '74 και την επέλαση της Τουρκίας στην Κύπρο με τον Αττίλα αλλά και με την ιταμή και εξαναγκαστική εκ των πραγμάτων επίκληση η Κύπρος κείται μακράν
8) διατύπωσε και προέβλεψε την θεωρία μίας επικείμενης ομοσπονδίας των δύο χωρών».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Μίμης Ανδρουλάκης αφιέρωσε στις γυναίκες που έδωσαν το παρών στην εκδήλωση μία μαντινάδα η οποία λέει πως «τα μάτια τα'χουν να θωρούν μα κάνουν κι'άλλη χρήση. Μιλούν εκειά που δεν μπορεί η γλώσσα να μιλήσει».
«Εμείς ότι είχαμε να πούμε στα μέρη μας το λέγαμε με μαντινάδες. Εγώ μπορώ να κάνω οικονομική, πολιτική, ψυχολογική ανάλυση μόνο με μαντινάδες. Αυτή είναι η κληρονομιά μας από τα χωριά μας, από το οικογενειακό τσαγκαράδικο, από τους λυράρηδες του τόπου. Μην το παρακάνουμε με τις γενιές και τις μελαγχολίες τους. Το βιβλίο τελειώνει ως εξής "είναι και αυτές σαν τα ποτάμια. Ξεκινούν σαν τα ατίθασα ρυάκια, στη συνέχεια μαλακώνουν και εκβάλλουν στη θάλασσα. Έτσι εμείς χανόμαστε στη μεγάλη θάλασσα των γενεών», κατέληξε. Ειδήσεις σήμερα:
