Κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»: Κόντρες για τον καιρό - Ποιοι μετεωρολόγοι έπεσαν μέσα και ποιοι… ολίγον έξω

Χιονοπέδιλα ή μαγιό; Πουλόβερ ή κοντομάνικο; Τζάκι ή air condition; Βουνό ή θάλασσα; Οι Ελληνες μετεωρολόγοι είναι οι επιστήμονες που καλούνται κάθε τόσο να σκύψουν πάνω από τα μοντέλα πρόγνωσης και να λύσουν κομβικά διλήμματα. Τώρα τελευταία, όμως, δεν τα πηγαίνουν και τόσο καλά. Ούτε στις προγνώσεις τους, μα ούτε και αναμεταξύ τους. Πάνε να μοιάσουν στους... σεισμολόγους, ενίοτε και στους εκπροσώπους των κομμάτων. Αυτή τη φορά, η αιτία για τις διαφωνίες τους ήταν η κακοκαιρία Μπάρμπαρα, η οποία τελικά έντυσε στα λευκά την Αττική.

Ας μη βιαστούμε όμως να αποδώσουμε τα εσχάτως όλο και συχνότερα φάλτσα στην εκτίμηση για την εξέλιξη του καιρού στην κλιματική κρίση - και συγγνώμη, Γκρέτα Τούνμπεργκ. Αν σε κάτι ομονοούν οι μετεωρολόγοι είναι, παρά την εξέλιξη των προγνωστικών μοντέλων, τη χείρα βοηθείας που δίνει η τεχνολογία και βέβαια την εμπειρία, η παραδοχή πως ο καιρός παραμένει τόσο απρόβλεπτος όσο ήταν ανέκαθεν. Ο πολύπειρος μετεωρολόγος Δημήτρης Ζιακόπουλος, για παράδειγμα, που έχει αποκρυσταλλωθεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως τοτεμική μορφή της δημόσιας τηλεόρασης τη δεκαετία του ’80, έχει αποφανθεί σε συνέντευξή του πως η καλύτερη πρόβλεψη για τον αυριανό καιρό γίνεται μεθαύριο.

Σκληρό, αλλά αληθές. Ο Ζιακόπουλος διατηρεί το δικό του blog προγνώσεων όπου καθημερινά δημοσιεύει τις προγνώσεις του. Τι θέση πήρε για την «Μπάρμπαρα»; Σε ανάρτησή του προ της κακοκαιρίας μίλησε για βοριάδες, κρύο και επιλεκτικό χιονιά - καθόλου τυχαία επέλεξε και αυτόν τον σχετικά ασφαλή τίτλο, ίσως για να υπενθυμίσει πως η πρόγνωση του καιρού είναι προϊόν εκτίμησης και όχι απολυτότητα.

Αλήθεια, όμως, γιατί διχάστηκαν -για μία ακόμα φορά- οι Ελληνες μετεωρολόγοι, πετώντας ο ένας στον άλλο σπόντες στα κοινωνικά δίκτυα που θα ζήλευαν και αυτόχθονες influencers και οδηγώντας την κοινή γνώμη στο δίλημμα «χιονοκουβέρτες ή μαγιό;».

Το ημερολόγιο έδειχνε 29 Ιανουαρίου όταν ο μετεωρολόγος Κλέαρχος Μαρουσάκης σήμανε μέσω της σελίδας του στο Facebook κόκκινο συναγερμό και εισήγαγε στην καθημερινή συζήτηση τον από κάθε άποψη «φωτογενή» και ακροθιγώς ερεθιστικό για τους καιρολάγνους όρο «πολικό ποτάμι». Ο κύριος Μαρουσάκης είδε με άλλα λόγια -όχι στην κρυστάλλινη σφαίρα, στα χαρτιά ή στο φλιτζάνι του καφέ- αλλά στα προγνωστικά μοντέλα που χρησιμοποιεί τι καιρό θα κάνει στη χώρα έπειτα από μία εβδομάδα.

Χρονικό διάστημα δηλαδή που, όπως έμαθαν και οι πέτρες πια, θεωρείται επίφοβο για τη μετεωρολογική κοινότητα.

Σαν να λέμε, όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος. Την πρόγνωση Μαρουσάκη, η οποία θύμισε στην κοινή γνώμη -των Αθηνών τουλάχιστον- οικεία κακά, δηλαδή τον περσινό χιονιά, όταν μπορούσες να κυκλοφορήσεις στη λεωφόρο Μεσογείων αποκλειστικά με έλκηθρο ή πεζή αν ήσουν σκυλί ράτσας Χάσκι, έσπευσε να αποδομήσει ο συνάδελφός του Γιάννης Καλλιάνος. Γιατί δεν επρόκειτο απλώς για επιστημονική διαφωνία που διατυπώθηκε κομψά και με αβρότητα στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά περισσότερο έφερνε σε τρολάρισμα.

«Μούφα ολκής ο χιονιάς της Αττικής. Θα απογοητευτείτε οικτρά, όσοι, διαβάζοντας κάποια δημοσιεύματα ή ακούγοντας ορισμένες δηλώσεις ειδικών, αναμένετε χιόνια σε χαμηλά υψόμετρα της Αττικής την Παρασκευή και το Σάββατο», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Καλλιάνος στις 31 Ιανουαρίου, ήτοι την Τρίτη που μας πέρασε. Στα καλά νέα, και οι δύο μετεωρολόγοι συμφώνησαν πως θα κάνει κρύο. 

Μήπως τελικά η καλύτερη πρόβλεψη είναι η παλιά, η ορθόδοξη και πατροπαράδοτη; Εκείνη του σαλιώματος του δείκτη του χεριού, ώστε να δει κανείς από πού φυσάει ο άνεμος; Ξεκάθαρα όχι. Αλλωστε μετά το buzz που προκάλεσαν οι διαφορετικές σχολές σκέψης αναφορικά με τον καιρό, οι πρωταγωνιστές του weather-gate έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι δεν υπάρχει κόντρα αναμεταξύ τους. Κατόπιν εορτής.

Κλέαρχος Μαρουσάκης - Ο Τειρεσίας
Ο Κλέαρχος Μαρουσάκης πάντως, τον οποίο τηλεοπτικά γνωρίσαμε μέσα από το αλλοτινό Epsilon TV και πλέον ανήκει στις τάξεις του OPEN, είναι με διαφορά ο πρώτος που δίνει σήμα για οποιαδήποτε σημαντική μεταβολή του καιρού και μοιάζει να ζει μια στιγμή απόλυτης προσωπικής ικανοποίησης κάθε φορά που κάποιο σύστημα απειλεί να δημιουργήσει τα λεγόμενα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οχι, προφανώς και δεν είναι χαιρέκακος, απλώς μάλλον ενθουσιάζεται λίγο παραπάνω με την επιστήμη του. Τον περασμένο Νοέμβριο είχε ξανά τα πρωτεία, όταν έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την περίφημη κακοκαιρία EVA, η οποία πέρασε μεν από τη χώρα, αλλά δεν ακούμπησε. Ηταν μάλιστα εκείνος που είχε προτείνει ακόμα και την αναβολή του ποδοσφαιρικού αγώνα Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός λόγω του μεγάλου όγκου νερού και των κεραυνών που αναμένονταν.

Τελικά, παρότι ο λαός των Αθηνών έχασε μερικά ακόμα χρόνια από τη ζωή του λαμβάνοντας προειδοποιητικά μηνύματα από το 112 και πολλές στοίβες ρούχων παρέμειναν άπλυτες εκείνο το πρώτο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου, ο καιρικός θησαυρός αποδείχθηκε άνθρακες. Πάντως, προς τιμήν του, ο κ. Μαρουσάκης ήταν παρών και την επόμενη μέρα, εξηγώντας τι πήγε λάθος με την πρόβλεψη πως η χώρα θα γνώριζε από πρώτο χέρι μία ακόμα πληγή του φαραώ. Εκτός από την τηλεοπτική παρουσία του, ο μετεωρολόγος διαθέτει και το δικό του, διαδικτυακό κονάκι στο Facebook, όπου ενημερώνει καθημερινά για τις προγνώσεις του. Απόφοιτος του τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, νιόπαντρος, αφού αντάλλαξε όρκους αιώνιας πίστης και αγάπης με την αγαπημένη του μόλις τον Οκτώβριο, ο μετεωρολόγος μέχρι την Παρασκευή δήλωνε δικαιωμένος για την προοικονομία της αμφιλεγόμενης πρόβλεψής του και αναφέρθηκε μέσω κοινωνικών δικτύων σε προσπάθειες «κάποιων να κάνουν θόρυβο». Ούτε που πηγαίνει ο νους μας ποιους μπορεί να εννοεί.

Γιάννης Καλλιάνος - Το παιδί του λαού
Είτε πάντως αναφέρεται στον Γιάννη Καλλιάνο, που είχε αμφισβητήσει την πρόγνωσή του ανοιχτά και δημόσια, είτε όχι, γεγονός παραμένει ότι ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και μετεωρολόγος του MEGA είναι ο αδιαφιλονίκητος σταρ των καιρικών προβλέψεων. Αναλυτικός, προσηνής και κατανοητός από τον μέσο τηλεθεατή (ή αναγνώστη των προβλέψεών του στο Facebook), ο μετεωρολόγος καταφέρνει να κάνει τον καιρό ενδιαφέροντα ακόμα και για εκείνον που δεν έχει να σπείρει ή να θερίσει χωράφι ή έστω δεν έχει προγραμματίσει να βάλει μπουγάδα. Η μετεωρολογία τον συνάρπαζε από μικρό παιδί, όταν παρακολουθούσε τους κατοπινούς συναδέλφους του της εποχής και τους μιμούνταν στο πατρικό σπίτι του - είτε μπρος στον καθρέφτη είτε μπροστά σε μια οθόνη.

Το ότι η μετεωρολογία είναι το κάλεσμά του το συνειδητοποίησε στο τέταρτο έτος των σπουδών του στο Μαθηματικό της Πάτρας. Και απ’ ό,τι δείχνει η πορεία του, η επιλογή του ήταν σοφή. Ντεμπούταρε τηλεοπτικά στην ΕΡΤ, εξελέγη βουλευτής Νοτίου Τομέα Αθηνών στις εκλογές του 2019 με 21.000 σταυρούς, μα μεγαλύτερο ταλέντο του παραμένει ότι μπορεί να μιλά περισσότερο ακόμα και από τον Νίκο Ευαγγελάτο κάθε φορά που φιλοξενείται στην εκπομπή του. Οι Γάλλοι θα έλεγαν απλά chapeau!

Θοδωρής Κολυδάς - Ο γκουρού
Στην πρόσφατη αντιπαράθεση για την «Μπάρμπαρα», θέση πήρε και ο διευθυντής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Ο Θοδωρής Κολυδάς, ένα πρόσωπο που κατάφερε, εκτός από εγκυρότητα στις προγνώσεις του, να κατακτήσει και την οικειότητα με το κοινό, παρενέβη μέσω Twitter την 1η Φεβρουαρίου, δημοσιεύοντας μια φωτογραφία με σύννεφα σε σχηματισμούς δράκων και γράφοντας σιβυλλικά: «Οι #δράκοι στην Ευρώπη σχετίζονται με τα στοιχεία της φωτιάς και στην #Κορέα με τα στοιχεία του #νερού και της #φύσης. Πιστεύεται ότι προκαλούν τα #σύννεφα και την #βροχή. Στην Ελλάδα υπάρχουν “δράκοιˮ που φέρνουν χιόνι;». Βέβαια, ακόμα πιο σημαντική από το εν λόγω τρολάρισμα ήταν η άποψη που διατύπωσε -και πάλι μέσω κοινωνικών δικτύων- πως όσο οι επιστήμονες βροντοφωνάζουν δημόσια τις διαφωνίες τους, τόσο αποπροσανατολίζουν τους πολίτες, οι οποίοι με τη σειρά τους αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από τις προγνώσεις. Προφανώς κι αυτό είναι ένα απόσταγμα σοφίας από την εμπειρία του για περισσότερα από 35 χρόνια στη Μετεωρολογία.

Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Ανδρο, ο σημερινός διευθυντής της ΕΜΥ είχε ονειρευτεί τον εαυτό του οτιδήποτε άλλο εκτός από μετεωρολόγο. Κυρίως ήθελε να γίνει ναυτικός, αλλά τελικά σπούδασε μαθηματικός στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε ως καθηγητής σε σχολείο της ιδιαίτερης πατρίδας του, όμως η μετοίκηση της συζύγου του για δουλειά στην Αθήνα σχεδόν τον ανάγκασε να αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό. Το 1985 έδωσε εξετάσεις στην ΕΜΥ. Από τότε έως σήμερα πορεύεται απαρέγκλιτα στον δρόμο της νηφαλιότητας και της ψύχραιμης ενημέρωσης για τον καιρό τόσο μέσα από τις τηλεοπτικές εμφανίσεις του όσο και διαμέσου της προσωπικής ιστοσελίδας του, την οποία ανανεώνει σχεδόν καθημερινά.

Χριστίνα Σούζη - Η σταρ
Οσο οι άλλοι διαφωνούν, ανταλλάσσουν υπονοούμενα στα social media και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους διεκδικώντας το αλάθητο, η Χριστίνα Σούζη κάνει αυτό που θα έπραττε κάθε αληθινή σταρ. Συνεχίζει ακατάβλητη να ασχολείται με το αντικείμενό της. Θα την αδικούσε κανείς αν την ανέφερε απλώς με την επαγγελματική ιδιότητά της. Η Χριστίνα Σούζη είναι ένα δόγμα από μόνη της. Σπάνια βιάζεται, ποτέ δεν κινδυνολογεί και καταφέρνει να ενημερώνει το κοινό -που στο κάτω-κάτω της γραφής είναι και το ζητούμενο της εργασίας της- με ψυχραιμία, σαφήνεια και μια ιδέα χιούμορ. Αλλωστε, τι έχει να προσθέσει η υπερβολή σε ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο, δηλαδή κάτι εκ προοιμίου και από τη φύση του υπερβολικό; Οταν της πρότειναν από τον ΣΚΑΪ να αναλάβει -και- τα τηλεοπτικά δελτία καιρού, ξαφνιάστηκε. Δεν ήταν ούτε νέα, ούτε πεταχτούλα, όπως έχει πει.

Ηταν όμως επιστήμονας και τελικά συνέβαλε με τον εύληπτο λόγο και τον απροσποίητο τρόπο της να αναδείξει τη σημασία του καιρού χωρίς να σπουδαιολογεί. Αν και το όνειρό της ήταν να γίνει γυμνάστρια, σπούδασε μαθηματικός στην Πάτρα. Εκεί είχε την πρώτη επαφή με τη Μετεωρολογία, η οποία έγινε πια σχέση ζωής όταν βρέθηκε μέσω εξετάσεων στις τάξεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Αν κάτι της έχει διδάξει η εμπειρία αυτό είναι να παραδέχεται τις λανθασμένες προβλέψεις της. Οχι με μισόλογα. Απολύτως ευθέως - εντάξει, και με μια ιδέα αυτομαστιγώματος λόγω τελειομανίας. Αν δεν υπήρχε το weather girl Σούζη, θα έπρεπε να το επινοήσουμε.

Σάκης Αρναούτογλου - Ο εργάτης του καιρού
Οπως ο Μάρτης δεν λείπει ποτέ από τη Σαρακοστή -αχ, πάνσοφε, ελληνικέ λαέ-, έτσι και ο Σάκης Αρναούτογλου δεν θα μπορούσε να μην πάρει θέση στο πρόσφατο μετεωρολογικό debate. Μάλιστα, διεκδικεί τα πρωτεία από τον Κλέαρχο Μαρουσάκη, αναφέροντας στη σελίδα του στο Facebook πως είχε προβλέψει το πολυαναμενόμενο καιρικό «πολικό εξπρές» ήδη από τις 27 Ιανουαρίου. Συγκεκριμένα, εκείνος μιλά για το Aegean Effect που θα φέρει χιόνια -ή ίσως έχει ήδη φέρει- ακόμα και σε παραθαλάσσια τμήματα της χώρας, πράγμα ιδιαίτερα ευχάριστο για όσους προμηθεύτηκαν και χιονοαλυσίδες και μπικίνι. Εδώ και 20 χρόνια ο Θεσσαλονικιός μετεωρολόγος προσεγγίζει -μέσα από το δελτίο του στην ΕΡΤ3- τον καιρό με σοβαρότητα. Με τόσο μεγάλη ώστε στα πρώτα τουλάχιστον χρόνια της τηλεοπτικής παρουσίας του να μοιάζει παράξενη, αν όχι αλλόκοτη, η προσήλωσή του στις μέχρι κεραίας καιρικές προγνώσεις.

Η κλιματική κρίση, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τα δυναμικά εξελισσόμενα συστήματα που πλέον γνωρίζουμε με το μικρό όνομά τους δικαιώνουν την απόφασή του να εντρυφήσει στον καιρό, αλλά και να εμφυσήσει γνήσιο ενδιαφέρον στους τηλεθεατές/πολίτες. Η κλιματική κρίση ήταν αυτή που οδήγησε και τον ίδιο στην εκλογική αρένα το 2019 ως υποψήφιο βουλευτή του τότε ΚΙΝ.ΑΛ. - ήταν ο τρόπος του για να αφυπνίσει το κοινό. Το ερέθισμα για τη Μετεωρολογία λέει πως του το έδωσε ο παππούς του, στις βόλτες που έκαναν με το γαϊδουράκι του. Ο μικρός τότε Σάκης εξέφραζε τις απορίες του στον πρόγονό του κι εκείνος του εξηγούσε τα στοιχεία, τις εκφάνσεις και τον κύκλο της φύσης. Και μόνο το γεγονός ότι κατάφερε να ξεφύγει από τη σκιά του αδελφού του Γρηγόρη και να έχει το δικό του μερτικό στα media και στην αναγνωρισιμότητα υποδεικνύει πως κάτι κάνει καλά. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν και τα views των βίντεο από τις καιρικές προγνώσεις του που αθροίζονται σε δεκάδες χιλιάδες.

Τάσος Αρνιακός - Ο σόουμαν
Ο Τάσος Αρνιακός είναι μάλλον ο πιο αιρετικός από τους συναδέλφους του. Και αυτό δεν αφορά μόνο το γεγονός ότι μέχρι την προηγούμενη Πέμπτη δεν έβλεπε τη συντέλεια του κόσμου σε μορφή χιονοκαταιγίδας να ενσκήπτει στη χώρα, αλλά κυρίως στον τρόπο, στον λόγο, στο στυλ και την προσέγγισή του στην παρουσίαση των προγνώσεών του για τον καιρό. Αν και από τη δεκαετία του ’70 ανήκει στο δυναμικό της ΕΜΥ -θεωρεί μάλιστα κομβική την περίοδο που εργάστηκε ως μετεωρολογικός παρατηρητής στα Κύθηρα- έγινε γνωστός στο πανελλήνιο μόλις το 2007. Κι αυτό από σύμπτωση. Ανήμερα Καθαρά Δευτέρα εκείνης της χρονιάς, ένας ρεπόρτερ του ΑΝΤ1 αναζητούσε επειγόντως κάποιον μετεωρολόγο.

Το όνομα Αρνιακός ήταν από τα πρώτα που είδε στην ατζέντα του. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία. Η πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση του Τάσου Αρνιακού ήταν καθοριστική για το μέλλον του, όπως σημαδιακή ήταν και η ρουτίνα που είχαν δημιουργήσει με τον παππού του. Ανέβαιναν στην ταράτσα του πατρικού σπιτιού του στον Νέο Κόσμο και εκείνος εξηγούσε στον εγγονό του εμπειρικά τα φαινόμενα. Θα ήταν λίγο και μικρόψυχο να τον αναφέρει κανείς απλώς ως μετεωρολόγο. Είναι ποιητής, ηθοποιός, performer, ένας ευφυής, ευαίσθητος και θετικός άνθρωπος σε έναν τεχνοκρατικό κόσμο προγνώσεων και μοντέλων. Σε έναν κόσμο που εσχάτως δεν έχει κανένα πρόβλημα να σπαράσσεται αλλά και να φλεξάρει τις επιτυχίες του (όταν τις έχει) με παγονίσια περηφάνια ντόπιου τράπερ.