«Drag Queens»: Σόου, αντιδράσεις και δικαιώματα

Σαιξπηρικές καταβολές, «βικτοριανές» εμφανίσεις, ξεχειλίζον μακιγιάζ, θεατράλε πρόζες. Δεκάδες άτομα στην Ελλάδα δίνουν τον αγώνα της καθημερινής επιβίωσης και παράλληλα της αναγνώρισης της Τέχνης τους, αυτή της μεταμόρφωσης σε «Drag Queens», που συνδέθηκε ιστορικά και σε μεγάλο βαθμό με την κατοχύρωση των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας παγκοσμίως. Παράγοντας ένα πολυθέαμα ως φανταστικές περσόνες, οι «Drag Queens» χορεύουν, τραγουδούν, άλλοτε μιμούνται διάσημες γυναικείες προσωπικότητες, κάνουν performance, ζωγραφίζουν στο σώμα τους ανάλογα με το χαρακτήρα που υποδύονται, αναδομούν την μόδα και ακολουθούν το ρεύμα. Στο χαρακτήρα που οικοδομούν λίγο πριν βγουν στη σκηνή, θεμέλια αποτελούν τα μαλλιά, τα ρούχα, το μακιγιάζ και τα προσθετικά υλικά για τις καμπύλες, στα οποία περισσεύει η υπερβολή, ως όχημα για την έκφραση της απόλυτης θηλυκότητας, αλλά και ως απορρέον κάθε φορά καλλιτεχνικό τους μήνυμα.

Η κουλτούρα του Drag δεν υπήρξε άγνωστη διεθνώς, καθώς φιγούρες γυναικείας μίμησης, ακόμη και μεμονωμένες, κάνουν την εμφάνισή τους ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα στο Μπρόντγουεϊ, με γνωστότερο καλλιτέχνη τον Julian Eltinge. Άλλωστε, η γερμανικής παραγωγής ταινία «Βίκτορ και Βικτόρια» του 1933 θεωρείται ως πρόδρομος της εξοικείωσης του ευρύτερου κοινού με την Τέχνη του Drag. Συνήθως οι «Drag Queens» είναι άνδρες που μεταμορφώνονται σε μια γυναικεία φιγούρα, αλλά δεν λείπουν και οι «Drag Kings», όπου γυναίκες αναπαριστούν καθ’ υπερβολή την ανδρική αμφίεση. Τις Drag περσόνες υποδύονται στην πλειοψηφία τους cis γκέι άνδρες, trans γυναίκες ή non-binary άτομα, που αναμετρώνται ως προς την τελειότητα στην μεταμόρφωση και την αναπαράσταση, οι οποίες δεν συνδέονται απαραίτητα με το σεξουαλικό τους προσανατολισμό.

Ο Julian Eltinge το 1929

Συνθέτοντας ένα ψυχαγωγικό πρόγραμμα, το οποίο αρθρώνεται σε εναλλαγές τραγουδιών, μονολόγων, αυτοσχεδιασμών, συχνότερα με μια «Drag Queen» επί σκηνής και άλλοτε με μια ομάδα, ο απώτερος στόχος των Drag Shows είναι να διασκεδάσουν τους θαμώνες, αρχικά με την μορφή ερασιτεχνικών παραστάσεων σε μικρά μπαρ, φτάνοντας μέχρι ολοκληρωμένες θεατρικές παραστάσεις σε λαοφιλή θέατρα του πλανήτη. Μάλιστα, το 2020 παρουσιάστηκε το πρώτο θεατρικό έργο του Γουέστ Εντ, με ένα καστ αποτελούμενο αμιγώς από Drag καλλιτέχνες, υπό τον τίτλο «Death Drop», το οποίο ανέβηκε στο Garrick Theatre του Λονδίνου.

Εν αρχή η Μύκονος

Η πρώτη απόπειρα της κουλτούρας του Drag να περάσει στη mainstream καλλιτεχνική σκηνή σημειώνεται τη δεκαετία του ’70 με επίκεντρο τις ΗΠΑ, όπου συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με την προσπάθεια προάσπισης των δικαιωμάτων των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Τότε, οι «Drag Queens» αποκτούν διακριτή καλλιτεχνική παρουσία και περισσότερες σκηνές έκφρασης προοδευτικά, με κατεξοχήν πυρήνα την Νέα Υόρκη. Με μικρή απόσταση χρόνου, η παρθενική τους εμφάνιση επί ελληνικού εδάφους εντοπίζεται στις αρχές της δεκαετίας του ’80, στην Μύκονο, στο Drag Show του Lenn, αλλά και στο γνωστό Pierro’s, όπου το η πρώτη παράσταση drag τοποθετείται στα 1975. «Κάναμε πάρτι και είχαμε τα παιδιά από την Αμερική, τους τρανσέξουαλ που ήταν άντρες και ντύνονταν νύφες. Επίσης, με τον συγχωρεμένο τον Carlos κάναμε φοβερά σόου. Ήταν Πουερτορικανός χορευτής, με τον οποίο φορούσαμε στολές, μεταμφιεζόμασταν και κάναμε κάτι show τύπου καμπαρέ. Μια φορά είχαμε ντυθεί Tina Turner και Lisa Minelli», περιέγραψε η Βαγγελιώ Συριανού (στο Mykonos Post), όντας από τους πρωτεργάτες του θρυλικού μπαρ.

Στην αθηναϊκή νύχτα, τα Drag Shows αρχίζουν δειλά δειλά να κερδίζουν χώρο τη δεκαετία του ’90, αρχικά σε καμπαρέ και περιφερειακά μαγαζιά, όπου ξεχωρίζουν μεμονωμένες περιπτώσεις καλλιτεχνών «in Drag», οι οποίοι πυκνώνουν τις εμφανίσεις τους συν τω χρόνω στα πιο κεντρικά γκέι μαγαζιά της πρωτεύουσας.

Σημείο αναφοράς, ωστόσο, για την ελληνική εκδοχή του Drag αποτελεί το «KOUKLES CLUB», το οποίο άνοιξε τις πύλες του το 1994, με πρωτοβουλία της Μαριλού Φραγκιαδάκη. Τα πρώτα χρόνια λειτουργούσε επτά ημέρες την εβδομάδα, ενώ από τα τραπέζια του παρέλασε όλη η αφρόκρεμα της Αθήνας. «Η τομή που έκαναν οι Κούκλες είναι ότι εστίασαν σε τρανς καλλιτέχνιδες στα shows τους. Mέχρι τότε το drag στην Ελλάδα ήταν συνδεδεμένο με cis άνδρες που ντύνονταν με γυναικεία ρούχα» είχε δηλώσει (στη lifo) η Μαριλού Φραγκιαδάκη, καθώς ο χώρος αποτέλεσε συνώνυμο σχεδόν της Drag κουλτούρας στη χώρα. Τα επόμενα χρόνια, drag shows ξεπηδούν το ένα μετά το άλλο στα γκέι στέκια, έλκοντας και άτομα της νέας γενιάς, που εκλαμβάνουν την Τέχνη του Drag ως αναπαραστατικό σύνολο με στόχο την προσωπική τους έκφραση και απελευθέρωση.

Η ιδιοκτήτρια του club «Κούκλες» Μαριλού Φραγκιαδάκη σε παλαιότερη συνέντευξή της 

Σε εκατομμύρια τηλεκοντρόλ

Τομή, ωστόσο, για το σύμπαν των «Drag Queens» και στην Ελλάδα αποτέλεσε το τηλεοπτικό ριάλιτυ σόου «RuPaul’s Drag Race», όπου «Drag Queens» διαγωνίζονται στα πρότυπα των γνωστών τηλεσόου μόδας, καθηλώνοντας εκατομμύρια τηλεθεατές στις ΗΠΑ. Ξεκινώντας ως μια ερασιτεχνική παραγωγή στο LOGO TV, το «RuPaul’s Drag Race» μετακόμισε γρήγορα στο δημοφιλές δίκτυο VH1, όπου προβάλλεται για 15η συνεχόμενη χρονιά, με πρωταγωνιστή τον πιο γνωστό «Drag Queen» του πλανήτη, RuPaul Charles, τον οποίο το περιοδικό «Time» ενέταξε ανάμεσα στους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους του πλανήτη, το 2017. «Είναι απίστευτο αυτό που έκανε για τις drag queens που διαγωνίζονται σε αυτό το σόου—να τους αναδείξει, να τους συστήσει σε ένα mainstream κοινό και να τους αφήσει να είναι περήφανοι για το ποιοι είναι και για το τι θέλουν να είναι» δήλωσε για το σόου του η Ναόμι Κάμπελ, καθώς για τους περισσότερους αναλυτές το «RuPaul’s Drag Race» επισφράγισε την είσοδο της κουλτούρας του Drag στην αμερικανική ποπ κουλτούρα με ένα εκατομμύριο τηλεθεατές εβδομαδιαία και εννέα Grammy, ενώ τα επεισόδιά του παρακολουθούν φανατικά, διοργανώνοντας ακόμη και σχετικές βραδιές, οι «Drag Queens» της νέας γενιάς και στην Ελλάδα.

Tα Drag kids και το Φεστιβάλ Αθηνών

Σε επίπεδο κοινωνικής αποδοχής, η παρουσία των «Drag Queens» στο χώρο του θεάματος και της ψυχαγωγίας είναι πλέον σχεδόν αυτονόητη στις ΗΠΑ, χωρίς να συμβαίνει απολύτως το ίδιο στην αξιοποίησή τους για την εκπαίδευση των παιδιών απέναντι στις έμφυλες διακρίσεις και τα στερεότυπα. Και αυτό, γιατί η εξοικείωση των μικρών παιδιών με τη διαφορετικότητα μέσα από τις «Drag Queens» σήκωσε κύμα αντιδράσεων από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Σημειωτέον ότι από τον Σεπτέμβριο του 2019 και εξής υπάρχουν πάνω από εκατό παιδιά Drag στις ΗΠΑ, με δημοφιλέστερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Desmond is Amazing, σύμφωνα με τους New York Times, δεδομένου ότι η πρόσβαση στην Drag κουλτούρα αυξήθηκε εκθετικά από το 2009, χρονιά που άρχισε να προβάλλεται το «RuPaul's Drag Race».

Μαζικές αντιδράσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού άρχισαν να καταγράφονται για πρώτη φορά το 2015, οπότε ξεκίνησε στη βιβλιοθήκη του Σαν Φρανσίσκο ένα πρότυπο εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπό τον τίτλο «Drag Queen Story Hour», με την επιμέλεια της συγγραφέα και ακτιβίστριας, Michelle Tea και την εταιρεία παραγωγής RADAR Productions. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, οι οποίοι συμμετείχαν με το ίδιο πρότζεκτ στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2019, «η Ιδέα ήταν απλή: Drag Queens να διαβάζουν εικονοβιβλία και παραμύθια σε παιδιά σε βιβλιοθήκες, μουσεία, γκαλερί, και άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους», εξηγώντας πως «αυτή τη στιγμή έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, πραγματοποιείται σε πολλές πολιτείες της Αμερικής αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ υπάρχει αντίστοιχος οργανισμός και στην Ιαπωνία».

Πέρα από ακροδεξιές ομάδες, οι οποίες διαμαρτύρονται συνήθως έξω από τους χώρους του «Drag Queen Story Hour», καθώς αυτό ταξιδεύει από πόλη σε πόλη σε όλες τις ΗΠΑ, η έκθεση των παιδιών στην κουλτούρα Drag έχει προβληματίσει αρκετές πολιτειακές Αρχές. Μια εβδομάδα πριν, ο κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον ντε Σάντις και φαβορί των Ρεπουμπλικάνων για τις Προεδρικές εκλογές του 2024 διέταξε έρευνα για την παράσταση «A Drag Queen Christmas», σύμφωνα με το NBC 6. «Η έκθεση παιδιών σε σαφείς σεξουαλικές δραστηριότητες είναι έγκλημα στη Φλόριντα και μια τέτοια ενέργεια παραβιάζει τα πρότυπα αδειοδότησης του Υπουργείου για τη λειτουργία μιας επιχείρησης και την κατοχή άδειας ποτών», δήλωσε ο Εκπρόσωπος Τύπου του Κυβερνήτη, ενώ απαγορεύσεις για την παρακολούθηση Drag Shows από ανηλίκους επιχειρούν να θεσπίσουν το τελευταίο διάστημα η Αριζόνα και το Τέξας.

Δείτε βίντεο: Σάλος με την Drag Queen - «Οι γονείς που αντέδρασαν, δεν θα έπρεπε να έχουν παιδιά»

Ειδήσεις σήμερα

 Σε πρώτο πλάνο το εκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ σε ευρεία σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου

Συναγερμός στην περιοχή των Ελληνορώσσων για την εξαφάνιση 14χρονης

Ο Έντουαρντ Νόρτον ανακάλυψε ότι προγιαγιά του ήταν η... Ποκαχόντας